فرازهایی از فرمایشات حضرت امام خمینی(ره) بهمناسبت فرارسیدن شهر الله الاعظم را در ذیل می خوانید:
حضرت امام خمینی(ره):
اگر مىخواهید در ضیافت خدا وارد شوید، باید به اندازه وُسع خود، از دنیا اعراض کرده و قلبتان را به خدا برگردانید.
«اللَّهُمَّ انْ لَمْتَکُنْ غَفَرْتَ…»
اکنون در آستانه شهر اللَّه و مقام ضیافت اللَّه هستیم و من خود اقرار دارم که لایق این ضیافت نیستم. شهر شعبان المعظم که شهر امامان است، در شرف گذشتن و ما خود را نتوانستیم مهیا کنیم براى شهر اللَّه. دعاها را گاهى با لقلقه لسان خواندم و از آنها چیزى حاصل نشد، در این آخر شهر عرض مىکنم: «اللَّهُمَّ انْ لَمْتَکُنْ غَفَرْتَ لَنا فیِما مَضى مِنْ شَعبانَ فَاغْفِرْ لَنا فِیما بَقِىَ مِنهُ».(۱)
فرق ضیافتالله با دیگر ضیافتها
در یک حدیث است که پیغمبر اکرم(ص) فرمودند که ماه رمضان آمد و اقبال کرد. در ضمنش مىفرمایند: «دعیتم الى ضیافة الله». ضیافتهاى خدا با ضیافتهاى مردم فرقش این است که وقتى یک اشخاصى شما را به یک مهمانى دعوت بکنند، وقتى بروید در آن مهمانى، به حسب فراخور حال، یک چیزهایى براى خوردنى و یک چیزهایى براى تفریح و این چیزها است، (اما) ضیافت خدا در ماه رمضان، یک شعبهاش روزه است، آن، ضیافت خدا است و یک کار مهمش که مائده غیبى و آسمانى است، قرآن است. شما دعوت شدهاید به مهمانى خدا و شما در ماه رمضان، مهمان خدا هستید. مهماندار شما، شما را وادار کرده است به اینکه روزه بگیرید. این راههایى که به دنیا باز است و شهوات و اینها را سد کنید تا مهیا بشوید براى «لیلة القدر».(۲)
ضیافت اللَّه در عالم ماده؛ ترک همه شهوات
ضیافت اللَّه در عالم ماده، عبارت از این است که ما را پرهیز بدهد از تمام شهوات دنیوى. این مرتبه مادى ضیافت اللَّه است که همه کسانى که دعوت شدند به این ضیافت، بدانند که ضیافت خدا در این ماه، چشمپوشى از شهوات و ترک آن چیزى است که قلب انسان، یعنى روح طبیعى انسان به آن مایل است.(۳) این ضیافت همهاش ترک است؛ ترک شهوات از قبیل خوردنىها، نوشیدنىها و جهات دیگرى که شهوات انسان اقتضا مىکند. خداوند دعوت کرده است ما را به اینکه شما باید وارد بشوید در این میهمانخانه و این ضیافت هم جز ترک، چیزى نیست؛ ترک هوىها، ترک خودىها، ترک منىها، منیتها، اینها همه در این میهمانخانه است.(۴)
ضیافتِ ترک؛ مهیاشدن براى لیلة القدر
این ادعیه در ماه مبارک رجب و خصوصاً در ماه مبارک شعبان اینها مقدمه و آرایشى است که انسان بهحسب قلب خودش مىکند براى اینکه مهیا بشود برود مهمانى؛ مهمانى خدا، مهمانىاى که در آنجا سفرهاى که پهن کرده است، قرآن مجید است و محلى که در آنجا ضیافت مىکند، مهمش «لیلة القدر» است و ضیافتى که مىکند، ضیافت تنزیه‌ى و ضیافت اثباتى و تعلیمى (است). نفوس را از روز اول ماه مبارک رمضان به روزه، به مجاهده، به ادعیه مهیا مىکند تا برسند به آن سفرهاى که از آن باید استفاده کنند و آن «لیلة القدر» است که قرآن در آن نازل شده است.(۵)
راه ورود به ضیافت الهى؛ دلکندن از غیر خدا
(اگر) بخواهید دعوت خدا را به ضیافت اجابت کنید و وارد بشوید در ضیافت اللَّه، بدون اینکه قلبهاى خودتان را از این دنیا منسلخ کنید، امکان ندارد. اولیاى خدا آنچیزى که پیششان مهم بود، تهذیب نفس بود و دلکندن از غیر خدا و توجه به خدا.(۶)
آنچیزى که انسان را به ضیافت‌گاه خدا راه مىدهد، این است که غیر خدا را کنار بگذارد و این براى هر کس میسور نیست؛ براى افراد انگشتشمارى که در رأس آنها رسول اللَّه(ص) است، میسور بوده. آن توجه قلبى به مبدأ نور و اعراض از ماوراى او، او را لایق کرد به ضیافت اللَّه و لایق کرد براى اینکه قرآن یک مرتبه بهطور بسیط در قلب او وارد بشود. مهم ادراک این معنا است که مراتب کمالات انسان براى ورود در ضیافت خدا زیاد است و باید از مقدمات شروع بشود. مقدمات هم همانى است که توجه به غیر نداشتن و غیرى را ندیدن و جز خدا ندیدن و توجه به هیچ‌چیز غیر از او نداشتن.
در اینجا باید عرض کنم که از همه مردم این معنا مطلوب است و اگر بخواهند در ضیافت خدا وارد بشوند، به اندازه وُسع خودشان باید از دنیا اعراض کنند و قلبشان را از دنیا برگردانند.(۷)
آداب مهمانى ضیافت الهى؛ انقطاع کامل به حق
جمله «الهى هب لى کمال الانقطاع إلیک» شاید بیانگر این معنا باشد که مردان آگاه الهى باید پیش از فرارسیدن ماه مبارک رمضان، خود را براى صومى که در حقیقت، انقطاع و اجتناب از لذات دنیا است – و این اجتناب بهطور کامل همان انقطاع إلى اللّه مىباشد – آماده و مهیا کنند. کمال انقطاع به این سادگى حاصل نمىشود. احتیاج فوقالعاده به تمرین، زحمت، ریاضت، استقامت و ممارست دارد تا بتواند با تمام قوا از ما سوى اللّه منقطع گردد و به غیر خداوند توجهى نداشته باشد. تمام صفات وارسته انسانى در انقطاع کامل إلى اللّه نهفته است و اگر کسى بدان دست یافت، به سعادت بزرگى نایل شده است، لیکن با کوچکترین توجه به دنیا محال است انقطاع إلى اللّه تحقق یابد و کسى که بخواهد روزه ماه مبارک رمضان را با آن آدابى که از او خواستهاند، انجام دهد، لازم است انقطاع کامل داشته باشد تا بتواند مراسم و آداب مهمانى را بهجا آورد و به مقام میزبان تا آنجا که ممکن است، عارف گردد.(۸)
آداب اولیه و ظاهرى روزه؛ ترک معاصى
معناى روزه فقط خوددارى و امساک از خوردن و آشامیدن نمىباشد. از معاصى هم باید خوددارى کرد. این از آداب اولیه روزه مىباشد که براى مبتدی‌ها است. آداب روزه براى مردان الهى که مىخواهند به معدن عظمت برسند، غیر از این مىباشد. شما اقلاً به آداب اولیه روزه عمل نمایید و همانطور که شکم را از خوردن و آشامیدن نگه مىدارید، چشم و گوش و زبان را هم از معاصى باز دارید. از هماکنون بنا بگذارید که زبان را از غیبت، تهمت، بدگویى و دروغ نگه داشته، کینه، حسد و دیگر صفات زشت شیطانى را از دل بیرون کنید. اقلاً سعى کنید روزه شما مشفوع به محرمات نباشد. در غیر این صورت اگر روزه شما صحیح شرعى باشد، مقبول الهى نبوده، بالا نمىرود. بالارفتن عمل و مقبولیت آن، با صحت شرعى خیلى تفاوت دارد.
باز تکرار مىکنم تصمیم بگیرید در این سى روز ماه مبارک رمضان، مراقب زبان، چشم، گوش و همه اعضا و جوارح خود باشید و دائماً متوجه باشید این عملى که مىخواهید انجام دهید، این سخنى که مىخواهید بر زبان آورید، این مطلبى که دارید استماع مىکنید، از نظر شرع چه حکمى دارد؟ این آداب اولى و ظاهرى صوم است، اقلاً به این آداب ظاهرى صوم پایبند باشید.(۹)
۱) صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۲۵۳
۲) صحیفه امام، ج ۱۳، صص ۳۰ – ۳۱
۳) صحیفه امام، ج ۲۰، ص ۲۶۶
۴) صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۴۵
۵) صحیفه امام، ج ۱۳، ص ۳۳
۶) صحیفه امام، ج ۱۷، ص ۴۹۳
۷) صحیفه امام، ج ۱۷، صص ۴۹۰ – ۴۹۱
۸) جهاد اکبر، صص ۳۷ – ۳۸
۹) جهاد اکبر، صص ۳۸ – ۴۱
