بسم الله الرحمن الرحیم
«اللهمّ وَفّقْنی فیهِ لِموافَقَةِ الأبْرارِ
خدایا توفیقم ده در آن به سازش کردن نیکان
وجَنّبْنی فیهِ مُرافَقَةِ الأشْرارِ
و دورم دار در آن از رفاقت بَدان
وأوِنی فیهِ بِرَحْمَتِکَ الى دارِ القَرارِ
و جایم ده در آن با مهرت به سوى خانه آرامش
بالهِیّتَکِ یا إلَهَ العالَمین»
به خدایى خودت اى معبـود جهانیان
شرح دعای روز شانزدهم ماه مبارک رمضان
مرحوم آیت الله مجتهدی تهرانی در شرح دعای روز شانزدهم ماه مبارک رمضان به تشریح صفات نیکوکاران پرداخته و می گوید: «اللهمّ وَفّقْنی فیهِ لِموافَقَةِ الأبْرارِ»؛
خداوند در قرآن کریم در مورد ابرار و نیکوکاران 15صفت به کار برده است که به آن اشاره می‌نماییم:
ایمان به خداوند یگانه، ایمان به روز قیامت، ایمان به فرشتگان، ایمان به قرآن، ایمان به پیامبران، نیت خالص برای رضای خداوند، بخشیدن بخشی از اموال به خویشان، کمک به یتیمان، کمک به فقیران، کمک به رهگذران، آزاد نمودن بنده، اقامه و برپاداری نماز ، زکات دادن به مستحقان دادن، وفای به عهد و صبر در برابر شدائد و سختی‌ها.
وی تأکید می کند: اگر بخواهیم هر یک از این صفات را شرح دهیم آنگاه است که رابطه متقابل هر یک از این صفات را نسبت به یکدیگر در می‌یابیم که به نوعی هر یک از این صفات مکمل یکدیگرند،
به طور مثال، کسی که به خداوند عزوجل ایمان آورده است نمی‌تواند بگوید که من به قرآن ایمان ندارم چرا که قرآن است که انسان‌ها را به سوی ایمان به خدا و تعبد و بندگی ذات اقدس هدایت می‌نماید و کسی که به قرآن ایمان آورده است نمی‌تواند منکر نماز و زکات گردد چرا که اگر چنین کند دستورات صریح قرآن را در این باره زیر پا گذاشته است.
این استاد برجسته اخلاق یادآور می شود: خداوند در آیه 177 سوره بقره می فرماید: “نیکوکاری بدان نیست که روی به جانب مشرق یا مغرب کنید (زیرا این اثری نخواهد داشت)
لیکن نیکوکار کسی است که به خدای عالم و روز قیامت و فرشتگان و کتاب آسمانی و پیغمبران ایمان آورده و دارایی خود را در راه دوستی خدا به خویشان و یتیمان و فقیران و رهگذران و گدایان بدهد
و هم در آزاد کردن بندگان صرف کند و نماز به پا دارد و زکات مال به مستحقان برساند و با هر که عهد بسته به موقع خود وفا کند و در کارزار و سختی‌ها صبور و شکیبا باشد و به وقت رنج و تعب صبر پیشه کند، کسانی که بدین اوصاف آراسته‌اند،آنان به حقیقت راست‌گویان عالم و آنها پرهیزگارانند”
که ما نیز از خداوند در این روز می‌خواهیم که ما را جزء کسانی که پیروی از راه ابرار و نیکان واقعی می‌کنند و صفات آنان در قرآن آمده است قرار دهد.
شیطان سر دسته اشرار
مرحوم آیت الله مجتهدی در شرح این فراز از دعا «و جنبنی فیه مرافقه الاشرار»،
می گوید: هر انسانی اگر در انجام عملی از شیطان پیروی نماید به یقین شر آن عمل گریبان گیر او خواهد شد، چراکه شیطان انسان‌ها را امر به کارهای زشت و ناپسند می‌نماید
«إِنَّمَا یَأْمُرُکُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاء وَأَن تَقُولُواْ عَلَى اللّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ »(بقره ،169)
یعنی: “این شیطان است که به شما دستور بدکاری و زشتی می‌دهد و طوری عمل می‌نماید که سخنانی از روی جهل و نادانی (مانند شرک و ظلم و افترا) به خداوند نسبت دهید.
که شیطان دشمنی آشکارا برای انسان است «إِنَّهُ لَکُمْ عَدُوٌّ مُّبِینٌ ”»(بقره ،168)
یعنی: “محققا شیطان از برای شما دشمنی واضح و آشکار است” و می‌خواهد انسان را به ضلالت و گمراهی بکشاند.
وی تأکید می کند: به همین دلیل است که خداوند بلند مرتبه می‌فرماید:
«وَلاَ تَتَّبِعُواْ خُطُوَاتِ الشَّیْطَانِ» یعنی: “وسوسه‌های شیطان را پیروی نکنید”
که شیطان عامل هر شری است، پس کسانی که از شیطان و وسوسه‌های او که همه نافرمانی از دستورات ذات اقدس پروردگار می‌باشد پیروی کنند جزو اشرار می‌گردند زیرا آنان هر عملی را که انجام می‌دهند به دستور شیطان است
و شیطان جز شر و فساد انسان را به چیز دیگری دعوت نمی‌نماید که ما نیز در این روز از خداوند می‌خواهیم که ما را از دوستی و رفاقت با شیطان و پیروان و یارانش که عامل هر شر و فتنه‌ای می‌باشند دور سازد.
نوید جانبخش الهی
مرحوم مجتهدی در شرح فراز پایانی دعای روز شانزدهم ماه مبارک رمضان می گوید:
برای آنکه انسان بتواند به دارالقرار (محل آرامش) یعنی بهشت برین دست یابد لازمه آن این است که صفاتی را که برای ابرار ذکر گردید را دارا باشد و خود را از صفات و حرکات و رذیله اشرار که همه آنها نشأت گرفته از شیطان رجیم و رانده شده از درگاه حق می‌باشد دور سازد
و به قول خداوند تعالی «وَتَعَاوَنُواْ عَلَى الْبرِّ وَالتَّقْوَى وَلاَ تَعَاوَنُواْ عَلَى الإِثْمِ وَالْعُدْوَانِ ”»(مائده ،2)
یعنی: ” و یکدیگر را در نیکوکاری و تقوا یاری نمایید نه بر گناه و دشمنی و ستمکاری” که آن هنگام است که خداوند به نیکوکاران و تقواپیشگان این‌گونه بشارت می‌دهد:
(ای پیامبر) به امت بگو: می‌خواهید شما را آگاه گردانم به بهتر از اینها، که بر آنان تقوا پیشه کنند نزد خداوند باغ‌های بهشتی است که از زیر درختان آن نهرها جاری است
و در آن جاوید هستند و زنان پاکیزه و آراسته‌ای و (بهتر از همه آنها خشنودی خداوند است) و خداوند به حال بندگان بینا است” (آل عمران 15)
که ما نیز در این روز از خداوند به حق خداوندیش درخواست می‌نماییم که ما را در دارالقرار یعنی بهشت برینش جای دهد و ما را از عذاب و آتش دوزخ در امان بدارد.
نماز شب هفدهم ماه مبارک زمضان
نمازهای مخصوصی برای هر شب ماه مبارک رمضان از امیرالمومنین (علیه السلام) روایت شده و ثوابهای زیادی برای هر شبی ذکر فرموده اند. این نمازهای مستحبی تماما دو رکعت دو رکعت خوانده می شود و خواندن آن در حالت نشسته هم جایز است، لکن ایستاده افضل است.
نماز شب هفدهم ماه مبارک رمضان، دو رکعت است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه سوره توحید، و در رکعت دوم بعد از حمد 100 مرتبه سوره توحید، و بعد از سلام 100 مرتبه ” لا اله الا الله ” است و امیرالمومنین (علیه السلام) درباره ثواب این نماز فرمود: هرکس بخواند خداوند به او ثواب هزار هزار حج و هزار جهاد عطا می کند.
