درس «ولایت فقیه» آیت ‏الله مصباح یزدی / بخش چهارم (۴)

ولایت فقیه و قانون همه یا هیچ!

آیت الله مصباح همه‏ی امور حکومتی را جزء اختیارات ولی فقیه می‏دانند و معتقدند تا جایی‏که در توان فقیه حاکم بود، باید به اجرای امور حکومتی اسلام بپردازد، بایستی مصالح مسلمین را تا آن‏جا که ممکن است استیفا کند و نمی‏توان به قاعده یا همه یا هیچ عمل کرد.

گروه سیاسی برهان؛ آیت الله مصباح یزدی در آخرین بخش‏های از درس‏های ولایت فقیه به چند سؤال مهم پاسخ می‏دهد.

یکی از سؤال‏های رایج در باب ولایت فقیه این است که «حدود و دایره‏ی اختیارات ولی فقیه کجاست»؟

آیت الله مصباح همه‏ی امور حکومتی را جزء اختیارات ولی فقیه می‏دانند و معتقدند تا جایی‏که در توان فقیه حاکم بود، باید به اجرای امور حکومتی اسلام بپردازد و اگر شرایط اجتماعی به گونه‏ای باشد که نتواند همه‏ی احکام و مقررات اسلام را پیاده کند، بهانه و دلیل نمی‏شود که از مسوولیت شانه خالی کند. بایستی مصالح مسلمین را تا آن‏جا که ممکن است استیفا کند و نمی‏توان به قاعده یا همه یا هیچ عمل کرد.

سوال دیگر این است که منظور از این جمله که «ولی فقیه باید اقرب معصوم باشد»، چیست؟

آیت الله مصباح در پاسخ به سه ویژگی لازم فقیه حاکم اشاره می‏کنند:

اول؛ این‏که فردی که در رأس حکومت قرار می‏گیرد باید آگاه‏تر از همه به قانون الهی باشد، یعنی در فقاهت اعلم باشد.

دوم؛ با توجه به عصمت معصوم (ع)، فقیه حاکم هم باید در تقوا و عدالت بالاتر از رهبران باشد.

سوم؛ این‏که فقیه حاکم باید در مقایسه با دیگران به مصالح اجتماعی آگاه‏تر باشد، یک یا دو مورد از این ویژگی‏ها کفایت نمی‏کند. مثلاً کسی فقیه و باتقوا باشد ولی آگاه به مصالح اجتماعی نباشد، اتفاقاً تصدی او موجب تعطیلی احکام اسلام می‏شود چون قادر به اجرا نخواهد بود. اگر کسی در این سه ویژگی برتر از دیگران باشد او «متعّین» است و اگر چنین کسی پیدا نشد کسی که در مجموع این سه ویژگی نمره بالاتری دارد، اقرب به معصوم محسوب می‏شود.

دانلود با لینک مستقیم (حجم : 15  کیلوبایت) (فایل متنی)

:

تیتر:علامه مصباح یزدی: ولایت مطلقه همان شئون حکومت است که مقید به موارد اضطراری نیست.

لید: علامه مصباح براین باورند که ولی فقیه احکام اسلام را مراعات می‏کند و اگر بر خلاف حکم خدا دستور دهد، با همان دستور از ولایت ساقط می‎‏شود.

علامه محمدتقی مصباح یزدی به ضرورت و لزوم ولایت فقیه از منظر عرفی و عقلانی توجه دارند و ولایت فقیه را بدل اضطراری امام معصوم(ع) می‏دانند؛ یعنی در شرایط نبود دسترسی به امام معصوم(ع) حکومت به عنوان یک شأن مهم از زندگی اجتماعی انسان، از سوی شارع مقدس رها نشده و مردم باید به فقیه مراجعه کنند.

از نظر علامه مصباح یزدی، توصیه‏های معصوم (ع) در مورد نقش و جایگاه ولایت فقیه هم از این طریق قابلیت تبیین و تحلیل پیدا می‏کند، تا جایی در روایتی، رد و انکار ولایت فقیه، رد و انکار شخصی معصوم (ع) تلقی شده است.

معظم‏ له در مورد بحث ولایت مطلقه فقیه هم از دو نوع معنی «ولایت فقیه» سخن می‏گویند:

معنی اول که در ظاهر از کلمات شیخ انصاری در مکاسب گرفته شده، بر این مبناست که شارع مقدس راضی به زمین‏ماندن برخی از احکام نیستند و چون اگر غیرفقیه مجری این احکام باشد، امکان اشتباه وجود دارد، پس باید فقیه آنها را اجرا کند. بنابراین، ولایت فقیه در همان حدودی است که شارع راضی به ترک آن نیست؛ این همان “ولایت مقیده” است.

معنی دوم ولایت فقیه بر این اساسی استوار است که هر کاری که شأن حاکم و حکومت است، ولی فقیه حق دارد در آن دخالت کند. به عنوان مثال حاکم تشخیص می‏دهد به دلیل زیبایی شهر باید خیابانی احداث شود، حال اگر صاحب زمین راضی نباشد، باز هم حاکم دستور می‏دهد، این شأن برای ولی فقیه هم ثابت است. این همان ولایت مطلقه فقیه است.

علامه مصباح یزدی در کنار تبیین و تشریح معنای صحیح ولایت فقیه، دو تفسیر غلط زیر را نیز اشتباه و از اکاذیب عالم می‏دانند:

معنی اول، همان شبهه‏ای است که برخی مطرح می‏کنند و ولایت مطلقه فقیه را با دیکتاتوری یکی می‏پندارند؛ به این معنا که هرچه فقیه گفت، باید بی چون و چرا پذیرفت. علامه مصباح براین باورند که این معنی اشتباه است؛ چرا که ولی فقیه احکام اسلام را مراعات می‏کند و اگر بر خلاف حکم خدا دستور دهد، با همان دستور از ولایت ساقط می‎‏شود.

در معنای دیگر، برخی ولایت را به ولایت عامه و خاصه تقسیم می‏کنند و بر این ادعا هستند که حاکم اسلامی ولایت بر عامه مسلمانان دارد و اینکه فقیه در همه امور دخالت کند، خاص است و ولایت مطلقه فقیه تعریف جدیدی است که امام (ره) ابداع کرده اند.

علامه مصباح یزدی این معنای دوم را هم رد می‏کنند؛ چرا که از دل آن این شبهه بیرون می‏آید که احکامی که ولی فقیه صادر می‏کند مقید به اسلامی بودن نیست و ولی فقیه می‏تواند حکم خلاف اسلام صادر کند!

معظم له این تعریف را از اکاذیب عالم و القاعات شیطان برای نابودی اسلام و اصل ولایت فقیه می‏دانند.

به طور کلی از نظر علامه مصباح یزدی، ولایت مطلقه فقیه یعنی همان ولایت شرعیِ اعتباریِ قانونی که برای فقیه ثابت است، مقید به موارد اضطراری نیست.

منبع : سایت برهان