جنگ نرم در مقابل جنگ سخت عبارتست از هر نوع اقدام روانی و تبلیغات رسانه‌ای که جامعه را هدف قرار می دهد و بدون ایجاد درگیری نظامی ، طرف مقابل را به شکست وا می دارد.

براندازی ، جنگ اینترنتی ، ایجاد شبکه های رادیوتلویزیونی و پخش شایعات اشکال مهم جنگ نرم هستند . جنگ نرم در صدد تضعیف اندیشه و تفکر جامعه مورد نظر می باشد و با تبلیغات رسانه ای ، موجب از بین رفتن نظم سیاسی ، اجتماعی است .

جنگ نرم ، ابتدا توسط کمیته خطر و در زمان جنگ سرد در دهه ۱۹۷۰ و با همفکری مدیران سابقه‌دار و اساتید برجسته علوم سیاسی سازمان سیا و پنتاگون طراحی و تأسیس شد.

به همراه اصلاحات گورباچف ، ایجاد فضای باز سیاسی و تغییر در قوانین اقتصادی شوروی سابق  (پروسترویکا) این کمیته با حذف جنگ سخت ، تنها راه شکست بلوک شرق را جنگ نرم و فروپاشی از درون می دانست. سیاستمداران پنتاگون و سیا با راهبردهای دکترین مهار و جنگ رسانه‌ای موجبات فروپاشی شوروی را فراهم آوردند.

جمهوری اسلامی ایران ، به دلیل وسعت سرزمینی، ازدیاد جمعیت، برخورداری از امکانات نظامی، منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی ممتاز در خاورمیانه به قدرتی بی ‌نظیر تبدیل شده است و به همین دلیل کارشناسان سیاسی کشورهای غربی معتقدند که دیگر نمی‌توان با حمله نظامی آن را نابود کرد بنابراین تنها راه سرنگونی نظام جمهوری اسلامی ، جنگ نرم و به کارگیری تکنیک‌های عملیات روانی است. درحال حاضر اجرای پروژه جنگ نرم علیه ایران ناشی از گسترش حس تنفر از امریکا در جهان می باشد که به نظر سران کاخ سفید ، مرکز اصلی ایجاد این تنفر و گسترش آن ، کشور ایران است.

راهکارهای آمریکا در جنگ نرم با جمهوری اسلامی ایران

پدیده جنگ نرم که علیه جمهوری اسلامی ایران به راه افتاده  است به شکل های مختلف مانند نابسامانی اقتصادی، ایجاد نارضایتی در جامعه، تأسیس سازمان‌های غیردولتی ، جنگ رسانه‌ای، عملیات روانی برای ضعیف جلوه دادن دولت و ایجاد ناتوی فرهنگی متبلور می‌شود.عوامل براندازی نیز از زمینه‌های موجود در جامعه برای پیشبرد اهداف خود استفاده کرده و سعی در ایجاد نارضایتی بین افکارعمومی را دارند.

از جمله این راهکارها در اجرای پروژه بهره برداری از وجود تنوع قومی و قبیله ای در ایران، دامن زدن به نافرمانی مدنی در تشکل‌های دانشجویی و ایجاد شبکه‌های رادیو  تلویزیونی فارسی زبان را می توان نام برد.

دلایل به کارگیری قدرت نرم علیه جمهوری اسلامی ایران

قدرت نرم، توانایی‌های یک کشور در به کارگیری ابزاری مانند فرهنگ و ارزش‌های اخلاقی جامعه است که به طور غیر مستقیم بر دیگر توانایی ها و رفتارهای موجود در کشور تأثیر می گذارد . هدف قدرت نرم، تبلیغات سیاسی نیست بلکه مباحث عقلانی و ارزش‌های عمومی را شامل می‌شود. هدف قدرت نرم ، افکارعمومی است ابتدا در خارج و سپس داخل کشور. وسایل ارتباط جمعی دیگر به انتقال واقعیت فکر نمی‌کنند بلکه خود ، واقعیت‌ها را می‌سازند. آنها به مدیریت افکارعمومی نمی اندیشند، بلکه رسانه‌ای را موفق می دانند  که بتواند با افکارعمومی حرکت کرده و خود را سازگار با آنها نشان دهد.

از مهم ترین عوامل در اختیار گرفتن قدرت نرم می توان به حرکت آرام و مداوم در جهت تسخیر افکارعمومی توسط رسانه‌های همراه و همگام با مردم اشاره کرد.

ناتوی فرهنگی؛ چهره‌ای دیگر از جنگ نرم

پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ و پایان یافتن جنگ سرد ، آمریکا احساس کرد رقیب خاصی در دنیا ندارد به همین دلیل تلاش کرد تا سلطه خود را در عرصه‌های مختلف نظامی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی بر کشورهای جهان تحمیل کند. بنابراین به یک مجموعه مقتدر فرهنگی نیاز بود و از این زمان به بعد عملاً ناتوی فرهنگی موجودیت یافت. دلایل روی آوردن آمریکا به ناتوی فرهنگی عبارتند از :

– گستره ناتوی فرهنگی فکر، اندیشه و فرهنگ ملت‌هاست ، لکن گستره ناتوی نظامی مرزهای جغرافیایی یک یا چند کشور است.

– سیاست ناتوی فرهنگی به دست آوردن باورها و اعتقادات ملت‌ها ست ولی هدف از حمله نظامی تصرف زمین و کسب منابع و مراکز مهم اقتصادی است.

– در کارکرد نظامی و جنگ سخت، تلفات و خرابی‌ها محسوس و ملموس است ودر ضمن  با هزینه کردن، قابل بازسازی است، ولی در ناتوی فرهنگی ویرانی‌ها و آسیب‌ها نامحسوس است، و به آسانی بازسازی نمی‌شود.

– کارکرد ناتوی فرهنگی بلندمدت، کم‌دردسر و کم‌هزینه‌ ، اما ناتو ی نظامی کوتاه‌مدت، پردردسر و پرهزینه‌تر است.

– تلفات انسانی به ویژه در جبهه دفاع مقدس ، تحت عنوان شهادت ، با ارزش و ماندنی است ولی در عرصه فرهنگی ذهن‌ها و اندیشه‌ها آسیب می‌بیند.

یکی از اهداف ناتوی فرهنگی به حاشیه کشاندن فرهنگ دینی ، ملی جوامع است تا با حاکم کردن خواسته‌های خود ، اداره امور جهان را به دست گیرند.

نقشه های آمریکا برای عملیاتی ساختن جنگ نرم علیه جمهوری اسلامی:

– القای غیرصلح‌آمیز بودن فناوری هسته ای ایران

– سرمایه‌گذاری و ایجاد رسانه‌های دیداری و شنیداری، شبکه های تبلیغاتی جهت ارائه تصویری سیاه و خطرناک از جمهوری اسلامی ایران برای افکارعمومی جهان به عنوان مثال تولید و پخش فیلم ضدایرانی ۳۰۰

– ایجاد فضای رسانه‌ای درباره دخالت ایران در عراق، لبنان و … به عنوان کشور حامی تروریسم

– سازماندهی نارضایتی در مورد موضوعات حقوق بشر، حقوق زنان و دامن‌زدن به مطالبات صنفی و اجتماعی توسط برخی مطبوعات و احزاب داخلی ایران

– راه‌اندازی سایت‌های اینترنتی جهت اجرای جنگ رسانه‌ای

– تحلیل مغرضانه از اوضاع داخلی ایران و ایجاد فضای وحشت‌زا ، وجود بحران اقتصادی و مشکلات ناشی از آن

– سوءاستفاده از اجرای برخی طرح ها مانند طرح امنیت اجتماعی به عنوان محدودکننده آزادی و حقوق زنان

– ایجاد تقابل‌ بین سران ارشد نظام اسلامی و القای اینکه جنگ قدرت در جمهوری اسلامی بین چند طیف در جریان است و اینکه در نهایت کدام گروه پیروز و یا شکست می‌خورد.

جنگ رسانه‌ای امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران

جنگ رسانه‌ای یکی از برجسته‌ترین جنبه‌های جنگ نرم و جنگ‌های جدید  است. جنگ رسانه‌ای تنها جنگی است که حتی در شرایط صلح نیز به صورت غیررسمی ادامه پیدا می کند و هر کشوری با استفاده از رسانه ها برای پیشبرد اهداف سیاسی خویش بهره‌برداری می‌کند. جنگ رسانه‌ای ظاهراً میان رادیو و تلویزیون‌ها، خبرگزاری‌ها، شبکه‌های خبری و سایت‌های اینترنتی جریان دارد و مقوله‌ای است که همکاری هماهنگ و نزدیک بخش‌های نظامی، سیاسی، امنیتی، رسانه‌ای و تبلیغاتی یک کشور را می‌طلبد.

پروژه ” ناتوی فرهنگی”  که مقام معظم رهبری آن را مورد تاکید و توجه قرار دادند ، مشتمل بر خط تهاجمی دشمن و تلاش آنان برای ورود به عرصه‌های فرهنگی، هنری و رسانه‌ای است تا به سیاه نمایی علیه ایران بپردازند. هدف اصلی ناتوی فرهنگی از هم پاشیدن وحدت و پیوند ناگسستنی ملتی است که سه دهه با تمام فشارها و کاستی‌ها، صبر و مقاومت پیشه کرده  است.

برای مقابله با جنگ نرم ، داشتن استراتژی مهم تر از داشتن قدرت است، بنابراین لازم است در دو حوزه داخلی و بین‌المللی ، نقش هر یک از نهادهای دولتی مشخص و تبیین گشته و تقویت توانمندی‌ سازمان‌های امنیتی تقویت شود.

راه های دیگر برای مقابله

–  اجرای طرح‌های توسعه‌ای مناطق محروم و مرزی در ابعاد مختلف مانند فقر، ناامنی، تورم، بیکاری، ترافیک و …

– گسترش آزادی‌های مدنی در چارچوب قانون اساسی همراه با هوشیاری لازم جهت جلوگیری از تهدیدات احتمالی

– تقویت زیرساخت‌های فرهنگی و آموزشی

– کنترل و نظارت بر سازمان های غیردولتی

– افزایش ظرفیت‌های سازمان‌های امنیتی کشور با ماهیت تهدیدات نرم

– کارآمدتر نمودن نظام اداری کشور

– به کارگیری نخبگان در نهادهای دولتی و سیاسی با هدف جلوگیری از جذب آنان توسط جبهه معاند نظام

وظیفه ما در مواجهه با جنگ نرم

امروز استفاده از قدرت نرم برای تأمین منافع ملی و تمامیت ارضی کشور ، ضرورت است و مراقبت از کشور در برابر تهدید نرم حیاتی است .

استفاده از قدرت نرم علیه تمامیت ارضی، استقلال و هویت ملی کشور تنها در شرایط ضعف نظام اتفاق

نمی افتد بلکه در «پیروزی های خیره کننده» دیده می شود. از این رو رهبرمعظم انقلاب اسلامی برای خنثی کردن تهدیدهای دشمن، دانشجویان، اساتید دانشگاهها و هنرمندان را به میدان فراخوانده اند.

در جنگ نرم، دشمن از ادبیات خاص یعنی ” تاریک نشان دادن آینده ”  استفاده می کند و با ایجاد شک و تردید در اصول و دستاوردها تلاش می کند تا مردم را دچار ترس و اضطراب کند و نیروهای اصلی را خسته نماید.

رهبر معظم انقلاب اسلامی ، برای خنثی شدن این ترفند به اساتید دانشگاهها فرمودند : ” لازم نیست شما از افراد نام ببرید ولی لازم است که به دانشجویان امید بدهید تا دستاوردهای بزرگ کشورشان را کوچک نبینند .”

در جنگ نرم، از «احساسات» و «مظلوم گرایی» به عنوان چاشنی اقدامات خطرناک استفاده می شود . در این میدان آن دسته از نیروهای جوان که به دلیل برخورداری از هوشیاری سیاسی  دست فتنه گران را می خوانند، وظیفه ای مهم بر عهده دارند. رهبر معظم انقلاب با تأکید بر رسالت دانشجویان با عنوان ” افسران جوان” و اساتید دانشگاه با عنوان ” فرماندهان خودی جبهه نرم ”  مسئولیت آنان را یادآور شدند.

جنگ نرم، صحنه رویارویی دروغ های بزرگ با واقعیت های تردیدناپذیر است . در این جنگ نرم، کافی است که هواداران جبهه حق بیدار باشند و بیکار ننشینند چرا که زبان حق همیشه مؤثرتر از زبان باطل است .

رهنمودهای مقام معظم رهبری :

الف ) در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری

حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار رئیس و نمایندگان مجلس خبرگان رهبری در سخنان مهمی ضمن برشمردن نقاط قوت و امیدآفرین نظام اسلامی و جایگاه مستحکم آن، به برنامه ریزی پیچیده و گسترده دشمن در شرایط کنونی اشاره کردند و با تبیین ابعاد گوناگون و خطوط اصلی طراحی مخالفان نظام جمهوری اسلامی در جنگ نرم، لزوم هوشیاری، بصیرت، و شجاعتِ خواص و نخبگان و حفظ وحدت را مورد تأکید قرار دادند.

ایشان با اشاره به تغییر طراحی های مخالفان نظام به موازات استحکام و عمق بیشتر ریشه های نظام اسلامی افزودند: نظام اسلامی تجربه سی ساله مقابله با چالش های مختلف را دارد اما با توجه به پیشرفتهای نظام و پیچیده تر شدن دستاوردهای آن، توطئه ها و طراحی های مخالفان نیز پیچیده تر شده است که باید ابعاد و جوانب مختلف آن شناخته شود تا بتوان بر آنها غلبه کرد.

حضرت آیت الله خامنه ای احتمال جنگ نظامی را در شرایط کنونی بسیار ضعیف ارزیابی و خاطرنشان کردند: در مقطع فعلی دشمن با یک جنگ روانی که جنگ نرم نامیده می شود به مقابله با نظام اسلامی آمده و در این جنگ هدف اصلی دشمن تبدیل نقاط قوت و فرصت های نظام به نقاط ضعف و تهدیدها است.

ایشان تأکید کردند: مخالفان نظام در جنگ نرم با استفاده از ابزارهای فراوان تبلیغاتی و ارتباطاتی، ایمانها، معرفت ها، عزم ها، و پایه ها و ارکان یک نظام و کشور را مورد تهاجم قرار می دهد که مقابله با آن نیازمند حضور هوشیارانه، آگاهانه، و همراه با تدبیر در وسط میدان است که البته چنین حضوری، کمک الهی را نیز درپی خواهد داشت.

ایشان زمینه های امید در کشور را فراوان دانستند و افزودند: زیرساختهای مستحکم و آمادگی کشور برای یک حرکت جهش وار، پیشرفتهای چشمگیر علمی، تجربه سی ساله نظام، نسل جوان پرانرژی، تحصیل کرده و دارای اعتماد به نفس، و سند چشم اندازی که حرکت پیشرفت کشور را تا سال ۱۴۰۴ مشخص کرده، همه قله های برجسته ای هستند که معارضان جمهوری اسلامی می خواهند با القای سیاه نمایی و بن بست، آنها را به نقاط ضعف و یأس تبدیل کنند.

رهبر انقلاب اسلامی، تلاش برای ایجاد تفرقه در سطوح مختلف را یکی دیگر از خطوط اصلی دشمن در جنگ نرم برشمردند و تأکید کردند: امروز نشانه های وحدت عمومی و همدلی مردم قابل مشاهده است که نمونه های بی نظیر آن، حضور مردم در نمازهای جمعه ماه مبارک رمضان، حضور گسترده در راهپیمایی روز قدس و حضور با عظمت در نماز عید فطر در سراسر کشور است. همه باید در مقابل این وحدت سرتعظیم فرود آورند و در جهت تحکیم آن تلاش کنند.

ب ) در دیدار با شعرا، فرهیختگان و اهالی فرهنگ، هنر و ادب

حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی حوادث اخیر قبل و بعد از انتخابات در کشور را مانند یک رزمایش، موجب آشکار شدن نقاط ضعف و قوت و در مجموع یک نعمت بزرگ دانستند و با تشریح وظیفه سنگین اهالی فرهنگ و هنر در این قضایا خاطرنشان کردند: یک انسان هنری و فرهنگی وظیفه سنگین و خطیر بازگویی حقیقت و «تبیین و تبلیغ» را برعهده دارد و باید برای درک حقیقت تلاش و مجاهدت کند چرا که در حوادث فتنه‌گون، شناخت عرصه و اطراف آن و تشخیص «مهاجم و مدافع» و «دوست و دشمن» دشوار است.

ایشان بصیرت را لازمه تشخیص و شناخت عرصه و میدان دانستند و افزودند: اهل فرهنگ و ادب گوشه‌ای از حرکت عظیم و مستمر انقلاب اسلامی هستند که باید آنچه را به عنوان حقیقت می‌فهمند با فصاحت و بلاغت، بیان کنند چرا که با شیوه سیاستمداران نمی‌توان در عالم فرهنگ حرکت کرد بلکه باید با تبیین و رساندن حقایق، گره‌گشایی کرد.

رهبر انقلاب اسلامی جنگ نرم را واقعیت امروز دانستند و با اشاره به تذکرات و سخنان بیست سال گذشته‌شان خاطرنشان کردند: وقتی انسان، تجهیز، صف‌آرایی، دهانهای با حقد و غضب گشوده شده و دندانهای با غیظ فشرده شده علیه انقلاب، امام خمینی و آرمانهای نظام اسلامی را می‌بیند وجود این جنگ نرم را باور می‌کند هرچند ممکن است عده ای اینها را نبینند.

ایشان افزودند: در این جنگ نرم وظیفه مجموعه فرهنگی این است که هنر را تمام عیار و با قالبی مناسب به میدان آورد تا اثرگذار شود.

منبع: سازمان تبلیغات اسلامی

تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور