اهمیت فرصت در نگاه امام علی (علیه السلام)

این بار حلاوت كلمات ملكوتی نهج البلاغه را در چشمه‏ی زلال فرصت احساس می‏كنیم . فرصت در نگاه علی (علیه السلام) به منزله‏ی نمك و جگر سوخته است . داغ از دست رفتن فرصت‏ها، قلب علی (علیه السلام) را می‏فشارد . فرصت‏هایی كه با زخم ستم و تازیانه از علی (علیه السلام) گرفته شد، و او را در كنج تنهایی و مظلومیت نشاند . برای یافتن جملات گوهر بار مولا در باب فرصت در صحیفه‏ی عرفانش، دست و دل می‏لرزد . سوز دل مولا در میان گفته‏هایش موج می‏زند: «از گریز فرصت‏ها بپرهیزید، زیرا هر گریخته‏ای باز نمی‏گردد» (1)
از دست دادن فرصت در نگاه علی (علیه السلام) بسیار دردناك است . او با جلوس بر منبر تنبه مارا خطاب قرار می‏دهد: «پیش از آنكه فرصت از دست‏برود و اندوه به بارآورد، از فرصت‏ها استفاده كنید . زیرا از دست رفتن فرصت مضر است .» (2) «چنان نیست كه هر فرصتی دست‏یافتنی باشد، چه بسا كه بینا به خطا رود و كور به مقصد رسد» (3)
شگفتی كلمات و جملات نهج البلاغه در تجلی آن‏ها، در زندگی انسان‏هاست . زمانی كه نهج البلاغه را می‏خوانی، گویی زندگی نامه‏ات پیش روی توست كه شرح احوال تو را باز گو می‏كند: «آنان كه وقتشان پایان یافته، خواستار مهلتند و آنانی كه مهلت دارند، كوتاهی می‏كنند» «در آسمان نیل‏گون نهج البلاغه، فرصت‏ها هم‏چون ابرهایی هستند كه با طوفان زمان می‏گذرند و مولا نیمت‏شمردن این فرصت‏ها را به شیعیان گوشزد می‏كند» (4)
تنها فرصت انسان، لحظه‏ها و ساعت‏هایی است كه در پی هم می‏گذرند و انسان غافل حتی گذر آن‏ها را نیز احساس نمی‏كند . دنیا وادی مهلت و فرصت است و مرگ پایان زمان عمل . با مرگ طومار فرصت‏ها در هم می‏پیچند و فریاد «یالیتنی كنت ترابا» از اعمال دوزخ به گوش پشه‏ی خاكی می‏رسد!
برای دوری از تباهی وقت‏ها در دنیا، وصایای علی (علیه السلام) بسیار دل‏نشین و گواراست:
ای بندگان خدا هم اكنون به اعمال نیكو بپردازید، تا ریسمان‏های مرگ بر گلوی شما سخت نشده و روح شما برای كسب كمالات آزاد است و بدن‏ها راحت . و هنوز مهلت دارید و جای و توبه و بازگشت از گناه باقی مانده است . عمل كنید پیش از آن‏كه در شدت و تنگ نای وحشت و ترس و نابودی قرار گیرید، پیش از آن كه مرگ در انتظار مانده فرارسد و دست قدرتمند خدای توانا شما را بگیرد . (5) زیرا تا لحظه‏ی مرگ به شما فرصت داده شده و مهلت عمل نیكو دارید . (6) بدی را به تاخیر اندازید، زیرا هروقت‏بخواهید، می‏توانید آن را انجام دهید . (7)
«علمدار»
————–
پی‏نوشت:

1) حكمت 246 .
2) حكمت 118 .
3) نامه‏ی 31 .
4) حكمت 21 .
5) خطبه‏ی 83 .
6) خطبه‏ی 237 .
7) نامه‏ی 31 .

———–

نويسنده:زهره حاجی‏پور
منبع:مجله ديدار آشنا