نماز در قرآن

متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛  تاريخ پخش   ::      1368/10/7

بسم الله الرحمن الرحيم

در اين جلسه در محضر آموزشياران محترم نهضت سوادآموزى هستيم و بينندگان شب جمعه 7 دى بحث را از تلويزيون مى‏بينند. البته بحث راجع به سوادآموزى نيست و پيرامون نماز است اما چند دقيقه‏اى پيرامون نهضت سوادآموزى صحبت خواهم كرد.

الان 10 سال از انقلاب مى‏گذرد و ما بسيار پيرامون نهضت سوادآموزى صحبت كرده‏ايم و خواهرانى كه بيننده تلويزيون هستند و شاغل نيستند در جريان باشيد آموزشياران نهضت سوادآموزى در سراسر ايران بخاطر اجراى فرمان امام(ره) ميليون‏ها نفر را در سراسر ايران با سواد كردند و عمرشان بيهوده نگذشت. وچه خوب است كه انسان در پيرى احساس كند عمرش به بيهودگى نگذشته است و از عمر خود به خوبى استفاده كرده است. و خواهرانى هم هستند كه بى سوادان را دعوت كرده‏اند و با انواع مشقات به روستاها هجرت كرده‏اند و خدمت فرهنگى و علمى انجام داده‏اند و ان شاءالله امام و رسول خدا از شما راضى باشند و سوغاتى من به مناسبت 7 دى براى شما آموزشياران حديثى است كه امروز تا چند ساعت قبل بلد نبودم. و اين دو حديث را يادتان باشد تا در آخر بحث بگويم تا عده‏ى بيشترى استفاده كنند. و اما بحث امروز پيرامون نماز چون ما تابحال چند بارى بحث نماز را داشته‏ايم ولى اين بار چيز تازه‏اى پيدا كرده‏ام. پس موضوع ما نماز در قرآن است.

قرآن هر كجا از متقين و مؤمنين صحبت مى‏كند و يا از محسنين و مخبطين صحبت مى‏كند و هر كجا از متكلمين و دولتمردان حرفى مى‏زند بحث نماز را به ميان مى‏آورد. همه با ابتداى قرآن آشنا هستيد. «الم ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فيهِ هُدىً لِلْمُتَّقينَ» بقره/2-1 آنگاه مى‏فرمايد متقين كسانى هستند كه يقيمون الصلاة يعنى نماز را به پا مى‏دارند پس تقواى بى نماز نمى‏شود. و آنجا كه سخن از مؤمنين است در سوره ى مؤمنون مى‏فرمايد «قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ هُمْ في‏ صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ» مومنون/2-1 و هر كجا صحبت از محسنين است مى‏فرمايد: «هُدىً وَ رَحْمَةً لِلْمُحْسِنينَ الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ» لقمان/4-3 و هر كجا سخن از مخبتين است باز بحث نماز است. و اما دولتمردان. وظيفه ى جمهورى اسلامى وزرا، دولتمردان، آموزش و پرورش و. . . چيست؟ قرآن مى‏فرمايد وظيفه حكومت اسلامى نماز است. «الَّذينَ إِنْ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ أَقامُوا الصَّلاةَ» حج/41 يعنى كسانى كه وقتى قدرت و امكانات پيدا كردند نماز را بپا مى‏دارند. يعنى مدير كل يا تيمسار پادگان نبايد بگويد من در مدت رياستم جاده ساختم يا درمانگاه ساختم بلكه بايد بگويد وقتى من آمدم 700 نمازخوان بود و الان 900 نمازخوان در اين اداره وجود دارد. البته نه با اجبار و زور چون نماز زوركى قبول نيست بلكه بايد امكانات نمازخانه و وقت آن را مناسب قرار دهد. حضرت ابراهيم مأمور مى شود كه «أَنْ طَهِّرا بَيْتِيَ لِلطَّائِفينَ وَ الْعاكِفينَ وَ الرُّكَّعِ السُّجُودِ» بقره/125 يعنى اى ابراهيم و اسماعيل مسجدالحرام را طورى بسازد كه نمازگزاران در آن راحت باشند گاهى جايى نماز مى‏خوانند چون دور است يا تاريك و يا سرد و گرم و. . . است.

ما خيال مى‏كنيم نماز براى آخوندها است و دعوت به نماز براى پيش نماز. و اما بحث دوم پيرامون آثار نماز صحبت خواهيم كرد.

آثار نماز در قرآن

مدير دبيرستان نگويد چند درصد از شاگردانش در كنكور قبول مى‏شوند بلكه بايد بگويد چند درصد از شاگردانش نماز مى‏خوانند. يا ما فلان قدر كتاب چاپ مى‏كنيم يا تيراژ فلان مقدار است اما سؤال من اين است كه همان طور كه قرآن مى فرمايد ما به شما امكانات داديم شما بگوييد چقدر نمازخوان درست كرده‏ايد؟ !

شما خواهران آموزشيار نگوييد چقدر قبولى داريد يا من بگويم چقدر با سواد كرده‏ايم بايد ديد چند نفر با تقوى و با ايمان شد و هدايت شد و از فساد فاصله گرفت.

آيت الله العظمى شاهرودى از مراجع تقليد در نجف بود و من در مدتى كه در نجف بودم از ايشان خاطره ى جالبى شنيدم. يكى از مسؤولين مملكتى زمان شاه با چند واسطه خدمت ايشان آمده بود. ايشان گفت كه قيافه‏ات كه خوب است حتماً خودت و خانمت هم ماشين داريد و ييلاقى و قشلاقى و همه چيز داريد. حالا براى قيامت خودت هم كارى كرده‏اى يا همه فقط براى همين دنياست. و ايشان تكان خورد و موقع رفتن گفت يك دريا حقيقت در اين حرف ديدم. دانشجو نگويد ترم چندم است بلكه ببيند چند ركعت نماز با حال خوانده است چون اگر رابطه‌مان با خدا قطع شود هر كجا كه باشيم در جهنم هستيم.

نماز رمز صلاح است.

قرآن مى‏فرمايد «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَكَّى وَ ذَكَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلَّى» اعلى/15-14 يعنى اهل نماز رستگار هستند. نماز رمز شكر است. خداوند به پيامبر مى‏فرمايد «إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» كوثر/2-1 من به تو خير كثير داده‏ام پس نماز اقامه كن.

نماز رمز ذكراست. خداوند به موسى مى‏فرمايد «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْري» طه/14 نماز رمز امداد الهى است «وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ» بقره/45 يعنى در گرفتارى‏ها، نجات بخش شما ارتباط با خداست. حديث داريم پيامبر و على(ع) هرگاه به مشكلى برخورد مى‏كردند نماز مى‏خواندند. نمازرمز رحمت خداست. قرآن مى‏فرمايد «وَ أَقيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ أَطيعُوا الرَّسُولَ لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ» نور/56 نماز بخوانيد اگر

مى‏خواهيد مورد رحمت واقع شويد. نماز رمز تقوى و مانع فحشا و منكر است قرآن مى‏فرمايد «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ» عنكبوت/45 نماز وسيله ى پاك شدن باقى گناهان است. چون قرآن مى‏فرمايد «إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ» هود/114 يعنى نماز به نهر آبى تشبيه ده است كه انسان روزى 5 بار خود را در آن مى‏شويد و گناهان او در طول روز بخشيده مى‏شود. قرآن مى‏فرمايد «قالَ اللَّهُ إِنِّي مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَيْتُمُ الزَّكاةَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلي‏ وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْري مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهار» مائده/12 اگر شما اهل نماز باشيد لغزشهايتان را مى‏بخشم. پس رمز آمرزش است.

(خلاصه ى مطالب براى كسانى كه تازه تلويزيون را روشن نموده‏اند) اگر زمانى ديديد حال نماز خواندن نداريد با خودتان فكر كنيد و از خودتان بپرسيد چرابراى انجام امور ديگر حوصله داشتيد ولى حوصله ى حرف زدن با خدا و نماز خواندن را ندارم. مى‏فرمايد «وَ إِنَّها لَكَبيرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعينَ» بقره/45 نماز براى برخى سنگين است. سيماى افراد در برابر نماز. (طبقات مردم در برابر نماز) اراد در برابر نماز چند دسته هستند: 1- عاشقان 2-دن‏يا پرستان 3- بى نشاطها 4- مسخره كنندگان 5- مانعين از نماز.

و اما گروه اول يعنى عاشقان. حضرت ابراهيم بچه‏دار نمى‏شد البته از خانم اولش. به فرمان خدا حضرت ابراهيم با خانمى ديگر هم بستر شد و بچه دار شد و خانم اول از اين مطلب ناراحت شد و گفت من نمى‏توانم تحمل كنم و پهلوى من نمان و به جاى ديگرى برو. ابراهيم به فرمان خدا عروس و بچه را برد و به فرمان خدا در وسط كوههاى مكه گذاشت در حالى كه نه درختى بود و نه آبى و. . . سپس فرمود، «رَبَّنا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتي‏ بِوادٍ غَيْرِ ذي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِيُقيمُوا الصَّلاة» ابراهيم/37 يعنى بچه‏ام را به بيابانى آوردم كه در آن كشت نيست و آب و درخت نيست خوب چرا اين كار را كردى؟ قرآن مى‏فرمايد «رَبَّنا لِيُقيمُوا الصَّلاة» براى اينكه تو قول دادى در آينده در اين محل، نماز گزارده شود. و او آنقدر عاشق بود كه چون خدا قول داده بود 40 سال ديگراينجا مكانى براى خواندن نماز شود زن و بچه‏اش را در آن محل بى‏آب و علف رها مى‏كند. البته عاشق كمرنگ هم داريم. قرآن مى‏فرمايد: «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَ إِقامِ الصَّلاةِ» نور/37 مردانى هستند كه تجارت و بيع آنها را سرگرم نمى‏كند. فرق تجارت با بيع در اين است كه تجارت دادوستد دائمى است ولى بيع موقت است. يعنى تجارت و بيع اين مردان را از نماز باز نمى‏دارد. يعنى تا «قَدْ قَامَتِ الصَّلَاةُ» مى‏گويند بازار و كارشان را مى‏بندد و اى كاش بازار ما اينگونه مى‏شد. افرادى كه عاشق نماز هستند وقتى نماز مى‏خوانند گويى به خانه ى عروس مى‏روند و شانه مى‏زنند و مسواك مى‏زنند و لباس خوب مى‏پوشند. روزى امام سجاد ع خودش را براى نماز بسيار آراسته كرده بود و كسى با تمسخر به ايشان گفت كه به خانه ى عروس مى‏رويد؟ و ايشان فرمود كه مى‏روم با خداى حورالعين صحبت كنم كه هر حورالعين از همه ى عروس‏ها زيباتر است و از طرف ديگر قبل از نماز مزه مزه مى‏كند چون انسان مثل هلى كوپتر نيست كه يكباره از زمين كنده شود و مثل هواپيما بايد دور بردارد تا از زمين بلند نمى‏شود. پس نمى‏شود در حال صحبت كردن با حسن‏آقا ناگهان الله اكبر بگويد. بلكه اذان و اقامه داريم و 6 الله اكبر مستحب داريم تا الله اكبر اصلى. پس پرواز بايد تدريجى باشد. و از طرفى گويى نماز آخرش مى‏باشد و اينها عاشق نماز هستند و آن را دوست دارند.

گروه دوم افرادى هستند كه تا وقتى خبرى نيست نماز را مى‏خوانند ولى اگر مهمانى يا خبرى يا قليانى بود با ساده‏ترين خير نماز را كنار مى‏گذارند. قرآن مى‏فرمايد: «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً» جمعه/11 حضرت رسول ايستاده بود و سخنرانى مى‏كرد چون امام جمعه بايد بايستد و سخنرانى كند و دليل اين است كه«وَ تَرَكُوكَ قائِماً» فقط يك نفر نشسته خطبه مى‏خواند و او معاويه بود. و امام جمعه بايد دستش به شمشير يانيزه باشد ولى واجب است كه تقوى بگويد ولى بازور اسلحه. چون بدون زور نمى‏شود ما براى همين سوادآموزى هر چه در خانه‏ها را مى‏زديم نمى‏آمدند و تبليغ فايده نداشت و بايد يك فشارى باشد ما هم از پادگان‏ها شروع كرديم. و جوان سالم اگر در پادگان مى‏گفت نمى‏خواهم درس بخوانم توى سرش مى‏زديم و مى‏گفتيم معافى را بهت نمى‏دهيم. و نمى‏شود گفت دوست دارم بى‏سواد باشم چون تراكتور انسان بى سواد زودتر خراب مى‏شود در انتخابات فريب مى‏خورد و بچه‏اش هم زودتر مريض مى‏شود. حديث است «الجهل أصل كل شر»(غررالحكم، ص‏73) پس نمى‏شود بى سواد بود. يكى از حديث‏ها را الان مى‏گويم و يكى از زنان پيامبربى سواد بود و پيامبر معلم گرفت تا بيايد منزل و به او درس بدهد چون نمى‏خواست همسرش بى سواد باشد. پس نمى‏شود بى سواد بود. خلاصه پيامبر دست به اسلحه سخنرانى مى‏كرد يك مرتبه قومى جنس براى فروش آوردند و طبل و شيپر زدند و همه مثل جنس تعاونى دويدند. حديث داريم به روايتى 13 و به روايتى 12 نفر نشستند و بقيه همه رفتند. و آيه نازل شد. (آيه آخر سوره ى جمعه) «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً» يعنى به محض اينكه تجارت يا سرگرمى پيدا كردند به سوى آن مى‏روند و تو را در حالى كه ايستاده‏اى رها مى‏كنند تا جنس ارزان بخرى. «قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقينَ» جمعه/11 رسول خدا را براى تجارت و جنس رهامى كنيد. بايد حيا كنيد. البته آن مطلبى راكه معاويه نشسته خطبه مى‏خواند را آلوسى و قرطبى نقل كرده‏اند و در شيعه مدركى را من نديدم. افرادى بى نشاط هستند. قرآن درباره‏ى اين‏ها مى‏فرمايد «وَ إِنَّها لَكَبيرَةٌ» بقره/45 يعنى نماز برايشان سنگين است. چرا وقتى مى‏فهميد تاريخ فلان كوپن تمام شد حسرت مى‏خوريد و روى دست خودتان مى‏زنيد ولى وقتى به نماز جمعه نمى‏رويد چنين حسى نداريد. قرآن مى‏فرمايد: در جبهه نماز شكسته 5هزارنفر مى‏خواهند نماز بخوانند. تا قرآن را باز كردم هم همين آيه آمد و اين از لطف خداست «وَ إِذا كُنْتَ فيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى‏ لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ» نساء/102 پيامبر وقتى در جمعيت هستى مى خواهى نماز جماعت بخوانى اگرچه زير رگبار مسلسل هستى «فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ» از اين 5 هزار نفر 2500 نفر به تو اقتدا كنند و بقيه در جبهه باشند البته «وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ» يعنى اسلحه به دست اقتدا كنند «فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ» يعنى موقعى كه سجده مى‏كنيد عده‏اى از پشت سر مراقب شما باشند. بعد وقتى اين‏ها يك ركعت خواندند فورى يك ركعت ديگر را فرادى بخوانند «وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى‏ لَمْ يُصَلُّوا» يعنى حتى در جبهه هم اجازه ندهيد از دستتان برود و ركعت اول يك گروه و ركعت دوم گروه ديگر نماز بخواند. بعد هم مى‏فرمايد مواظب باشيد «وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ» البته من فروع فقهى نماز جبهه را نديدم و خواهم ديد و برايتان مفصل خواهم گفت. اما اجمالاً و در جبهه هم نماز جماعت بايد باشد. عده‏اى مسخره مى‏كنند «وَ إِذا نادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لا يَعْقِلُونَ» مائده/58 يعنى عده‏اى نماز را مسخره مى‏كنند. درباره ى نماز جمعه نمى‏گويد برو بلكه مى‏گويد «فَاسْعَوْا إِلى‏ ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ» جمعه/9 يعنى با تلاش برويد. عده‏اى هم چون نماز برايشان خرجى ندارد مى‏خوانند و اگر زمانى برايشان بارى داشت نمى‏خوانند. من يك نگرانى دارم و آن اين است كه شما كه در استاديوم ورزشى جمع مى‏شويد چقدر به نماز توجه داريد چون خيلى‏ها نماز مى‏خوانند ولى نماز خواندن با نماز دوست داشتن متفاوت است. امام حسين در شب عاشورا فرمود «أُحِبُّ الصَّلَاةَ»(إرشاد مفيد، ج‏2، ص‏89) ولى خيلى از ماها نمازمان را مى‏خوانيم مى‏گوييم راحت شديم. يا مادر كه صبح مى‏خواهد فرزندانش را صبح بيدار كند مى‏گويد بلندشو مدرسه‌ات دير شد و معلوم است در اين خانه درس و علم و حقوق و. . . حكومت مى‏كند در حالى كه دل مادر بايد براى نماز و راضى بودن خدا بلرزد چون حديث داريم خانه‏اى كه در آن نماز خوانده نشود قبرستان است. اصولاً از مسافرين يك قطار يا اتوبوس چند نفر نماز مى‏خوانند يا درهتل جايگاه غذاخورى تميزتر است يا نمازخانه. اسلام مى‏فرمايد اول خودت بايد نماز بخوانى سپس همسر و فرزند و بعد از آن ديگران و زمينه سازى براى نسل‏هاى آينده و در نهايت همه جا. پس كسى نگويد كه ما كه خودمان نماز مى‏خوانيم. اصلاًجمهورى اسلامى و انتشارات ما چند كتاب پيرامون نماز چاپ كرده است البته كتاب اسرارالصلوة است كه خيلى عرفانى هم هست. اما اگر كسى گفت من مى‏خواهم با نماز آشنا شوم شما غير از «حَيَّ عَلَى الصَّلَاةِ» و. . . كه پوست نماز است چند كتاب نماز پيرامون فلسفه ى نماز كه جوان پسند هم باشد داريم. اى كاش به جاى مصلى، مصلى مى‏ساختيم يعنى نمازگزار بسازيم نه اينكه مصلى از دست بدهيم و مصلى بسازيم پس اول خودمان نماز بخوانيم «أَقيمُوا الصَّلاة» سپس بچه هايمان. قرآن مى‏فرمايد «وَ كانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلاةِ» مريم/55 و مى‏گويد اگر گفتى و گوش ندادند حوصله كن. مى‏فرمايد «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها» طه/132 به فكر آينده باشيد. حضرت ابراهيم مى‏فرمود: «رَبِّ اجْعَلْني‏ مُقيمَ الصَّلاةِ وَ مِنْ ذُرِّيَّتي‏» ابراهيم/40 يعنى خدايا نسل من را هم نماز خوان قرار بده. چون اگر بچه نماز بخواند ثواب آن نماز علاوه بر خودش به پدرش هم خواهد رسيد. مدارس ما بايد در كنار مساجد باشند در فرهنگ ساختمان سازى قديم ما اين مسأله بوده و مدارس و مساجد دركنار هم بوده و اين ريشه در اسلام دارد. و حديثى هم كه قول داده‏ام و چند ساعت پيش ديده‏ام اين است كه: پيامبر در40 سالگى به نبوت رسيد و 13 سال تلاش كرد تا 53 سالگى و فايده نكرد و فشار كفار باعث هجرت مسلمانان به مدينه شد و خيلى از اين مهاجرين فقير بودند و چيزى نداشتند. پيامبر ايوانكى به اسم صفّر درست كرد و فرمود اينجا بنشينيد و بسيارى از اينها فقط با يك لنگ نشسته بودند در حالى كه برخى از اين‏ها ثروتمند مكه بودند ولى براى هجرت ناچار شده بودند اموال‏خود را در مكه بگذارند همچون صهيب. يا مصعب هم فرزند تاجر بود ولى پدرش گفت حال كه مسلمان شدى چيزى به تو نمى‏دهم. خلاصه اين مهاجرين در آن ايوانك نشستند و پيامبر براى اينكه از اوقات فراقتشان استفاده كنند معلمى گذاشت تا به اين‏ها خواندن و نوشتن بياموزد. يعنى استاده از اوقات فراغت براى سوادآموزى البته در مسجد. و بايد مدارس ما هم اگر كنار مساجد باشد و حداقل به اندازه ى يك درس به نماز اهميت داده شود وگرنه علم بدون تقوى باعث مى‏شود هرچه متخصص بيشترى داشته باشيم جنايتكار بيشترى داشته باشيم و بايد كارى كنيم كه از كودكى براى بچه‏ها نماز جماعت گذاشته شود و براى نماز جماعت وقت قرار بدهيم تا از بچگى خمير مايه ى بچه‏ها با نماز ساخته شود. سرود و عكس و فيلم و هنر خوب است ولى نمازخوان درست نمى‏كند. و صداو سيما بسيار مى‏تواند در اين زمينه تأثير گذار باشد. چون ما ميليون‏ها نفر داريم كه حمد و سوره را هم بلد نيستند بخوانند. البته خيلى‏ها هم هستند كه نمازشان ارزش ندارد. روايت داريم كه اگر زن و شوهر به هم بگويند ما كه از تو خيرى نديديم. نماز هيچكدام مورد قبول نيست. زن و شوهرى كه به هم نيش بزنند. «رُبَّ قَائِمٍ حَظُّهُ مِنْ قِيَامِهِ السَّهَرُ»(فضائل‏الأشهرالثلاثة، ص‏144) خيلى نمازشب خوان‏ها تنها فايده‏اى كه بدست مى‏آورند بى خوابى است و خدا مى‏فرمايد به اين‏ها چيزى نمى‏دهم. «مَنِ اغْتَابَ مُسْلِماً أَوْ مُسْلِمَةً لَمْ يَقْبَلِ اللَّهُ تَعَالَى صَلَاتَهُ»(جامع‏الأخبار، ص‏146) كسى كه غيبت مى‏كند نمازش بى خاصيت است. كسى جلوى ديگران خوب نماز مى‏خواند ولى در خفا، خير. و در نماز كلك مى‏زند نمازش قبول نيست چون حديث داريم قَالَ النَّبِيُّ ص: «مَنْ أَحْس َنَ صَلَاتَهُ حَتَّى يَرَاهَا النَّاسُ وَ أَسَاءَهَا حِينَ يَخْلُو فَتِلْكَ اسْتِهَانَةٌ اسْتَهَانَ بِهَا رَبَّهُ»(مستدرك‏الوسائل، ج‏1، ص‏114) او خدا را مسخره مى‏كند. به كميل مى‏گويد نماز و روزه كافى نيست مهم اين است كه قلب پاك هم داشته باشى. پس هر نمازى قبول نيست. البته نگوييد حالا كه ما غيبت مى‏كنيم پس نماز نخوانيم ولى حديث داريم اگر هم بدى، بدى هايت را كنار بگذار نمازخواندن را. آقايى رفت جايى روضه خواند و به او پول، كم دادند براى همين پس داد و آقاى ديگرى به او گفت پس نده، بگو بقيه‏اش را بدهند حديث داريم «رُوِيَ أَنَّ فَتًى مِنَ الْأَنْصَارِ كَانَ يُصَلِّي الصَّلَاةَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ ص وَ يَرْتَكِبُ الْفَوَاحِشَ فَوُصِفَ ذَلِكَ لِرَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ إِنَّ صَلَاتَهُ تَنْهَاهُ يَوْماً مَا فَلَمْ يَلْبَثْ أَنْ تَابَ »(بحارالأنوار، ج‏79، ص‏198) جوانى بود كه نماز مى‏خواند ولى در عين حال دسته گل هم به آب مى‏داد. اين مسأله را به پيامبر گفتند، پيامبر فرمود: «إِنَّ صَلَاتَهُ تَنْهَاهُ يَوْماً مَا» بگذار نماز را بخواند چون همين رابطه‏اش با خدا روزى او را نجات خواهد داد. بعد مى‏فرمايد(فلم يلبس ان تاب) يعنى چيزى نگذشت كه اين جوان توبه كرد. پس شما هم نگويد فلانى كه عزاداراى امام حسين مى‏آيد عرق خور يا چاقوكش است و بگذارد رابطه‏اش را با امام حسين حفظ كند تا روزى او را نجات دهد. آخرين حديث «عَنْ جَابِرٍ قَالَ قِيلَ لِرَسُولِ اللَّهِ ص إِنَّ فُلَاناً يُصَلِّي بِالنَّهَارِ وَ يَسْرِقُ بِاللَّيْلِ فَقَالَ إِنَّ صَلَاتَهُ لَتَرْدَعُهُ»(بحارالأنوار، ج‏79، ص‏198) به پيامبر گفتند كسى هست كه روزها نماز مى‏خواند و شب‏ها دزدى مى‏كند. پيامبر فرمود: «إِنَّ صَلَاتَهُ لَتَرْدَعُهُ» به نگوييد نماز نخوان اگر كسى شيمى و فيزيك رد شده است نگوييد پس رياضى هم نخوان چون مردود مى‏وى يا اگر يك چرخ ماشين در جوب افتاده نبايد چرخ ديگر را هم در وب انداخت. خلاصه پيامبر فرمود اين فرد را نمازش نجات خواهد داد. به هر حال هم بايد نماز خواند هم نبايد به نماز مغرور شد و باقى كارها را هم بايد درست كرد. و از شما آموزشياران نهضت تشكر مى‏كنم و همان طور كه روح امام مى‏خواهد من هم از شما مى‏خواهم تا سر كلاس‏ها روح نماز را تلقين كنيد. و در خانه‏ها مبلغه باشيد و مسأله و قصه و داستان راستان نگوييد و سعى كنيد نماز را در خانه‏ها يا سر كلاس بخوانيد و نگوييد ريا است. چون آن ريايى حرام است كه خودت رابخواهى نشان بدهى. ولى هر ريايى حرام نيست. مثلاً آرايش كردن زن براى شوهر اگرچه ريايى است ولى ثواب هم دارد. و اين رياى خانم معلم براى نمازخوان كردن بچه‏ها از آن رياهاى خوب است چون شما نمى‏خواهى بگويى من خوب هستم بلكه مى‏خواهى بگويى نماز بخوانيد. كسى مى‏گفت من به راننده ى اتوبوس گفتم نگه دارد نماز بخوانم نگه نداشت و نمازم قضا شد. از او پرسيدم چطور گفتى؟ گفت معمولى بعد به او گفتم اگر چمدان هم افتاده بود همين طور مى‏گفتى يا فرياد مى‏زدى؟ و اين است كه نماز در نزد ما كم بها شده است.

هر كس مى‏خواهد ببيند نزد خدا چقدر ارزش دارد حديث داريم: كه هركس مى‏خواهد ببيند نزد خدا چقدر آبرو و ارزش دارد بايد ببيند خدا نزد او چقدر آبرو و ارزش دارد. پس اگر نماز در نزد ما آبرو نداشت معلوم مى‏شود ما مريض هستيم خداوند آنقدر فرشته دارد كه مى‏فرمايد ملائكه‏اى داريم كه «فَالَّذينَ عِنْدَ رَبِّكَ يُسَبِّحُونَ لَهُ بِاللَّيْلِ وَ النَّهارِ وَ هُمْ لا يَسْأَمُونَ» فصلت/38 يعنى ميلياردها ملائكه دائماً عبادت مى‏كنند و خسته هم نمى‏شوند پس خيال نكنيد خداوند مى‏فرمايد «وَ اعْبُدُوا اللَّه» نساء/36 به عبادت ما احتياج ندارد چون ِ «إِنَّ اللَّهَ لَغَنِيٌّ عَنِ الْعالَمينَ» عنكبوت/6 خداوند نياز ندارد بلكه مى‏گويد دستت را بده تا نجاتت بدهم. اگر گفتند خانه‌ات را راست خورشيد بساز خورشيد به تو احتياج ندارد بلكه تو از نور خورشيد استفاده كنى. چرا نسبت به هر چيزى دل مى‏سوزانيم و دل ما براى نماز نمى‏تپد؟ چون مريض شده‏ايم و اگر درمان شود اين همان مرض قساوت است. و نتيجه ى قساوت، سوء عاقبت است.

خدايا به حق محمد و آل محمد ما را از كسانى كه مقيم نماز هستند و نمازشان مورد قبول استقرار بده.

«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»