سوره مباركه شورى آیه ۳۶
فَما أوتیتُم مِن شَیءٍ فَمَتاعُ الحَیاةِ الدُّنیا ۖ وَما عِندَ اللَّهِ خَیرٌ وَأَبقىٰ لِلَّذینَ آمَنوا وَعَلىٰ رَبِّهِم یَتَوَكَّلونَ﴿۳۶﴾
آنچه به شما عطا شده متاع زودگذر زندگی دنیاست، و آنچه نزد خداست برای كسانی كه ایمان آورده و بر پروردگارشان توكّل می‌كنند بهتر و پایدار‌تر است.
همه ما در حال از دست دادن سرمایه هستیم
هرچه شما دستاورد دنیوى دارید، بهره‌ى زندگىِ نزدیكى است كه تا چشم به هم بزنید، مى‌گذرد؛ ماندنى نیست. این بهره، فقط پول نیست. این فرصت‌ها، این مسؤولیت‌ها، این شأن‌ها و موقعیتهایى كه گیر من و شما مى‌آید، از دید ارتباط این مسؤولیت‌ها با شخص خود ما، همین‌طور است. نمایندگى مجلس هم از همین چیزهاست – «ما اوتیتم من شى‌ء فمتاع الحیاة الدّنیا» – اگر در این كار، هدف خدا باشد، آن وقت «ما عنداللَّه خیر و ابقى للّذین امنوا و على ربّهم یتوكّلون».(۱)
اگر هدف ما از نمایندگى مجلس و از مسؤولیتهاى دولتى و از تكیه زدن بر مناصب و مسندهاى گوناگون – از آن‌جایى كه شما نشسته‌اید، تا آن‌جا كه بنده نشسته‌ام، تا آن‌جایى‌كه دولت نشسته است، تا آن‌جایى كه مسؤولان گوناگون در رده‌هاى مختلف نشسته‌اند – همین شأن ظاهرى و برخوردارى‌هاى ظاهرى باشد (كه این هم پوچ است، باطن این هم چیزى نیست؛ بظاهر، برخوردارى به‌نظر مى‌آید، اما برخودارىِ واقعى نیست) – بدون شك سرمان كلاه رفته است؛ چون ما در مقابل آنچه مى‌گیریم، چیزى مى‌دهیم. شما در طول مدت عمرتان هیچ چیز را یكجانبه نمى‌گیرید؛ چیزى مى‌گیرید، چیزى مى‌دهید. آنچه مى‌گیریم، همین چیزهایى است كه در طول زندگى گیر ما مى‌آید – از علم، از معنویت، از پول، از مقام، از جلوه‌گرى در چشم مردم، از محبوبیت و غیر این‌ها – آنچه مى‌دهیم، از همه‌ى این‌ها مهم‌تر است و آن، عمر و زندگى ماست؛ «انّ الأنسان لفى خسر».(۲) ما در مقابل همه‌ى دستاوردهاى خود، چیزى را داریم به‌طور مستمر و بى‌وقفه تحویل مى‌دهیم و آن، مدت مهلت و فرصت ما در این دنیاست؛ این دارد تمام مى‌شود.(۳) خسر یعنى سرمایه‌سوز شدن، از دست رفتن سرمایه. همه‌ى ما هر لحظه در حال از دست دادن سرمایه هستیم. سرمایه چیست؟ عمر ماست. لحظه به لحظه من و شما داریم این سرمایه را از دست می‌دهیم. امروز ما نسبت به دیروز بخش دیگرى از سرمایه را باز از دست داده‌ایم. در این عمر چند ده ساله مثلاً، لحظه به لحظه در حال سوختنِ این شمع است؛ در حال نابود شدنِ این سرمایه است.(۴) سرمایه‌ى اصلى دارد ذره‌ذره كم مى‌شود؛ مثل یخى كه انسان در دستش بگیرد و آب شود. این سرمایه را باید به سرمایه تبدیل كنیم. شما در باب مسائل اقتصاد كلان كشور مى‌گویید نفتِ استخراج شده سرمایه‌ى ملى است و نباید آن را خرج خوراك روزمره بكنیم؛ باید به یك سرمایه‌ى ماندگار تبدیل كنیم. عین همین قضیه در مورد شخص من و شماست. یك سرمایه‌ى تجدید ناشدنى – یعنى عمر – را داریم مى‌دهیم؛ باید در مقابل آن یك سرمایه بگیریم تا براى ما بماند.
در طریقت آنچه پیش سالك آید، خیر اوست
اینجاه و جلال، این محبوبیت، این موقعیت سیاسى و این پول براى انسان نمى‌ماند؛ آنچه مى‌ماند، «ما عنداللَّه» است؛ این «خیر و ابقى» است؛ این ماندنى است. هدف از نمایندگى باید این باشد؛ در این صورت ضرر نمى‌كنید؛ چه محبوبیت شما در چشم مردم باقى بماند، چه نماند؛ چه دوره‌ى بعد انتخاب بشوید، چه نشوید؛ چه در این دوره زحمتهاى زیادى بر دوش شما بار بشود، چه نشود؛ هرچه اتفاق بیفتد، خیر اوست؛ «در طریقت آنچه پیش سالك آید، خیر اوست». هرچه پیش مى‌آید، به خیر شماست؛ چرا؟ چون دارید یك معامله و تجارت پُر سود انجام مى‌دهید. اگر مى‌خواهید براى خدا كار كنید، قیامتان، قعودتان، امضاءتان، نطقتان، تصویبتان، ردتان، براى انجام وظیفه باشد. چون براى انجام وظیفه است، پس در دیوان الهى ثبت مى‌شود؛ «لا یغادر صغیرة و لا كبیرة الّا احصا‌ها»؛ همه چیز را احصاء مى‌كنند؛ چیزهایى كه ما یادمان مى‌رود. وقتى ما نهایت احتیاج را داریم، با سود و بهره، آن را به ما تحویل مى‌دهند؛ پس ما ضررى نكرده‌ایم. جز این، هر كارى بكنیم، سرمان كلاه رفته است؛ من هم همین‌طورم، شما هم همین‌طورید؛ هیچ فرقى هم بین ما از این جهت نیست.(۵)
ثواب الهى را كه نباید ندیده گرفت. این مسائل دنیوى، بخشى از قضیه است. «و ما عنداللَّه خیر و ابقى» مهم است. بدانید، هر شبى، هر ساعتى و هر لحظه‌اى كه شما رنجى مى‌برید، مراقبتى مى‌كنید، به تلاشى مى‌پردازید و زحمتى مى‌كشید، كرام‌الكاتبین آن را مى‌نویسند، در پرونده‌ى شما مضبوط مى‌شود و در هنگامى كه شما نهایت نیاز را به آن دارید، عین همان عمل صالح براى شما حاضر و ناظر است و به كمكتان مى‌آید. عاقبتِ خوب متعلّق به كسانى است كه در این راه، این‌طور حركت كنند.(۶)
پی‌نوشت:
۱) شوری: ۳۶
۲) عصر: ۲
۳) بیانات در دیدار نمایندگان مجلس ۱۳۸۳/۰۳/۲۷
۴) بیانات در دیدار نمایندگان مجلس شوراى اسلامى ۱۳۸۸/۰۴/۰۳
۵) بیانات در دیدار نمایندگان مجلس ۱۳۸۳/۰۳/۲۷
۶) بیانات در دیدار جمعى از فرماندهان نیروى انتظامى ۱۳۷۶/۰۴/۲۵
پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) – مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
