شهید سرلشکر محمد هاشم آل آقا در 27 آبان ماه 1324 در خاندان بزرگ “آل آقا”، از خانواده های سرشناس شهر کرمانشاه به دنیا آمد. آل آقا دوران تحصیل خود در مقاطع ابتدایی، راهنمایی و دبیرستان را در شهر کرمانشاه گذراند.
او در ابتدا به خواسته مادرش، با وجود علاقه ای که به پرواز داشت، در دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش تحصیل کرد. او پس از اتمام دانشکده افسری با رضایت مادر به جرگه دانشجویان خلبانی نیروی هوایی ارتش پیوست. آل آقا در سال 1349 برای تکمیل دوره عالی پرواز به امریکا رفت و به عنوان خلبان هواپیمای فانتوم به میهن بازگشت.
محمد هاشم آل آقا در سال 1356 برای گذراندن دوره آموزش خلبانی هواپیماهای “تامکت” به امریکا اعزام شد. او با گذراندن آن دوره به میهن اسلامی بازگشت و به پایگاه هشتم شکاری رفت. او که در زمان پیروزی انقلاب اسلامی از افسران ارشد نیرو محسوب می شد، پس از پیروزی انقلاب امر آموزش را با جدیت بیشتری دنبال کرد.
با شروع جنگ تحمیلی، آل آقا فعالانه وارد صحنه نبرد شد و با رشادتها و جدیتی که داشت به عنوان جانشین فرماندهی عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی منصوب شد.
محمد هاشم آل آقا به عنوان با تجربه ترین و ارزشمند ترین خلبانان تامکت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی در مرداد ماه 1363 در مأموریت اسکورت نفتکش ها و کشتیهای تجاری مورد حمله هواپیماهای جنگنده عراقی قرار گرفت و به جرگه شهدای جاویدالاثر دفاع مقدس پیوست.
ورود به نیروی هوایی
محمد هاشم آل آقا با اعلام مخالفت مادرش با وجود عشقی که به پرواز داشت از این کار منصرف شد اما علاقه وافر وی به ارتش که همانا عشق خدمت به وطن بود باعث شد که نهایتا به جمع نیروهای مسلح بپیوندد. به دنبال آن وی پس از شرکت در آزمون ورودی، به دانشکده افسری نیروی زمینی ارتش راه یافت.
ورود به دانشکده خلبانی
پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه افسری اصرار محمد هاشم آل آقا کارگر افتاده و مادر به خلبان شدن فرزند راضی شد. آل آقا که گویی در ابتدای راه قرار داشت با نیروی مضاعف در آزمون دانشکده خلبانی شرکت کرد و در سال 1344 با قبولی در آزمون به جرگه دانشجویان خلبانی نیروی هوایی ارتش پیوست.
تکمیل دوره عالی پرواز در امریکا
محمد هاشم آل آقا با اتمام کلاسهای زمینی و آموزش مقدماتی پرواز، برای تکمیل دانش پرواز خود در سال 1349 راهی ایالات متحده شد. او با اتمام دوره، مفتخر به دریافت وینگ (گواهینامه) خلبانی شده و به وطن بازگشت.
آل آقا خلبان جنگنده های F-4 و F-1
سروان هاشم آل آقا در سال 1350 به کشور بازگشت و با امریه ستاد فرماندهی نیروی هوایی به عنوان کمک خلبان جنگنده F-4، فانتوم، به پایگاه هفتم شکاری شیراز منتقل شد. او در سال 1351 با امریه دیگری برای ادامه انجام وظیفه به پایگاه یکم شکاری تهران فرستاده شد.
اعزام به امریکا جهت طی دوره خلبانی هواپیمای “تامکت”
سروان خلبان آل آقا در سال 1356 براساس صلاحدید فرماندهان وقت به همراه تنی چند از خلبانان فانتوم، با خانواده هایشان برای آموزش هدایت پرنده پیچیده، انقلابی و جدید نیروی هوایی ارتش، “گرومن F-14 تامکت” عازم پایگاه نیروی دریایی ایالات متحده در ایالت ویرجینیا شدند.
برای خلبانان با تجربه فانتوم همچون محمد هاشم آل آقا پرواز با “گرومن” و کاربری تسلیحاتش کار آنچنان سختی نبود زیرا در درجه اول F-4 و F-14 هر دو برای نیروی دریایی ایالات متحده طراحی و ساخته شده و بدیهی بود که از یک استاندارد یکسان برای طراحی و ساخت آنها استفاده شده و در درجه دوم از 3 موشک هوا به هوای مورد استفاده تامکت های ایران، فانتوم قابلیت شلیک دو موشک آن (AIM-7 اسپارو و AIM-9سایدوایندر) را داشت. با توجه به اینکه آل آقا و همرزمانش در جنگنده فانتوم در چگونگی استفاده از این دو موشک تجربه کافی داشتند، فقط کافی بود اسلحه اصلی تامکت، موشک اسطوره ای هیوز AIM-54 فینیکس و رادار آن هیوز AWG-9 را به طور کامل می شناختند.
پیروزی انقلاب اسلامی و آموزش خلبانان
پس از پایان دوره در مدت حدود 18 ماه، خلبانان جنگنده جدید در آبان ماه 1357 به وطن خود بازگشتند. با توجه به اینکه کانون فعالیت F-14 در ایران پایگاه هشتم شکاری بود، محمد هاشم آل آقا به همراه خانواده خود از تهران به اصفهان نقل مکان کرد. سکونت آنها در اصفهان مصادف با اوج گیری تظاهرات مردمی علیه حکومت پهلوی شد که در نهایت به پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن ماه 1357 منجر شد. وقوع انقلاب در کشورمان سنگ محک بسیار جالبی برای تعیین عیار عرق ملی و حس وطن پرستی کارکنان نیروهای مسلح بود.
سروان خلبان محمد هاشم آل آقا که در زمان پیروزی انقلاب از افسران ارشد نیرو محسوب می‌شد و مدتها بود که به عنوان استاد خلبان، آموزش خلبانان را به عهده گرفته بود پس از پیروزی انقلاب امر آموزش را با جدیت بیشتری پیگیر شد.
جانشین فرماندهی عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی
محمد هاشم آل آقا با شروع جنگ تحمیلی فعالانه وارد صحنه نبرد شد و در عین حال از آموزش جوانان غافل نشد تا اینکه به علت رشادت، جدیت و جسارت در امور محوله در سال 1362 از طرف فرماندهی وقت نیرو به سمت جانشین فرماندهی عملیات نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران منصوب شد.
رسیدن به پست معاونت عملیات نیرو بهانه خوبی بود تا هاشم در کنار سرهنگ خلبان “عباس بابایی” خود را هر چه بیشتر درگیر جنگ کرده و تواناییهای خود را در این عرصه، عرضه دارد. بابایی و آل آقا همواره پیش از انجام هر عملیاتی ابتدا خود مبادرت به شناسایی و ارزیابی هدف از لحاظ موضع پدافندی، سمت حمله و … کرده تا عملیات اصلی با خطر کمتر و دید بازتری صورت گیرد. نکته جالب توجه در این مطلب این است که آنها هرگز گرفتار جو پست و مقام نشده و فقط به این مساله که در کجا می‌توانند منشا اثر باشند توجه داشتند.
شهادت
هاشم آل آقا در درجه اول همانطور که ذکر شد از فرماندهان ارشد نیرو بود و در درجه دوم مشغله های فراوانی به عنوان طراح عملیات داشت و این دو مورد کافی بود تا نتواند پروازهای عملیاتی انجام دهد، با این حال فعالانه در پروازهای گشتی و اسکورت نفتکش ها وکشتیهای تجاری شرکت می کرد.
نحوه شهادت
در 20 مرداد 1363 محمد هاشم آل آقا و کمک خلبانش در یک تامکت طی ماموریتی مشغول اسکورت نفتکش ها و کشتیهای تجاری کشورمان بود که ناگهان مورد حمله چند فروند جنگنده میراژ F1 عراقی قرار گرفت. درگیری آغاز و پس از مدتی جنگ و گریز تامکت آل آقا مورد اصابت موشک شلیک شده از طرف جنگنده عراقی قرار گرفت و به درون آب سقوط کرد. شاهدان عینی حادثه که دورادور ناظر درگیری آنها بودند خطر شلیک شدن موشک سوپر 530F-1 به سمت تامکت را به آل آقا گوشزد کردند اما آل آقا در جواب آنها گفته بود هیچ نشانه ای دال بر حمله موشک به سمتشان در سامانه های هشدار دهنده مشاهده نمی کند. این مطلب گویای آن بود که عراقی ها با استفاده از اطلاعات فنی که امریکایی ها در اختیار آنها قرار داده بودند در استفاده از نقاط ضعف F-14 کاملا موفق عمل کردند.
شهید جاویدالاثر
همسر هاشم آل آقا که همچنان منتظر بازگشت وی به خانه بود چندین سال پس از مفقودالاثر شدن همسرش در یکی از شبهای قدر خالصانه دست به دامن ائمه اطهار شده و از آنها می خواهد وجود یا عدم وجود هاشم را برای وی معلوم کنند. توسل وی جواب داده و همان شب خواب شهید بزرگوار را می بیند. هاشم که در سبزه زار مانندی با لباس خلبانی به دیدن همسرش آمده بود در جواب سوال وی که پرسید: «هاشم، می خواهم بدانم که تو هستی یا نیستی؟» می‌گوید: «من نیستم.» پس از مدت کوتاهی گفتگو، شهید اظهار می‌دارد «من سردم است و باید بروم». همسر شهید صبح فردا خوابی که دیده بود را با یکی از علما در میان می گذارد. در جواب می شنود با توجه به اظهار سرما توسط شهید، پیکر پاک وی در درون آب قرار دارد. همسر آل آقا پس از این واقعه از شهادت همسرش یقین حاصل می کند و جالب آنکه مدت کوتاهی بعد از طریق نامه رسمی نیروی هوایی اعلام شهادت همسرش را دریافت می دارد.
سرلشکر محمد هاشم آل آقا به جرگه شهدای گمنام و جاویدالاثر دفاع مقدس پیوست.
