مجله امان شماره 16 .:::. مقالات
قسمت چهارم
احمد حاج قلي
استاد و كارشناس فرقههاي انحرافي
در قسمت قبل، علل و عوامل فرهنگي از علل و عوامل پيدايش مدعيان و فرقههاي انحرافي بيان شد و اينك ادامه مطلب:
ب. علل و عوامل اجتماعي و اقتصادي
تبعيض‌ها و ظلم حكام ظالم، جنگ‌ها و ناامني‌ها و فقر اقتصادي، افراد جامعه را دچار سرخوردگي و فشارهاي رواني مي‌كند و آن‌ها را به فكر برون رفت از آن مشكلات مي‌اندازد و اين‌جاست كه عده‌اي از صيادان دل‌ها با ادعاي نجات‌بخشي نسخه مي‌پيچند و به مردم مي‌دهند و پاره‌اي از مردم نيز فريب آن‌ها را مي‌خورند و با دنباله‌روي كردن از آن‌ها مشكل پيچيده‌تري را براي خود و همنوعان خود ايجاد مي‌كنند و اين‌جاست كه مسؤوليت متوليان جامعه براي حل مشكلات اجتماعي و معيشتي مردم بيش‌تر مورد تاكيد قرار مي‌گيرد و بايد توجه كنند كه فقر مي‌تواند بخشي از مردم را از دين خارج كند كه از پيامبر صلي الله عليه و آله روايت شده است «كاد الفقر ان يكون كفرا»1 نزديك است كه فقر به كفر انجامد.
ج. عوامل سياسي
1. استبداد داخلي: برخي از حكام ستمگر، نفع خود را در فرقه‌سازي ديني مي‌بينند تا بدين وسيله اولا، مردم را از هم پراكنده كنند و به راحتي بر آنان سيطره داشته باشند، ثانيا گاهي اين فرقه‌ها توجيه‌گر ظلم و ستم‌هاي آن‌ها مي‌شوند چنان‌كه اشاعره ظلم حكام ظالم را توجيه مي‌كردند و حكام هم از آن‌ها حمايت مي‌كردند.
2. استبداد خارجي: استعمارگران و دشمنان دين، دين را مهم‌ترين مانع تسلط خود بر كشورهاي اسلامي مي‌دانند و به همين خاطر در صدد فرقه‌سازي در ممالك اسلامي برمي‌آيند تا از قدرت رهبران ديني بكاهند و بعد به راحتي بتوانند منابع آنان را غارت كنند همان‌طور كه روسيه‌تزاري در جنگ‌هايش با ايران متوجه قدرت دين و روحانيت شيعه شد و با حمايت از گروهي فاسد، بابيت و بهائيت را به وجود آورد».
آقاي رضايي با شنيدن كلمه بابيت و بهائيت مثل كسي كه مدت‌ها دنبال گمشده‌اي بوده كه به يكباره آن را پيدا كرده با اشتياق از استاد خواست در صورت امكان از اين فرقه‌ها به صورت مفصل بحث كند و استاد هم گفت: «اگر خدا بخواهد در مباحث آينده به اين دو فرقه هم خواهيم پرداخت». از اين وعده استاد همه حضار در جلسه خوشحال شدند و آقاي روح‌اللهي براي ابراز تشكر از اين تصميم استاد گفت: «براي سلامتي استاد حقيقت‌گو صلوات…».
پس از معطر شدن فضاي جلسه با صلوات بلند حضار، آقاي حقيقت‌گو با حالتي كه شرمندگي از آن پيدا بود از همه تشكر كرد و گفت: «اجازه مي‌خواهم آخرين مطلب را هم در بحث عوامل خيلي خلاصه ذكر كنم».
د. ويژگي‌هاي روحيات فردي مدعيان
مدعيان دروغين و فرقه‌سازان داراي اوصاف ناپسندي مثل قدرت طلبي، شهوت راني، دنيا پرستي، خودشيفتگي، عقده حقارت و احساس كمبود شخصيت، ضعف ايمان، نفاق، حيله‌گري، خود باختگي، بلند پروازي و … هستند كه اين ويژگي‌ها، آن‌ها را براي ادعاهاي گزاف و حتي ناسازگار با هم آماده مي‌كند كه تفصيل آن‌ها از حوصله بحث ما خارج است.
نكته‌اي كه در پايان بحث علل و عوامل پيدايش مدعيان دروغين و فرقههاي انحرافي قابل ذكر است اين است كه در برخي از مدعيان همه عوامل مذكور دخيلند و در برخي، بعضي از آن‌ها مؤثرند. البته بنده مدعي حصر عوامل به آن‌چه ذكر كردم نيستم و ممكن است عوامل ديگري هم در اين‌جا وجود داشته باشد و اما بحث بعدي ما ذكر بعضي از مصاديق مدعيان نيابت و مهدويت مي‌باشد.
ادامه دارد
پي‌نوشت‌ها
1. ميزان الحكمه، ج7، ص498، ح15684.
