۳٫شیوههای مبارزه بلند مدت و زیربنایی
دستور قرآن کریم در مبارزه با فتنه این است که «وَ قَاتِلُوهُمْ حَتَّى لاَ تَکُونَ فِتْنَهٌ وَ یکُونَ الدِّینُ لِلّهِ».
راه مبارزه با فتنه ترویج فرهنگ اسلامی و الهی است. این جهاد و مبارزه نرم باید تا جایی ادامه یابد که توان مخالفان دین و نظام اسلامی به حداقل برسد به گونهای که نتوانند هیچ ضربهای به نظام اسلامی وارد سازند. در جنگهای نرم، هر یک از افراد در خط مقدم جبهه هستند، بنابراین باید هر کدام از آنان، در حد توان، تجهیزات لازم برای مبارزه و مقابله با دشمن را داشته باشد. باید همواره فضا به گونهای باشد که تشخیص حق و باطل برای جامعه سهل باشد. قدرت تبلیغی و رسانهای و علمی نظام اسلامی باید تا حدی باشد که فتنهگران توانایی فریب مردم را نداشته باشند
۱-۳٫ترویج ارزشها
اگر یکی از علل پیدایش فتنه در جامعه اسلامی ضعف اخلاقی افراد است، برای خشکاندن ریشههای فتنه لازم است اخلاق اسلامی در همه سطوح و ساحتهای زندگی مردم ترویج شود. نظام جامع اخلاقی و رفتاری انسان مسلمان تدوین گردد و عملیاتی شود. اخلاق اجتماعی، اخلاق سیاسی، اخلاق علماندوزی، اخلاق نقد، اخلاق جنسی، اخلاق خانواده، اخلاق معاشرت، اخلاق شهروندی و امثال آن همگی بر اساس مبانی اسلامی و به شیوهای کاربردی برای سطوح مختلف، تدوین گردد و محور فعالیتهای تربیتی و تعلیمی قرار گیرد.
۲-۳٫تقویت باورها
اگر ضعف در خداشناسی وجود داشته باشد، به تبع آن این ضعف در سطحی شدیدتر در دینشناسی و پیامبرشناسی افراد نمایان خواهد شد و به تبع آن به صورتی قویتر و مخربتر در امامشناسی نیز نمود پیدا میکند و در نهایت و به طریق اولی و به شکل شدیدتر و عمیقتری ضعف در اعتقاد به ولایت فقیه و نظام مردمسالاری دینی را نیز در پی خواهد داشت. در چنین صورتی نباید از مردم انتظار داشت از روی اعتقاد دینی خود از حکومت اسلامی و نظام ولایی و مردمسالاری دینی دفاع کنند و در راه حفظ نظام جانفشانی نمایند و از ایثار جان و مال و مقام در راه دفاع از این نظام دریغی نداشته باشند
۳-۳٫ تهیه طرح جامع تعلیم و تربیت اسلامی
خیل عظیم نوجوانان و جوانانی که بخش زیادی از عمر خود را در مدارس و دانشگاهها میگذرانند، ایجاب میکند به آموزش و پرورش آنان به صورت جدیتری پرداخته شود. اگر به منابع درسی و آموزشی آنان توجه نشود و مدارس و دانشگاههای ما، به ویژه در رشتههای علوم انسانی، صرفاً جای جولان نظریههای غربی و سکولار باشد، باید هر زمانی انتظار وقوع فتنههای بزرگی را داشت. حقیقت این است که باور و اعتقاد مقدمه لازم برای عمل است؛ اگر کسی در باورهای خود نسبت به یک موضوع دچار تردید شود، پای او به میدان عمل باز نمیشود و اگر ما نظام تعلیمی و تربیتی خود را مورد بازنگری جدی قرار ندهیم، دیری نمیپاید که جامعه ایمانی ما از درون تهی خواهد شد.
۴-۳٫ ایجاد روحیه حقیقتشناسی
اگر یکی از شرایط و بسترهای پیدایش فتنه، شخصیتمحوری به جای حقیقتمحوری است، یکی از راههای مبارزه با آن نیز ترویج روحیه حقیقتمحوری است. اگر برای برخی از یاران امام علی، وجود عمار در سپاه امام، معیار حقیقت راه امام بود! روشن است که در همه روزگاران نمیتوان عمار را معیار حقیقت دانست. در این روزگار باید به دنبال شناخت خود حقیقت بود. تا از دام فتنه و فریب رهایی یافت. البته روشن است که تزریق چنین روحیهای در میان عموم مردم کاری زمانبر و بسیار حرفهای و هنرمندانه است و این وظیفهای است که در روزگار حاضر بیش از هر زمان دیگری بر دوش همه دلسوزان اسلام و فرهنگ و نظام اسلامی سنگینی میکند.
امام علی در توصیف جنگ با اهل قبله و شرایط مبارزان چنین جنگی، میفرماید: «قد فتح باب الحرب بینکم و بین اهل القبله و لا یحمل هذا العَلَم الا اهلُ البَصَر و الصبرِ و العِلم بمواضع الحق.»
۵-۳٫ تقویت دانش دشمنشناسی
هر انسانی برای خوب زیستن نیازمند دو نوع آگاهی است: آگاهی نسبت به خوبیها و آگاهی نسبت به بدیها. به همین دلیل، میتوان گفت یکی از راههای مبارزهبا فتنهها، تقویت دانش دشمنشناسی است. اگر کسی میخواهد راه حق را طی نماید و در صراط حقیقت استوار بماند، حتماً نیازمند شناخت راه باطل و باطلگرایان است. یکی از راههای تشخیص حق و باطل، برای بسیاری از مردمان عادی، شناخت اهل باطل است. تأکید حضرت امام و رهبری معظم انقلاب بر اینکه اگر دشمنان و رادیوهای بیگانه به امری تشویق کردند، مردم ما باید خلاف آن را عمل نمایند، و اگر از فردی یا جریانی دفاع کردند، مردم باید حساسیت ویژهای به آنها داشته باشند، حاکی از همین حقیقت است. امام علی نیز بر این حقیقت تأکید میکند که هرگز به حقیقت و سعادت دست نمییابید مگر آنکه رویبرتافتهگان از راه حق و درماندگان از سعادت را بشناسید:
«واعلموا انکم لن تَعرفوا الرشد حتی تعرفوا الذی ترکه و لن تأخذوا بمیثاق الکتاب حتی تعرفوا الذی نقضه و لن تَمَسَّکوا به حتی تعرفوا الذی نبذه» (خطبه ۱۴۷، ص۱۴۴٫)
منبع: کتاب موج فتنه