مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کتاب “اسکورت نفت کشها”از مجموعه کتابهای “روزشمار جنگ ایران وعراق”حوادث این روز را اینگونه بیان می کند:
پنج شنبه 1 مرداد 1366 26 ذیحجه 1407 23 ژوئیه 1987
کاروان نفت کش های کویتی که ناوگان جنگی امریکا آن را حفاظت می کند روز گذشته حرکت خود را از “ بندر خورفکان “ امارات متحده عربی در دریای عمان آغاز کرد و پس از گذشتن از تنگه هرمز شب هنگام با آماده باش کامل از نزدیکی سواحل جزیره ابوموسی عبور کرد .
این کاروان که د ر نخستین روز از سفر دریایی خود ابتدا به آب های “ جزیره سیری “ که امریکا آن را یکی از مراکز تهدید علیه کاروان ها می داند رسیده بود، هنگام عبور از آن منطقه به دلیل روبرو شدن با یک قایق که احتمال داده میشد پر از مواد منفجره باشد ، به حال آماده باش کامل درآمد .
سپس رزم ناوهای امریکا کوشیدند تا با این قایق تماس بگیرند اما موفق نشدند و نتوانستند آن را شناسایی کنند . کاروان که احساس خطر میکرد مسیر پیش بینی شده را تغییر داد و پس از دور زدن قایق ، به راه خود ادامه داد . ( 1 )
* خبرگزاری فرانسه درباره وضعیت روانی افراد ناوگان امریکایی گزارش داد :
» چند تن از روزنامه نگاران امریکایی به عنوان تنها خبرنگارانی که اجازه یافتند در نخستین کاروان نفت کش های کویتی جای گیرند ، در تفسیری درباره امکان حملات شهادت طلبانه علیه رزم ناوهای امریکایی در خلیج فارس اظهار داشتند که تفنگ داران کشتیهای جنگی نظرات گوناگونی در مورد حملات انتحاری ایرانیان دارند و نگران مخاطرات هستند . یکی از فرماندهان امریکایی در عرشه ناو “ یو . اس . اس . فوکس “ به خبرنگاران گفت :
» فکر می کنم همه این احساس را دارند که چیزی به وقوع خواهد پیوست زیرا در تمامی گزارش های مطبوعاتی خوانده ایم که ایرانی ها گفته اند دست به کاری خواهند زد . ( 2 )
* بعدها مشخص گرد ید که این قایق تنها یک قایق ماهی گیری کوچک و ساده بوده که سرنشین ماهی گیر آن پس از اداختن تورهای ماهی گیری به دریا در انتظار صید به خواب خوشی رفته بود که مهاجمین امریکایی حتی در قلب کشور خود از آن محرومند .
“ فرانک کارلوچی “ مشاور امنیت ملی ریگان نیز معتقد است که حفاظت از نفت کش های کویتی احتمالا باعث دست زدن ایران به یک سلسله اقدامات تروریستی ! علیه تاسیسات امریکا در خاورمیانه خواهد شد . در عین حال وی گفته است : » توانایی ایرانیها برای انجام دادن اقدامات تروریستی محدود است و به عقیده من آنها نمیتوانند بیش از آنچه تاکنون انجام داده اند ، اقدامات بیش تری انجام دهند . نباید فکر کرد که آنان می توانند در هر زمان و در همه جا به اقدام تروریستی دست بزنند . ( 3 )
خبرگزاری فرانسه نیز به نقل از کارشناسان نظامی غرب درباره توانایی و عملیات های احتمالی نیروهای ایرانی در خلیج فارس گزارش داد :
» ایران تنها در یک شب می تواند براحتی حدود 10 مین را در این آب راه ها کار بگذارد و حرکت کشتیها را در آن موقتاً مختل کند . « خبرگزاری فرانسه افزود : » اما در ارزیابی کارشناسان مزبور ، عملیات ایران در خارج از این آب راه و با استفاده از حملات انتحاری که از شیوه های رایج در حملات زمینی الهام گرفته شده است و ، یا عملیات تروریستی در هر نقطه از این منطقه ، به صورت سلسله وقایع پی درپی در بحران خلیج فارس ، خطر بالاتری است و باعث هراس بیش تری می تواند باشد . 4 ) « )
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعلام کرد که برای مقابله با نیروهای امریکایی و افزایش آمادگی نیروهای خود برای اجرای عملیات دریایی ، آماده برگزاری “ مانور دریایی شهادت “ در آب های خلیج فارس است . در این مانور ، علاوه بر نیروی دریایی ، نیروی زمینی سپاه نیز شرکت خواهد داشت . علی شمخانی فرمانده نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، امروز در دستورالعملی به برخی یگان های این نیرو ابلاغ کرد که علاوه بر به کارگیر ی قسمتی از استعداد خود در این مانور ، برخی تدارکات و امکانات متناسب با مانور را نیز آماده کنند . ( 5 )
سخنگوی سپاه پاسداران در این باره گفت : » “ مانور شهادت “ با حضور نیروهای بسیج سپاه پاسداران ، در نیمه دوم مرداد ماه سال جاری در آب های خلیج فارس ، تنگه هرمز و دریای عمان برگزار خواهد شد . « وی افزود : » برگزاری مانور شهادت به دنیا نشان خواهد داد که نیروی دریایی سپاه موفق شده است پاسداران عاشق شهادت و بسیجیان جان برکف را برای سرکوب استکبار در آب های خروشان دریا نیز به کار گیرد و همانند جبهه زمینی ، ترکیب شگفت انگیزی از روحیه فداکاری و شهادت طلبی با تجهیزات و تکنولوژی پیش رفته به وجود آورد . 6 ) « )
رادیو بی . بی . سی . درباره این مانور گفت : » مانور دریایی سپاه که به نام “ شهادت “ خوانده میشود ، او لین مانور دریایی این واحد جدید نیروی دریایی ایران است که در نیمه دوم مرداد ماه سال جاری انجام خواهد گرفت تا آمادگی واحد دریایی پاسداران انقلاب در انجام [ دادن ] عملیات دریایی و کاربرد شیوه های ویژه پاسداران در دریا ، نشان داده شود . برگزاری مانور مذکور تحت عنوان “ مانور ویژه شهادت و از خودگذشتگی “ نشان می دهد که استفاده از جوخه های انتحاری در نظر خواهد بود . 7 ) « )
هنگامی که کاروان نفت کش های کویتی در حفاظت ناوگان امریکا به سوی کویت حرکت می کرد ، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در تدارک مانور دریایی شهادت بود و نیروهای عمل کننده ، در مکان های عملیاتی خود جای گرفته و در پی کسب آمادگیهای لازم در چارچوب ماموریت های محوله قایق های تندرو سپاه در آب های خلیج فارس بودند . یک گروه عملیاتی ویژه از این نیروها برای مقابله با ناوهای امریکایی طرح های مختلفی پیشنهاد داد که فرماندهی با اجرای یکی از آنها موافقت کرد . افراد این گروه پس از گزاردن نماز صبح ، به سرعت محموله های خود را بارگیری و با طلوع خورشید حرکت کردند . ظهر به پایگاه تاکتیکی رسیدند و نیروهای مستقر در این پایگاه وضعیت منطقه را در جلسه ای برای آنها تشریح کردند .
افراد گروه ویژه پس از انجام دادن تعمیرات لازم ، با احتیاط پایگاه تاکتیکی را ترک کردند و به منظور اجرای ماموریت ، به مسیر خود ادامه دا دند . شب هنگام به جزیره موردنظر رسیدند و فرمانده پایگاه مستقر در جزیره از آنها استقبال کرد . سپس فرمانده گروه عملیاتی ویژه با بیان گزارشی از اوضاع جوی دریا و ناوهای امریکایی حاضر در منطقه ، نیروهای عمل کننده را از چگونگی اجرای عملیات آگا ه کرد و با آیه شریفه ، “ ان تنصروالله ینصرکم و یثبت اقدامکم و آیه انصرنا علیالقوم الکافرین “ ، پیروزی حق را بشارت داد . آن گاه نیروهای گروه ویژه با شناورهای خود به سوی منطقه ای که در مسیر حرکت ناوهای امریکایی بود ، حرکت کردند . از سوی دیگر ، هرلحظه احتمال شناسایی نیروها به وسیله هواپیماهای شناسایی به خصوص هواپیماهای جاسوسی “ آواکس “ وجود داشت ، لذا آنها با تغییرات جزیی در مسیر پیش بینی شده ، از ضعف دشمن در نقطه کور ( Area baffle ) بیش ترین بهره برداری را کردند و شناورها یکی پس از دیگری به عملیات در نقاط تعیین شده در طول مسیر پرداختند . سرانجام پس از آخرین مرحله ماموریت در حالیکه گروه ویژه به نزدیک ترین فاصله ممکن با ناو جنگی دشمن رسیده بود ، فرمانده عملیات به آرامی خاتمه عملیات را اعلام کرد و دستور بازگشت نیروها صادر شد . ( 8 )
رویدادهای دیگر:
دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امورخارجه ایران ، امروز وارد بن ، مرکز آلمان غربی شد . وی در یک مصاحبه مطبوعاتی به سوالات خبرنگاران درباره موضع ایران در برابر قطعنامه 598 شورای امنیت و حضور امریکا در خل یج فارس پاسخ داد . ولایتی دلایل ایران را در مورد عدم پذیرش قطع نامه 598 برشمرد و گفت : » قطع نامه شورای امنیت به هیچ وجه نظرات ایران را در خود منظور نکرده و برای تصویب آن ، ایران رسماً مورد مشورت قرار نگرفته است . ما دلیلی نداریم که آن را بپذیریم . « وی افزود : » در صورتیکه شورای امنیت در قطع نامه اش عراق را به عنوان متجاوز ، آن گونه که همه دنیا می دانند و به آن اعتراف دارند ، اعلام و محکوم کند ، آن وقت شرط اصلی ما برای شرکت فعال در هرگونه تلاش شورای امنیت برآ ورده شده است و در این صورت ما در شورای امنیت فعالانه شرکت خواهیم کرد . علت اصرار ما برای اعلام متجاوز بودن عراق توسط شورای امنیت سازمان ملل ، به دلیل این است که تاکنون این شورا گام مثبتی در جهت جلوگیری از حمله عراق یا ادامه تج اوز عراق برنداشته است ، جز آن که پس از ورود نیروهای آن کشور به خاک ما ، درخواست آتش بس کرد بدون این که عقب نشینی
نیروهای متجاوز را خواستارشود . بنابراین مردم ما از شورای امنیت سابقه خوبی ندیده اند . «
دکتر ولایتی در این مصاحبه به بیا ن نکات مثبت قطع نامه پرداخت : » این قطع نامه نکات مثبتی هم دارد ، از جمله ابراز تاسف نسبت به کاربرد سلاح های شیمیایی و بمباران مناطق مسکونی و حمله به هواپیماهای مسافربری و کشتیهای تجاری که همه اینها توسط عراق انجام می شود و اینها نکات مثبت قطع نامه است ولی کافی نیست . « وزیر خارجه ایران در ادامه مصاحبه ، به زمینه های داخلی جامعه امریکا برای حضور در خلیج فارس اشاره کرد : » دولت فعلی امریکا پس از مشکلات وسیعی که در داخل با آن مواجه شد ، ناگزیر بود تا با یک سلسله اقدامات جنجالی ، موقعیت ضعیف و انتقادآمیز خود را ترمیم کند . علاوه بر این ، امریکا با تقویت نیروهای نظامیش در خلیج فارس ، خود را عملاً برای درگیری با ایران و گسترش تشنج آماده می کند . ( 9 )
آقای ولایتی همچنین ریشه مشکلات خلیج فارس را حمله عراق به کشتی ها بیان کرد و گفت : » اگر امریکایی ها حقیقتاً خواستار برقراری صلح در خلیج فارس هستند ، می توانند از طریق فشار مستقیم به عراق و یا فشار غیرمستقیم به دوستان عراق که حکومت این کشور را از نظر مالی حمایت می کنند ، حمله به کشتی ها را متوقف کنند . اگر عراقی ها حمله به کشتی ها را متوقف کنند ، همه مشکلات حل خواهد شد . ( 10 )
دکتر ولایتی ، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در نامه ای خطاب به دبیرکل سازمان ملل متحد ، قطع نامه 598 را دارای ضعف ها و تناقضات اساسی دانست . در این پیام با اشاره به حمایت های کویت از عراق ، نقض قطع نامه از سوی امریکا و تسلیح عراق از سوی صادرکنندگان قطع نامه 598 آمده است : »
این موضوع یک واقعیت قطعی و مسلم است که دولت کویت از ابتدای جنگ تحمیلی بنابر تصمیم خود و یا تحت فشار ، به حمایت همه جانبه از رژیم عراق پرداخته است . ولیعهد و نخست وزیر کویت در آخرین موضع گیری رسمی خود در هفته گذشته ، تصریح نمود که کشورش همچنان حامی عراق در جنگ علیه ایران می باشد .
این که کویت در طول جنگ به حمایت مستمر سیاسی ، مالی و لجستیکی از تجاوز عراق ادامه داده و برای آن کشور سهمیه نفتی قائل شده است نیز واقعیتی مسجل و روشن است . بنابراین برخلاف آنچه که مقامات امریکایی ادعا کرده اند ، نفت کش های کویتی با پرچم امریکایی عملا حامل نفت عراق بوده و بدیهی است تا زمانی که فروش نفت ایران از جانب عراق مورد تهدید است ، ایران نمی تواند اجازه دهد که عراق از طریق نفت کش های کویت تحت هر پرچمی که باشد ، به صدور نفت تضمین شده برای تقویت ماشین جنگی خود ادامه دهد . « وزیر خا رجه ایران سپس با اشاره به مسئولیت دبیرکل سازمان ملل در جلوگیری از گسترش جنگ ، افزوده است : » به عنوان اولین قدم ، انتظار می رود که دبیرکل براساس نظرات ابرازشده از جانب خود و اعضای شورا ، از دولت امریکا بخواهد تا بلافاصله به گستر ش حضور نظامی خود در خلیج فارس پایان داده و از پشتیبانی از فروش نفت عراق که از طریق کویت صورت می گیرد ، خودداری کند . « دکتر ولایتی همچنین تاکید کرد : »
مسئولیت سایر کشورهایی که تسلیح عراق را به عهده دارند باید مورد توجه قرار گیرد ، به ویژه باید از دولت فرانسه که تحت ریاست آن کشور قطع نامه فعلی ( 598 ) صادر شده است ، موکداً خواسته شود که به تسلیح همه جانبه عراق پایان داده و از ادامه فروش و تجهیز و تأمین سلاح هایی با هدف مشخص که سلاح اصلی عراق برای شروع ، ادا مه و گسترش بحران در خلیج فارس است ، فوراً و جداً جلوگیری نماید . 11 ) « ) سخن گوی سازمان ملل درباره این نامه گفت که پاسخ رسمی ایران به قطع نامه شورای امنیت را که خواهان یک آتش بس فوری در جنگ ایران و عراق است دریافت کرده ا ست . ( 12 ) رادیو امریکا نیز در این باره گفت : » در یک تماس تلفنی با هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل ، مطلع شدیم که نامه ولایتی شامل شکایت رسمی دولت ایران به سازمان ملل درباره حضور نظامی امریکا در خلیج فارس است . 13 ) « )
صدام حسین پس از پذیرش قطع نامه 598 شورای امنیت ، در پیامی به نظامیان این کشور ، صدور این قطع نامه را به یک پیروزی بزرگ برای عراق توصیف کرد ، ولی در همین حال بر لزوم حفظ روحیه جنگی نظامیان این کشور تاکید کرد . وی در این پیام گفت : » قدرت و مهارت سیاست و فعالیت های دیپلماتیک هرچه که باشد ، در حفظ میهن به هنگام تجاوز مسلحانه خارجی ناتوان است و از تحقق بخشیدن به شعارهای صلح بر طبق آنچه که حقوق و منافع ما را حفظ کند ، عاجز می باشد ، مگر این که پشتوانه آن قوی و بازوی آن قادر به پیاده کردن اراده پایداری در صحنه باشد . شما مردان ، بازوی سیاست و پشتوانه ، قوی آن هستید و چون شما این امر را به اثبات رساندید ، سیاست نیز کار خود را کرد و قطع نامه 598 شورای امنیت برای خاموش ساختن بسیاری ا ز آرزوهای ایران و متحدانش در تحقق بخشیدن به دست آوردهای تجاوزگرانه و نامشروع به زیان عراق بزرگ ، صادر شد .
« صدام افزود : » قطع نامه شورای امنیت هرچه که باشد ، صلح جز با همبستگی مداوم ، بیداری و هوشیاری و آمادگی برای فداکاری و آمادگی ب رای فراهم ساختن شرایط صحیح سازندگی نیروهای مسلح و ادای مسئولیت ها و شکیبایی بیش تر و آمادگی برای رویارویی با تجاوز ، تحقق نمی یابد . دعوت شورای امنیت برای برقراری آتش بس و عقب نشینی به مرزهای شناخته شده بین المللی و مبادله فراگیر اسرا در کنا ر سایر موارد ، تحقق پیدا نمی کند مگر این که نیروی شما به رشد خود ادامه داده و هوشیاری شما فزونی گیرد و دشمن احساس کند که اگر به لجاجت ادامه داده و منطق و مبانی صلح را رد کند ، حال و آینده را خواهد باخت . 14 ) « )
“ طارق عزیز “ وزیر خارجه عراق که به نیویورک سفر کرده است ، در مقر سازمان ملل شرایط کشورش را در مورد پذیرش قطع نامه 598 شورای امنیت چنین اعلام کرد : » عراق آماده است تا آتش بس را در جنگ خلیج فارس قبول کند ، مشروط به آن که ایران نیز به همین نحو عمل کند . « وی افزود : » پیش از آن که عراق پایان دادن به جنگ را مورد توجه قرار دهد ، ایران باید ابتدا قطع نامه شورای امنیت سازمان ملل را بپذیرد . این تنها یک شرط نیست بلکه یک پیش شرط لازم و ضروری است و نمی توان قطع نامه ای را تنها بر اساس موافقت یک طرف اجرا کرد . این قطع نامه هر دو طرف درگیر را شامل می شود . عراق بارها گفته است که خواستار پایان یافتن جنگ است ، مشروط بر آن که شرایط مقتضی باشد . 15 ) « )
در این حال ، یک کارشناس مسائل منطقه به نام “ راجر هاردی “ در مصاحبه ای با رادیو بی . بی . سی . اهداف و انگیزه های سفر “ طارق عزیز “ به نیویورک را چنین برشمرد : » در حال حاضر دو عامل مهم ، عراقی ها را نگران کرده است : نخست این که آنها برای توقف عملیات هوایی شدیداً زیر فشار سیاسی ایالات متحده امریکا و همچنین اروپا هستند . دیگر این که عراق نسبت به ایران به کشتی های بیش تری در خلیج [ فارس ] حمله برده است و آنها باید انگیزه این کار را توجیه کنند . هم اکنون در نه یا ده روز گذشته آرامش حکم فرما بوده و حمله ای به کشتی ها صور ت نگرفته است اما با توجه به این که عراقی ها از نظر نیروی هوایی نیرومندتر ولی در صحنه های خشکی ضعیف تر از ایران هستند ، “ طارق عزیز “ احتمالا خواهد گفت که صبر عراقی ها محدود است و آنها نمی توانند به این روند به طور نامحدود ادامه دهند و اجاز ه بدهند که جنگ در خشکی ادامه یابد ، چنان که علی رغم قطع نامه سازمان ملل متحد ادامه داشته است . 16 ) « )
سفیر عراق در امریکا نیز با رد هر گونه توقف حملات هوایی عراق ، گفت : » عراق حمله به کشتی ها و تاسیسات ذخیره نفت ایران را تا زمانی که تهران صلح را نپذیرد ، ادامه خواهد داد . بین دو کشور جنگ تمام عیار جریان دارد و بنابراین نمی توان این مسئله را نادیده گرفت و مانع استفاده عراق از برتری هوایی اش شد . 17 ) « )
عراق با اعلام این مواضع ، انتقادات برخی کش ورها حتی حامیان خود را برانگیخته است ؛ از جمله ، معاون وزیر خارجه انگلیس ( ملور ) در مصاحبه با تلویزیون “ بی . بی . سی . “ گفت : » اگر عراق می خواهد خود را با قطع نامه شورای امنیت ( 598 ) هماهنگ نماید ، باید از حمله به کشتی ها در خلیج فا رس خودداری کند ، در این صورت ایران تنها توجیهی که برای حملات خود دارد ، منتفی خواهد شد ، زیرا ایران انگیزه حمله به کشتی ها را عملیات تلافی جویانه در مقابل عراق می داند . 18 ) « )
نشریه “ تایمز مالی “ نیز با بیان این مطلب که “ عراق جنگ نفت کش ها را در خلیج فارس شروع می کند “ نوشت : » چنان چه عراق مایل باشد احساس همدردی قدرت های بزرگ نسبت به آن کشور ادامه پیدا کند ، باید از حمله به کشتی ها و تحریک ایران به انجام دادن حملات تلافی جویانه علیه کشتی هایی که پرچم امریکا را برافراشته اند ، خودداری کند . « این روزنامه افزود : » دوستان و حامیان عراق باید از حکومت بغداد بخواهند تا تنها به دفاع از خود بپردازد و باید عراق را متقاعد کرد تا از ادامه جنگ علیه کشتی های بیطرف و ایرانی پرهیز کند . ( 19 )
در پی افزایش حضور نظامی امریکا در خلیج فارس ، وزیر دفاع فرانسه اعلام کرد که کشورش قصد دارد دو کشتی جنگی مجهز به موشک های “ اگزوسه “ را برای حفاظت از کشتی های فرانسوی در خلیج فارس مستقر کند . وی گفت : » به یک کشتی دیگر نیز دستور داده شده است تا به سوی خلیج فارس حرکت کند . « و خبرگزاری “ یونایتدپرس “ در این باره گزارش داد : » فرانسه برای قدرت نمایی بیش تر در خلیج فارس ، یک ناوشکن چهارهزار تنی اعزام خواهد کرد تا از سه رزمناو که به آنها دستور حفاظت از کشتیهای فرانسوی را داده است ، پشتیبانی کند . 20 ) « )
روزنامه “ نیویورک تایمز “ در توجیه مواضع فرانسه نوشته است : » فرانسه تنها کشوری نیست که نگران پیروزی ایران بر عراق و ایجاد بحران در منطقه خلیج فارس است . اما این کشور با وام های زیادی که به عراق داده ، بیش از پیش به اتحادی عمیق با عراق کشانده شده است زیرا در صورتی که دولت صدام حسین سقوط کند ، طلب های فرانسه از عراق هرگز وصول نمی شود . همان طور که “ ژوزه گارسون “ از “ انستیتوی روابط بین المللی فرانسه “ در تحقیق اخیر خود توضیح دا ده ، در حالی که طلب های مالی فرانسه از عراق از همیشه سنگین تر شده است ، فرانسه جز حمایت از عراق راه دیگری ندارد . ( 21 )
ایتالیا برای ایجاد تعادل در بندهای قطع نامه 598 ، در شورای امنیت تلاش موثری کرده است . “ جوزپه بانوکیا “ سخن گوی وزارت خارجه ایتالیا ، درباره نقش این کشور در تنظیم قطع نامه 598 گفت : » طرح انتخاب یک سازمان مستقل برای شناسایی مسئولیت جنگ ، با پیشنهاد “ جولیو اندرئوتی “ وزیر امورخارجه ایتالیا در قطع نامه شورای امنیت گنجانده شد . « وی افزود : » بند هفتم قطع نامه از دبیرکل خواسته است تا مسئله بازسازی دو کشور را بررسی کند . « این مقام ایتالیایی تاکید کرد که کشورش برای هر گونه کمک در این باره ، اعلام آمادگی کرده است . ( 22 )
وزیران خارجه مصر و اسرائیل در یک مصاحبه مطبوعاتی مشترک در فرودگاه “ بن گورین “ در شهر تل آویو مواضع کشورشان را در مورد قطع نامه 598 اعلام کردند . “ عصمت عبدالمجید “ وزیر خارجه مصر در این مصاحبه گفت : » ما مصری ها خوشحال
هستیم که شورای امنیت این قطع نامه ( 598 ) را به اتفاق آراء تصویب کرد . این یک اقدام مهم سیاسی بود . « “ شیمون پرز “ نیز گفت : » من در حمایت از قطع نامه سازمان ملل برای پایان دادن به خصومت ها در خلیج فارس ، با وزیر خارجه مصر هم عقیده هستم . 23 ) « )
دکتر ولایتی وزیر خارجه ایران صبح امروز ( پنج شنبه ) برای دیدار رسمی یک روزه وارد بن مرکز آلمان غربی شد . به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ، وزیران خارجه دو کشور ظهر امروز در اولین دور گفت گوهای خود ، درباره موضع ایران در برابر قطع نامه شورای امنیت ، اختلافات ایران و فرانسه ، کمک ایران برای آزادی گروگان های آلمانی در لبنان ، بهبود روابط سیاسی و فرهنگی بین دو کشور مفصلاً صحبت کردند . ( 24 ) “ یورگن شروبوگ “ سخن گوی وزارت خارجه آلمان فدرال درباره مسائل مورد بحث گفت : » خودداری ایران از قبول قطع نامه ( 598 ) شو رای امنیت برای آتش بس در جنگ خلیج فارس ، از مسائل مهم درمذاکرات وزیران خارجه ایران و آلمان بود . این گفت و گوها تا عصر امروز همچنان ادامه داشت . « وی افزود : » “ هانس دیتریش گنشر “ ( وزیر خارجه آلمان ) از این قطع نامه حمایت خواهد ک رد . « شروبوگ از سفر آقای “ ولایتی “ وزیر خارجه ایران به آلمان که همزمان با تیرگی روابط تهران با چند کشور مهم غربی ازجمله فرانسه و امریکا انجام می گیرد ، دفاع کرد . این سخن گو که در یک کنفرانس مطبوعاتی سخن می گفت ، سفر آقای ولایتی را به نفع همه کشورهای غربی دانست و افزود : » آلمان غربی قادر است از روابط خوب خود با ایران برای گفت وگو درباره مسائل مختلف میان تهران و غرب بهره برداری کند . «
شروبوگ همچنین نظر وزیر خارجه آلمان را درباره دیپلمات های محاصره شده فرانسوی در ایران ، چنین بیان کرد : » گنشر به ولایتی گفت که آلمان غربی به عرضه ملزومات ( مورد نیاز ایران ) ادامه خواهد داد و از هیچ گونه حمایت ممکن از دیپلمات های به دام افتاده فرانسوی که در سفارت فرانسه در تهران توسط پلیس ایران محاصره شده اند ، دریغ نخواهد کرد . وزیر خارجه آلمان خواستار پایان محاصره سفارت ایران در فرانسه شد و افزود باید با دیپلمات ها بر مبنای قراردادهای بین المللی رفتار شود . “ گنشر “ همچنین از ایران خواست تا از نفوذ خود بر گروه های شبه نظامی طرف دار ایرا ن [ درلبنان ] بهره گیرد تا آزادی دو تن از اتباع آلمان که در ماه ژانویه ( دی ماه 1365 ) در بیروت ربوده شده اند ، تحقق یابد . 25 ) « )
رادیو کلن درباره سفر دکتر ولایتی و مذاکرات آقای گنشر با سفیر عراق در آلمان گفت :
» آقای “ گنشر “ بلافاصله پس از مراسم استقبال و خوش آمدگویی به آقای ولایتی ، قبل از این که اولین دور مذاکرات را با وی انجام دهد ، با سفیر عراق در آلمان فدرال ملاقات کرد تا با وی نیز گفت و گویی داشته باشد . نکته مهم دیگر در دیدار وزیر امورخارجه ایران از بن این است که از آن جا که امریکا و انگلستان با ایران روابط سیاسی ندارند و فرانسه هم در چند روز قبل روابط سیاسی خود را با ایران قطع کرده ، نقش آلمان فدرال در برقراری روابط با ایران اهمیت خاصی می یابد ، بدین معنی که مسئولان آلمان فد رال به نمایندگی از جهان غرب با نمایندگان و سیاست مداران ایران گفت گو می کنند . 26 ) « )
به گزارش منابع ایرانی در آلمان غربی ، همزمان با دیدار دکتر ولایتی از این کشور و گفت وگو با وزیر امورخارجه آلمان غربی در مقر این وزارت خانه ، حدود ی ک صدتن از منافقین در مقابل وزارت خارجه آلمان دست به تظاهرات زدند که پلیس در مقابله با آنان ، حدود 60 تن را به طور موقت دست گیر کرد . ( 27 )
امروز “ پاسکوا “ وزیر کشور فرانسه ، دخالت ایران در بمب گذاری پاریس را که دلیل تیرگی روا بط ایران و فرانسه عنوان می شود تکذیب کرد . وی در یک مصاحبه مطبوعاتی ادعای روزنامه “ لیبراسیون “ به نقل از گزارش سازمان ضدجاسوسی فرانسه را مبنی بر این که ایران در بمب گذاری سال گذشته پاریس دست داشته است ، رد کرد . “ پاسکوا “ افزود : » ما هرگز دولت ایران را به طور مسئتقیم مورد اتهام قرار نداده ایم اما مطمئن هستیم که تعدادی از افراد دست گیر شده در فرانسه ، با مسلمانان افراطی ارتباط مستقیم دارند . 28 ) « )
محمدجواد لاریجانی معاون امور بین الملل و اقتصادی وزارت خارجه ایران پیام های رییس جمهور آیت ا … خامنه ای و نخست وزیر مهندس موسوی را به رییس جمهور و نخست وزیر پاکستان تسلیم کرد . رییس جمهور پاکستان در این دیدار گفت : » درگیری در خلیج فارس به نفع هیچ کدام از کشورهای منطقه نخواهد بود . 29 ) « )
در این حال ، سخن گوی رسمی وزارت خارجه پاکستان ، اوضاع خلیج فارس را حساس تر و خطرناک تر از آغاز جنگ عراق و ایران توصیف کرد و گفت : » پاکستان در این جنگ موضع بی طرفانه ای اتخاذ کرده است ، ا ما این امر به آن معنا نیست که پاکستان به کوشش هایی که ممکن است نتیجه بخش باشد ، بی علاقه است . 30 ) « )
این مقام پاکستانی در مورد تلاش های صلح کشورش افزود : » پاکستان برای ایجاد تفاهم متقابل و جلوگیری از گسترش جنگ تلاش می کند و ام یدوار است که به عنوان پلی بین کشورهای منطقه عمل نماید . پاکستان برای ایفای نقش میانجی ، در موقعیت مناسبی قرار دارد . « خبرنگار رادیو “ بی . بی . سی . “ در گزارشی از اسلام آباد ضمن بیان این مطلب گفت : » پاکستان علی رغم مناسبات استراتژیک با ایالات متحده و حفظ روابط اقتصادی و نظامی نزدیک با عربستان سعودی و کشورهای دیگر حاشیه خلیج فارس ، توانسته است روابط خوبی با ایران داشته باشد . ( 31 )
رادیو بی . بی . سی . افزود : » دیدار دکتر لاریجانی از اسلام آباد ، تازه ترین دیدار از یک رشته رفت وآمدهای دیپلماتیک بین دو کشور است . این اقدامات از نگرانی پاکستان از اوضاع بحرانی خلیج فارس خبر می دهد . در شش هفته گذشته ، “ عبدالستار “ وزیر خارجه پاکستان دو بار از تهران دیدار کرده و در این مدت به کویت ، عمان ، عربستان سعودی ، امارات متحده عربی نیز سفر کرده است و قرار است ، هفته آینده از عراق ، بحرین و قطر نیز دیدار کند . 32 ) « )
پس از گذشت نزدیک به یک سال از افشای ماجرای “ مک فارلین “ ، امروز “ جورج شولتز “ وزیر خارجه دولت ریگان ، برای ادای شها دت در مورد ماجرای فروش اسلحه به ایران ، به کنگره احضار شد و در این باره توضیح داد . ( 33 )
خبرگزاری فرانسه به نقل از شولتز نوشت : » من از طریق مطبوعات از ماجرای ارسال اسلحه توسط امریکا به ایران مطلع شدم . “ وزیر خارجه امریکا که همیشه ادعا می کند با فروش اسلحه به ایران مخالف است ، افزود : » هنگامی که از برخی جزئیات آگاه شدم ، این موضوع مرا بیمار کرد . 34 ) « )
مسائل مربوط به جنگ ایران و عراق همواره ، در صدر اخبار و تحلیل های رسانه های خبری جهان قرار دارد ، در این باره موضوع قطع نامه 598 ، زمینه ها و تبعات آن و نیز نظر ایران در این باره ، موضوع انبوهی از خبرها و تحلیل ها است . سردبیر بخش خاورمیانه ای روزنامه “ ایندیپندنت “ درباره زمینه های تصویب قطع نامه ( 598 ) شورای امنیت نوشت : » ترس از ایران و گسترش ایده های انقلاب اسلامی ، سازمان ملل را بر آن داشت تا علیه ایران اقدام کرده و از عراق جانب داری کند . توجه جهانیان به این حقیقت که عراق در جنگ علیه ایران در حال شکست خوردن است و باید کاری انجام شود ، انگیزه سازمان ملل برای این کار بوده است . ایران تنها جمهوری اسلامی در جهان است و دارای نفوذ بسیاری است . 35 ) « )
روزنامه “ لوموند “ چاپ فرانسه نیز در این باره نوشته است : » یکی از نکات عجیب و
متناقض که در وضعیت کنونی خلیج فارس وجود دارد ، علاوه بر در یک صف قرار گرفتن دو ابرقدرت ، این است که ایران مسبب و محرک جنگ و مهم ترین تهدید برای نفت کش ها نشان داده شده است ، در حالی که بغداد آغازگر جنگ بود و دست کم دوسوم حملات علیه کشتیها کار بغداد بوده است . 36 ) « )
رادیو بی . . بی . . سی . نیز گفت : » ایران بر این امر پافشاری می کند که رفتار مساوی با کشور متجاوز و کشوری که مورد هجوم قرار گرفته ، ناعادلانه است و عراق نه تنها جنگ با ایران را بلکه جنگ نفت کش ها را هم آغاز کرد . از سوی دیگر ، عراق در میدان های نبرد ، سلاح های شیمیایی به کار برده و بارها مناطق غیرنظامی ایران را بمباران کرده است . در قطع نامه اخیر شورای امنیت سازمان ملل متحد ، برای اولین بار به این نکات اشاره شده است ، اما این امر بی طرفانه بوده و از کشوری نام برده ن شده است . به این ترتیب موضع ایران مبتنی بر احساسی عمیق از بی عدالتی است . از این گذشته ، اقدام امریکا در حفاظت از کشتی های نفت کش کویت در مقابل حملات ایران ، از دید دولت ایران اقدامی یک سویه است ، چون تاسیسات نفتی و کشتیهای حامل نفت صادراتی ایران در گذشته هم مورد حمله عراق قرار گرفته است . 37 ) « )
امروز سه فروند هواپیمای میراژ عراقی در ساعت 9 : 50 یک منطقه کشاورزی در مریوان را که بین روستای “ دره تقی “ و “ کانی سامان “ قرار دارد ، با بمب های خوشه ای بمباران کردند . در این بمباران ، چهار تن از کشاورزان که مشغول برداشت محصول بودند ، به شهادت رسیدند و تعدادی از دامها ، تلف شدند . ( 38 )
امروز نیروهای تیپ 75 ظفر که تحت امر قرارگاه رمضان ( مرکز جنگ های نامنظم نیروی زمینی سپاه ) است ب ا همکاری پیش مرگان “ حزب دمکرات کردستان عراق “ دو عملیات نفوذی در مناطق “ سنگاو “ و “ چوارته “ در استان سلیمانیه انجام دادند . در این عملیات ها ، شش تن از نیروهای عراقی کشته و سه تن اسیر شدند ، و در ضمن چند دستگاه خودرو نظامی آنها نیز به آتش کشیده شد و یا به غنیمت درآمد . ( 39 )
از سوی دیگر ، گزارش قرارگاه رمضان از ادامه حملات نفوذی علیه نیروهای عراقی ، حاکی است : » نیروهای “ اتحادیه میهنی کردستان عراق “ عملیاتی روی پایگاه “ دوجاره “ که بین شهر “ زراین “ و شهر “ دربندیخان “ عراق قرار دارد ، انجام دادند . در این عملیات ، تلفات نیروهای عراقی 55 تن بود . همچنین چند قبضه خمپاره 120 میلیمتری و چند دستگاه خودرو نظامی و وسایل مخابراتی منهدم شد . 40 ) « )
در نخستین ساعات امروز عناصری از سازمان مجاهدین خلق ( منافقین ) با نیروهای خودی مستقر در پایگاه “ سرخه “ چنگوله واقع در “ مهران “ درگیر شدند . این درگیری که با حمله غافل گیرانه عناصر سازمان مجاهدین خلق در ساعت 1 : 30 نیمه شب آغاز گردیده بود ، نزدیک به یک ساعت طول کشید . در این اقدام عناصر مهاجم راه نیروهای تازه وارد را مسدود کردند و پس از مقاومت اولیه پایگاه سقوط کرد که در نتیجه آن 16 تن از آنها به اسارت درآمدند . ( 41 )
قرارگاه “ حمزه سیدالشهدا “ از دو مورد درگیری بین نیروهای خودی و نیروهای “ حزب دمکر ات کردستان “ خبرداد . به گزارش این قرارگاه ، نیروهای حزب دمکرات با حمله به پاسگاه “ بیساران “ در جنوب شرقی “ سروآباد “ ، با مدافعان پاسگاه درگیر شدند . در این درگیری سه تن از نیروهای مهاجم کشته شدند . در درگیری دیگری که در نزدیکی روست ای “ قامیشانی “ پیرانشهر روی داد ، دو تن از عناصر رده بالای این حزب کشته و دو تن نیز مجروح شدند . همچنین در مناطق دیواندره ، سنندج و پیرانشهر ، هشت تن از نیروهای “ حزب دمکرات کردستان “ تسلیم نیروهای خودی شدند . ( 42 )
نخست وزیری ، امروز در بخشنامه ای به کلیه وزارت خانه ها ، سازمان ها ، نهادهای انقلاب اسلامی و استانداری های سراسر کشور ، اجازه حضرت امام به دولت را مبنی بر استفاده از تعزیرات حکومتی برای برخورد قاطع با گران فروشی ، اجرای ضوابط و قیمت های تعیین شده ، ابلاغ کرد . در این بخش نامه ، اجازه حضرت امام به نخست وزیر به شرح زیر آمده است : » دست شما برای نرخ گذاری همچنان باز است . با قاطعیت عمل کنید و جهت اجرای ضوابط و قیمت های تعیین شده ، می توانید از تعزیرات حکومتی استفاده کنید . در مقابله با مسئله گرانی ، با قاطعیت برخورد کنید . ( 43 )
منابع و ما خذ :
1 سند شماره 208834 مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ : سپاه پاسداران نیروی دریایی سپاه ، “ اگر من بودم ، میزدم “ ، 8 / 10 / 1366 ، ص 30 .
2 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 17 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، از خبرگزاری فرانسه .
3 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 16 ، واشنگتن خبرگزار ی فرانسه ، 2 / 5 / 1366 .
4 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 صص 17 16 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 .
5 سند شماره 088193 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : تلکس و فاکس ، از فرمانده نیروی زمینی سپاه ، به “ سپاه 11 ابلاغ به 5 10 17 27 ، سپاه 2 ، ابلاغ به 85 14 44 ، سپاه 6 ابلاغ به 5 7 “ ، اجرای مانور شهادت در خلیج فارس ، 1 / 5 / 1366 .
6 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 12 .
7 واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 23 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . 1 / 5 / 1366 .
8 سند شماره 208834 . مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : نیروی دریای سپاه ، “ اگر من بودم ، می زدم “ ، 1366/ 10/ 8 ، صص 37 31 .
9 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 12 ، خبرگزاری جمهوری اسلامی .
10 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، بن خبرگزاری آسوشیتدپرس .
11 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی .
12 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شم اره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 1 ، نیویورک سازمان ملل ، خبرگزاری فرانسه ، 2 / 5 / 1366 .
13 واحد مرکزی خبر ، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، به نقل از رادیو امریکا ، 2 / 5 / 1366 .
14 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص 31 30 به نقل از رادیو صوت الجماهیر ، 1 / 5 / 1366 .
15 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 15 ، رادیوامریکا ، 2 / 5 / 1366 .
16 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 40 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . 1 / 5 / 1366 .
17 روزنامه رسالت ، 1 / 5 / 1366 ، ص 12 ، واحد مرکزی خبر ، خبرگزاری یونایتدپرس .
18 روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، لندن خبرگزاری فرانسه .
19 روزنامه کیهان ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، لندن خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از روزنامه تایمزمالی .
20 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 3 ، پاریس خبرگزاری یونایتدپرس ، 1 / 5 / 1366 ، به نقل از روزنامه لیبراسیون .
21 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 44 ، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 2 / 5 / 1366 ، رادیو امریکا به نقل از روزنامه نیویورک تایمز .
22 روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، رم خبرگزاری جمهوری اسلامی
23 روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 .
24 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 57 ، بن خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 .
25 پیشین ، ص 53 ، بن خبرگزاری آسوشیتدپ رس ، . 1366/ 5/ 1
26 واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، بولتن رادیوهای بیگانه ، 3 / 5 / 1366 ، ص 29 ، به نقل از رادیو کلن ، 1 / 5 / 1366 .
27 سند شماره 200576 ، مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ ، . 1366/ 5/ 4
28 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 127 ، 3 / 5 / 1366 ، ص 48 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 .
29 روزنامه کیهان ، 1 / 5 / 1366 ، ص 2 ، از خبرگزاری جمهوری اسلامی .
30 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 4 ، اسلام آباد خبرگزاری تانیوگ ، 1 / 5 / 1366 .
31 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، ص 36 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 1 / 5 / 1366 .
32 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص 46 45 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 1 / 5 / 1366 .
33 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 16 ، نیوزویک . 34 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، خبرگزاری فرانسه .
35 روزنامه جمهوری اسلامی ، 1 / 5 / 1366 ، ص 3 ، خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از رادیو لندن .
36 روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 20 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، به نقل از روزنامه “ لوموند “ ، چاپ فرانسه .
37 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 126 ، 2 / 5 / 1366 ، صص 29 27 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 1 / 5 / 1366 .
38 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 3 ، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 .
39 سند شماره 088260 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : روابط عمومی قرارگاه رمضان ، 6 / 5 / 1366 .
40 سند شماره 088238 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : روابط عمومی قرارگاه رمضان ، 5 / 5 / 1366 .
41 سند شماره 200577 ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ ، 5 / 5 / 1366 ، ص 1 ، ایلام 1 / 5 / 1366 ، گزارش اداره کل اطلاعات .
42 سند شماره 88265 ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : از فرمانده قرارگاه حمزه سیدالشهدأ ( ع ) ، به فرمانده نیروی زمینی سپاه ، 6 / 5 / 1366 ، ص 5 .
43 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص آخر
