به نام خدا
پرسش: آیا علت عدم ظهور نبودن یاران است ؟
پاسخ: به نظر مي‌آيد مراد شما اين است كه آيا در ميان اين همه افراد، تعداد 313 نفر يار وجود ندارد؟ بايد گفت: همان‌گونه كه يك رشته علل و عوامل باعث غيبت شد و مردم از نعمت وجود امام ظاهر محروم شدند، همچنين ظهور امام نيز مشروط به تحقق زمينه‌ها و شرايط آن است و تا اين شرايط فراهم نشود، ظهوري نخواهد بود. يكي از شرايط عمده، وجود ياوراني است كه به همراه امام بار قيام را بر دوش بكشند و تا آخر از همراهي و ياري رهبر خود دست برندارند و او را تنها نگذارند. سدير صيرفي در گفت و گويي با امام صادق(ع) درباره عدم قيام مي‌گويد: حضرت مرا به خارج مدينه برد تا آن كه وقت نماز، در محلي پياده شدم. امام صادق(ع) به جواني كه در آن نزديكي بز مي‌چراند نگاهي كرد و فرمود: «اي سدير! به خدا قسم! اگر پيروان من به تعداد اين بزها بودند، بر جاي نمي‌نشستم(و قيام مي‌كردم). سدير گويد: بعد از تمام شدن نماز، حيوانات آن گله را شمردم و يافتم كه عدد آنها از هفده تجاوز نمي‌كند.(كافي، ج2، ص190، ح4).
تحقق اين شرط، لازم است ، ولي كافي نيست، بلكه بايد زمينه‌هاي ديگر نيز فراهم شود كه از مهم‌ترين آنها، قابليت مردم براي پذيرش دولت حق است. به اين معنا كه عموم مردم و جامعه بشري(نه گروهي خاص و در منطقه‌اي خاص) بايد به درجه‌اي از معرفت برسند كه دريابند حكومت‌ها و مكاتب ساخته‌ي بشر، جوابگوي نياز مردم نيست و به وسيله‌ي اين‌ها، سعادت و عدالت واقعي به بشر هديه نمي‌شود.
خلاصه آنكه مردم، خود بايد ظهور عدالت را بخواهند و جهانيان را با زيبايي‌هاي دوران ظهور آشنا كنند و روحيه‌ي عدالت طلبي و ظلم ستيزي را در همه جا گسترش دهند.
مرحوم خواجه طوسي، در كتاب تجريد الاعتقاد، علت غيبت امام را كوتاهي مردم مي‌داند؛ چرا كه اعمال و كردار مردم، باعث شد امام از ميان مردم برود. بنابراين بايد مردم از راه غلطي كه رفته‌اند برگردند و امام را بخواهند تا ظهور صورت گيرد.
و از همين رو، شيخ صدوق در مقدمه‌ي كتاب كمال الدين مي‌گويد: ظهور حجت‌هاي الهي در مقامات پيشوايي خود، بر سبيل امكان و تدبير، نسبت به مردم زمان خودشان است. اگر حال(مردم) طوري باشد كه امام بتواند تدبير و رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد ـ يعني مردم حاضر باشند حرف او را بپذيرند و او بتواند اراده‌ي خدا را پياده كند ـ ظهور آن حجت، لازم خواهد بود و اگر وضع به گونه‌اي باشد كه امام نتواند تدبير در رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد و حكمت الهي، موجب پنهاني او گردد و تدبير نيز آن را اقتضا كند، خداوند او را در پشت پرده غيبت، نهان مي‌سازد تا زماني كه وقت مناسب فرا رسد».
پرسش: اگر جوانان مقدمات ظهور امام مهدی (عج) را فراهم کنند ، آیا غیبت آن حضرت تمام می شود و آیا ایشان ظهور می کنند اگر همه چیز فراهم شود ؟
پاسخ: اگر مقدمات و شرايط ظهور فراهم شود، قطعاً ظهور تحقق مي‌يابد و دوران غيبت تمام ميشود. در توقيع امام زمان(ع) به شيخ مفيد(ع) آمده است: «اگر شيعيان ـ كه خداوند آنان را در طاعتش ياري دهد ـ در وفاي به پيماني كه از ايشان گرفته شده، اجتماع كرده و مصمم باشند، البته نعمت ديدار(ظهور)، از آنان به تاخير نميافتد، و سعادت ملاقات ما براي آنان با معرفت كامل و راستين نسبت به ما، تعجيل مي‌گردد».(بحار الانوار، ج53، ص176).
اين يك امر مسلم و طبيعي است كه هرگاه زمينه‌ها و شرايط تحقق يك پديده فراهم شود، با توجه به نظام سبب و مسببي عالم، آن پديده به وجود مي‌آيد. پديده ظهور نيز كه خارج از چهارچوب اين عالم نيست و با تحقيق زمينه‌ها رخ خواهد داد.
پرسش: جهان در آستانه ظهور امام زمان چگونه خواهد بود ؟ حکومت ايران در آن زمان چگونه خواهد بود؟
پاسخ: براي جهان در هنگام ظهور دو فضاي متفاوت در روايات ترسيم شده است:
1. فضاي عمومي حاكم بر جهان؛
2. فضاي خاص.
فضاي عمومي جهان در نزديكي ظهور، پر از ظلم و فساد است: رباخواري، كبر و غرور دزدي وفحشا، ناامني و جنگ، بيماري و بي غذايي و محروميت از نعمت‌هاي معنوي و جهاني پر از خشونت.
اما در درون اين فضاي عمومي و تاريك، فضايي خاص وجود دارد. گروهي در آن دوران سخت به وظيفه ديني خود پايبند هستند و با انجام دادن عمل صالح و كمك به ديگران، مردم را ارشاد و هدايت مي‌كنند و براي ظهور زمينه سازي مي‌نمايند و با تمام توان معارف و احكام دين را ترويج مي‌كنند. درباره اين گروه خاص، به مردم ايران و اهل قم اشاره‌هاي زيادي شده است.
اما اينكه حكومت قبل از ظهور در دست چه كسي خواهد بود، خبر دقيقي در دست نيست؛ اما بنا به روايات، ايران در زمينه‌سازي ظهور و ياري امام نقشي چشمگير دارد. سيد حسني، سيد خراساني، جوانان طالقان و … همه از ايران هستند. با توجه به اين قراين مي‌توان احتمال داد قبل از ظهور، حكومتي صالح و دوستدار امام زمان در ايران مستقر خواهد بود.
پرسش: جوانان برای ظهور آن حضرت چه مقدماتی را باید آماده کنند ؟
پاسخ: بنابر آنچه از آيات و روايات استفاده ميشود، دو شرط و زمينه از شرايط ظهور مربوط به انسانها است:
الف. ياران؛ براي آنكه قيام و انقلاب حضرت مهدي(ع) رخ دهد، بايد ياران و همراهاني باشند كه امام و اهداف او را به خوبي بشناسند و معرفت صحيحي نسبت به آن حضرت و ماهيت قيام او داشته باشند. آنان علاوه بر علم و معرفت، بايد از اعتقادات و باور‌هاي محكمي برخوردار باشند و ايثار و فداكاري تا آخرين لحظه، شجاعت و از جان گذشتگي با جسم و روح آنها عجين شده باشد. اينان كساني‌اند كه قبل از ظهور با اصلاح دروني، به تقويت ايمان پرداخته و با ارشاد مردم و اطلاع رساني آنان را با امام مهدي(ع) آشنا مي‌سازند. اينان در روند ظهور، در ركاب حضرت از هيچ تلاشي فرو گزاري نمي‌كنند و آرزوي شهادت دارند و در دوران طلايي ظهور در خدمت امام مهدي(ع) به سازندگي مشغول خواهند بود. بنابر برخي روايات، بيشتر ياوران حضرت مهدي(ع) را جوانان تشكيل مي‌دهند. در حديثي از امام علي(ع) نقل شده است، ياران مهدي جوانند و پير و كهنسال در ميان آنان نيست، جز (تعداد اندكي) مثل سرمه براي چشم و نمك در غذا . (بحار الانوار، ج52، ص333، ح63).
ب. آمادگي و پذيرش عمومي مردم:
براي تحقق يافتن امر ظهور مردم بايد خواستار ظهور باشند و واقعا منتظر فرج باشند. اين زماني است كه دريابند وضعيت موجود و اين جهان آكنده از ظلم و تباهي، زيبنده جامعه انساني نيست، و بفهمند دوران ظهور چه زيبايي‌هايي را به همراه دارد. آن وقت است كه واقعاً خواستار عدالت مهدوي خواهند بود.
جوانان بايد هم خود را براي ياوري حضرت آماده كنند و شرايط و صفات يك ياور و همراه امام را در خود ايجاد كنند، و هم با اطلاع رساني به مردم، آنان را براي پذيرش واقعي ظهور آماده سازند، با تحقق اين دو شرط، مقدمات ظهور فراهم آيد.
پرسش: چه زمینه ای برای ظهور امام زمان (عج) باید داشته باشیم ؟ خوبی داشته باشیم یا بدی ؟
پاسخ: امام زمان(عج) براي اجراي احكام و دستورات خدا قيام مي‌كند و مي‌خواهد مردم به طرف خوبي‌ها حركت كنند. او براي قيام خود نياز به ياوراني مؤمن دارد. او وقتي قيام مي‌كند که مردم او را بطلبند. پس وظيفه ما آن است كه هم خودمان خوب باشيم و هم ديگران را به خوبي دعوت كنيم. البته انسان‌هاي فاسد و ظالم هم هستند كه مي‌خواهند با منحرف كردن مردم، به لذات دنيايي بيشتري برسند. اينان مي‌كوشند مردم را به طرف بدي‌ها بكشانند. كه بايد مانع كار‌هاي آنان شد.
پرسش: شرايط ظهور امام مهدي را توضيح دهيد.
پاسخ: 1ـ براي هر انقلاب از جمله انقلاب و ظهور امام زمان(عج) حداقل چهار شرط لازم است:
الف. برنامه و قانون جامع: از آنجايي كه برنامه حركتي حضرت مهدي(ع) بر اساس دستورات دين اسلام و سيره پيامبر(ص) است. اين شرط از شرايط ظهور فراهم است.
ب. رهبر: هر انقلاب نياز به رهبري دارد كه عالم به برنامه‌ها و اهداف انقلاب باشد. وضعيت موجود و مطلوب را بتواند تشخيص دهد. شجاع و قاطع و دلسوز باشد و … و چون رهبري ظهور به دست امام زمان(عج) است ـ كه متصل به علم الهي و آيينه تمام نماي صفات جلال و جمال خداوند است ـ لذا اين شرط نيز براي ظهور فراهم است.
ج. ياران: يك انقلاب نياز به ياوراني دارد كه رهبر را شناخته و به او ايمان داشته باشند، از اهداف و برنامه‌هاي انقلاب، آگاه بوده و آنها را باور كنند. شجاع و فداكار باشند و تا آخرين نفس بايستند. اين ياران قبل از شروع قيام، به زمينه سازي پرداخته و مردم را نسبت به حركت انقلاب آگاه نموده و آنان را ترغيب به پذيرش انقلاب مي‌كنند. در جريان انقلاب در صحنه‌ها حاضر شده و از هيچ تلاشي كوتاهي نمي‌كنند. و بعد از پيروزي و اجراي برنامه‌ها، خود را وقف قيام مي‌كنند و … انقلاب امام زمان(عج) نيز نياز به ياراني شجاع، مؤمن، آگاه و عالم دارد.
د. پذيرش مردم: اگر مردم آن انقلاب را خواستار باشند، انقلاب شكل گرفته و به سرانجام مطلوب ميرسد. ظهور نيز وقتي است كه مردم واقعاً خواستار ظهور حضرت و عدالت گستري او باشند.
پرسش: شرايط و زمينه هاي ظهور چگونه فراهم مي شود؟ وضعيت جهان در هنگام ظهور چگونه است؟
پاسخ: الف. براي ظهور حداقل چهار شرط و زمينه بايد فراهم باشد: طرح و برنامه، رهبر، ياران، آمادگي و پذيرش مردمي. دو شرط اول فراهم است، قانون و برنامه‌ي انقلاب جهاني امام زمان(ع) بر مبناي قانون اسلام است كه خداوند بر پيامبر خود نازل فرمود و طبق آيه سوم از سوره‌ي مائده، اين دين كامل است. رهبر انقلاب جهاني نيز وجود مقدس امام مهدي(ع) است كه در سال 255 هـ.ق به دنيا آمد.
اما شرط سوم و چهارم را بايد فراهم آورد. بايد عده‌اي خود را براي ياري آماده كند. اين افراد بايد ضمن آنكه به تقويت ايمان و تقوا همت مي‌گمارند، بايد به درستي وظايف يك منتظر را در زندگي خود جاري سازند. همچنين بايد با اطلاع رساني درست به مردم، آنان را با حقيقت مهدويت، زيبايي‌هاي دوران ظهور و ناهنجاري‌هاي موجود در دوران غيبت آشنا كرد تامردم خود دوران ظهور را بخواهند و آمادگي پذيرش دولت عدل مهدوي را خواستار باشد.
ب. جهان در آستانه ظهور را مي‌توان چنين تصور كرد:
گروهي از مردم براي كسب منافع بيشتر، به ظلم و ستم رو مي‌آورند. اينان براي بدست آوردن امكانات بيشتر از هيچ جنايتي روي گردان نيستند و به استثمار مردم اقدام مي‌كنند. در كنار استفاده از ابزار ظلم، فساد را نيز در جامعه رواج مي‌دهند. آنان سعي دارند با فريب مردم و كشاندن آنان به ورطه فساد، حاكميت ظالمانه خود را ادامه دهند، و در اين راستا عده‌اي را به دامن فساد مي‌كشانند.
در مقابل اين گروه، برخي ديگر از مردم كه دين را ضامن سعادت و دولت امام مهدي(ع) را شايسته جامعه و منزلت انسانها مي‌دانند، ضمن تقويت دروني باور‌هاي ديني، زمينه‌سازي براي دوران ظهور را سرلوحه برنامه‌هاي خود قرار مي‌دهند و سعي مي‌كنند مردم را با امام مهدي(ع) و واقعيت‌هاي حكومت او آشنا سازند تا آنان آماده پذيرش ظهور شوند.
در آستانه ظهور حركت اين دو گروه دين مدار و مستبد به اوج ميرسد و هر كدام با تلاش فراوان سعي دارند مردم را با خود هم راي كنند. و نتيجه اين تقابل خواست عمومي مردم براي ظهور است.
پرسش: اگر جوانان مقدمات ظهور امام مهدی (عج) را فراهم کنند ، آیا غیبت آن حضرت تمام می شود و آیا ایشان ظهور می کنند اگر همه چیز فراهم شود ؟
پاسخ: اگر مقدمات و شرايط ظهور فراهم شود، قطعاً ظهور تحقق مي‌يابد و دوران غيبت تمام ميشود. در توقيع امام زمان(ع) به شيخ مفيد(ع) آمده است: «اگر شيعيان ـ كه خداوند آنان را در طاعتش ياري دهد ـ در وفاي به پيماني كه از ايشان گرفته شده، اجتماع كرده و مصمم باشند، البته نعمت ديدار(ظهور)، از آنان به تاخير نميافتد، و سعادت ملاقات ما براي آنان با معرفت كامل و راستين نسبت به ما، تعجيل مي‌گردد».(بحار الانوار، ج53، ص176).
اين يك امر مسلم و طبيعي است كه هرگاه زمينه‌ها و شرايط تحقق يك پديده فراهم شود، با توجه به نظام سبب و مسببي عالم، آن پديده به وجود مي‌آيد. پديده ظهور نيز كه خارج از چهارچوب اين عالم نيست و با تحقيق زمينه‌ها رخ خواهد داد.
پرسش: مقصود از رشد و آمادگي مردم جهت ظهور چيست؟
پاسخ: 12ـ به نظر مي‌آيد مراد شما اين است كه آيا در ميان اين همه افراد، تعداد 313 نفر يار وجود ندارد؟ بايد گفت: همان‌گونه كه يك رشته علل و عوامل باعث غيبت شد و مردم از نعمت وجود امام ظاهر محروم شدند، همچنين ظهور امام نيز مشروط به تحقق زمينه‌ها و شرايط آن است و تا اين شرايط فراهم نشود، ظهوري نخواهد بود. يكي از شرايط عمده، وجود ياوراني است كه به همراه امام بار قيام را بر دوش بكشند و تا آخر از همراهي و ياري رهبر خود دست برندارند و او را تنها نگذارند. سدير صيرفي در گفت و گويي با امام صادق(ع) درباره عدم قيام مي‌گويد: حضرت مرا به خارج مدينه برد تا آن كه وقت نماز، در محلي پياده شدم. امام صادق(ع) به جواني كه در آن نزديكي بز مي‌چراند نگاهي كرد و فرمود: “اي سدير! به خدا قسم! اگر پيروان من به تعداد اين بزها بودند، بر جاي نمي‌نشستم(و قيام مي‌كردم). سدير گويد: بعد از تمام شدن نماز، حيوانات آن گله را شمردم و يافتم كه عدد آنها از هفده تجاوز نمي‌كند.(كافي، ج2، ص190، ح4).
تحقق اين شرط، لازم است ، ولي كافي نيست، بلكه بايد زمينه‌هاي ديگر نيز فراهم شود كه از مهم‌ترين آنها، قابليت مردم براي پذيرش دولت حق است. به اين معنا كه عموم مردم و جامعه بشري(نه گروهي خاص و در منطقه‌اي خاص) بايد به درجه‌اي از معرفت برسند كه دريابند حكومت‌ها و مكاتب ساخته‌ي بشر، جوابگوي نياز مردم نيست و به وسيله‌ي اين‌ها، سعادت و عدالت واقعي به بشر هديه نمي‌شود.
خلاصه آنكه مردم، خود بايد ظهور عدالت را بخواهند و جهانيان را با زيبايي‌هاي دوران ظهور آشنا كنند و روحيه‌ي عدالت طلبي و ظلم ستيزي را در همه جا گسترش دهند.
مرحوم خواجه طوسي، در كتاب تجريد الاعتقاد، علت غيبت امام را كوتاهي مردم مي‌داند؛ چرا كه اعمال و كردار مردم، باعث شد امام از ميان مردم برود. بنابراين بايد مردم از راه غلطي كه رفته‌اند برگردند و امام را بخواهند تا ظهور صورت گيرد.
و از همين رو، شيخ صدوق در مقدمه‌ي كتاب كمال الدين مي‌گويد: ظهور حجت‌هاي الهي در مقامات پيشوايي خود، بر سبيل امكان و تدبير، نسبت به مردم زمان خودشان است. اگر حال(مردم) طوري باشد كه امام بتواند تدبير و رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد ـ يعني مردم حاضر باشند حرف او را بپذيرند و او بتواند اراده‌ي خدا را پياده كند ـ ظهور آن حجت، لازم خواهد بود و اگر وضع به گونه‌اي باشد كه امام نتواند تدبير در رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد و حكمت الهي، موجب پنهاني او گردد و تدبير نيز آن را اقتضا كند، خداوند او را در پشت پرده غيبت، نهان مي‌سازد تا زماني كه وقت مناسب فرا رسد”.
پرسش: مردم دنیا (نه تنها مسلمانان) چگونه می بایست زمینه ظهور مهدی موعود را فراهم سازند ؟
پاسخ: با توجه به اينكه غير مسلمانان ـ هر چند اعتقاد به منجي و مصلح دارند ـ به امام مهدي(عج) اعتقاد ندارند. لذا سؤال را مي‌توان اين‌گونه مطرح كرد: مردم دنيا چگونه بايد زمينه ظهور مصلح را فراهم كنند؟ يا اين‌گونه پرسيده شود: ما مسلمانان چگونه بايد عمل كنيم تا مردم دنيا در مسير زمينه سازي براي ظهور حضرت گام بردارند؟
در پاسخ بايد گفت: حركت و گام اساسي در اين راستا، شناخت است كه در دو بعد بايد حركت كرد:
الف. شناخت وضعيت نابهنجار موجود: مردم بايد متوجه شوند كه وضعيت كنوني جامعه انسانها، زيبنده آنان نيست؛ جامعه‌اي كه ظلم و فساد در آن فراوان است و اقليتي زورمدار و زراندوز براي كسب منافع نا مشروع بيشتر، از هيچ ستمي فروگزاري نمي‌كنند و … شايسته اجتماع بشري نيست و بايد با حركت رسانه‌اي و از انحصار در آوردن بنگاه‌هاي انتشار خبر، مردم را از ظلم و تبعيض‌ها آگاه و حقايق پشت پرده جريان استعمار و استكبار را افشا نمود.
ب. شناخت وضعيت مطلوب: مردم بايد دريابند كه زندگي مطلوب و تعالي بخش انساني، فقط در سايه مديريت مرد آسماني و الهي امكان پذير است. مكاتب دست ساز بشر، نه تنها گرهي از مشكلات جامعه را حل نكرده‌اند؛ بلكه اوضاع را اسف بارتر نموده‌اند. مردم بايد درك كنند كه خداوند انسانها را با هم برابر آفريده است و همه آنها حق زندگي مطلوب را دارند. البته زندگي مطلوب هم بايد وسيله‌اي براي رسيدن به هدف باشد نه آنكه خود هدف شود. مردم بايد درك كنند كه براي دنيا و لذات دنيا خلق نشده‌اند؛ بلكه آمده‌اند كه براي حياتي فراتر از دنيا، از اين عالم زاد و توشه برداند.
در كنار شناخت بايد حركت كرد؛ يعني، مردم بايد از حالت ظلم پذيري به در آيند و ظلم ستيز شوند و به عبارت بهتر بايد ظهور مصلح را عملاً بخواهند. در برابر زورگويي‌ها مقاومت كنند و به اميد رسيدن به آينده سبز، حركت واقعي را شروع نمايند.
پرسش: مقصود از رشد و آمادگي مردم جهت ظهور چيست؟
پاسخ: 12ـ به نظر مي‌آيد مراد شما اين است كه آيا در ميان اين همه افراد، تعداد 313 نفر يار وجود ندارد؟ بايد گفت: همان‌گونه كه يك رشته علل و عوامل باعث غيبت شد و مردم از نعمت وجود امام ظاهر محروم شدند، همچنين ظهور امام نيز مشروط به تحقق زمينه‌ها و شرايط آن است و تا اين شرايط فراهم نشود، ظهوري نخواهد بود. يكي از شرايط عمده، وجود ياوراني است كه به همراه امام بار قيام را بر دوش بكشند و تا آخر از همراهي و ياري رهبر خود دست برندارند و او را تنها نگذارند. سدير صيرفي در گفت و گويي با امام صادق(ع) درباره عدم قيام مي‌گويد: حضرت مرا به خارج مدينه برد تا آن كه وقت نماز، در محلي پياده شدم. امام صادق(ع) به جواني كه در آن نزديكي بز مي‌چراند نگاهي كرد و فرمود: “اي سدير! به خدا قسم! اگر پيروان من به تعداد اين بزها بودند، بر جاي نمي‌نشستم(و قيام مي‌كردم). سدير گويد: بعد از تمام شدن نماز، حيوانات آن گله را شمردم و يافتم كه عدد آنها از هفده تجاوز نمي‌كند.(كافي، ج2، ص190، ح4).
تحقق اين شرط، لازم است ، ولي كافي نيست، بلكه بايد زمينه‌هاي ديگر نيز فراهم شود كه از مهم‌ترين آنها، قابليت مردم براي پذيرش دولت حق است. به اين معنا كه عموم مردم و جامعه بشري(نه گروهي خاص و در منطقه‌اي خاص) بايد به درجه‌اي از معرفت برسند كه دريابند حكومت‌ها و مكاتب ساخته‌ي بشر، جوابگوي نياز مردم نيست و به وسيله‌ي اين‌ها، سعادت و عدالت واقعي به بشر هديه نمي‌شود.
خلاصه آنكه مردم، خود بايد ظهور عدالت را بخواهند و جهانيان را با زيبايي‌هاي دوران ظهور آشنا كنند و روحيه‌ي عدالت طلبي و ظلم ستيزي را در همه جا گسترش دهند.
مرحوم خواجه طوسي، در كتاب تجريد الاعتقاد، علت غيبت امام را كوتاهي مردم مي‌داند؛ چرا كه اعمال و كردار مردم، باعث شد امام از ميان مردم برود. بنابراين بايد مردم از راه غلطي كه رفته‌اند برگردند و امام را بخواهند تا ظهور صورت گيرد.
و از همين رو، شيخ صدوق در مقدمه‌ي كتاب كمال الدين مي‌گويد: ظهور حجت‌هاي الهي در مقامات پيشوايي خود، بر سبيل امكان و تدبير، نسبت به مردم زمان خودشان است. اگر حال(مردم) طوري باشد كه امام بتواند تدبير و رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد ـ يعني مردم حاضر باشند حرف او را بپذيرند و او بتواند اراده‌ي خدا را پياده كند ـ ظهور آن حجت، لازم خواهد بود و اگر وضع به گونه‌اي باشد كه امام نتواند تدبير در رهبري اوليايش را بر عهده بگيرد و حكمت الهي، موجب پنهاني او گردد و تدبير نيز آن را اقتضا كند، خداوند او را در پشت پرده غيبت، نهان مي‌سازد تا زماني كه وقت مناسب فرا رسد”.
پرسش: ميزان شرايط امادگي ظهور چقدر است ؟
پاسخ: براي ظهور شرايطي است که با فراهم شدن انها، امر ظهور محقق ميشود؛ اما تشخيص اين که “آيا شرايط فراهم شده و جهان، آماده پذيرش و ظهور حضرت هست يا نه؟” مشکل است و حتي از دسترس علم بشري، بيرون است. روشن نيست که جمع ياران امام زمان(ع) کامل شده يا نه؟ ما هر چند در شرايط کنوني جهان، اميدوار به ظهور امام و نجات مظلومان هستيم؛ اما بايد ديد آيا مردم، به راستي، آمادگي پذيرش حضرت و عدالت او و فداکاري در راه اعتلاي دين را دارند؟ آنچه براي ما مهم است، شناخت وظيفه و حرکت صحيح در جاده انتظار است. ما بايد کردار خود را اصلاح کنيم و در وفاي به عهدي که به خدا بستهايم، ثابت قدم باشيم. حضرت در نامه خود به شيخ مفيد نوشته است: “اگر شيعيان ما، در اجتماع به وفاي عهد خود پايدار باشند، ظهور، به تأخير نميافتد”(احتجاج، ج2، ص600).
نيز براي ظهورش دعاي فراوان بکنيم؛ چرا که فرمودند: “فاکثروا الدعا بتعجيل الفرج؛ براي تعجيل فرج بسيار دعا کنيد”.
