ویژه نامه 9 دی سایت عصر انتظار
بخش ارتباطات-بررسی ابعاد مختلف جنگ نرم دشمن و طراحی سناریوهای جنگ روانی دشمن علیه ما از مباحث ضروری جامعه امروز ماست و نیاز به بحث و گفتگوی زیادی دارد.در این راستا تبیان با یکی از مدیران فرهنگی نظام مصاحبه ای را انجام داده است.آقای دکتر سید احمد زرهانی از مدیران قدیمی فرهنگی کشور است.تجربه ده ساله معاونت پرورشی وزارت آموزش و پرورش او در دهه ۶۰ و هشت سال دیگر در معاونت های مختلف این وزارت خانه او را به یکی از برنامه ریزان فرهنگی با سابقه کشور تبدیل کرده است.علاوه بر تجربه انتخاب به عنوان نماینده مردم دزفول در مجلس اول که مصادف با سالهای جنگ تحمیلی بود یکی از مهم ترین سوابق اجرایی وی ریاست سازمان حج وزیارت بوده است.او هم اکنون قائم مقام ریاست دانشگاه مذاهب اسلامی می باشد.با توجه به این سوابق فرهنگی و اجتماعی به نظر می رسد می توانیم گفتگوی مثمر ثمری با ایشان داشته باشیم.
در اولین سوال جناب آقای دکتر می خواستیم نظر شما را پیرامون مفهوم جنگ نرم و بعد فتنه به طور جداگانه جویا شویم؟
در کتاب چالش های امروز جامعه ما که ده سال پیش تالیف کرده ام به بحران آفرین بودن انتخابات در ایران پرداخته ام. در کتاب دیگری که سال ها پیش به صورت داستان نوشته ام و انتشارات سوره آنرا منتشر کرده است حوادث تلخ انتخابات اخیر را به شکل نمادین پیش بینی کرده و تخمین زده ام. این کتاب رنگ زندگی نام دارد و حدود دو سال پیش مجله سوره با نگارنده مصاحبه کرد و درباره علت پرداختن به چنان ماجرایی سوالاتی بیان داشت و بنده گفتم رنگ زندگی آفت شناسی انتخابات است. در همان کتاب حاشیه های امروز جامعه ما فشار غرب بر انقلاب اسلامی و تهاجم فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته است.
و اما جنگ نرم در برابر جنگ سخت است یعنی جنگی که سلاح آن اندیشه، برنامه و تدابیر براندازانه فرهنگی و روانی است. جنگی است که آتش آن دود ندارد ولی نابود می کند در جنگ نرم جامعه هدف به صورت نامرئی و نامحسوس مورد تهاجم فرهنگی و فکری قرار می گیرد و به تدریج استحاله می گردد و عناصر ارزشمند مقاومت از او سلب می شود و تبدیل به پدیده ای باب طبع استعمار می شود. در جنگ نرم جامعه هدف در نهایت با مرکز تهاجم سنخیت پیدا می کند و از جنس او می شود هرچند با قابلیت های کمتر و ارزش های پست تر.
جنگ نرم در برابر جنگ سخت است یعنی جنگی که سلاح آن اندیشه، برنامه و تدابیر براندازانه فرهنگی و روانی است. جنگی است که آتش آن دود ندارد ولی نابود می کند در جنگ نرم جامعه هدف به صورت نامرئی و نامحسوس مورد تهاجم فرهنگی و فکری قرار می گیرد و به تدریج استحاله می گردد و عناصر ارزشمند مقاومت از او سلب می شود و تبدیل به پدیده ای باب طبع استعمار می شود. در جنگ نرم جامعه هدف در نهایت با مرکز تهاجم سنخیت پیدا می کند و از جنس او می شود هرچند با قابلیت های کمتر و ارزش های پست تر.
استکبار جهانی و استعمار نو مصلحت را در این می بیند که برای براندازی جریان های دگراندیش از حربه جنگ نرم و قدرت نرم استفاده کند و با بهره گیری از قدرت فناوری ارتباطات و اطلاعات و به کارگیری نخبگان همداستان با غرب به تغییر نظام ارزشی جوامع اسلامی و دگراندیش و مستقل بپردازد. یعنی در جنگ نرم از ابزار نوین اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در کنار برنامه ریزی استفاده می شود و ظرف و مظروف متناسب با جامعه ی هدف با انگیزه فروپاشی آن طراحی می گردد.
در جنگ نرم از روش گوناگون از جمله ترور شخصیت، ایجاد شکاف و مدیریت اختلافات و دامن زدن به تفرقه های دینی، مذهبی و قومی و زبانی و شایعه پراکنی و تشدید جنگ روانی و دروغ پراکنی و ایجاد یاس و تزلزل در افکار عمومی و جاسوسی و جایگزین کران نا مقدسات به جای مقدسات و جاذبه های جنسی، انقلاب مخملین و قریب خواص و عوام و انتشار نرم افزارها و مغزافزارهای مخرب فرهنگی و ایجاد فاصله بین حاکمیت و مردم و متشنج و ناامن کردن فضای زندگی و روشن نگاهداشتن شعله های خصومت و تجزیه و به هم ریختن اتحاد ملی و فتنه انگیزی و ترویج تهمت و هتک حرمت و بدبینی و ساده انگاری و کوردلی و نفوذ در لایه های زیرین فرهنگی و ایجاد بحران هویت و تحریکات سیاسی و به هم ریختن تعادل اقتصادی و رواج معنویت های کاذب و عرفان های دروغین به تناسب نیازها و ظرفیت های جامعه هدف استعاره می شود.
در آیه شریفه «واعلموا انّما اموالکم و اولادکم فتنه» کلمه فتنه به معنای امتحان است
ملاحظه می شود که میدان جنگ نرم فراخ و به ظاهر بدون خون ریزی و پرجاذبه و هیجان انگیز است! جنگ نرم آخرین حلقه از فیلم پرآشوب نظام سرمایه داری و مدرن ترین شیوه استعمار نو برای یغماگری و چپاول در شرق بالاخص جهان اسلام است و فرآیند آن در نهایت جایگزین کردن یک نظام غرب گرا و سکولار و شبه دمکراتیک و وابسته به جای نظام های مردمی و مستقل در جهان امروز و تفسیر پدیده ی globalization یا جهانی شدن بر وفق منویات صاحبان تراست ها و شرکت های چند ملیتی و صهیونیسم جهانی است.
امروز آمریکا و هم پیمانان او از تحریم اقتصادی و حربه جنگ نرم علیه انقلاب اسلامی استفاده می کنند و در پهنه ی جهان اسلام شاهد به کارگیری شیوه های جنگ سخت و جنگ نرم علیه مسلمانان به صورت توامان هستیم و این واقعیت نشان می دهد که استکبار جهانی به اقتضای منافع نامشروعش هر جا که بتواند از جنگ سخت و جنگ نرم بهره می گیرد و با حمایت از انقلاب های رنگی برای غارت ملت ها اقدام می کند. و اما درباره فتنه باید گفت این کلمه در قرآن مجید به معانی گوناگون به کار رفته است. فتن به معنای امتحان است و به گذاشتن طلا در آتش جهت پی بردن به میزان خلوص آن گفته می شود. در آیه شریفه «واعلموا انّما اموالکم و اولادکم فتنه» کلمه فتنه به معنای امتحان است. درگیر و دارهای سیاسی و اجتماعی فتنه در هم آمیختن حق و باطل و تیره و تار کردن فضای جامعه و سلب قدرت تشخیص و آتش افروزی و برادرکشی و دامن زدن به اختلافات و منازعات و ایجاد تضاد و تفرقه و به خطا انداختن افراد ساده دل و هیجان زده و فریب افکار عمومی با ترفندهای گوناگون است به طوری که امر بر افرادی مشتبه می شود و به جای حق راه باطل را در پیش می گیرند و دردسرساز می شوند از این دست فتنه ها از صدر اسلام تا امروز و تا آخرالزمان بوده و خواهد بود و درمان این درد همان بصیرت است که مقام معظم رهبری مد ظله العالی به آن تصریح فرموده اند و تا چشم بصیرت انسان باز نشود و سیرت در صورت قضایا را مشاهده نکند در معرض خطر قرار دارد و ممکن است در فراز و نشیب حوادث راه را گم کند و در تشخیص حق از باطل راه خطا و لغزش در پیش گیرد.
امام علی (ع) پیشوایان اهل بصیرت را این گونه معرفی می کند: در حقیقت هر گاه خرد و اندیشه و چشم و گوش و دل انسان ها به نور الهی روشن شود اکسیر بصیرت در او به وجود می آید و مسیر زندگی فردی و اجتماعی وی را هموار می کند.
حالا که این مفاهیم برای ما روشن شد، ما را با رابطه و تعاملی که بین این دو مفهوم می باشد یا می تواند باشد، آگاه سازید؟
مسلماً ارتباط بین این دو پدیده وجود دارد. استعمار نو که قصد براندازی و تغییر نظام اسلامی را در دل دارد سعی می کند از ظرفیت های داخلی و فتنه های سیاسی و اجتماعی در جهت رسیدن به هدف خود استفاده کند. اگر در درون فضای آشوب و تفرقه و تضاد ایجاد گردد شیاطین سیاسی استکبار از آب گل آلود ماهی می گیرند و تعادل جامعه را به هم می ریزند. برنامه ریزان جنگ سرد از هر فرصتی برای تاثیرگذاری بر جامعه هدف هوشمندانه بهره می گیرند و جریان های سیاسی باید با ذکاوت سیاسی خود را از مسیر سیاست های آنان دور نگاهدارند و از تعریف و تمجید استکبار جهانی متاسف و بیمناک شوند و با الهام از سیره اولیای خدا به گونه ای دافعه و جاذبه نشان دهند که دشمن به آنها امیدوار نشود و از وجاهت آنان که مأخوذ از انقلاب اسلامی است سوءاستفاده نکند. تعریف و تمجید و بزرگ نمایی رسانه های استعماری و استکباری از جریان های معارض برگی از کتاب قطور جنگ سردی است که برای سرکوب انقلاب اسلامی و مسدود کردن راه امام و شهدا نوشته شده است و باید زیرکانه آنرا شناخت و در دام شیطانی استکبار جهانی نیفتاد.
آیا جنگ نرم و فتنه همیشه ملازم هم هستند یا میان آنها تقدم و تاخری وجود دارد؟
در بطن جنگ نرم فتنه انگیزی و آشوب آفرینی متناسب با شرایط جامعه هدف وجود دارد. جنگ نرم در قرن ما جانشین جنگ سخت است. همانطور که در جنگ سخت، ستون پنجم دشمن مهاجم؛ ابزاری برای فروپاشی مقاومت جامعه مورد هجوم است در جنگ نرم هم کسانی که همبستگی فکری و فرهنگی با طراحان جنگ نرم دارند و با آنان مشترک المنافع اند جاده صاف کن اتاق فکر جنگ نرم به شمار می آیند. گاهی اوقات این دو جریان با هدف های متفاوت خواسته یا ناخواسته مکمل هم می شوند ولی در هر حال طراحان جنگ نرم از آتش فتنه در جامعه هدف گرما می گیرند و به اهداف خود نزدیک تر می شوند. اساساً در جنگ نرم ایجاد تلاطم و به هم ریختن آرامش جامعه مورد تهاجم و اثبات بی کفایتی مدیران آن اهمیت راهبردی دارد و طبعاً هر پدیده ای که بتواند فضای کشور را متشنج نشان دهد و کارآمدی نظام اسلامی را زیر سوال ببرد برای برنامه ریزان جنگ نرم مغتنم است و از آن استفاده می شود البته حساب اعتراض های قانونی در چارچوب قانون اساسی جداست و لازمه مردم سالاری دینی است.
هم اکنون از چه روش هایی برای برپایی فتنه و جنگ نرم در جامعه ما استفاده می شود ؟
در عصر ما از وسائل ارتباطی استفاده می شود فناوری اطلاعات و ارتباطات تیغ دو لبه است و استکبار جهانی سعی می کند برای تحقق منویات خود از رسانه های دیداری و شنیداری و نوشتاری بهره گیری های متنوع داشته باشد. تاثیرگذاری بر نخبگان و هنرمندان جامعه هدف برای اتاق فکر جنگ سرد اهمیت به سزا دارد در جنگ سرد به طور هم زمان دو حرکت نخبه سوزی و نخبه سازی شکل می گیرد نخبه های وفادار و اندیشه ورز حوزه جامعه هدف یعنی متفکران نظام اسلامی مورد تهاجم قرار می گیرند و از خیر انتفاع ساقط می شوند و در مقابل با ضرب و زور رسانه های استعمار گر نخبه های علمی و هنری و سیاسی جدیدی با گزارش غربی به جای آنها به افکار عمومی معرفی می گردد. با این ضربه نظام ارزشی آسیب می بیند و نوعی تردید و سردر گمی به وجود می آید.
در نظام آموزشی و فرهنگی کشور باید به آموزش سیاسی و تبیین و لوازم دمکراسی اسلامی و قواعد مردم سالاری دینی اهتمام شود و رهبران احزاب سیاسی و جناح های فکری مجهز به اخلاق پیروزی و اخلاق شکست شوند
فتنه سال ۸۸ را در این رابطه چگونه می توان تفسیر کرد ؟
– فتنه سال ۸۸ ناشی از سوءاستفاده استعمار نو و استکبار جهانی از آشوب های بعد از انتخابات و افراط و تفریط های معارضانی است که از قانون تمکین نکردند و آب به آسیاب دشمن ریختند. مقام معظم رهبری حضرت آیه الله خامنه ای مد ظله العالی با روشنگری و ایجاد فضای عبرت و تفکر به مدیریت بحران پرداختند و توانستند همچون طبیب حاذق به موقع درد را تشخیص دهند و با تجویز داروی شفابخش بصیرت و آگاهی به درمان آن اهتمام کنند. نارضایتی از نتیجه انتخابات برای گروه ها و احزابی که موفق نمی شوند امری طبیعی است ولی تبدیل نارضایتی ها به فتنه و آشوب های خیابانی پدیده ای غیرطبیعی و خطرناک و مخلّ مردم سالاری دینی است. نگاه تیزبین طراحان جنگ سرد مراقب کنش ها و واکنش ها و مترصد بهره برداری از نتایج منازعات سیاسی آتشین است.
در نظام آموزشی و فرهنگی کشور باید به آموزش سیاسی و تبیین و لوازم دمکراسی اسلامی و قواعد مردم سالاری دینی اهتمام شود و رهبران احزاب سیاسی و جناح های فکری مجهز به اخلاق پیروزی و اخلاق شکست شوند و معیارها و ضوابط و اخلاق اسلامی را در رقابت های سیاسی مراعات کنند تا هم فضای سیاسی کشور پرنشاط و مفتوح در پرتو فقاهت اسلامی باقی بماند و هم گرگ های بین المللی به جامعه اسلامی چشم طمع ندوزند. به نظر می رسد کار گروهی از متخصصان تعلیم و تربیت اسلامی، روانشناسان و جامعه شناسان و فقیهان و صاحب نظران فرهنگی باید تشکیل شود و با نگاه علمی فتنه سال ۸۸ را ریشه یابی کند و برای جلوگیری از بازتولید و استمرار و تکرار آن راه کار و راهبرد نشان دهد. مقاوم سازی افکار عمومی، وفاداری به قانون اساسی و ارتقاء بینش و بصیرت خواص و عوام و تحکیم جایگاه ولی فقیه به عنوان کسی که سخنش در هنگامه اختلافات فصل الخطاب است در مصون سازی و اعتلای انقلاب اسلامی نقش اساسی دارد. جهان بینی انقلاب اسلامی توحیدی است و جهان بینی استکبار جهانی ماتریالیستی و سکولار است.
کسانی که در ایران اسلامی و سراسر جهان اسلام داعیه رهبری احزاب سیاسی را دارند اگر با اتکاء به ناسیونالیسم و سکولاریسم و اومانیسم و اندیشه های وارداتی و غربی نظریه پردازی کند و اتحاد ملی و انسجام اسلامی را نادیده بگیرند، چه بخواهند و چه نخواهند در معرض بهره برداری طراحان جنگ سرد قرار می گیرند لذا باید روند تولید فکر را در سرزمین های اسلامی اصلاح کرد. اگر جهان سوم و ملل اسلامی با طناب پوسیده سکولاریسم در چاه فرهنگ مادی گرایی فرد بردند هیچ گاه به رستگاری و کامیابی نمی رسند. حتی دنیای آنان هم بدتر می شود. از این رو شناخت مبانی تئوریک فتنه اهمیت بسزا دارد.
برای مقابله با جنگ نرم و فتنه و برون رفت از دایره خطرات آنان چه راه هایی وجود دارد؟
مقام معظم رهبری از مدتها پیش به اصل مهندسی فرهنگی در جامعه و ایجاد کرسی های نظریه پردازی عنایت داشته اند. در فرهنگ مثل کشاورزی سه مرحله کاشت و داشت و برداشت وجود دارد. امروزه فرهنگ غربی از مجاری رسمی و غیر مجاز به جامعه ما تزریق می شود. اندیشه انقلاب اسلامی با قرائت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری و مراجع دین باید مبنای تولید علم سیاست و مبداء حرکت های فرهنگی و هنری و سیاسی و اجتماعی شود و با آزاداندیشی و نوآوری و همگرایی و نظریه پردازی گستره فرهنگ غنی اسلام در پیش روی نوجوانان و آینده سازان باز شود. دستگاههای فرهنگی و آموزشی و تربیتی باید خروجی خود را ارزیابی کنند و با روزآمد کردن برنامه ها و روش ها با رکود سکون و غرب گرایی و جمود و سطحی نگری مبارزه کنند.
برنامه ریزی راهبردی در حوزه فرهنگ و تعلیم و تربیت و طراحی خطوط هویت دینی و ملی و بسط اخلاق اسلامی و تعریف و ترسیم انسان مطلوب و حیات طیبه و تطبیق و تدقیق آموزش های مستقیم و غیرمستقیم با این هنجارها در بلندمدت و میان مدت به فرد و اجتماع ورزیدگی و شایستگی برای گذر از موانع می دهد. روشنگری، رشد عقلی و بصیرت دهی و آگاه سازی جامعه و افشای علمی اندیشه های استعماری و افزایش قدرت تعقل و تفکر در عموم پشتوانه ای برای ایستادگی و استقامت در برابر جنگ نرم است. میکرب ها و ویروسها به بدنهای ضعیف راه پیدا می کنند و خائنان بین المللی هم در کمین ضعفای فکری و فرهنگی می نشیند. آنچه که مهم است درک مصالح جهان اسلام، شرایط کشور و منافع ملی و خط کشی بین انقلاب اسلامی و استکبار جهانی و رعایت عالمانه این مرزبندی است. اعتصام بحبل الله وحدت کلمه به تعبیر امام امت و اتحاد ملی و انسجام اسلامی به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب اسلامی دیوار آهنین و سد فولادینی در برابر سپاه بی بنیاد طراحان جنگ نرم به شمار می آید.
در آخر نقش رهبری را در این عرصه چگونه توصیف می کنید؟
مقام معظم رهبری با حسن تدبیر و الهام از سیره سلف صالح تلاش کردند تا با کمترین اسیب، بحران های بعد از انتخابات را مدیریت کنند و با استعانت از خداوند حکیم به همگان آگاهی دهند و مسیر تکاملی انقلاب اسلامی را هموار سازند و خسارت های ناشی از فتنه را پایین آورند. این رویداد نشان داد که ولی فقیه عادل و عالم در حفظ سلامت و جمهوریت نظام تکیه گاه معتبر و مورد اعتمادی در همه اعصار است.
گروه جامعه و ارتباطات تبیان
تنظیم: مسلم حقیقی
