مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کتاب “اسکورت نفت کشها”از مجموعه کتابهای “روزشمار جنگ ایران وعراق”حوادث این روز را اینگونه بیان می کند:
شنبه 3 مرداد 1366 ذیقعده 1407 25 ژوئیه 1987
نفت کش “ بریجتون “ که روز پیش با مین برخورد کرده بود امروز ادامه مسیر خود را به کندی پیمود و در کویت لنگر انداخت . ( 1 )
سه رزم ناو که این نفت کش و نفت کش دیگر کویتی به نام “ گس پرنس “ را محافظت می کردند ، پس از گذراندن جمعه شب در آب های بین المللی ، امروز برای پیوستن به رزمناو فرماندهی امریکا در خلیج فارس ، راهی بحرین شدند . در این حال ، امریکا برای تقویت نیروهای خود در خلیج فارس ، “ رزم ناو میسوری “ مستقر در اقیانوس هند را روانه منطقه کرد . این رزم ناو یکی از چهار ناو امریکایی است که به موشکهای هدایت شونده مجهز است . ( 2 )
از سوی دیگر ، “ مارلین فیتزواتر “ سخنگوی کاخ سفید ، گفت که فعلاً عملیات تلافی جویانه در نظر گرفته نشده است . وی از انتقاد علیه ایران خودداری کرد . به نظر مفسر خبرگزاری فرانسه سخن گوی کاخ سفید سعی می کرد که با توجه به حادثه نفت کش “ بریجتون “ ، ظاهر خوبی از خود نشان دهد . ( 3 )
در پی حادثه نفت کش “ بریجتون “ ، ضعف ها ، امکانات و راه حل های امریکا برای مقابله با مین گذاری مورد توجه صاحب نظر ان و رسانه های جمعی قرار گرفت . خبرگزاری “ آسوشیتدپرس “ به نقل از دریادار “ هارولد برنسن “ مقام برجسته نظامی امریکا ، گزارش داد :
» برخورد نفت کش کویتی “ بریجتون “ با مین ، امریکا را از اسکورت نفت کش های کویتی باز نخواهد داشت . لکن وی اذعان داشت : “ حضور غیرمترقبه مین هایی که در آب مخفی نگه داشته شدند ، بدین معنا است که ما بایستی کلاً طرح را مورد بررسی قرار دهیم و کارآیی خود را جهت ردیابی و نابودسازی این مین ها شدت بخشیم “ . “ برنسن “ که فرماندهی نیروی خاورمیانه ای را بر عهده دارد افزود : “ ما از کارآیی بسیار جهت مبارزه با مین برخوردار نیستیم من مطمئن هستم که اقداماتی را در رابطه با مین روبی انجام خواهیم داد . “ وی در ادامه نویسندگان کتاب “ منافع قدرت های بزرگ در خلیج فارس “ دلایل موضع گیری یک سان اعراب حوزه خلیج فارس را در برابر ایران از دیدگاه ژاپنیها بررسی کردند و نوشتند :
» کشورهای خلیج فارس از آن بیم دارند که بنیادگرایی و تب ضدسلطنتی در بین جمعیت شیعه گسترش یابد . این امر اگر به تهاجم مستقیم نیروهای پیرو ایران منجر نشود ، [ دست کم ] امنیت آنان را تحلیل خواهد برد . هراس از پیروزی احتمالی ایرانیان تنها به منطقه خلیج فارس محدود نیست و تعداد بنیاگرایان و نفوذ آنان در هر یک از کشورهای عربی رو به افزایش است . با پیروزی ایرانیان ، بیم آن می رود که فعالیت های رو به رشد بنیادگرایان در میان مسلمانان عرب ، چه شیعه و چه سنی تشویق شود . 10 ) « )
تلاش قدرت های بزرگ برای اعزام نیروی نظامی به منطقه خلیج فارس ، واکنش ها و موضع گیرهای مختلفی را برانگیخته است و در این مورد تحلیل های گوناگونی را تحلیل گران و رسانه های جمعی مطرح کرده اند . “ سرهنگ معمر قذافی “ حضور ناوگان امریکا و دیگر نیروهای خارجی را در آب های خلیج فارس تجاوزکارانه خواند و افزود : » با تمام امکانات خود ، هم سنگر برادران ایرانی خواهیم بود . 11 ) « )
روزنامه “ گازته “ چاپ ترکیه نیز در بررسی علل دخالت نظامی گسترده امریکا در خلیج فارس ، نوشت : » قدرت های بزرگ به دنبال منافع خود هستند « این روزنامه افزود : » مواضع اخیر امریکا ، شوروی ، انگلستان و فرانسه پیرامون مسائل خلیج فارس پیش از آن که در جهت حمایت از رژیم عراق بوده باشد ، به معنای حفظ منافع خود و تحکیم مواضع سیاسیشان در منطقه است و چه زشت و شرم آور است که بعضی از کشورهای اسلامی منطقه نیز آلت دست آنها شده اند . « این روزنامه در مورد تلاش سازمان ملل نوشت : » مصوبه شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر آتش بس در جنگ ایران و عراق و هم زمانی آن با استقرا ر نیروهای امریکایی در منطقه ، نشان این است که هدف این شورا چیزی بیش از حفظ امریکا در خلیج فارس نیست . 12 ) « )
“ ژان برنارد ریموند “ وزیر خارجه فرانسه ، امروز ایران را به اقدام های تلافی جویانه در خلیج فارس تهدید کرد . وی در گفت وگو با روزنامه “ فیگارو “ گفت : » در صورت ادامه حملات ایران به کشتیهای فرانسوی در خلیج فارس ، پاریس اقدام قاطعی در رابطه با آن اتخاذ خواهد کرد . اگر ایران حملات خود را تکرار کند ، ما اقدامات مقتضی را به عمل خواهیم آورد و این اقدامات ، ا قدامات کوچکی نخواهد بود . « وی با تأکید بر این مطلب که فرانسه خواهان حفظ آزادی کشتیرانی در منطقه است ، افزود : » سیاست ما در قبال خلیج فارس تغییر نکرده است .
کشتی های تجاری ما اسکورت نمی شوند ولی ما دارای رزم ناوهایی در اقیانوس هند هستیم و این رزم ناوها به طور مرتب در خلیج فارس تردد می کنند و یکی از وظایف آنها در صورت لزوم ، نجات کشتی مورد حمله قرار گرفته ، می باشد . 13 ) « )
برناند ریموند سپس گفت : » نیروی دریایی فرانسه در حال حاضر حداقل دارای سه کشتی در خلیج فارس و در یای عمان به منظور پشتیبانی از کشتی های مورد تهاجم قرار گرفته ، می باشد و حمله دیگری به کشتی هایش را تحمل نخواهد کرد . 14 ) « )
روزنامه “ فیگارو “ با اشاره به این که تنها بخت ایران در غلبه بر فرانسویان ، ایجاد تفرقه میان آنهاست نوشت : » پس از امریکا ، اکنون فرانسه مهم ترین نقطه هدف حمله تندروهای ایرانی است و فرانسه باید با آرامش و بردباری و قاطعیت با خطری که تاکنون سخت از آن آسیب دیده ، و بدون شک در آینده نیز مورد آسیب آن قرار خواهد گرفت ، مقابله کند . 15 ) « )
درباره درگیری های امریکا و ایران در خلیج فارس و توانایی ها و یا مشکلات هر یک از دو طرف ، تفسیرها و تحلیل های گوناگون در رسانه های جمعی جهان مطرح می شود که بخشی از آن ، بازتابی از وضعیت کنونی درگیری ایران و امریکا درخلیج فارس است . خبرنگار “ بی . بی . سی ، “ در این باره گزارش داد : » برای بسیاری حیرت آور است که اسکورت امریکایی ، وسایل مجهز و پیش رفته تشخیص مین نداشته است . امریکا نمی تواند ثابت کند که این کار ( مین گذاری ) از جانب ایران انجام شده است . بنابراین در ذهن تمام دوستان و دشمنان امریکا در خلیج فارس این فکر ایجادمی شود که ایران یک ضربه سیاسی و نظامی دیگر به امریکای قدرت مند زده است . این فکر می تواند برای حیثیت امریکا در منطقه بسیار زیان آور باشد .
امریکا گفته بود در صورت مورد حمل ه قرار گرفتن نفت کش های کویتی تحت حفاظت این کشور ، علیه مسبب آن دست به اقدام نظامی خواهد زد . اگر ایران با موشک به نفت کش حمله می کرد ؛ پاسخ امریکا سریع ، ویران کننده و غم انگیز می بود اگر ایران می کوشید از طریق هوا یا ناوچه حمله کند ، همین پاسخ را دریافت می کرد ، امریکا نگران حمله های انتحاری از جانب ایران هم بود که باز هم این نوع حمله قابل تشخیص بود ؛ بدترین نوع حمله برای امریکا ، همین حمله با مین بود که انجام شد . امریکا در مخمصه بغرنجی قرارگرفته است . ( 16 )
به گزارش آسوشیتدپرس از “ منامه “ ، یک دیپلمات عرب پس از بیان این مطلب که حفاظت از نفت کش بریجتون چندان شدید بود که حمله به آن با جنگ افزارهای معمولی امکان نداشت ، گفت : » ایران توانایی آن را دارد که خلیج [ فارس ] را به یک میدان مین تبدیل کند . 17 ) « )
از سوی دیگر ، مفسر شبکه تلویزیونی “ سی . ان . ان . “ امریکا نیز گفت : » اگر ثابت می شد که ایرانیان منشا حادثه هستند ، ما بسیار خوب می توانستیم تلافی کنیم . وی افزود : » ناظران می گویند امریکایی ها مایلند که تهران در مورد نیات این کشور در تردید باقی بماند . 18 ) « )
رادیو ژاپن نیز به نقل از پروفسور “ نوبراسایی “ استاد دانشگاه “ شهرکوبه “ گفت : » شوروی متنی مبنی بر خروج هم زمان کشتیهای امریکا و شوروی از خلیج فارس [ به شورای امنیت ] پیشنهاد کرده است . ایران اطمینان دارد امریکا و شوروی کاری نخواهند کرد که نتیجه آن سوق دادن ایران به سوی طرف دیگر باشد . 19 ) « )
رادیو امریکا هم به نقل از “ هنگ کنگ تایمز “ گفت : » به دلیل تمایلات ضدغربی شدید [ امام ] خمینی و نیاز ایران به تجهیزات [ نظامی ] برای مقابله با عراق ، بسیار محتمل به نظر می رسد که ایران چشم امید خود را به رژیم های کمونیست بدوزد . میخائیل گورباچف این فرصت فوق العاده را برای دخالت در خاورمیانه از دست نخواهد داد و از آن چشم نخواهد پوشید . 20 ) « )
به گفته رادیو “ بی . بی . سی . “ در هفته نامه “ لیتنر “ آمده است : » تضادی که در سیاست خارجی “ رونالد ریگان “ وجود دارد ، امریکا را تقریباً به ورطه یک درگیری خونین با ایران کشانده است . برای آنهایی که ایران را می شناسند تمکین این کشور در برابر فشار موجب تعجبشان خواهد شد . ( 21 )
هفته نامه “ نیوزویک “ نیز با اشاره به پنهان کاری خبری امریکا در مورد رویدادهای خلیج فارس نوشت : » شما شاهد پوشش خبری گسترده قضیه نیروها [ ی امریکا ] در خلیج فارس نیستید مگر آن که مثلا یک کشتی مورد هدف قرار بگیرد و تعداد بیش تری از امریکایی ها در تابوت های پیچیده شده در پرچم امریکا به کشور باز گردانده شوند . 22 ) « )
امروز سخن گوی وزارت خارجه امریکا گفت که “ جورج شولتز “ وزیر خارجه این کشور قرار است دو روز دیگر با “ طارق عزیز “ وزیر خارجه عراق دیدار و درباره تلاش های سازمان ملل برای برقراری آتش بس در جنگ ایران و عراق با وی گفت وگو کند . 23 ) « ) از سوی دیگر رادیو کویت نیز به نقل از طارق عزیز وزیر خارجه عراق گفت : » عراق پیشنهادهای مشروحی برای به ا جرا در آوردن قطع نامه اخیر شورای امنیت جهت متوقف ساختن جنگ عراق و ایران ، تقدیم دبیر کل سازمان ملل کرده است . وی ( طارق عزیز ) در مصاحبه با روزنامه “ الاتحاد “ چاپ ابوظبی گفت این پیشنهاد ، حسن نیت و جدی بودن عراق را در اجرای این قطع نامه نشان می دهد . پیشنهاد عراق بر تعیین جدول زمانی برای به اجرا در آوردن کلیه مواد قطع نامه از شروع آتش بس ، عقب نشینی به مرزهای بین المللی و متوقف ساختن عملیات نظامی در زمین ، هوا و دریا ، تاکید دارد . 24 ) « )
واحد مرکزی خبر نیز از لندن در مورد دیدار طارق عزیز با نماینده امریکا در سازمان ملل گزارش داد : » وزیر خارجه عراق که در نیویورک به سر می برد امروز ضمن دیدار محرمانه با ژنرال “ ورنون والترز “ نماینده امریکا در سازمان ملل متحد ، از تلاش های امریکا در حمایت از مواضع رژیم عراق در اجلاس اخیر شورای امنیت سازمان ملل تشکر و قدردانی کرد . به گفته محافل دیپلماتیک در سازمان ملل متحد ، نکته درخور توجه این است که براساس عرف و سنت دیپلماسی و پروتکل های بین المللی ، وزیر خارجه یک کشور عضو سازمان ملل متحد ، مقامی به مراتب بالاتر از سفیر یک کشور دارد و اگر قرار باشد ملاقاتی صورت گیرد ، باید سفیر به ملاقات وزیر امور خارجه برود . اقدام “ طارق یوحنا عزیز “ در حالی صورت گرفته است که هیئت نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد بارها از پذیرش “ والترز “ به عنوان سفیر امریکا خودداری و درخواست ملاقات او را رد کرده و حتی هنگامی که نماینده امریکا ریاست ادواری شورای امنیت سازمان ملل متحد را بر عهده داشت ، سه بار درخواست وی برای ملاقات با مقام های ایرانی رد شد . 25 ) « )
“ جولیوس آندره ئوتی “ وزیر خارجه ایتالیا که مواضعی متفاوت با کشورهای انگلیس ، فرانسه و امریکا در مورد ایران دارد ، گفت : » صلح بین ایران و عراق بر امنیت رفت و آمد کشتی در خلیج فارس اولویت دارد و ایتالیا تلاش فراوان دارد تا بین عراق و ایران صلح برقرار کند . « وی افزود : » اخیراً حرکات تفاهم آمیزی از سوی ایران انجام شده است . 26 ) « )
قائم مقام وزارت امور خارجه شوروی نیز در موضعی مشابه با مواضع جمهوری اسلامی ایران در خلیج فارس گفت : » تحرکات فعلی امریکا در خلیج فارس عملا نقص قطع نامه اخیر شورای امنیت است و امریکا با آوردن کشتی های جنگی خود تحت عنوان اسکورت ، به طور واضح و روشن ماده پنج این قطع نامه را که خود به آن رای داده است ، نقض کرده است . 27 ) « )
رویدادهای دیگر:
در ادامه بحران موسوم به جنگ سفارتخانه ها در روابط ایران و فرانسه ، وزیر امورخارجه ایران ، آقای ولایتی در گفت وگو با نشریه “ دی ولت “ چاپ آلمان در پاسخ به این پرسش که آیا آقای “ گرجی “ که در سفارت خانه ایران در پاریس به سر می برد ، سمت دیپلماتیک دارد ؟ گفت : » پاسپورت آقای گرجی دارا ی آن نوع آزادیهایی است که در “ کنوانسیون وین “ گنجانده شده است و ما با علاقه کامل حاضریم با فرانسویان در این باره در معرض کلیه اذهان عمومی به مذاکره بپردازیم و هر کس می تواند از فرانسه بیاید و با من به مذاکره علنی بپردازد . « آقای ولایتی با اشاره به این که فرانسویان در این ماجرا می خواهند باج گیری کنند ، افزود : » مااجازه نمی دهیم کسی ما را سرکوب کند چه این سرکوب از سوی امریکا باشد ، چه شوروی و یا فرانسه ما بر اساس احترام دوجانبه و تساوی حقوقی حاضریم با تمامی دو لت ها روابط برقرار سازیم . 28 ) « )
از سوی دیگر ، مقام های دولت فرانسه نیز امروز در مورد این ماجرا توضیحاتی دادند . وزیر کشور فرانسه در سخنان خود درباره اتهامات وارده به ایران ، موضع ملایم تری داشت . وی گفت : » هرگز به ایران اشاره نکرد ه ایم ، ما تنها از شبکه تروریستی اسلامی نام برده ایم . به هرحال در بازجویی از چندتن از لبنانی های مظنون پای “ وحید گرجی “ مترجم ایران به عنوان رابط اصلی تروریست ها ، به میان کشیده شده است . 29 ) « )
وزیر خارجه فرانسه “ ژان برنارد ریمو ن “ نیز در یک موضع گیری بینابین گفت : » من نمی دانم در استدلال خود تا چه حد پیش روم . ایده و عقیده ای که در یک دولت تروریست وجود دارد ، پیچیده است . همان گونه که مشاهده می کنید بعضی از کشورهای اروپایی ، ایران را به عنوان یک دولت تروریست تلقی نمی کنند . می توان مدارکی را دال بر تروریست بودن یک دولت به دست آورد اما در حال حاضر ما چنین مدارکی را در اختیار نداریم . 30 ) « )
وزیر خارجه فرانسه که در مجلس این کشور سخن می گفت ، با بیان این مطلب که روند عادی سازی در روابط دو کشور در حال حاضر به طور کامل متوقف شده است ، افزود : » مذاکرات درباره خروج دیپلمات های ایران و فرانسه و بازگشت آنها به کشورهای خود ، به بن بست رسیده است و به نظر می رسد که هر دوطرف برای یک درگیری طولانی آماده شده اند . 31 ) « )
درحالی که کشورهای صنعتی پیش رفته و کشورهای عربی ثروت مند منطقه ، عراق را در حد وفور به انواع سلاح ها مسلح می کنند ، ایران در فراهم آوردن تجهیزات مورد نیاز جنگ ، با دشورای های فراوان مالی و سیاسی روبه رو است . در این میان ، رسانه های جمعی بدون در نظر گرفتن این واقعیات آشکار و پنهان ، گزارش هایی درباره منابع صدور اسلحه و چگونگی تامین سلاح در جنگ تحمیلی ، منتشر می کنند . “ موسسه بین المللی تحقیقات صلح استکهلم “ SIPRI ) ) با مقایسه خریدهای نظامی ایران و عراق ، ا علام کرد : » بین سال های 1981 تا 1985 ( میلادی ) عراق با 14 درصد از کل واردات تسلیحاتی کشورهای جهان سوم ، بزرگ ترین خریدار اسلحه بود . در مقابل ایران با تنها 2 / 1 درصد در این سال ها در رده بیستم قرار داشت ، اما این رقم نشان دهنده حجم واق عی خریدهای تسلیحاتی آن ها نیست .
برزیل و آرژانتین بزرگترین تامین کنندگان اسلحه جنگ ایران و عراق در امریکای لاتین هستند . کشورهای دیگر هم از این بازار وسیع بی نصیب نمانده اند مانند کشور شیلی که به عراق بمب های خوشه ای می فروشد . 32 ) « ) نشریه “ نیو استیتمن “ نیز در این باره نوشت : » جنگ ایران و عراق بزرگ ترین بازار اسلحه را در تاریخ جهان به وجود آورده است . 33 کشور به ایران و عراق اسلحه می فروشند که اکثر آنها با هر دوکشور متخاصم معامله دارند و عمده منافع از فروش اسلحه به ایران حاصل می شود زیرا اسلحه به چندین برابر قیمت اصلی آن ، به ایران فروخته می شود . 33 ) « )
روزنامه “ نیویورک تایمز “ نیز به نقل از دیپلمات های چینی نوشت : » چین سعی نخواهد کرد از تصویب قطع نامه شورای امنیت در مورد اعمال تحریم تسلیحاتی علیه ایران جلوگیری کند ، اما کماکان به پشتیبانی تسلیحاتی ایران ادامه خواهد داد . چین احتمالاً از شرکت در رای گیری پیرامون تحریم تسلیحاتی علیه ایران ، خودداری خواهد کرد . 34 ) « )
شرکت های نفتی ژاپن تمایل خود را برای افزایش قراردادهای جدید خرید نفت از ایران اعلام کردند . روزنامه “ لویدز لیست “ لندن در این باره نوشت : » کمپانی های ژاپنی بر اساس قراردادهایی که با تهران منعقد کرده اند ، روزانه 265 هزار بشکه نفت خام از ایران خریداری می کنند و مقامات ای ران نیز به افزایش حجم خرید نفت ژاپن ، روزانه به چهارصد هزار بشکه ابراز تمایل کرده اند . 35 ) « )
در ادامه روند بهبود روابط ایالات متحده امریکا و عراق ، دو کشور امروز موافقت نامه ای را امضا کردند که در آن بعضی ممنوعیت های بازرگانی ، سرم ایه گذاری و مسافرتی بین دو طرف لغو شد . “ کلارنس برون “ وزیر بازرگانی ملی امریکا در مراسم امضای این قرارداد با “ محمدمهدی صالح “ وزیر تجارت عراق ، گفت : » این قرارداد موقعیت های تجاری در مسئله انرژی ، کشاورزی ، مالی ، حمل و نقل ، اداری و مهند سی ساختمان برای امریکا فراهم می آورد . 36 ) « )
حمله روز گذشته عراق در منطقه میمک ، امروز با قوت بیش تری ادامه یافت . دشمن در نخستین ساعات روز با هلی برن نیرو در بخش شمالی ارتفاعات میمک ، موفق شد “ تپه شهدا “ و شیار اصلی آن را تصر ف کند . ( 37 )
پس از این اقدام ، نیروهای عراقی در ساعت 16 تلاش دیگری را برای تصرف ارتفاعات جنوبی میمک سازمان دادند . آنها با چهار فروند هلی کوپتر نیروهای خود را به بخش جنوبی ارتفاعات “ میمک “ هلی برن کردند که با هدف قرار گرفتن هلی کوپتر محافظ و سرنگون شدن آن ، تلاش دشمن ناموفق ماند و نیروهای خودی 53 تن از افراد دشمن را که در این عملیات در منطقه پیاده شده بودند ، محاصره کردند و سپس به اسارت درآوردند . ( 38 )
تیپ شناسایی 313 سپاه درباره چگونگی استفاده عراق از هلی کوپتر در حمله های دیروز و امروز خود در منطقه میمک ، گزارش داد : » عراق در هر دو محور سومار و میمک برای انتقال سریع نیروهایش به خطوط درگیری ، به صورت گسترده از هلی برن استفاده کرد که این اقدام در محور سومار فقط در عقبه انجام شد ، اما در مح ور میمک برای انتقال نیروها به خط اول نیز به طور وسیع مورد استفاده قرار گرفت که در چند مورد موجب به اسارت درآمدن نیروهای دشمن شد . « در گزارش این تیپ همچنین در مورد اهمیت استراتژیک ارتفاعات میمک و سومار آمده است : » دشمن با تصرف این مناطق علاوه بر این که تسلط نیروهای ما را از عقبه های خود از جمله شهر “ مندلی “ ، جاده های مندلی نفت شهر ، مندلی خانقین ، خانقین بدره می گرفت ، تسلط زیادی هم بر عقبه های ایران از جمله جاده های مهم مرزی سومار مهران ( جاده شهید کاشی پور ) پیدا می کرد . 39 ) « )
نیروهای عراقی به اسارت گرفته شده در منطقه میمک عراق صبح امروز چندین بخش “ صالح آباد “ ایلام را بمباران کرد . بر اساس گزارش های رسیده از ایلام ، در این بمباران ها که 9 نقطه از اطراف بخش “ صالح آباد “ ایلام هدف قرار گرفت ، که دو تن شهید و یک تن زخمی شدند . ( 40 ) همچنین هواپیماهای دشمن ، پنج بار منطقه عملیاتی “ سومار “ را با بمب های آتش زا ، “ ناپالم “ و “ خوشه ای “ بمباران کردند . ( 41 )
در ارتفاعات “ کلاشین “ در منطقه مرزی “ اشنویه “ شماری از نیروهای خودی در عملیات کمین حزب “ دمکرات “ به شهادت رسیدند . قرارگاه “ حمزه سیدالشهدا “ در مورد این درگیری گزارش داد : » تعداد 4 نفر از نیروهای تحت امر قرارگاه رمضان در منطقه مرزی اشنویه با چته های “ هیز کلاشین “ برخورد کردند که سه نفر از آنها به اسارت چته ها در آمدند و یک نفر موفق به فرار شد . در پی آن ، 22 نفر جهت آزادی اسرا به محل اعزام می شوند که به کمین چته ها افتاده و همگی به شهادت می رسند و سلاح های آنها به غارت می رود . در این درگیری از چته های “ حزب دمکرات “ نیز یک تن کشته و چهار تن زخمی شدند . 42 ) « )
همچنین در درگیری دیگری بین نیروهای خودی و عناصر حزب دمکرات در اطراف کوه های “ نازدار داغ “ در مرز اشنویه ، هشت تن از نیروهای خودی شهید و یازده تن ناپدید شدند . ( 43 )
بررسی شیوه ها ، مهارت های جنگی و برخورد گروه های ضدانقلاب کرد ، موضوعی است که خبرگزاری جمهوری اسلامی امروز در مورد آن گزارش داد . در این گزارش آمده است :
» عمده ترین فعالیت را در بین تمامی ضدانقلابیون ، دو حزب کومه له و دمکرات داشتند . این دو حز ب یکی با شعار “ کمونیستی “ و “ آزادی “ و دیگری با شعار “ ناسیونالیستی “ و “ خودمختاری “ وارد عمل شده ولی از سال 1359 با ورود سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به منطقه و تصرف مواضع ضدانقلاب ، این دو گروهک نیز مانند سایرین به مرزها گریخته و پایگاه هایشان را در نقاط مرزی مستقر کردند . سپس عملیات های پی درپی رزمندگان اسلام آنان را وادار کرد تا به داخل خاک عراق فرار کنند . طی مدت شش سال . جمهوری اسلامی هر روز بیش از گذشته مردم را از آنان گرفت . بسیاری [ از افراد ضدانقلاب ] در دست های عدالت گرفتار آمده ، عده ای به هلاکت رسیدند ؛ شماری نیز به سردرگمی اهداف گروهک های مایوس کومه له و دمکرات پی برده و آگاهانه از این گروهک ها بریده اند و به آغوش پرمهر اسلام بازگشتند . « در ادامه این گزارش ، درباره چگونگی تغییر برخورد دو گروهک دمکرات و به ویژه کومه له با اسیران آمده است : » اکنون بیش از 90 درصد از اسرای در دست کومه له پس از مدت کوتاهی آزاد می شوند . بررسیهای به عمل آمده از این حرکت کومه له که از اواخر سال 1365 آغازشده نشان می دهد که ای ن گروهک به خاطر این که پشتوانه مردمی خود را از دست داده و از لحاظ تدارکاتی نیز تحت فشار قرار دارد و از سویی برای نگه داری اسرا پایگاهی ندارد ، ناگریز به آزادی آنها است ، اما این نکته که چرا گروهک “ کومه له “ به روال گذشته اسرا را اعدام و یا مبادله نمی کند ، نیز جای بحث و بررسی است . این گروهک اسرا را که عمدتاً سرباز یا بسیجی و یا حتی پاسدار کادر هستند ، پس از تشریح مواضع و سخن رانی و به اصطلاح افشاگری ، آزاد می کند تا به ایشان دوستی خود را نشان دهد و آزادی اسرا را نیز با ذکر نام آنها از فرستنده رادیویی خود به گوش شنوندگان می رساند تا از یک طرف آبر وی از دست رفته را باز خریده و از طرفی دیگر شاید در بین آزادشدگان افرادی ناآگاه بتوانند برخورد ظاهراً انسانی نیروهای مخالف را به گوش سایر همرزمانش برسانند . نکته دیگر که برای کومه له مطرح است ، به سقوط کشاندن پایگاه ها و استفاده از آنها است و طبیعی است افراد مستقر در پایگاه ها وقتی ببینند در صورتی که مقاومت نکنند و به اسارت در آینده ، باز هم آزاد شده و می توانند به زندگی خویش ادامه دهند ، ا ز قدرتشان کاسته می شود و اصولاً انگیزه آنان در مقاومت از بین می رود . ( 44 )
امروز شمار دیگری از نیروهای مردمی پس از راه پیمایی و نمایش اراده خود برای ادامه جنگ ، از شهرهای مختلف به جبهه های نبرد و سواحل خلیج فارس اعزام شدند . همچنین به گزارش روزنامه جمهوری اسلامی ، بسیاری از دانشجویان دانشگاه های سراسر کشور از تهران و دوّمین کاروان “ مدافعان خلیج فارس “ شامل هفت گردان رزمی تخصصی از اصفهان به سوی جبهه ها حرکت کردند . ( 45 )
و روز پیش نیز در نخسیتن اعزام “ مدافعان خلیج فارس “ ، دو گردان مهندسی رمزی جهادسازندگی استان تهران با نام “ انصار “ شامل نیروهای متخصص داوطلب ، پس از راه پیمایی در شهر ، با بدرقه مردم و خانواده های خود ، به سواحل خلیج فارس و دیگر میدان های نبرد رهسپار شدند . ( 46 ) گفتنی است که اخبار اعزام نیروهای مردمی به جبهه ها ، هر روز بخش عمده ای از صفحات مطبوعات را دربر می گیرد .
همایش سه روزه فرماندهان نیروی زمینی سپاه صبح امروز در ستاد مرکزی سپاه پاسداران و با حضور “ محسن رضایی “ فرمانده کل سپاه کار خود را آغاز کرد . سخن گوی روابط عمومی ستاد مرکزی سپاه پاسداران موضوع این گردهم آیی را توجیه فرماندهان درباره پیش برد اهداف جنگ و بررسی مسائل مربوط به آن اعلام کرد . ( 47 )
منابع و ما خذ :
1 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 1 ، خبرگزاری رویتر .
2 روزنامه رسالت ، 4 / 5 / 1366 ، ص 1 ، خبرگزاری رویتر ؛ و روزنامه رسالت ، 4 / 5 / 1366 ، ص 12 ، خبرگزاری رویتر .
3 روزنامه اطلاعات ، 4 / 5 / 1366 ، ص 16 ، واشنگتن خبرگزاری فرانسه .
4 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 129 ، 4 / 5 / 1366 ، ص ص 27 26 ، خلیج فارس خبرگزاری آسوشیتدپرس ، 5 / 5 / 1366 .
5 روزنامه رسالت ، 4 / 5 / 1366 ، ص 12 ، واشنگتن خبرگزاری فرانسه .
6 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 16 ، خبرگزاری رویتر .
7 سندشماره 226162 ، مرکز مطالعات و تحقیقا ت جنگ : 1366/ 5/ 14 ، ص 11 .
8 روزنامه جمهوری اسلامی ، 5 / 5 / 1366 ، ص 3 .
9 واحد مرکزی خبر صدا و سیمای جمهوری اسلامی ، “ بولتن رادیوهای بیگانه “ ، 4 / 5 / 1366 ، ص 5 ، به نقل از رادیو امریکا ، 3 / 5 / 1366 .
10 پائول جابر و دیگران ، منافع قدرت های بزرگ درخلیج فارس ، ترجمه مجید قهرمانی ، ( تهران : نشر سفیر ، 1370 ) ، ص 60 .
11 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، طرابلس خبرگزاری جمهوری اسلامی .
12 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 ، به نقل از روزنامه گازته ، چاپ استانبول .
13 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 47 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، به نقل از روزنامه فیگارو .
14 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 130 ، 6 / 5 / 1366 ، ص 46 ، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 5 / 5 / 1366 .
15 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 42 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، روزنامه فیگارو .
16 خبرگزاری جمهوری اسلامی “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 19 ، تهران خبرگزاری جمهوری اسلامی ، رادیو بی . بی . سی ، 3 / 5 / 1366 . 17 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 8 ، منامه خبرگزاری آسوشیتدپرس ، 3 / 5 / 1366 .
18 روزنامه اطلاعات ، 4 / 5 / 1366 ، واشنگتن خبرگزاری فرانسه ، به نقل ازشبکه تلویزیونی “ سی . ان . ان “ .
19 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 13 ، تهران خبرگزاری جمهور اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، به نقل از رادیو ژاپن .
20 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 21 ، رادیو امریکا ، 1366/ 5/ 3 ، به نقل از روزنامه هنگ کنگ تایمز .
21 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 21 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی . 3 / 5 / 1366 ،
22 روزنامه اطلاعات ، 3 / 5 / 1366 ، ص 16 ، به نقل از هفته نامه نیوزویک .
23 روزنامه اطلاعات ، 4 / 5 / 1366 ، ص 16 ، به نقل از خبرگزاری فرانسه .
24 معاونت سیاسی فرماندهی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ، “ بولتن بررسی “ ، نشریه شماره 15 ، 1366/ 5/ 9 ، ص 8 ، رادیو کویت ، 3 / 5 / 1366 ، به نقل از روزنامه الاتحاد ، چاپ ابوظبی .
25 روزنامه اطلاعات ، 5 / 5 / 1366 ، ص 16 لندن به نقل از واحد مرکزی خبر .
26 روزنامه اطلاعات ، 4 / 5 / 1366 ، ص 3 ، رم واحد مرکزی خبر .
27 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 2 ، به نقل از خبرگزاری جمهوری اسلامی .
28 اداره کل مطبوعات و رسانه های خارجی وزارت ارشاد اسلامی ، بررسی مطبوعات جهان ، نشریه شماره 1253 ، 1366/ 5/ 19 ، ص 4 ، نشریه دی ولت ، چاپ آلمان .
29 واحد مرکزی خبرصدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ، “ بولتن رادیوهای بیگانه “ ، 4 / 5 / 1366 ، ص 12 ، به نقل از رادیو امریکا ، 3 / 5 / 1366 .
30 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 129 ، 5 / 5 / 1366 ، صص 36 35 ، پاریس خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 4 / 5 / 1366 ، به نقل از روزنامه فیگارو
31 روزنامه کیهان ، 4 / 5 / 1366 ، ص 2 .
32 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 31 ، به نقل از رادیو بی . بی . سی ، 3 / 5 / 1366 ، 33 پیشین ، ص 21 .
34 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 30 ، سازمان ملل خبرگزاری کویت ، 3 / 5 / 1366 ، به نقل از نیویورک تایمز . 35 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 5 / 4 / 1366 ، صص 1 1 10 ، لندن خبرگزاری کویت ، 3 / 5 / 1366 ، به نقل از روزنامه لویدزلیست ، چاپ لندن .
36- Sanfransisco Chronicle ) August . 9 . 1987 ( p . 27 .
37 سند شماره 028843 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : گزارش نوبه ای شماره 19 نزاجا معاونت اطلاعات مدیریت اطلاعات ، 2 / 5 / 1366 ، تا 9 / 5 / 1366 ، ص 3 .
38 پیشین .
39 سند شماره 088862 مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ : ترتیب نیرو ، تیپ 313 حر ، 6 / 6 / 1366 ، صص 3 2 .
40 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، ص 3 ، ایلام خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، و سند شماره 088213 مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ : از دفتر فرمانده سپاه 3 قدس به دفتر فرمانده کل سپاه سپاه کشوری 4 / 5 / 1366 .
41 روزنامه رسالت ، 4 / 5 / 1366 ، ص 1 .
42 سند شماره 069394 مرکز مطالع ات و تحقیقات جنگ : گزارش نوبه ای و اطلاعاتی ، شماره 2193 ، قرارگاه حمزه سیدالشهدا ( ع ) اطلاعات ، 7 / 5 / 1366 ،
43 سندشماره 069487 مرکزمطالعات و تحقیقات جنگ : گزارش نوبه ای و اطلاعاتی ، از قرارگاه حمزه ( ع ) اطلاعات ، 12 / 5 / 1366 ؛ و سند شماره 200579 ، مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ ، 7 / 5 / 1366 ، ص 3 .
44 خبرگزاری جمهوری اسلامی ، “ گزارش های ویژه “ ، نشریه شماره 128 ، 4 / 5 / 1366 ، صص 34 33 ، سنندج خبرگزاری جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ،
45 روزنامه جمهوری اسلامی ، 3 / 5 / 1366 ، ص 2 .
46 روزنامه اطلاعات ، 1 / 5 / 1366 ، ص 18 .
47 روزنامه کیهان ، 3 / 5 / 1366 ، ص 3 .
