متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1383/8/12
بسم الله الرّحمن الرّحيم
از اينجا سلامي به نجف و كوفه بدهيم(السلام عليك يا اباالحسن يا امير المومنين يا اول مظلوم و رحمه الله و بركاته)
بينندهها بحث را شب نوزدهم ماه رمضان ميبينند بمناسبت ضربت خوردن من مقداري را جع به اين كلام آقا صحبت كنم معمولاً انسان عصاره عمرش را در سخنرانيها راهپيماييهاي قطعنامه هست يعني خلاصه اين حركت. . . هدف ما چي بود، كتابهايي نوشته شده آخرين كلماتي كه بزرگان گفتهاند و از دنيا رفتهاند چون كلمــﺔ آخري كه انسان ميگويد اين عصاره عمرش است يعني قطعنامه كل عمرش است امام علي شصت و سه سال عمر كرد وقتي ضربت خورد فرمود(فزت و رب الكعبه).
1- آخرين كلام امام علــي(ع) در محراب عبادت
ما موضوع بحث امسالمان اين بود قرآن و امير المومنين و اهل بيت يكي از كلماتي كه حضرت گفت فرمود(فزت و رب الكعبه) ترجمهاش را بلد هستيد به پروردگار كعبه رستگار شدم(فزت) از فوز است، فوز يعني رستگاري مثل فلاح، حي علي الفلاح يعني بشتابيد به سمت رستگاري پس فوز و فلاح تقريباً يك معنا دارد يعني رستگاري. عربها به كشاورز ميگويند فلاح چون كشاورز مقدمات رستن دانه را فراهم ميكند يك دانه كه زير خاك است خاك روي آن هست اين دانه وقتي ميرود زير خاك براي رستن سه تا حركت ميكند يكي ريشه هايش را عميق ميكند در دل زمين يكي مزاحم را كنار ميكند ذرات آب را يكي مواد غذايي زمين را به نفع خودش جذب ميكند تا ميگويند(فلح) فلاح، يعني رست براي رستن سه چيز لازم است ريشهها بند بشود دشمن دفع بشود مواد غذايي جذب بشود.
امام علي ميفرمايد(فزت) ريشههاي اعتقادي من بند شد حالا من راجع به فوز آياتي را دارم ميگويد «مَنْ يُطِعْ اللَّهَ وَرَسُولَهُ فَقَدْ فَازَ فَوْزًا عَظِيمًا» الأحزاب/71 كسي كه مطيع خدا و رسول باشد. . . وقتي ميگويد(فزت) يعني من مطيع خدا بودم مطيع رسول بودم چون مطيع بودم. . . اين فاز همان(فزت) است رستگار شدم چون مطيع خدا و رسول خدا بودم.
2- رضايت خالق و مخلوق از يكديگر
«رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ وَرَضُوا عَنْهُ ذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» المائدة/119 خدا از اينها راضي است آنها هم از خدا راضي هستند بعد ميفرمايد اينست معناي فوز عظيم، امام علي كه ميفرمايد فزت يعني از گروهي هستم كه هم خدا از من راضي است و هم من از خدا راضي هستم. اگر آنها از خدا راضي شدند و خدا هم از آنها راضي شد اين فوز است. حضرت امير كه ميفرمايد فزت يعني شصت و سه سال عمر كردم خدا از من راضي است من هم از خدا راضيام خيلي مهم است. آيات زيادي داريم قرآن ميفرمايد «يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ» در جبههها ميجنگند «فَيَقْتُلُونَ وَيُقْتَلُونَ» هم دشمن خدا را ميكشند هم خودشان شهيد ميشوند بعد ميفرمايد «وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» التوبة/111 رستگاري به اين است كه دشمن خدا را بكشي در راه خدا شهيد بشوي قرآن ميفرمايد كه «وَمَنْ تَقِي السَّيِّئَاتِ يَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ» غافر/9 هر كس تقوا داشته باشد اين فوز است پس وقتي ميگويد فزت يعني من تقوا داشتم آيات زيادي راجع به فوز هست كه حالا من همه را نميخواهم بگويم «إِنِّي جَزَيْتُهُمْ الْيَوْمَ بِمَا صَبَرُوا أَنَّهُمْ هُمْ الْفَائِزُونَ» المؤمنون/111 آنهايي كه صبر كردند اهل فوز هستند وقتي ميگويد(فزت) يعني خدايا من در همه سختيها صبر كردم.
من يكوقت حساب كردم هجده كمال در قرآن است كه خدا به اين هجده كمال ميگويد فوز وقتي حضرت علي(عليه السلام) ميگويد(فزت) يعني از تمام اين هجده پلــــﺔ كمال بالا رفتم اين كلمه(فزت و رب الكعبه) يك چيز ساده نيست كه به خداي كعبه رستگار شدم. مثل كسي كه ميگويد پسرم را داماد كردم يك كلمه است ولي داماد كردن پسر خيلي بار دارد يا دخترم را به خانه بخت فرستادم يك كلمه ميگويد اما پدر و مادر چقدر زجر كشيدند تا اين براي خواستگاري و بله بران و عقد و عروسي و تهيه جهاز و وام و قسط يعني يك كلمه ميگويد كه دخترم رفت خانه شوهر اما اين كلمه خيلي بار دارد يك كلمه آدم ميگويد من مدرك دانشگاهيام را گرفتم اما طرف چقدر زجر كشيده تا اين مدرك را گرفته حضرت امير يك كلمه گفت رستگار شدم يعني از هجده كمال بالا رفتم براي شادي روحش صلواتي بفرستيد.
يكي از آياتي كه درباره قرآن و اهل بيت است اينست «وَمِنْ النَّاسِ مَنْ يَشْرِي نَفْسَهُ ابْتِغَاءَ مَرْضَاةِ اللَّهِ وَاللَّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبَادِ» البقرة/207 اينرا ديگر همه ايرانيها ميدانند سني ميداند شيعه هم ميداند تنها كسي كه جاي پيغمبر خوابيد حضرت علي بود اين آيه هم درشان ايشان است چون مردم ميدانند من ديگر روي اين تكيه نميكنم.
3- امام علي(ع)، پيشواي مومنان در قيامت
«يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ» روز قيامت هر دسته مردم را ميگوييم به همراه رهبرتان بياييد در روايات ميخوانيم كه پيغمبر با يك دسته اميرالمومنين با دسته خودش امام حسن و امام حيسن هر كدام با قوم خودشان و همينطور. . . (فقال المسلمون يا رسول الله) مسلمانها به پيغمبر گفتند(ألست امام الناس كلهم اجمعين) مگر تو امام همه نيستي فرمود بله من رسول همه هستم(و لكن سيكون من بعدي ائمــ? علي الناس من الله من اهل بيتي) بعد از من اماماني از طرف خدا بعد از من هستند كه(يقومون في الناس فيكذبون و يظلمهم ائمــ? الكفر و الضلال و اشياعهم) بعد از من رهبران معصومي ميآيند اهل بيت من ميآيند كه مردم اينها را اذيت ميكنند به اين اهل بيت ظلم ميكنند اينها را ميكشند(فمن والاهم و اتبعهم و صدقهم فهو مني) هر كه اهل بيت را دوست داشته باشد تصديق كند گوش به حرفشان بدهد آن از من است(و معي) در قيامت با من است(و سيلقاني) در قيامت من را ملاقات ميكند(الا و من ظلمهم) آگاه باشيد كسي ظلم كند به اهل بيت(و كذبهم) اهل بيت را تكذيب كند(فليس مني) او مسلمان نيست(و لا معي) با من نيست(و انا منه برئ) من از او بيزارم.
دعوت ميكنيم هر امامي با گروهش خوشا به حال ما اماممان علي بن ابي طالب است افتخار كنيم آيهاي ديگر «َاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا» آل عمران/103 به ريسمان الهي چنگ بزنيد شخصي از رسول اكرم پرسيد(فما هذا الحبل الذي امرنا الله بالاعتصام به) آن ريسمان كه خدا گفته(واعتصموا) به ريسمان خدا چنگ بزنيد آن ريسمان چيه؟ (فاطرق رسول الله مليا) پيغمبر يك كمي سرش را پائين انداختند(ثم رفع رأسه) بعد سرشان را برداشتند(فاشار بيده الي علي) با دستش اشاره كرد به حبل الله علي بن ابي طالب(و قال هذا حبل الله) ريسمان خدا علي است(من تمسك به) هر كه به علي متمسك شود(عصم في الدنيا و لم يضل في آخرته) در دنيا و در آخرت خير ميبيند و حفظ ميشود.
4- امام علي(ع) آماده براي شهادت در راه خدا
ماه رمضان است هر چي قرآن بخوانيم بهتر است بحث امسال ماه رمضان روي قرآن و اهل بيت بود «مِنْ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ» بعضي از مومنين صادقانه با آنچه كه با خدا عهد بستهاند عمل كردند افرادي با خدا پيمان بستند عمل كردند به پيمانشان «فَمِنْهُمْ مَنْ قَضَى نَحْبَهُ» يك عدهشان رفتند «وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ» بعضيها منتظرند «وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا» الأحزاب/23 هيج تغيير ايدئولوژي، تغيير سليقه، ندادند ثابت قدم ماندند اميرالمومنين فرمود من و عموي من حمزه كه عموي پيغمبر هم ميشود و جعفر طيار برادرم ما سه نفر با خدا و رسول خدا پيمان وفا بستيم حمزه در احد شهيد شد جعفر در جنگ موته شهيد شد(و انا منتظر) اينكه قرآن ميفرمايد «وَمِنْهُمْ مَنْ يَنْتَظِرُ» بعضي منتظر هستند آن من هستم كه منتظر سرنوشت هستم و «وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا» تغيير ندادم. اين خيلي مهم است روي اين كلمه چند لحظه صحبت كنم.
5- انقلابي بودن مهم نيست، انقلابي ماندن مهم است
«وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا» انقلابي بودن مهم نيست انقلابي ماندن مهم است مسجد آمدن مهم نيست ادامه مسجد مهم است كمك به فقرا مهم است اما مهمتر از كمك به فقرا ادامــﺔ كمك است «وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا» يعني اينها ذرهاي تغيير ندادند خودشان را، اينطور نيست كه اگر چيزي گير او بيايد بگويد زنده باد همينكه چيزي گيرش نيامد كنار بنشيند اگر رأي آورد انقلابي بشود اگر رأي نياورد و مجلس نرفت عقدهاي بشود. مثل امام حسين(عليه السلام) كه روي دوش پيغمبر گفت راضيام زير سم اسب هم گفت راضيام اينطور نيست كه اگر توي اين هيئت رئيس شد هيئت ابوالفضل خوب است اگر مردم گفتند رئيس كسي ديگر قهر كند و برود ما گاهي وقتها سر يك چاي سر يك ياالله بفرما سر يك چيز جزئي كه به او غذا دادند من گفتم اين غذا را بخوريد من گفتم اين كار را بكنيد سر مسائل خانواده. . . قرآن وقتي ميخواهد از ابراهيم تعريف كند ميگويد «وَإِبْرَاهِيمَ الَّذِي وَفَّى» النجم/37 كسي بود كه وفادار بود جان ميخواستيم توي آتش بيندازيد بچهات را ميخواهم كارد ميگذارم روي گلويت زن و بچهات را توي بيابانهاي مكه بگذار چشم، هر چي گفت بگذار ميگذارم ما گاهي وقتها در يك چيزي كم ميآوريم بعضي در حرف كم ميآورند ايمان به خدا دارد اما در حرف زدن با خدا كم ميآورد حال ندارد نماز بخواند مسلمان است معتقد است آدم خوبي است يعني همه خوبيها در او هست اما ميگوئيم بابا تو كه اين همه خوبي داري پنج دقيقه هم با خدا حرف بزن توي حرف زدن كم ميآورد بعضيها هستند توي حرف زدن كم نميآورند صبح تا شام نماز ميخواند اما در خمس دادن كم ميآورد ميگويد دو ليتر گريه ميكنم كه چرا حق زهرا را ندادند فدك را غصب كردند ميگوييم تو خودت هم حق امام زمان را ندادهاي تو و آن چه فرقي ميكنيد؟ او حق زهرا را نداد تو هم حق پسرش را ندادي ميگويد من دو ليتر گريه ميكنم اما خمس نميدهم در پول دادن كم ميآورد بعضي در زن داري و شوهر داري كم ميآورند بعضي در تجارت نميتوانند صادق باشند لازم دروغ بگويد تا يك لقمه نان بخورد بعضي در تحصيل كم ميآورند مثلا تفنگ دست ميگيرد تا جبهه ميرود اما ميگوئيم تو كه تفنگ دست گرفتي جبهه رفتي قلم دست بگير برو كلاسهاي نهضت سواد آموزي ميگويد من اينجا نميآيم اينكه انسان كم نياورد يك دين كاملي باشد.
در حديث ديگر ميخوانيم كه اين سه تا بزرگوار حمزه و جعفر طيار و امام علي پيمان بستند كه هيچوقت از هيچ جنگي فرار نكنند و سه تا هم هيچوقت از جنگ فرار نكردند آن دو نفر شهيد شدند. «وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ وَكَانَ اللَّهُ قَوِيًّا عَزِيزًا» الأحزاب/25 امام صادق(عليه السلام) فرمود «وَكَفَى اللَّهُ الْمُؤْمِنِينَ الْقِتَالَ» يعني خداوند جنگ را كفايت كرد از طريق امام علي و كشتن عمر بن عبدودّ، يعني همين كه امام در احد عمر را كشت، ببخشيد در احزاب، قرآن ميفرمايد «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ» آل عمران/110 شما بهترين امت هستيد براي مردم بعد امام صادق فرمود واقعا مسلمانها بهترين امت هستند كه علي را كشتند؟ امام حسن را همين مردم كشتند، امام حسين را همين مسلمانها كشتند، گفت پس يعني چه قرآن ميگويد شما بهترين امت هستيد ميگويد اگر اينها بهترين امت هستند چرا ائمه را كشتند اينهايي كه كربلا بودند مسلمان بودند اينهايي كه علي را كشتند مسلمان بودند ممكن است يك نفر علي را كشت اما خيليها راضي بودند.
6- رضايت به گناه، شركت در گناه است
شب نوزدهم كه بينندها بحث را گوش ميدهند يك دعا داريم ميگويد صد دفعه اينرا بخوانيد(اللهم العن) خدايا لعنت كن(قَتَله امير المومنين) چرا(قتله) گفته بايد اينطور بگويد(اللهم العن قاتل علي) قاتل يعني يكي قتله يعني جمعيت، ابن ملجم يكي بود اما خدا ميگويد لعنت كن همه آنهايي كه كشتند جوابش اين است گرچه يكي كشت اما يك عده هم راضي بودند ما بايد سعي كنيم راضي نباشيم گاهي وقتها يك افرادي از بعضي كارها راضياند تشويقاتي ميكنند يك توبيخهايي ميكنند يك عزل و نصبهايي ميشود ما بايد سعي كنيم كه. . . قرآن ميفرمايد شما بهترين امتي هستيد كه براي مردم ظهور كرديد آنوقت امام صادق ميفرمايد مراد از امت(هم آل محمد) اين حالا. . .
امام علي ميدانست كه شهيد ميشود ولي دست از مسجد نكشيد من بيست و پنج سال است كه توي تلويزيون هستم يك سري چيزها را گفتهام اما توي اين دو دهه خيليها عوض و بدل شدهاند ممكن است اين حرف من براي بعضي تكراري باشد يكي دو دقيقه تكرار اما براي خيليها نو است عنايت كنيد سوال: آيا امام علم غيب دارد؟ بله، امام كه علم غيب دارد و ميداند كه شهيد ميشود چرا رفت مسجد؟ شش تا جواب دارد جوابي كه من قديم دادم اين است كه ميگوييم اگر ما ديديم روي ماشين اداره نوشته استفاده اختصاصي ممنوع يعني ممكن است يك استانداري صدها ماشين در اختيار او باشد اما حق استفاده نداشته باشد چه اشكال دارد؟ گفتيم ممكن است مسلسل بدهند به پليس باتوم هم بدهند تفنگ هم بدهند اما بگويند حق زدن نداري اگر يك وقت توي محله دعوا كردي حق نداري از اينها استفاده كني آدم ممكن است داشته باشد اما حق استفاده. . . رئيس بانك پول ميخواهد از بغل دستياش قرض ميكند با اينكه گاو صندوق پر پول است به امام هم ميگويند علم غيب داري اما بايد زندگيات زندگي عادي باشد حق استفاده از اين را نداري. چرا كسي داشته باشد حق استفاده نداشته باشد؟ چون ما سه رقم تبليغ داريم تبليغ سمعي از طريق گوش تبليغ بصري از طريق چشم تبليغ سمعي و بصري هم چشم و هم گوش تبليغ عملي بهترين تبليغ تبليغ عملي است اگر امامان ما استفاده اختصاصي كنند از علم غيب از معجزات ديگر تبليغ آنها عملي نيست يعني امام حسين معجزه كند كه با معجزه آب در بياورد بعداً ديگر نميتواند بگويد شما تشنه بوديد طوري نيست ميگويد چطور شما خودت تشنگي را تحمل نكردي فوري با معجزه آب در آوردي من تشنه باشم؟ اگر تشنگي خوب است چرا خودت تشنه نشدي؟ اگر امام حسين نفرين كند يزيديها دود بشوند پودر بشوند ديگر به من نميتواند بگويد برو جبهه ميگويم چطور خودت وقتي رفتي جبهه حاضر نيستي كشته بشوي با نفرين نابود كردي آنوقت من بروم جبهه، براي اينكه امامان ما تبليغ آنها عملي باشد بايد زندگي آنها عادي باشد از علم غيب استفاده نكنند از معجزه استفاده نكنند از دعاي مستجاب استفاده نكنند مثل ما زندگي كنند تا تبليغشان تبليغ عملي باشد. اين پاسخي بود كه. . . البته گاهي هم امامان ما شرائطشان فرق ميكند روايت داريم امام ميفرمايد(قد يقبض عنا، فلا نعلم، . . . يبسط لنا فنعلم) گاهي نميدانيم گاهي رعد و برق ميآيد آدم ميبيند گاهي رعد و برق نميزند آدم نميبيند طوري هم نيست مشكلي نيست اين براي مصلحت بالاتر كه تبليغ آنها تبليغ عملي باشد اينها علم غيب دارند ولي استفاده نميكنند و اما شب قدر.
7- آداب مراسم شب قدر
امام ميدانست شهيد ميشود ولي دست از مسجد نكشيد به مسجد عنايت كنيد(چند تا تذكر دارم اول از همه بايد از مردم تشكر كنيم بنده كسي نيستم بعنوان يك ايراني خودم را لايق نميدانم كه از شما تشكر كنم چون صدها ميليارد تومان توي مسجدها پول جمع ميشود و هيچكس از اينها تشكر نميكند يك كسي يك گل ميزند يك كسي يك وزنه بلند ميكند يك كسي يك شعر ميگويد يك كسي خطاطي ميكند هنرنمايي ميكند توي صنعتي ابتكاري، الان دنياي تشكر باز است اما اين امت عزيز نود و پنج درصد خرج مساجد و مسجد ميدهند و كسي از اينها تشكر نميكند در عوض خبر خوشحالي، خدا شاكر است حديث داريم اگر كسي براي خدا خانه ساخت خدا او را در قيامت بي خانه نخواهد گذاشت شما قيامتتان. دوم اينكه شب قدر را بهترين وقت براي پول جمع كردن نگذاريد گاهي وقتها گل وقت را ميگذارند براي پول جمع كردن سوم اينكه بعضي از مسجدها را من ديدهام شنيدهام كه اينها نيم ساعت به اذان قرآن سر ميگيرند چون خيليها ميخواهند بروند احيا بچه دارند شير خورند مريض دارند هي دلشان شور ميزند شب قدر است چرا مسجد ماندم بعضي از علما ميگويند خانه باش نيم ساعت به اذان ما قرآن سر ميگيريم پشت سر آن هم نماز صبح ميخوانيم يعني آن نيم ساعت را جوري برنامه ريزي كنند كه افرادي كه كه خانه دارند و پير هستند و مريض هستند و نميتوانند احيا بگيرند محروم نشوند.) در مسجد هيچگونه تبعيضي نباشد توي مسجد نبايد كسي را منع كرد كه اين آمده توي مسجد چه كند، مسجد جايي است كه به ما ياد داد شب نوزدهم حتي ابن ملجم هم آمد توي مسجد حضرت امير او را از مسجد بيرون نكرد ما حق نداريم بگوئيم اين آمده اينجا چه كند، اگر ابن ملجم آمد توي مسجد احترام دارد. و تازه سعي كنيد قرآن را توي خانه سر نگيريد توي مسجد هستيد مهمان خدا هستيد حديث داريم تا انسان توي مسجد هست خدا مشكلاتش را حل ميكند جوري قرآن سر بگيريم كه مردم اذيت نشوند اگر بناست قبلاً يك مقدماتي بگوييم قرآن را تند سر گيريم گاهي ميگوييم بالحسين اين آقا روضه ميخواند مداحي ميكند اين خوابش ميگيرد قرآن ميافتد زجر كش ميشوند مردم آن مقداري كه توي دعا رسيده ميگويد وقتي ميگويي بالحسن كل قرآن سر گرفتن ده دقيقه بله قبلش ميخواهي دعا ميبخواني بعدش ميخواهي دعا بخواني يك جوري كن كه اگر كسي ميخواهد برود گير نكند خوابش نگيرد قرآن از سرش نيفتد آن ائمه را سريع پشت سر هم بگوييم بعداً البته توسل و مناجات هم قبل از آن خوب است و هم بعد از آن توي مسجد سيگار نكشيم هواي مسجد مال همه است تبعيض قائل نشويم هواي مردم جوري باشد كه مردم خسته نشوند برنامهها متنوع باشد چون گاهي وقتها چهار نفر مذهبي ميآيند صد مرتبه الغوث الغوث خلصنا من النار خوب اين مثل آدمي كه دوشش را گرفته كيسه هم كشيده اين هر چه زير دوش بماند اما يك عده تازه آمدهاند مسجد سوالي دارند جوابي دارند برنامهها متنوع باشد كه مثلاً بچهها يك چيزيي گيرشان بيايد جواني هم اگر سوالي دارد بپرسد بهترين كار شب قدر نماز قضا است كه صد ركعت بخوانند و يكي هم كه اگر ميخواهيد خدا به شما چيزي بدهد دلتان را پا ك كنيد فحشي غيبتي هر كه ظلم كرده او را حلال كنيد بگذاريد مردم اينقدر گير هستند كه شامل اين يكي ديگر نباشند مردم گير هستند بگذاريد گير ما نباشند.
خدايا به آبروي شهيد رمضان، به آبروي اشك هايش، به آبروي عشقش به شهادت، به آبروي مناجاتهايش، به آبروي نمازهايش، به آبروي ناله هايش، به آبروي مظلوميت و شور و سوز او، آنچه شب قدر براي خوبان مقدر ميكني همه آنها را براي همه ما مقدر بفرما(الهي آمين).
از همه التماس دعا.
يك سلام ديگر با هم بدهيم
(السلام عليك يا اباالحسن يا امير المومنين و رحمه الله و بركاته)
والسلام عليكم و رحمة اللَّه و بركاته