بدون شک ساده اندیشی است، اگر آسیب های اقتصادی ناشی از حوادث پس از انتخابات ۸۸ را به چند موتور سیکلت سوخته، شیشه های شکسته، تعطیلی چند روزه مغازه های نزدیک به محل آشوب و همه آن چه که ما از ظاهر ماجرا به یاد داریم، محدود کنیم.

سعی من بر این است تا در یک تحلیل کلی آن چه را که چنین رخدادهایی به اقتصاد تحمیل می کند تشریح کنم اما قطعا برای بررسی عینی موضوع و تحلیل های آماری و اقتصادی به زمان بیشتری احتیاج است.

ریسک اقتصادی

در ساده ترین رویکرد ایجاد ناآرامی و آشوب در داخل هر کشوری ریسک اقتصادی آن کشور را بالا می برد و این مسئله ای است که رئیس اتاق بازرگانی ایران به آن تصریح کرده است.

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس، محمد نهاوندیان در سی ومین نشست هیأت نمایندگان اتاق ایران، در بهمن ماه ۸۸ ، با اشاره به نا آرامی‌های سیاسی مذکور در کشور گفت: وقایع اخیر و تنش‌های سیاسی به چهره عزتمند و اثرگذار کشور ما در مناسبات بین‌المللی آسیب می‌رساند و ادامه این ناآرامی‌ها به صلاح کشور نیست چرا که ریسک اقتصادی را بالا برده و باعث لطمه خوردن به همه می‌شود.

وی با بیان اینکه الان وقت برخورد حکیمانه و پدرانه با مسائل است اظهار داشت: اختلاف سلیقه‌ها طبیعت سیاست است و نباید اقتضائات اقتصاد را فراموش کنیم و نباید از ایران پیام لجاجت، عصبانیت و تندی بیرون برود بلکه باید پیام دقت، تدبیر و متانت خارج شود تا به اقتصاد کشور کمک شود.

رئیس اتاق ایران گفت: اقتصاد کشور تنها با متانت می‌تواند ریسک خود را پایین بیاورد و در این ایام مبارک که با سالگرد پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی مواجه است تاکید می‌کنم تا اختلاف نظرهای سیاسی با راه‌حل‌های عاقلانه حل شود و به سمت وحدت ملی حرکت کنیم.

گردشگری

صنعت گردشگری هم  به شکل  واضح و غیر قابل انکاری از نا آرامی های داخلی اثر می پذیرد. شما کدام گردشگر خارجی را می شناسید که حاضر باشد به مرز های کشوری وارد شود که درگیر مشکلات داخلی و آشوب های خیابانی است؟ به علاوه کشوری که در حال فرونشاندن هیجانات داخلی است چگونه می تواند تسهیلات مناسبی برای گردشگران سایر کشورها فراهم کند؟

انگیزه کسب و کار

همگی ما – به خصوص تهرانی ها – به خوبی به یاد داریم که هیجانات ناشی از بسته شدن خیابان ها، آتش زدن سطل های آشغال متعلق به شهرداری، هتک حرمت مساجد و سایر اتفاقات چه طور انگیزه خرید و فروش و فعالیت را از کسبه و اهالی ساکن در مناطق مذکور گرفته بود توان فهمید که چه بر.

تولید و صنعت

شاید تصور کنید بخش صنعت با آن گسترگی عریض و طویل چه اثری از این شلوغی های منطقه ای می پذیرد!؟ اما واقعیت این است که انگیزه تولید که موتور صنعت را به گردش در می آورد به طور مستقیم از ثبات سیاسی و امنیت اقتصادی ناشی می شود. به عبارتی بهره وری صنعت که  نشان دهنده استفاده کارا و موثر واحدهای صنعتی از عوامل تولید است به شدت تحت تاثیر امنیت هر کشوری قرار دارد.

رشد اقتصادی

رشد اقتصادی و تولید با هم رابطه ناگسستنی دارند که اگر مسئله ای باعث به هم خوردن فرایند تولید شود قطعا جریان رشد اقتصادی را متوقف می کند.در ساده ترین تعریف توسعه را، رشدِ همراه با بهبود کیفی ، تعریف می کنند، این شرایط مطمئنا در حرکت به سمت توسعه اختلال ایجاد می کند. و از آنجا که اگر ما باستیم بقیه کشورها با قدرت تمام به حرکت خود ادامه می دهند این مسئله به معنای یک عقب ماندگی جدی از حرکت پرسرعت دنیای امروز به سمت اهداف توسعه ای است.

روحیه اعتماد و باور عمومی، سرمایه اجتماعی

شایعه پراکنی ها و مسائل ریز و درشتی که صحت و سقم آن ها مشخص نبود نوعی روحیه عدم اعتماد میان مردم حاکم کرده بود که گذشته از شکاف میان مردم باعث ضعیف شدن سرمایه اجتماعی کشور شده بود.تعریف ساده سرمایه اجتماعی همین روحیه باور و همکاری میان اقشار مختلف مردم، اعتماد به هم و به وضع موجود است.

این موضوع مورد تاکید مقام معظم رهبری هم بوده است:

حضرت آیت‌الله خامنه ای رهبر انقلاب اسلامی و فرمانده کل قوا در دیدار جمع زیادی از فرماندهان، افسران، خلبانان و کارکنان نیروی هوایی ارتش که در سالروز بیعت تاریخی جمعی از افسران و کارکنان نیروی هوایی با امام خمینی (ره) در ۱۹ بهمن سال ۵۷، انجام شد،فرمودند: مهمترین هدف از حوادث دوران فتنه بعد از انتخابات، ایجاد شکاف بین آحاد مردم بود که این هدف بدست نیامد و اکنون کاملاً مشخص شده است، کسانی که در مقابل عظمت ملت ایران در انتخابات ایستادند، از ملت نیستند بلکه افراد ضد انقلاب صریح و یا افرادی هستند که براثر جهالت و لجاجت خود همان کار ضد انقلاب را انجام می دادند و ربطی به توده مردم ندارند.

اگر به بحث قبل برگردیم امروزه در ادبیات توسعه دنیا عامل اصلی ایجاد توسعه سرمایه انسانی و اجتماعی است. بهترین برنامه ریزی ها و الگو های توسعه برای این که اجرا شوند به وجود نیرو های متخصص و کارامد احتیاج دارند که این چیزی جز آحاد مردم نیست.این دیدگاه موید ارزش بی نظیر وحدت ملی و انسجام اسلامی است.با تکیه بر قدرت در مردم به عنوان فعالان اقتصادی و با توجه به دستورات دین مبین اسلام هیچ مانعی غیر قابل عبور نخواهد بود.

زیر پا رفتن ارزش ها و شکاف اجتماعی

حرکت هر جامعه ای در طول تاریخ مبتنی بر ارزش های آن جامعه است. هرچند ممکن است که این ارزش ها از جامعه ای به جامعه دیگرتغییر کند،اما هیچ جامعه ای را نمی توان یافت که بدون داشتن هنجار های عمومی رو به جلو حرکت کند.قطعا اگر جریانی بر کشور حاکم شود که این ارزش ها را مورد حمله قرار دهد باعث ایجاد شکاف بین وضع موجود و اهداف کشور خواهد شد.

البته این معادله در مورد ایران چندان صدق نمی کند چون هر حمله ای به ارزش ها و هنجار های ملی، دینی و اسلامی زمینه اتحاد بیش از پیش ما را فراهم میکند.

همگی ما ثابت کردیم که به هر گروه و جناحی هم که رای داده باشیم زیر پا رفتن ارزش ها را برنمی تابیم و بی انصافی است اگر به اتحاد همه جانبه مردم با هر فکر و عقیده در نهم دی ماه و ۲۲ بهمن ماه ۱۳۸۸ اشاره نکنیم که همه نگرانی های ذکر شده در بالا را به حق بر طرف کرد و یک کل واحد از کشور به نمایش گذاشت.

مؤخره

بد نیست اگر به جای تکرار چند باره این حوادث به بررسی علل حمایت کشورهای غربی بپردازیم.در یک نگاه ساده هر کشوری در یک برنامه بلند مدت چندین ساله که به کمک برنامه های کوتاه مدت اجرایی می شود، اهداف کلی آینده را برای خود ترسیم می کند و بعد از آن حتی کوچکترین حرکت ها را برمبنای این اهداف تعیین میکند. یقینا وجود یک کشور قدرتمند مثل ایران در منطقه ثروتمندی مثل خاور میانه برای این کشورها ناخوشایند است.پس از هیچ تلاشی برای ضعیف کردن این حریف قدرتمند فروگذار نمی کنند.به عبارتی این توجه ناگهانی قطعا از سر دلسوزی نیست که اگر بود، در طول سال های جنگ تحمیلی به فکر کمک به ما می افتادند.

در ابتدای بحث ذکر کردم که بیشتر به دنبال بحث کلی هستم و نه تحلیل مصداقی حوادث. علت هم این بود که مقام معظم رهبری به کرات در صحبت های خود ما را به بصیرت دعوت کرده اند و در خطبه های اخیر نماز جمعه هم ما را حفظ تقوای سیاسی توصیه کردند.پس آوردن اسامی مختلف و یا اشاره به تک تک حوادث به نظرم خلاف بصیرت و تقوای سیاسی بود.

به امید این که با پاسداشت خون شهدا همگی در جهت تحقق اهداف چشم انداز بیست ساله حرکت کنیم.

ریحانه حمیدی فر

تنظیم برای تبیان: عطاالله باباپور