اقامتگاه دلدار (آشنايي با مسجد سهله)

به نام خدا

دراحاديث رسيده از امامان نور، مسجد سهله ، به عنوان اقامتگاه شخصي امام مهدي(عج) در عصر ظهور مطرح شده است. در اين نوشتار به استناد شش حديث از پيشوايان معصوم (ع) جايگاه مسجد سهله بررسي شده، ويژگيهاي آن مكان مقدس شمارش گرديده و به چند مورد از نيكبختان تاريخ كه در اين پايگاه ملك پاسبان به حريم حضرت دوست راه يافته اند، اشاره شده است.

مسجد سهله در اطراف كوفه، در دو كيلومتري شمال غربي مسجد اعظم كوفه، كهنترين مكانِ منتسب به امام مهدي(عج) است

اقامتگاه حضرت در عصر ظهور

در احاديث فراواني به صراحت اعلام شده كه اقامتگاه شخصي امام مهدي(عج)در دوران ظهور، مسجد مقدس سهله است :

1. محدثان عالي مقام شيعه، با اسناد معتبر، در مجامع حديثي خود روايت كردهاند كه روزي در محضر حضرت امام صادق(ع) از مسجد سهله گفت و شنود شد، فرمودند: «آنجا اقامتگاه صاحب ماست؛ هنگامي كه با خانوادهاش قيام كند».1

2. بيش از يك قرن پيش از ولادت امام مهدي(عج)، امام صادق (ع) به يار باوفايش ابوبصير، فرمود:

« اي ابا محمد! گويي فرود آمدن قائم(ع‍ج) را با اهل و عيالش در مسجد سهله، با چشم خود مي بينم»

ابوبصير عرضه داشت: آيا محل اقامت دايمي آن حضرت در مسجد سهله خواهدبود؟

حضرت فرمود: آري، سپس فرمود: مسجد سهله اقامتگاه حضرت ادريس بود.

مسجد سهله اقامتگاه حضرت ابراهيم خليل الرحمان بود.

خداوند، پيامبري را مبعوث نكرده جز اينكه در مسجد سهله نماز گزارده است.

مسجد سهله، پايگاه حضرت خضر(ع) است.

كسي كه در مسجد سهله اقامت كند، همانند كسي است كه در خيمه رسول اكرم(ص) اقامت كند.

مرد و زن با ايماني يافت نمي شود، جز اينكه دلش به سوي مسجد سهله پر مي زند.

هيچ كس در مسجد سهله نماز نميگزارد كه با نيت راستين خدا را بخواند ، جز اينكه او را با حاجت برآورده شده از آنجا بر ميگرداند.

هيچ كس نيست كه در مسجد سهله به خدا پناهنده شود، جز اينكه خداوند او را از آنچه بيم دارد، پناه دهد.

ابوبصيرعرض كرد: فضيلت بسيار بزرگي است!

امام صادق(ع) فرمود: آيا برايت بيفزايم.

عرض كرد : بلي .

فرمود: مسجد سهله از آن بقعههايي است كه خداوند دوست دارد، او را در آنجا بخوانند.

شب و روزي نيست كه فرشتگان به زيارت مسجد سهله نشتابند و در آنجا به عبادت حق تعالي نپردازند. اگر من در آن سامان سكونت داشتم، هيچ نمازي را جز در مسجد سهله نميخواندم.

اي ابا محمد! اگر مسجد سهله هيچ فضيلتي جز فرود آمدن فرشتهها و اقامت پيامبران نداشت، همين فضيلت بس بود، در حالي كه اين همه فضيلت دارد .

آنچه از فضايل مسجد سهله براي تو بازگو نكردم، بيش از فضايلي است كه برايت گفتم.»2

3. مفضل در ضمن حديث مفصلي از محضر امام صادق(ع) پرسيد كه منزل امام مهدي(ع‍ج) و مركز اجتماع شيعيان كجا خواهد بود؟

امام صادق (ع) در پاسخ او فرمود:

«مركز حكومت او كوفه و مركز قضاوتش، مسجد اعظم كوفه و مركز بيت المال و محل تقسيم غنائم مسلمانان، مسجد سهله و محل خلوت و مناجاتهايش تپههاي سپيد و نوراني نجف اشرف است».3

4. از امام زين العابدين (ع) روايت شده كه فرمود:

«هر كس در مسجد سهله دوركعت نماز بخواند، خداوند دوسال بر عمر او ميافزايد».4

5. امام صادق(ع) در اين باره فرمود:

«هيچ غم زدهاي نيست كه به مسجد سهله برود و در آنجا دو ركعت نماز ميان مغرب و عشا گزارده و خدا را بخواند، جز اينكه خداوند غمهايش را زايل گرداند.»5

6. شيخ طوسي در ضمن يك حديث طولاني از وجود مقدس اميرمؤمنان(ع) روايت ميكند كه به هنگام شمارش مساجد مباركه كوفه، فرمود:

«مسجد بني ظفر (سهله)، مسجد مباركي است. به خدا سوگند! در آنجا تخته سنگ سبز رنگي است كه خداوند هيچ پيامبري را مبعوث نكرده است جز اينكه تمثال صورتش درآن هست».

ويژگي هاي مسجد سهله

از بررسي مجموع رواياتي كه درباره مسجد سهله رسيده، به اين نتيجه ميرسيم كه مسجد سهله ويژگيهاي فراوان و امتيازات بيشمار دارد كه به گوشهاي از آنها اشاره ميكنيم:

1. آن جا، از سرزمين كوفه است.

2. آن جا، اقامتگاه پيامبران و صالحان است.

3. آن جا، اقامتگاه امام مهدي(عج) است.

4. آن جا، رهگذر راهيان بهشت است.

5. آن جا، محل عروج است.

6. آن جا، محل نيايش امام مهدي(عج) است.

7. آن جا، محل نزول فرشتههاست.

8. امام صادق(ع) براي حوائج مهم به آن جا تشريف ميبردند.

9. خدا دوست دارد كه در آن جا نيايش شود.

10. دل هر زن و مرد مؤمن به آن جا پر ميكشد.

11. هيچ كس به آن جا وارد نشود، جز اينكه حاجاتش برآورده شود.

12. هيچ كس در آنجا نماز نگزارد، جز اينكه حاجت روا گردد.

باريافتگان مسجد سهله

در طول يك هزار و نود و چند سالي كه از آغاز غيبت كبري مي گذرد، هزاران نفر از شيعيان شيفته و منتظران دل سوخته، به قصد ديدار يار، از اطراف و اكناف جهان، به سوي مسجد سهله ميشتابند، شبهايي را در آنجا بيتوته ميكنند، با كعبه مقصود و قبله موعود مناجات ميكنند. به ديدار جان جانان موفق ميشوند، ولي به دليل دم فروبستن، راز دل را به احدي اظهار نمي كنند.

با توجه به مشكلات فراواني كه در نقل اين رويدادهاست، فقط اسامي شماري از اين افراد سعادتمند را كه در مسجد سهله به حضور يار بار يافته و يا مورد توجه محبوب قرار گرفتهاند، ميآوريم:

1. حاج سيد احمد اصفهاني(مشهور به خوشنويس) كه در زمان ميرزاي شيرازي به سامرا مهاجرت كرده بود، روز جمعهاي در مسجد سهله به پيشگاه امام انس و جان شرفياب شد و فرمان يافت كه همه روزه صبحگاهان به نيابت از امام زمان(عج) زيارت عاشورا بخواند.7

2. سيد جليل القدري از علماي زاهدان، پس از چهل شب مداومت در تشرف به مسجد سهله، شب چهارشنبهاي در مسجد سهله خدمت مولا رسيده و مورد عنايت قرار گرفته است.8

3. محدث نوري، از يك مرد صالح نقل ميكند كه چهل شب چهارشنبه به مسجد سهله مشرف شده و در شب چهلم، به ديدار محبوب شرفياب شد و حضرتش او را به ملازمت پدر پيرش توصيه فرمود.9

4. حضرت آيت الله حاج ميرزا مهدي اصفهاني، در مسجد سهله براي ملاقات امام مهدي(عج) و رهايي از منجلاب افكار يوناني و التقاطي، استغاثه ميكرد. سرانجام روزي به هنگام بازگشت از مسجد سهله در مقام هود و صالح به محضر آن حضرت شرفياب شد و اين جمله نوراني را بر سينه آن حضرت مشاهده كرد:

«طلب المعارف من غير طريقتنا اهل البيت مساوق لانكارنا؛ گرفتن معارف ديني به جز از طريق ما اهل بيت، مساوي با انكار ما است».10

5. علامه طباطبايي، صاحب تفسير الميزان از استادش مرحوم آقا سيد علي قاضي نقل ميكرده كه برخي از افراد زمان ما، مسلما به محضر مبارك آن حضرت رسيدهاند. يكي از آنان حاج شيخ محمد تقي آملي بود كه در مسجد سهله در مقام صاحب الزمان (عج) ، مشغول دعا و ذكر بوده كه ناگهان آن حضرت را در ميان نوري بسيار قوي ميبيند كه ميخواهد به او نزديك شود، ابّهت و عظمت آن نور طوري اورا مي گيرد كه نزديك بوده قبض روح شود، نفس هايش به شماره ميافتد، حضرت را به اسماي جلاله خدا قسم مي دهد كه نزديكتر نشود.11

6. عالم دل سوختهاي، چهل شب چهارشنبه به قصد يار به مسجد سهله مشرف ميشود ولي به مقصود نميرسد . سرانجام او را به مغازه پيرمرد قفل سازي در بازار آهنگران رهنمون ميشوند. مغازه پيرمرد را پيدا مي كند. رفتار صادقانه و منصفانهاي از او مشاهده مي كند. از دولب جان جانان، اين جمله را مي شنود كه فرمود: «اينگونه باشيد! ما خود به سراغ شما مي آييم».12

7. آيت الله غروي از مرحوم حاج شيخ محمد جواد سهلاوي كه در همسايگي مسجد سهله اقامت داشت، نقل كردند كه گفت: « روزي چيزي براي خوردن نداشتيم. به حضرت عرض كردم: من، هيچ، ولي براي بچه ها چه كنم؟ به دلم گذشت كه به مقام ابراهيم(ع) بروم. چون به آنجا رسيدم، ديدم ظرف بزرگي پر از غذا آنجاست و هنوز بخار از آن متصاعد است. متوجه شدم كه از عنايت مولاست».13

اعمال مسجد سهله

اعمال مسجد سهله ، بسيار فراوان است كه تعدادي از آنها، در روايتي امام صادق (ع) نقل شده است ولي مهمترين آنها دو ركعت نماز تحيت مسجد است كه امر شده ميان نماز مغرب و عشا خوانده شود.14

منبع: فصلنامه انتظار، شماره 6 .

————————————-

پي نوشت:

1. كافي،ج3، ص 495.

2. بحار الانوار،ج100،ص 436.

3. بحار الانوار،ج53، ص 11.

4. مستدرك الوسائل، ج 3 ، ص 417.

5. وسائل الشيعه، ج 5، ص 266.

6. امالي شيخ طوسي، ج 1،ص 417.

7. العبقري الحسان،ج 2، ص 200.

8. العبقري الحسان،ج 1، ص 103.

9. بحارالانوار، ج 53،ص 245.