متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1386/7/1
بسم الله الرحمن الرحيم
الهي انطقني بالهدي والهمني التقوي
سرسفره ي قرآن هستيم رمضان 86در استان يزد بحث ها ضبط مي شود با هم اين سوره اي که مي نويسم سوره ي اذا جا ء نصرالله اين برادر عزيزمان با صوت قشنگ مي خواند وشما هم زمزمه کنيد آنهايي هم که پا تلويزيون هستند همه با هم دهانمان را با قرآن متبرک کنيم.
پيغمبر ما چهل سالگي به پيغمبري رسيد سه سال مخفيانه تبليغ کرد شد چهل و سه سال بعد از سه سال آيه آمد «فَاصْدَعْ بِمَا تُؤْمَرُ الحجر/94» ديگر مخفيانه نه علني دعوتت را اظهار کن ده سال ديگر هم در مکه ماند علني تبليغ کرد شد پنجاه و سه سال فشار کفار بر مومنين باعث شد که اينها هجرت کردند به مدينه وقتي وارد مدينه شدند بعد از هشت سال که گذشت درمدينه يک حکومت اسلامي تشکيل داد
1.نصرت به دست خداست
رفتند ومکه را فتح کردند اين آيه براي فتح مکه است آيه چه مي گويد «إِذَا جَاءَ النصر/1» وقتي آمد « نَصْرُ اللَّهِ النصر/1» «نصر» نصرت يعني وقتي قدرت خدا آمد مي گويد «نَصْرُ اللَّهِ» نمي گويد اذا نصرتم نمي گويد وقتي شما پيروز شديد پيروزي از طرف خدا آمد اين پيامش اين است که هر کس هر چيز دارد از خدا بداند در جلسه ي قبل هم مقداري در اين زمينه صحبت کردم حالا در اينجا مي خواهيم نصرت خدا را براي شما يک نمونه اي را بگوييم خدا چه کساني را نصرت مي کند در سوره ي روم آيه ي 5 داريم «بِنَصْرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَنْ يَشَاءُ الروم/5»« بِنَصْرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَنْ يَشَاءُ الروم/5»يعني خداوند با قدرتش قدرت مي دهد پيروزي مي دهد هر کس را که بخواهد من يک مسأ له ي اعتقادي اينجا مطرح کنم خيلي هم مهم است در قرآن کلمه ي من يشاء خيلي داريم من يشاء يعني کسي را که خدا مي خواهد «من يشاء» مثلا مي گوييم « وَتُعِزُّ مَنْ تَشَاءُ آل عمران/26» به هر کس تو بخواهي عزت مي دهي « تُذِلُّ مَنْ تَشَاءُ آل عمران/26» هرکسي را بخواهي ذليل مي کني « تُؤْتِي الْمُلْكَ مَنْ تَشَاءُ آل عمران/26» ملک را به هرکس که بخواهي مي دهي درقرآن کلمه ي «من تشاء» «من يشاء» زياد است يعني هر کسي را که خدا بخواهد اينجا کسي ممکن است بگوييد حالا چطور خدا براي او خواست براي ما نخواست مي گويم خدا خواسته او را خوشگل کرده او را پولدار کرده اورا تيز هوشش کرده است همه ي اينها زير دست خدا است خودش هم د ر قرآن مي گويدهمه ي اينها زير دست خودم است.
2.مشيت و خواست الهي بر اساس علم و حکمت
اينکه قرآن مي گويد «مَنْ يَشَاءُ يَشَاءُ» را مثلا مي گويد « يَهْدِي بِهِ مَنْ يَشَاءُ الأنعام/88 هر کسي را بخواهد هدايت مي کند « يُضِلُّ مَنْ يَشَاءُ الرعد/27» هر کسي را بخواهد گمراهش مي کند اينها يک سري آيات داريم که هدايت دست خودش است ذلت دست خودش است عزت دست خودش است حکومت دست خودش است اين «مَنْ يَشَاءُ» يعني دست خودش است اين «مَنْ يَشَاءُ» يعني دست خودش است دست خودش است تمام شد ولذا بعضي از آنهايي که ريگي در کفش هايشان است گفتندپس ما کاره اي نيستيم همه کاره اوست به قول چيز مي گويند جبري اما جواب ما مي گوييم خدا گفته هر کس را که بخواهد منتهي مي داني چه کساني را مي خواهد،«بِنَصْرِ اللَّهِ يَنصُرُ مَنْ يَشَاءُ الروم/5» منتهي گفته يشاء مي داني کيست من يشاء به تو بگويم کيست « وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا الروم/47» برما واجب است « نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ الروم/47» درست است ما هر کس راکه بخواهيم ولي ما هر کسي را نمي خواهيم فقط مومنين رامي خواهد اگر کسي ايمان آورد آن کسي که ايمان آورد آن وقت مي شود جز من يشاء ما مثلا داريم خدا هر کسي را بخواهد عزيز مي کند هر کسي را بخواهد ذليل مي کند منتهي مي گويد «من تواضع لله رفع الله» اگر کسي تواضع کند گردنش را پيش مردم خم کند دست مادروپدرش را ببوسداحترام به کوچکتر ها وبزرگترها بگذارد آنوقت اين عزيز مي شودعزت دست خداست ولي از راه تواضع نصرت دست خداست دست خودش است منتهي نصرالمومنين بگذاريد يک مثال بزنم دزد مي آيد خانه ي شماطبقه ي پايين حالا سرداب زير زمين طبقه ي پايين شما نگاه مي کنيد مي گوييد دزد رفت در خانه تا رفت در خانه در را قفل مي کني در را با قفل مي بندي زنگ مي زني به پليس پليس مي آيد و دزد مي گويد که اين دست خودش است اين در را روي من قفل کرد مي گويم بله من در را روي تو قفل کردم منتهي چون با پاي خودت آمدي من هم در را رويت قفل کردم خدا در را قفل مي کند ولذا در قرآن آياتي داريم طبع يعني خدا مهر زدکه اين بدبخت بشود «خَتَمَ اللَّهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ البقرة/7» ختم يعني ختم مهر زد خدا در را قفل مي کند منتهي خدا الکي دررا روي کسي قفل نمي کند کسي که با پاي خودش آمد دزدي کرد مثل اينکه مثلا مي گوييم بازاري ها به هر کس بخواهند نسيه مي دهند به هر کس بخواهند نسيه نمي دهندمي گوييم بله ولي بازاري ها خل که نيستند عاقل هستند به آدمها ي خوش حساب نسيه مي دهند به آدمها ي بد حساب نسيه نمي دهند بازاري به هر کس بخواهد نسيه مي دهد به هر کس بخواهد نسيه نمي دهد منتهي دل بازاري که به ميل خودش نسيه مي دهد نسيه نمي دهد اين دادن نسيه و ندادنش مربوط است به عملکرد مشتري است خوش حساب باشي يک مثلي است مي گويند آدم خوش حساب شريک مال مردم است يعني تو خوش حساب باش همه ي مردم به تو نسيه مي دهند پس ببينيد من يشاء خدا مثل من يشاء بازاري هاست بلا تشبيه بازاري ها به هر کسي که بخواهند نسيه مي دهند به هر کس که بخواهند نسيه نمي دهند منتهي بازاري ها الکي نمي دهند خدا هم الکي نمي دهد من يشاء حق من است ديگر چه کسي خدا مي فرمايد مي خواهي ياريت کنم بسم الله « إِنْ تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ محمد/7» اگر مي خواهي ينصرکم تو هم تنصر نزن تو سرت که چرا مالم سوخت خمس ندادي شوخي هم با کسي نداريم پنجاه ميليون به تو داده اند ده ميليونش خمس مي شود مال فقرا بود ندادي مال دين بود ندادي ده ميليونت را ندادي بيست ميليونت را کسي خورد بزن تو سر خودت.
3.رابطه متقابل ميان انسان و خداوند
يک طرفي که نمي شود …دو طرفه… تنصر الله ينصرکم خدا را کمک کنيد خدا کمکتان کند چقدر ما آدم داريم درخانه اش اتاق خالي دارد و چقدر جوان داريم خودش رابه آب و آتش مي زند براي يک اتاق خالي حديث داريم کساني که يک اتاق خالي دارند مي توانند گرهي را باز کنند نمي دهند به کسي خدا روز قيامت مي گويد فرشته ها ببنيد اين دردنيا دو ،سه متر زمين داشت به کسي نداد اين همه زمين داشت حالا دو تا پنجاه متر مي دادي به دو تا جوان تو که داشتي ندادي خدا روز قيامت تو را از آنجا محرومت مي کند بده و بستان است پس ببنيد کلمات من يشاء بر گرديم به بحثمان در قرآن داريم هر کسي را بخواهد و لي خداوند حکيم است الکي نمي خواهد کساني که در اينجا مسکن مي دهند درآنجا مسکن مي گيرند کساني که اينجا بخل مي کنند در آنجا محروم مي شوند اصلا تعبيرات مثل هم است مثلا اينجا در قرآن داريم مجرمان به پيغمبران مي گفتند بگويي يا نگويي فرق نمي کند ما گوش به حرف شما نمي دهيم آيه اين است «سَوَاءٌ عَلَيْنَا أَوَعَظْتَ أَمْ لَمْ تَكُنْ مِنْ الْوَاعِظِينَ الشعراء/136» مو عظه بکنيد يا نکنيد ما گو ش بده نيستيم آن وقت روز قيامت آنها در جهنم هي جيغ مي زنند آخرش مي گويند فايده اي ندارد جپغ بزنيم يا نزنيم فرقي نمي کند کساني که اينجا به پيغمبران مي گفتند بگوييد يا نگوييد يک جور است آنجا هم مي گويند جيغ بزنيد يا نزنيد يک جور است ذاغوا، اذاغ تنصر ينصر، استجيبوا استجب، خوش حساب بهت مي دهند پس اين جهت را بايد داشته باشيم که خدا الکي چيزي به کسي نمي دهد ممکن است خود ت هم آدم خو بي نباشي يا بنده هر چه نگاه کند به چه دليلي خدا اين همه به من داده ولي بايد ببينيم پدرو مادرمان چه آب خنکي به دست چه تشنه اي داده اند چون يک آيه داريم در قرآن وکان ابو هما صالحا گاهي خود طرف هم کار ي نکرده اما پدر و مادرش يک کارخيري کردند و فرصت نشده از دنيا رفته اند خدا مزد آن کارخير پدر را داده به بچه اش امرو ز شما مي آييد برويد مي بيني يک بچه وسط خيابان دارد مي رود دلت مي ريزد پياده مي شو ي بچه را مي بري کنار پياده رو به شما مي گويند آقا به شما چه مگر نوکر مر دمي مي گويد آقا بگذاريد رحم کنيم به مردم امروز بچه مردم را از اين که به ماشين و موتو ر بخورد نجات دادي بعد از ده سال بيست سال همين خدمتي که تو امرو زکرد ي يک کسي همين خدمت را به نسل خودت خواهد کرد هيچ خير ي محو نمي شود «فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ الزلزلة/7»
4.جلوه هاي نصرت و امداد الهي در قرآن
برويم سراغ بحثمان اذا جاء….اينجا که مي گويد اذا جاء نصرالله نصرت خدا مي آيد بيان کرده نصرت خدا چيست مي گويد مي داني نصرت خدا چيست نصرت خدا اين است که يدخلون في دين الله افواجا يعني فوج فوج مردم مي آيند مسلمان مي شوند نصرت خدا اين است در آيات ديگر جلوه هايي از نصرت خدا است مثلا نصرت هاي خدا جلوه ها يي از نصرت خدا 1- در سوره انفال يکي از جلوه ها ي نصرت خدا اين است که خدا وقتي مي خواهد به کسي کمک کند دلها را به هم مهربان مي کند ببين امام را خدا ياري کرد در ايران ما خيلي طايفه داريم کرد و لرو ترک و عرب و بلوچ و فارس و… سليقه هاي مختلف داريم شيعه داريم سني داريم زن و مرد و سليقه ها ي سياسي اصلا خدا يکي از امدادهايي که جاء نصرالله و الفتح نصرت خدانسبت به امام خميني اين بود که همه دلها را به هم مهربان کرد يعني هيچ کس نگفت امام خميني مال آن است همه مي گفتند مال خودمان است دانشجو و طلبه و حوزه و دانشگاه و .. همه مي گفتند مال ماست اين وحدت يک نصرت الهي است با پو ل هم نمي شود يک آيه داريم که پيغمبراگر همه بودجه ها ي کره زمين را خرج کني تو نمي تواني با پول دلها را به هم مهربان کني لو انفقت …….ماالف بينهم يعني الفت داد مي گويد لو انفقت يعني اگر انفاق مي کردي خرج مي کردي ما في الارض جميعا اگر تمام بودجه کره زمين را خرج نزديک کردن دلها مي کردي نمي شود خدا دلها را به هم مهربان کرد ما داريم عروس و دامادهايي که عروس پولدار و جهيزيه دار و داماد پولدار اما خدا دلهايشان را به هم جوش نداده و آدم داريم که هم عروس وضع مالي اش خوب نيست هم داماد وضع مالي اش خو ب نيست اما قربان هم مي روند پس الف بينهم دلها دست خداست يک مثلي است من اين را براي طلبه ها گفته ام مثلي که معرو ف است درايران مي گويد کدخدا را ببين ده را بچاپ قرآن مي گويد که خدا را ببين دل را بچاپ اين اتحاد ملي انسجام اسلامي ما بايد به سمت اين برويم که از خدابخواهيم دلها را جوش بدهد دلها را اگر خدا جو ش داد خداهم اگر يک چيزي را جو ش داد ديگر وا نمي آيد مثل دم طاووس بارها گفته ام دم طاووس را چو ن خدا رنگ کرده هر کاري هم کنيد ديگر پاک نمي شود بگيري اما اين تخم مرغ ها يي که ما رنگ مي کنيم با يک ذره آب پاک مي شود يعني اگر خدا دل را جو ش بدهد چنان جو ش مي دهد که بتون آرمه اي است يک دعا مي کنم خدايا در مقابل اين همه کينه و دشمني که کفار نسبت به ما دارندهمه مسلمانان را دلهايشان را به هم متحد بفرما دلها دست توست يکي از جلوه ها الفت است
يکي از جلوه ها استجابت دعاست درقرآن صدو چهارده سوره داريم يکي از سوره ها سوره انبياست در سوره انبيا تار يخ چند پيغمبر را نقل کرده که دعا کرده همه اش مي گويد فاستجبنا له در هيچ سو ره اي در قرآن مانند سو ره انبيا فاستجاب در آن نيست بيشترين فاستجاب در سو ره انبياست فلان پيغمبر دعا کرد فاستجاب يکي از جلوه ها ي نصرت خدا استجابت دعاست
يکي از جلوه هاي خداوند معجزه و استدلال است ارسلنا رسلنا بالبينات يعني ما پيغمبران را با معجزه منطق به آنها داديم گاهي يک کسي منطق دارد واين هم خودش يک قدرت است نصرت خدايي است يک کسي بتواند منطق قوي داشته باشد.
مثلا درباره فرشته داريم « وَأَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْهَا التوبة/40» جنود جند است جند يعني لشگر جنوداً لم تروها لشگرهايي که با چشم ديده نمي شود خدا شما را در جبهه با لشگريان نديدني کمک کرد بجنود لم تروها يعني امدا د با فرشته اين يکي ا ز نصرت هاست «إِذَا جَاءَ نَصْرُ اللَّهِ النصر/1» يدخلون في دين الله افواجا ست و لي نصرت ها ي خدا يکي از جلوه هايش امدادهايست از طريق فرشته ها
يکي ايجاد رعب در ميان دشمن است گاهي دشمن مي ترسد امام در زندان بود شاه بيرون زندان بود شاه با همه قواي مسلحي که داشت و همه قدرتها يي که داشت از امام که تنها در يک اتاق بود مي ترسيد « وَقَذَفَ فِي قُلُوبِهِمْ الرُّعْبَ الأحزاب/26 رعب يعني ترس همين که خداوند تر س در دل طرف مي اندازد يکي از امدادها ي غيبي است طرف مي ترسد پس ببينيد ترس در دل دشمن امداد غيبي است دلها به هم مهربان مي شود امداد غيبي است فرشته ها امداد غيبي است يدخلون في دين الله افواجا يک نصرت است خنثي کردن توطئه ها هر چه نقشه مي کشند يک چيزي ديگر درمي آيد « وَأَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ الْكَافِرِينَ الأنفال/18» کيد يعني توطئه و خدعه و حيله موهن يعني آب مي کند خنثي مي کند خداوند حيله دشمنان را نقشه شان را نقش بر آب مي کند خدا قول داده « مُوهِنُ كَيْدِ الْكَافِرِينَ» هر چه نقشه مي کشيد بر عکس مي شود شاه گفت احدي عکس امام را چاپ نکند و هيچ مرجع تقليدي در تاريخ به اندازه امام عکسش چاپ نشد برادران يوسف گفتند يوسف نباشد ولي خدا گفت يوسف باشد زليخا درها را بست که عشقي که به يوسف دارد هيچ کس نفهمد هيچ قصه اي چون عشق زليخا به يوسف لو نرفت يعني آن که همه درها را بست تا هيچ کس نفهمد همه فهميدند هيچ کس عکسش را چا پ نکند همه چاپ کردند « وَأَنَّ اللَّهَ مُوهِنُ كَيْدِ الْكَافِرِينَ…» اينها نصرت ها ي الهي است.
5.خنثي شدن توطئه هاي دشمنان به دست خداوند
يکي توسعه فکر و فرهنگ و پيروان اين هم يکي از نصرت هاست جلوه هاي نصرت را مي خواهم بگويم جلوه هاي نصر ت 1- جوش دادن دلها با پو ل نمي شود 2- امدادها ي غيبي فرشته 3- ترس در دل دشمن 4- خنثي کردن تو طئه دشمن اينها همه بوده اند اين ها که جوان هستند ممکن است نوجوا ن ها اينها را کم ديده باشند ولي آدمها ي بزرگسا ل و ميانسال نمونه ها ي اين را ديده اند از او ل انقلاب تا حالا آمريکا سال به سال در دنيا ضايع تر مي شود و جمهو ري اسلامي رو ز به رو ز در دنيا عزيزتر مي شود آمريکا همه چيز داشت و حتي تهديد مي کرد ما را رئيس جمهورش آمد گفت ما روابط اقتصادي را با ايران قطع مي کنيم به هر کشوري گفته بود رنگش پريده بود منتهي اين امام بود که گفت کارتر اگر در عمرش يک حرف حسابي زده همين بوده ما ا ز خدا مي خواهيم تو رابطه ات را با ما قطع کني تو اصلا رابطه اي با ما نداري رابطه تو با ما را بطه گرگ با گوسفند است تو چه خيري به ما دادي ايران نفت و گاز نداشته باشد بگوييم از قحطي مرديم شما هيچي به ما نمي فرستيد ما که شما را مي شناسيم بنابراين ايجاد رعب خودش يک نعمتي است
6.نا اميد نشدن از نصرت الهي
نصرت ها ي الهي گاهي ممکن است طول بکشد داريم که آيه آخر سو ره يوسف «حَتَّى إِذَا اسْتَيْئَسَ الرُّسُلُ يوسف/110» گاهي کاربه جايي مي رسيد که پيغمبران هم ديگر به بن بست مي رسيدند پيغمبر هم مي گفت خدايا «متي نصرک» کي کي در جنگ احدبود پيغمبر گفت خدايا چند تا مسلمان بيشتر نيستند اگر اين ها شکست بخورند ديگر تو در زمين عبادت نمي شوي همين چهار نفر هستند که عبادت تو را مي کنند يعني گاهي نصرت دير مي شود يعني فردا نگوئيد که آقاي قرائتي گفت خدا کمک مي کند خوب ما گاهي وقتها زود از خدا چيزي مي خواهيم مثلا پا مي شويم دو رکعت نماز شب مي خوانيم يک دعايي ذکري مي کنيم بعد اين آستين ها را تکان مي دهيم مي گوئيم چرا فرشته ها از آستين نمي ريزند مثلا يک سوره قرآن مي خواند مي خوابد مي گويد خدايا من امشب يک سوره قرآن خواندم صدوبيست و چها ر هزا ر پيغمبر امشب مي آيند خواب من حالا يک امام زاده هم نمي گوئيم همه انبياء امشب بيايند خواب ما
7.تحمل سختي ها تا رسيدن نصرت الهي
معناي نصرت اين نيست که انسان درد نبرد اگر به يک مادري گفتند بچه دار مي شوي معني اش اين نيست که بچه دار مي شوي بدون درد زائيدن هم بچه دار مي شوي هم درد زائيدن سرجايش هست اگر گفتند امام زمان ظهو رمي کند دنيا پر از عدل و داد مي شود معني اش اين نيست که امام زمان ظهو رمي کند و هيچ کسي هيچ غصه ا ي نمي خورد آنقدر امام زمان ممکن بيايد تحولاتي در افراد پيدا شود اموالي مصادره شود اموال حرام خيلي جابه جا شود ولي اگر گفته اند «يملأ الارض قسطاً و عدلا» خلاصه آمدن امام زمان معنايش بي غصگي نيست « وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ الأعراف/128» «والعاقبه لاهل التقوي» عاقبت با خوبان است معنايش اين است که بي غصه نيست زن بچه دا ر مي شود يعني درد زايمان سرجايش است اذا جاء نصرالله نصرت خدا مي آيد معنايش اين نيست که وقتي نصرت خدا مي آيد زندگي در رفاه مي شود پس نصرت خدا يک حرف است ببينيد ما امروز چه گفتيم چند تا اصل گفتم امروز بسم الله الرحمن الرحيم فهرست سخنراني ام1- گفتيم تمام کلماتي که قرآن مي گويد من يشاء به هر که بخواهيم گمراه هرکه بخواهيم هدايت مي شود هرکه بخواهيم ذليل هر که بخواهيم عزيز هرکه بخواهيم حکومت مي دهيم هر که بخواهيم حکومت ازاو مي گيريم هرکسي بخواهيم ياري مي کنيم هرکسي بخواهيم ياري نمي کنيم اين هرکس را بخواهد «من يشاء» ها درست است خدا هر که را بخواهد ولي چون خدا حکيم است بيخودي چيزي نمي خواهد يک مثل زدم بازاري به هر که بخواهد نسيه مي دهد منتهي بازار ي عاقل است به آن کسي نسيه مي دهد که خوش حساب باشد خداوند کسي را کمک مي کندکه « وَكَانَ حَقًّا عَلَيْنَا نَصْرُ الْمُؤْمِنِينَ الروم/47» « إِنْ تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ محمد/7» خدا نصرتش مال افراد خاص است نصرت ممکن است فردي باشد ممکن گروهي باشد 2- نصرت ممکن طول هم بکشد 3- معناي نصرت خدا زجر نکشيدن نيست ممکن است هم خدا نصرت کند هم ما بايد زجرهايي را بکشيم خدايا تو را به آبروي همه آبرو مندان درگاهت ايماني به ما بده که آني و کمتر از آني از نصرت تو و لطف و مدد تو مايوس نشويم روز به روز ايمان ما و نسل ما را به خودت و اوليايت ونصرت ها ي الهي و جلوه هاي نصرت ايمانمان را روز به روز بيشتر بفرما هر چه در ماه رمضان 86 براي خوبان تاريخ مقدر مي کني همه را براي همه ما مقدر بفرما(الهي آمين).
والسلام عليكم و رحمة‌الله و بركاته
