متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1375/11/6
بسم الله الرحمن الرحيم
به نام خداوند بخشنده مهربان خداوندي که نعمتهاي مادي و معنوي به ما بخشيد نعمتهاي ظاهري و باطني در ميان نعمتها خداوند چند نعمت را منت نهاده و اسم برده. يکي نعمت بعثت «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنينَ إِذْ بَعَثَ فيهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ» آل عمران/164، «مَنَّ الله» يعني منت به سرت گذاشتم قدر خودت را داشته باش برايت پيغمبر فرستادم پيغمبر مبعوث شد اين هم اول سروکار شما با فکر. اصلاً اگر بعثت، نبوت و هدايت نباشد اگر هدايت را از انسان برداريم انسان چه ميشود يک آدمي که مثل حيوانات نفس ميکشد ميخورد خوردنش مثل حيوانات نيست از حيوانات ضعيفتر است الاغ در خوردن هم بيشتر ميخورد هم راحتتر ميخورد ظرف شويي ندارد پوست کندن ندارد سرخ کردن ندارد مسموميت غذايي ندارد مثل انسان خيلي از حيوانها زير برف را ميبيند انسان زير برف را نميتواند ببيند خيلي حيوانات از بو چيزها را تشخيص ميدهند شامهشان قويتر است خروس شهوتش خيلي بيش از انسان است انسان اگر شکم و شهوت باشد زنده باد حيوان. انسانيت ما بند به تفکر و تعقل و هدايت است خدا بر ما منت گذاشت هدايت کرد آفريد.
«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ» كوثر/1 اين کوچکترين سورههاي قرآن است که با بسم الله 4 آيه بيشتر ندارد وشان نزولي هم دارد و آن اينکه پيغمبر(صلي الله عليه و آله) پسر هم داشت منتهي پسرش کوچولو بود از دنيا رفت به نام ابراهيم که حدود 1. 5 سالش بود وقتي مردم ديدند پيغمبر(صلي الله عليه و آله) پسر ندارد دختر هم در آن زمان تحقير شده بود دختر را جزء وارث جدي نميپنداشتند. قرآن ميفرمايد «وَ إِذا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ بِالْأُنْثى ظَلَّ وَجْهُهُ مُسْوَدًّا وَ هُوَ كَظيمٌ» نحل/58 وقتي به يکي از مردها ميگفتند خانمت دختر آورد صورتش سياه ميشد «أَ يُمْسِكُهُ عَلى هُونٍام يَدُسُّهُ فِي التُّرابِ» نحل/59 نگهاش دارم يا توي تراب و خاک دفناش کنم ميماند که با ذلت نگهاش دارد يا توي خاک دفناش کند. اما وقتي آمدند به امام زين العابدين(عليه السلام) گفتند خانمت بچه دار شده نپرسيد پسر است يا دختر فرمود سالم است. اگر کسي پسر و دختر نزد او فرق کند اين هم راضي به قضاي خدا نيست مومن واقعي نيست مومن واقعي کسي است که هرچه خدا بخواهد همان. «يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ» شورى/49 يک حواله «لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً» و يک حواله «لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ».
خداوند به پسر کوثر نگفته ولي به دختر کوثر گفته. شان نزولش اين است که وقتي به پيغمبر(صلي الله عليه و آله) گفتند پسرش از دنيا رفت به پيغمبر(صلي الله عليه و آله) گفتند پسر که ندارد دختر هم چيزي نيست پس ابتر است ابتر يعني عقبه ندارد دنباله ندارد با مرگش اجاقش کور است سوت و کور است خاموش است پس پيغمبر(صلي الله عليه و آله) خلاص به او گفتند ابتر يعني ناقص. خداوند ميفرمايد ما به تو(کوثر) داريم(کوثر) يعني کثير، زياد(کوثر) يعني زيادِ زياد خيلي زياد. خيلي زياد چيه؟ مقام نبوت بله قرآن بله اينها همه کوثر است براي کوثر مصاديق زيادي در تفاسير گفتهاند اما با توجه بهشان نزول بهترين معنا همين فاطمه(عليها السلام) است چون ميفرمايد دشمنات دم بريده است دشمنات بي نسل است. خيليها به پسر مينازيدند قرآن يک آيهاي دارد که ميفرمايد چقدر به پسرت مينازي «وَ بَنينَ شُهُوداً» مدثر/13 چته؟ ميفرمايد همانکه ده تا پسر چاق و چله دارد صدايش را محو ميکنيم. واقعاً خداوند هرچه قول داد ما به چشم خودمان ديديم چقدر پيغمبر(صلي الله عليه و آله) را مسخره ميکردند فرمود نترس «إِنَّا كَفَيْناكَ الْمُسْتَهْزِئينَ» حجر/95 اينهايي که تو را استهزاء ميکنند ما خودمان هستيم ناراحت نشو.
«إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ يُسْراً» انشراح/6 سختيها تمام ميشود «وَ رَفَعْنا لَكَ ذِكْرَكَ» انشراح/4 من نام تو را در دنيا بزرگ ميکنم. يک سلمان رشدي احمق و مزدور يک اهانت به تو ميکند مثل موش ميترسد. اگر کسي به مقدسات مذهبي توهين کند اجازه مجتهد هم لازم نيست ميشود همانجا او را کشت اگر کسي به فاطمه(عليها السلام) يا به امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) توهين کند. پسر متوکل عباسي آمد نزد امام گفت پدرم متوکل عباسي خليفه دزد و غاصب به فاطمه(عليها السلام) جسارت کرده من ميخواهم سرش را ببرم حضرت فرمود حقاش اين هست اما اگر پسري پدرش را بکشد جوانمرگ ميشود اين حکم خداست ولي بگذار کس ديگري عمل کند. گفت من حاضرم جوانمرگ بشوم ولي همچنين پدري نداشته باشم. ما به تو فاطمه «عليها السلام» داديم خيلي مهم است زماني که دختر را ننگ ميدانند خدا فرهنگ سازي ميکند. اصلاً کلمه فرهنگ سازي خودش يک چيزي است انبياء آمدند که يک انقلاب فرهنگي کنند و لذا اسمها را عوضي ميکردند مدينه(يثرب) بود مدينه شد. اسمها را عوض کردند ديدها عوض شد ما خيلي حديث داريم که ميگويد اين نيست آن است يعني دارد فرهنگ را عوض ميکند شجاعت اين نيست که وزنه بلند کني شجاعت اينست که وقت غيظ خودت را نگه داري. سرمايه پول نيست سرمايه قناعت است يعني ميآمدند يک ديد نو ميدادند «فَلْيَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى طَعامِهِ» عبس/24 به غذايت نگاه کن اين پوست معنا است باطنش. يعني نگاه کن به ا«ستات» طعام واقعي علمي که ميگيري از که ميگيري؟ اصلاً کار اسلام اينست که ميآمد و حرف نو ميزد خود امام(رحمة الله عليه) فرهنگ جديدي آورد زمان شاه نميدانستند کلمه(مستضعف) يعني چه؟ فرهنگ را زنده کرد(مستکبر)(مستضعف).
ما به تو کوثر داديم فاطمه(عليها السلام) داديم در هر جلسه اگر بگويم کساني که سيداند بايستند ميبيني که بخش عظيمي از جمعيت سيداند اصلاً بعضي از روستاهاي ايران همه سيداند تمام انقلابهاي صدر اسلام مال سادات بوده. اکثر قريب به اتفاق مراجع تقليد سيد بودهاند. فاطمه(عليها السلام) نور چشم من است.
«درسها»
1- خداوند جلوي زخم زبان را ميگيرد. اصلاً آيهاي داريم که ميفرمايد «إِنَّ اللَّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذينَ آمَنُوا إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ كُلَّ خَوَّانٍ كَفُورٍ» حج/38 خدا دفاع ميکند. يک بار شخصي پيش من آمد خيلي عصباني بود که فلاني همچين کرد. در روزنامه و مجله براي من همچين نوشتهاند فلان جا عليه من همچين گفتهاند گفتم آقا تو «الَّذينَ آمَنُوا» نيستي؟ گفت چرا، من مؤمن هستم گفتم اگر تو مؤمن باشي خدا از تو دفاع ميکند. «إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ» كوثر/1 حالا که خدا به پيغمبر(صلي الله عليه و آله) کوثر داد. شکرانهاش چيه؟ «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» كوثر/2 شکر نعمتها نماز است خدا نيازي به تشکر ما ندارد اما اين تشکر مثل اينکه استادي به شاگردهايش ميگويد بچهها تشکر از معلمي من اينست که درستان را خوب بخوانيد خوب درس خواندن تشکر از زحمت استاد است اما فايده اين تشکر به جيب شاگرد است «فَصَلِّ» شکر نعمت واجب است.
2- تشکر واجب است «فَصَلِّ لِرَبِّكَ»، «لِرَبِّكَ» نماز بايد براي خدا باشد در نماز ذرهاي ريا باشد باطل است شما يک مکاني بايست براي ريا که فيلمبرداري تو را نشان بدهد نماز باطل است. زماني باشد که براي ريا باشد مثلاً اول وقت نماز بخواني که بدانند من اول وقت نماز ميخوانم زمان براي غيرخداست نماز براي خداست باز باطل است. اگر عبايي به دوش بگيري بريا يا تحت الحنکي که مياندازي قيافهاي که ميگيري قيافه ظاهري است باز هم نماز باطل است. يک مستحبي را براي غيرخدا در نماز انجام بدهي نماز باطل است نماز فقط بايد براي خدا باشد. «وَ انْحَرْ»(نحر) شتر. بين نحر و ذبح فرق است: ذبح چهار رگ گردن گوسفند را ميبرند البته 2 رگ است منتهي به مَري و ناي ميگويند رگ که ميشود 4 رگ وگرنه دو رگ است اما شتر را ميگويند يک سيخ بزن توي آن چاله و اين هم از الطاف خداست اگر ميگفتند شتر را مثل گوسفند بکش پدر آن قصاب درمي آمد پدر شتر هم درمي آمد مثل تنه درخت مگر ميشود آنرا بريد راحت ترين نوع جان دادن شتر همين نحر است گوسفند و گاو ارزان است اما شتر خيلي «مه» است بخصوص در بين عربها شتر يعني بهترين حيوان. ميفرمايد حالا که من به تو(کوثر) دادم تو هم مرغ و اينها نکش تو که پولداري ديگر افطاري ساده نده بايد افطاري حسابي بدهي. اينکه يک کيلو خرما ميگيرند ميآورند مسجد اين مال کساني بود که پيغمبر(صلي الله عليه و آله) فرمود هرکس ماه رمضان افطاري بدهد خدا چقدر چقدر به او ثواب ميدهد يک نفر بلند شد و گفت آقا پول نداريم فرمود ولو به شربت آب ولو به نصف خرما اين ولو به نصف خرما مال کسي است که فقير است تو که براي جهازيه دخترت کلي پول دادي تو که براي پسرت کلي پول خرج کردي تو که براي ماشين، فرش پول دادي براي افطاري يک کيلو خرما ميدهي تو بايد افطاري حسابي بدهي ما که به تو(کوثر) داديم شما بايد شتر بدهي «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ». از اين معلوم ميشود رابطه با خدا از رابطه با مردم جدا نيست «فَصَلِّ» رابطه با مردم و محرومين «وَ انْحَرْ» ما نماز خالي نداريم خيلي دين قشنگي است. ميفرمايد کنار نماز عيد يک چيزي هم بايد به فقرا بدهي اگر عيد قربان است نماز قربان که نيست يک گوسفند قرباني کن اگر عيد فطر است زکات فطره بده نماز بي زکات نداريم در 28 آيه از قرآن نماز و زکات با هم است «الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكاة» مائده/55، «أَقامُوا الصَّلاةَ وَ آتَوُا الزَّكاةَ» بقره/277 نماز و زکات دو تا گوشواره، هيچ خانمي با يک گوشواره عروسي نميرود نماز بي زکات قبول نيست. حديث داريم حضرت آمد توي مسجد 5 نفر را از مسجد بيرون انداخت گفتند يا رسول الله اينها چه کردهاند؟ فرمود اينها نماز ميخوانند زکات نميدهند. حالا که به تو فاطمه(عليها السلام) دادم هم نماز و هم شتر، شتر هم بايد براي خدا باشد «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» يعني «وَ انْحَرْ لِرَبِّكَ» اگر شتر هم براي خدا نباشد آن هم غلط است. يکي از قبيلههاي عرب شتري را کشت آبگوشتي راه انداخت و قابلمه قابلمه درِ خانهها پخش کرد يک قابلمه هم بردند درِ خانه يکي از رؤساي قبيلهها گفت چيه؟ گفت يک قابلمه آبگوشت است گفت آبگوشت براي من فرستاده من خودم يک کسي هستم لگد زد قابلمه رفت روي هوا آبگوشت ريخت گفت به کوري چشم او من دو تا شتر ميکُشم او گفت من سه تا ميکشم اون يکي گفت من 4 تا ميکشم رقابت بين قبيلهها شد تا جايي که 100 تا شتر کشتند. اميرالمومنين(عليه السلام) فرمود آبگوشتش را بريزيد توي بيابانها که شغالها بخورند گوسفند و شتري که براي خدا کشته نشود گوشتش را بايد شغالها آنرا بخورند آدم خور نيست. کار مسلمان بايد جهت دار باشد براي خدا باشد.
«فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» از اين معلوم ميشود اطعام هم يک رقم شکر است آدمهايي که خداوند به آنها پول داده ميگويند الحمدلله خدايا 100هزار مرتبه شکر کافي نيست «وَ انْحَرْ» بايد بدهي حالا که خدا به تو(کوثر) داده تو هم بايد به مردم بدهي. اينقدر اتاق بزرگ داريم که هيچ افطاري در آن داده نميشود و اينقدر اتاقهاي کوچک داريم که مرتب در آن افطاري داده ميشود اين برکت است. يک کاغذ 2-3 ريال ارزش دارد اما يکوقت ميبيني کاغذ ارزان آتش ميگيرد و وقتي آتش گرفت تنههاي درخت را ميسوزاند آدمهايي هستند که سواد و پولشان کم است اما يک جامعهاي را راه مياندازند مثل کاغذ سفيدي که ميسوزد و تنه درخت را روشن ميکند آدمهايي هم هستند بي خاصيت. برکت غير از عدد است. ما به تو(کوثر) داديم يک دختر است اما مبارک است. خدا کند هر چيزي برکت داشته باشد. حاج شيخ عباس قمي يک کتاب مفاتيح نوشت الله اکبر واقعاً الله اکبر ميليونها کتاب نوشته شد. اما اين کتاب مفاتيح همه را زد کنار رفت بغل قرآن هر خانهاي يک قرآن است بغلش يک مفاتيح بعد هر کس هم ميخواهد با خدا حرف بزند يک مفاتيح برمي دارد يعني رابط بين خالق و مخلوق مفاتيح است از عمرش استفاده کرد. آيت الله مرواريد از علماي مشهد ميگفت با حاج شيخ عباس قمي رفتيم(تُرقبه) يکي از دهاتهاي مشهد يکي از افرادي که باغ داشت ايشان را دعوت کرده بود ايشان نشست سلام عليکم احوال شما(حاج شيخ عباس قمي مال 50 سال پيش است گرچه يکي از تحصيلکردههايي که ميخواست گزينش بشود براي استخدام گفتند حاج شيخ عباس قمي کيه؟ گفت يکي از اصحاب پيغمبر(صلي الله عليه و آله)) ايشان گفت من هم بغلش بودم آقاي صاحب باغ دعوت کرده بود يک احوالپرسي کرد و شروع کرد به نوشتن. صاحب باغ آمد و گفت آقا من شما را دعوت کردم به(تُرقبه) که استراحت کنيد. حاج شيخ عباس قمي گفت تو ميگويي نان امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) است ولي امروز ناني که به شما ميدهم سهم امام نيست ملک شخص خودم است خمس و کفاره و نذر نيست از ملک شخصيام است که ميخواهم يک ناهار خوب بدهم به شما ميخواهم امروز کيف کني ميخواهم امروز آب و هواي خنک بخوري ايشان گفت: يعني شما ميگوئيد من از خدا عمر بگيرم براي خدا کار نکنم؟ هيچي آقا هر کاري ميخواهي بکن. فقط جواب سلام احوالپرسي مينشست مينوشت ده دقيقه عمرش را حرام نکرد چقدر جوانها عمرشان را حرام ميکنند.
پول خرج کردن عقل ميخواهد دعا کردن عقل ميخواهد امام سجاد(عليه السلام) ميفرمايد خدايا به من عقل بده کجا پول خرج کنم. اينطور نيست که فقط پول درآوردن مغز ميخواهد خرج کردن هم هنر ميخواهد. «وَ أَصِبْ بِي سَبِيلَ الْهِدَايَةِ لِلْبِرِّ فِيمَا أُنْفِقُ مِنْهُ»(صحيفه سجاديه، دعاى 20)(دعاي مکارم الاخلاق) يعني خدايا يادم بده کجا چطوري پول خرج کنم. بهترين شکر نماز است «فَصَلِّ».
«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ» به تو متلک ميگويند که تو دختر داري و ديگر سوت و کور است من به تو کوثر دادم يک زهرا(عليهاالسلام) دادم نفس کشي روي کره زمين نيست که مثل پيغمبر(صلي الله عليه و آله) بتواند بچه هايش روشن باشد تمام سيدها وضعشان روشن است غير از سادات هيچ کس ديگر نميتواند پسران و ذريه نام و نشان دار و روشني داشته باشد سيدها افتخار کنند. چرا وقتي امضا ميکنيد مينويسد دکتر فلان وزير فلان خوب بنويس سيد افتخار کن که مادرت زهراست(عليها السلام) در تابلوهايتان بنويسيد سيد آخر شما که(سيد)ي را حذف ميکنيد عملاً همکار همان ميشوي که ميگفت پيغمبر(صلي الله عليه و آله) ابتر است يعني سوت و کور. بهترين خانهها خانهاي است که در آن پسري باشد بنام محمد بعضيها ميگويند داداشم محمد دارد خواهرم فاطمه دارد چطور در دبيرستان نميگويي والله داداشم ديپلم دارد من ديگر نميخواهم ديپلم بگيريم چطور توي ديپلم نميگويي خواهرم دارد برادرم دارد ميگويي توي هر خانهاي ميخواهيم بچه هايمان ديپلم و ليسانس باشد خوب توي هر خانهاي محمد و احمد باشد چه اشکال دارد. من اگر خجالت نميکشيدم اسم دختر سومم را فاطمه شماره 2 ميگذاشتم چون زهرا و فاطمه دارم دختر سومم را ميخواستم فاطمه شماره 2 بگذارم از ترس خنده مردم زينب گذاشتم. افتخار کنيد که در همه خانهها زهرا و فاطمه باشد اين چيزها هر کسي بايد داشته باشد. حديث داريم حتي خداوند روز قيامت افرادي که دستشان خالي است يعني مثلاً ميگويند عبادتت دنبالش ريا بود قبول نيست کساني که دستشان هيچ جا بند نيست ميگويند چون اسم بچه هايت را محمد و علي و فاطمه و مهدي گذاشتي بخاطر اسم مقدس من به شما رحم ميکنم اينها دستگيرههاي قيامت است و ما هم در قيامت خيلي نياز به دستگيره داريم.
«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ»، «فَصَلِّ» نماز هم بلافاصله باشد «فَصَلِّ»(فاء) يعني فوري باشد براي بعد يعني چه؟ کار خوب را تند بکنيد اينکه ميگويند عجله کار شيطان است در کارهاي غيرعبادي. در کارهاي عبادي عجله کار خداست ميخواهي افطاري بدهي نگو حالا باشد شب 29 يا دهه سوم بلکه دهه سوم نبودي يا مانعي پيش آمد. من يک فيش حج دو سال ديگر دارم حالا ان شاء الله 2 سال ديگر خمس خواهم داد بابا حالا شايد نبودي. به امام صادق(عليه السلام) گفتند آقا چشم بعضي مردهها باز و چشم بعضي بسته چرا؟ گفت آنکه باز بوده نرسيده ببندد آنکه بسته نرسيده باز کند. بعضيها ميگويند باشد براي بعد توبه ميکنيم خوب از کجا؟ شايد مُردي. شما بنويس به من بده که تا فلان سال هستي من هم زيرش مينويسم اکنون که ايشان قول داده تا 80 سال باشد پس تا 75 سال آزاد 5 سال آخر خوب ميشود آدم نميداند. «فَصَلِّ» نماز اول وقت. از رسول خادم ياد بگيريد تا در کشتي پيروز شد همانجا سجده کرد نگفت نگاه ميکنند خوب بکنند چطور ديگران که کول هم سوار ميشوند خجالت نميکشند من سجده ميکنم خجالت ميکشم؟ اگر بناست کسي خجالت بکشد بايد آنها خجالت بکشند من به شکرانه اينکه خداود به من توفيق داد سجده شکر ميکنم اگر همه کشورها گل ميزنند کول هم سوار ميشوند ما هم کول هم سوار شويم موقع گل زدن پس ما خودباخته هستيم ما بايد خط بدهيم نه اينکه خط بپذيريم فوتباليستهاي ما بايد امام ديگران باشند. قرآن ميفرمايد «وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقينَ إِماماً» فرقان/74 يعني خدايا تک تک ما را امام قرار بده يعني فوتباليستهاي جمهوري اسلامي بايد به تمام فوتباليستهاي کشورهاي اسلامي خط بدهند.
در سازمان ملل که مقام معظم رهبري رفته بودند گفتند «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم» و صحبتشان را شروع کردند تا آنزمان «بِسْمِ اللَّهِ» رسم نبود بعد سران کشورهاي اسلامي که ميآمدند صحبت کنند يک «بِسْمِ اللَّهِ» ميگفتند. خودتان را حفظ کنيد هويت خودمان را نگه داريم.
«إِنَّا أَعْطَيْناكَ الْكَوْثَرَ» ما به تو فاطمه(عليها السلام) داديم که حسين(عليه السلام) هم در کربلا بگويد دليل اينکه زير بار يزيد نميروم چون شير فاطمه(عليها السلام) را خوردهام مادرم زهراست(عليها السلام) بله به يزيد بگويم زين العابدين(عليه السلام) هم افتخار ميکند که مادرم زهرا(عليها السلام) است همه امامان ما افتخار ميکنند که مادرشان زهرا(عليها السلام) است. متلک گفت لبش را قيچي ميکنم آن کسي که به مقدسات حمله کند نابودش ميکنم. «فَصَلِّ لِرَبِّكَ وَ انْحَرْ» كوثر/2 شکرانه اين نعمتها نماز است همه ماشينهاي کشورها يا رو به شرق ميروند يا غرب. ماشيني که درست راه ميرود ماشين جمهوري اسلامي است همه رانندهها يا مستاند يا ديوانه يا عاقل يا شرقي يا غربي يا گيج اما راننده عادل راننده جمهوري اسلامي است ماشين اسلام راننده امام(رحمة الله عليه) امت حزب الله «فَصَلِّ» مسجدها شلوغ بشود نماز اول وقت «وَ انْحَرْ» خمس و زکات بدهيد به فقرا رسيدگي کنيد سر سفره چند رقم افطاري است عدهاي ندارند.
«والسلام عليکم و رحمة الله و برکاته»