متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1375/10/30
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم»
«تَبَّتْ يَدا أَبي لَهَبٍ وَ تَبَّ» مسد/1 يعني خسراني که به هلاکت انجام مي‌شود خسارتي که طرف داغون بشود يک وقت روي ماشين خط مي‌افتد يک وقت ماشين توي دره مي‌افتد و نيست و نابود مي‌شود. «تَبَّتْ يَدا» نيست و نابود شد، هلاک شد، بريده باد «يَدا أَبي لَهَبٍ» دو دست ابولهب قطع شود مرگ بر او باد.
«ما أَغْنى عَنْهُ مالُهُ وَ ما كَسَبَ» مسد/2 نه مال او و نه آنچه بدست آورده هيچکدام بحالش سودي نداشت. ابولهب پولدار بود تلاشگر بود نه پول‌اش و نه تلاشش کار ساز نبود «سَيَصْلى ناراً ذاتَ لَهَبٍ» مسد/3 بزودي وارد آتشي مي‌شود آتشي شعله دار آتش جهنم «وَ امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ» مسد/4 زنش نيز هيزم کش دوزخ است آتش افروز معرکه بود آنجا هم دچار قهر خدا مي‌شود «في جيدِها حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ» مسد/5 روي سينه اين خانم گردنبند ليف خرما است ريسماني از ليف خرماي بافته شده ديگر چه مي‌خواهد.
در قرآن فحش داريم يا نه؟ بله بعضي‌ها را بايد فحش داد. امير المومنين(عليه السلام) 19 نفرين و لعنت به افرادي دارد. قاسطين، مارقين خوارج، ماکثين آنهايي که بيعت کردند و بيعت را شکستند، جنگ افروزان جنگ جمل و صفين و نهروان. اصلاً مردم تن پرور بي حال. ميفرمايد «فَقُبْحاً لَكُمْ»(نهجالبلاغه، خطبه 27) قبيح باد بر شما. امام حسين(عليه السلام) ميفرمايد: «تَبّاً لَكُم»(اللهوف، ص96) مرگ بر شما. به بعضي‌ها ميفرمايد «مَا لِي أَرَاكُمْ أَشْبَاحاً بِلَا أَرْوَاحٍ وَ أَرْوَاحاً بِلَا أَشْبَاحٍ»(نهجالبلاغه، خطبه 108) يعني‌اي کساني که شبح هستيد اما روح نداريد لاشه هستيد «يَا أَشْبَاهَ الرِّجَالِ وَ لَا رِجَالَ»(نهجالبلاغه، خطبه 27)اي کساني که قيافه مرد داريد ولي شما نامرديد. بعضي جاها بايد افراد را ديناميتي و نارنجکي گذاشت خلاصه «صَبَّحْكُمْ اللَّهُ بِالْخَيْرِ» همه جا کارساز نيست گاهي بايد ورود، ورود هجومي باشد. بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ «اقْتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسابُهُمْ وَ هُمْ في غَفْلَةٍ مُعْرِضُونَ» انبياء/1 چند روز ديگر مي‌ميريد چرا خوابيد‌اي بابا بگو «صَبَّحْكُمْ اللَّهُ، مَسَّاكُمْ اللَّهُ» ول کن دو سه روز ديگر مي‌ميري رو دربايستي نداريم بعضي‌ها بدون «بِسْمِ اللَّهِ»، «بَراءَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَسُولِهِ إِلَى الَّذينَ عاهَدْتُمْ مِنَ الْمُشْرِكينَ» توبه/1 سوره برائت بسم الله هم ندارد. پس بعضي افراد در بعضي صحنه‌ها خلاصه خشونت لازم است. اينکه در سيستم‌هاي آموزش و پرورش همه‌اش مي‌گويند لطافت لطافت محبت اين درست نيست ما کتک هم داريم چيزي بنام کتک هم بايد باشد منتهي موارد کتک يک موارد استثنايي است. حالا تا يک کسي نمره دير آورد يا تا رفت پنير بياورد شور بود رفت يک چيزي خريد اشتباه بود دست زدن ما خيلي نقد است فوري مي‌زنيم. اصل زدن درست است اما تشراش لازم است پيغمبر ما(صلي الله عليه و آله) يک زن هم طلاق نداد اما مي‌فرمود اگر نق نق مي‌زنيد. آخر زنهاي پيغمبر(صلي الله عليه و آله) مي‌گفتند فلاني طلا دارد ما چه گيري کرده‌ايم زن تو شديم «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْواجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَياةَ الدُّنْيا وَ زينَتَها فَتَعالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَ أُسَرِّحْكُنَّ سَراحاً جَميلاً» احزاب/28 اگر واقعاً دنبال طلا و نقره هستيد طلا و نقره و مهرتان را بدهم برويد زن کس ديگري بشويد البته زن کس ديگري نمي‌توانستند بشوند. اگر بچه‌ها بدانند از نظر قانوني دست معلم و استاد و مربي و پدر و مادر بسته است خوب همه جا اخلاق کارساز نيست يک جاهايي خشونت لازم است. مرحوم بهشتي مي‌فرمود عاطفه در حد وفور. خشونت در حد اظطرار يعني تا مضطر نشديم خشونت نکنيم. مثل عمل جراحي است تا با قرص آسپرين خوب مي‌شود شکمش را پاره نکن ما نه، زود جراحي مي‌کرديم. تربيت بدون خشونت نمي‌شود. اين سوره قصه‌اي دارد – آيه نازل شد «وَ أَنْذِرْ عَشيرَتَكَ الْأَقْرَبينَ» شعراء/214اي پيغمبر(صلي الله عليه و آله) بستگانت را دعوت کن و به آنها هشدار بده حضرت به امام علي(عليه السلام) فرمود يک گوسفندي در خانه آبگوشت درست کن غذا درست کن بده به فاميل که حدود 40 نفر بودند و آنها را دعوت کن آمدند غذا خوردند پيغمبر(صلي الله عليه و آله) بعد از غذا بلند شد و گفت من پيغمبر شدم به من وحي آمده و شما بايد اينچنين و آنچنان. ابولهب که عمو بود گفت «تَبّاً لَكَ»(المناقب، ج1، ص46) جسارت کرد تا جسارت کرد آيه نازل شد «تَبَّتْ يَدا أَبي لَهَبٍ وَ تَبَّ» موشک جواب موشک. بعضي سرودها فوري جا مي‌افتد مثل(هرگز نکن فراموش لامپ اضافه خاموش) من آخوند ريش سفيد هم حفظ کردم اين سوره ريتم داشت سوره که نازل شد همه بچه عربها حفظ کردند ابولهب چنان در هجوم تبليغاتي قرار گرفت رفت که رفت بعد هم اين آيه پيش گويي بود ابولهب به مرضي مبتلا شد بدنش بو برداشت و مرد جنازه‌اش روي زمين ماند مي‌ترسيدند واگير باشد هيچکس به آن دست نزد آخرش دو سه نفر غريبه آوردند به آنها پول دادند که ندانند اين کيست. غريبه‌ها او را دفن کردند. بايد رگبار تبليغات بست.
بعضي مسجدها نماز شب خوان هستند اما مرگ بر آمريکا نمي‌گويند «تَبَّتْ يَدا أَبي لَهَبٍ وَ تَبَّ» کسي که مي‌خواهد دست اسلام را قطع کند بايد دستش را قطع کرد. اگر به انگلستان بگويند 1 ميليارد مسلمان هست که تمام اينها نماز مي‌خوانند روزي پنج مرتبه نماز مي‌خوانند و بغل هر نماز روزي 5 مرتبه مي‌گويند مرگ بر انگليس بخاطر اينکه حامي سلمان رشدي هستي او ديگر فکر نمي‌کند روزي 5 ميليارد فحش مي‌ارزد که من سلمان رشدي را نگه دارم يا نه مي‌گويد اين جانور را بگيريد و در سطل زباله بياندازيد او هم حساب مي‌کند. اما اگر سکوت، آقا و مريد هر دو چرتي خواب نماز شب مي‌خوانند اما هيچي اگر ديد مسجدهاي ما مرده و مسجدي‌هاي ما بي حال‌اند آن هم براي سلمان رشدي دو پليس مي‌گذارد و حفظش مي‌کند اما بايد چنان به رگبار تبليغات ببندند. . . شما خيال مي‌کنيد به شاه گلوله زدند شاه که با گلوله نرفت از داخل هر ديواري مرگ بر شاه مرگ بر شاه ديد تمام آجر و ديوارها مي‌گويند مرگ بر شاه هيچي ديگر گريه کرد و سوار شد و رفت. هجوم تبليغاتي يک ارزش است «تَبَّتْ يَدا» بابا ابولهب مرد به قبر مرده که کسي لگد نمي‌زند. نه خير «تَبَّتْ يَدا» ما مي‌خواهيم هر کس فکر ابولهبي دارد فکرش از کله‌اش بيرون برود کسي که حالا هم در مقابل مرجعيت و رهبري بايستد همان است دنيا بايد بفهمد مسلمانها زنده‌اند.
زمان مرحوم بروجردي شهيد بهشتي مي‌خواست مسجدي در آلمان بسازد چند مهندس مسلمان غربي و غير غربي اينها براي معماري قديمي به اصفهان آمدند مي‌خواستند گنبد و آثار باستاني اصفهان را ببينند که شبيه اينها را در اروپا مسجد بسازند همان زمان آقاي بروجردي مرد. تا ايشان مرد ديدند در و ديوار اصفهان گريه کردند گفتند چي شده؟ گفتند رهبر ما مرده چنان عوض شدند که اينها فيلم و عکسبرداري گنبد و بارگاه گفتند يک روانشناسي روي مردم ايران بکنيم مردم ايران تا اين رقم مرجعيت داشته باشند نمي‌شود با آنها هيچ کاري کرد اين درس است. سه گروه را به مکه مي‌برند آشپز و آخوند و دکتر. توي مسجد الحرام نشسته بودم چون توي تلويزيون مشهورم ايراني‌هايي که سالها ما را در شيشه ديده‌اند حالا که در مکه ما را مي‌بينند مي‌ريزند سرمان با بوسه آخر پيش نماز مسجد الحرام که مي‌آيد نماز مي‌خواند انگار يک گربه مي‌آيد هيچکس به او محل نمي‌گذارد بچه طلبه‌ها که جايي مي‌آيد اسپند و گوسفند و صلوات و زنده باد و مرده باد يک مرتبه من نگاه کردم 40-50 نفر دور من با بي سيم به هم مي‌گويند يک حلقه 20 متري يک حلقه 40 متري مي‌گفتند اين کيه؟ گفتند اين يک شيخ ايراني است اگر عمامه سرم بود لابد مي‌گفتند پسر امام(رحمة الله عليه) است. گفتند آقا اين يک معلم است گفتند ايران اينقدر به معلمش احترام مي‌گذارد گفتند بله اين هم چون معلم قرآن است. من از قرآن جدا شوم يعني هيچي اين احترام به مرجعيت احترام به قرآن احترام به عاشورا زندگي ما را اينها نگه داشته مثل رطوبت هواي مازندران. رشت و مازندران کسي آبياري نمي‌کند اما همان رطوبت فضا را سر سبز نگه داشته حال و هواي عاشورا مردم را نگه مي‌دارد امام(رحمة الله عليه) ميفرمايد ما هر چه داريم از عاشورا داريم تبصره و آئين نامه هم نمي‌خواهد بايد با «تَبَّتْ يَدا» موج بوجود آورد.
«درسها»
1- تنفر و برائت در اسلام اصل است. «تَبَّتْ يَدا» بريده باد. آقا من با همه مي‌سازم باسمه تعالي غلط مي‌کني بعضي‌ها افتخار مي‌کنند ما با همه مي‌سازيم خيلي کار غلطي است. يک کسي آمد نزد شخصي و گفت آقا فلاني را همه دوستش دارند گفت چه آدم خرابي چون اگر بدها هم دوستش دارند پيداست اين. . . جاذبه و دافعه مرحوم مطهري براي حضرت امير(عليه السلام) نوشته.
2- ضابطه بر رابطه مقدم است. مکتب نه خانواده. ابولهب عموي پيغمبر(صلي الله عليه و آله) بود حضرت دو سه عموي خوب داشت مثل ابوطالب که ماه رمضان هم از دنيا رفت که عجيب آدمي بود روي حسادتي که معاويه به علي بن ابي طالب(عليه السلام) داشت اينکه مي‌گويد «وَ امْرَأَتُهُ» اين هم عمه معاويه است اينکه ميفرمايد «في جيدِها حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ» گردنبنداش ليف خرما است يک گردنبند طلا داشت خيلي با آن پز مي‌داد گفت من اين گردنبند طلا را مي‌فروشم خرج نابودي پيغمبر(صلي الله عليه و آله) مي‌کنم. هيزم مي‌آورد شبها مي‌رفت توي راه پيغمبر(صلي الله عليه و آله) مي‌گفت مي‌خواهم اين تيغ‌ها به پاي پيغمبر(صلي الله عليه و آله) برود پايش خوني شود و من کيف کنم. آنوقت امام علي(عليه السلام) ميفرمايد معاويه مي‌بيني «في جيدِها حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ» عمه‌ات است تو از آنهايي اما خديجه(عليها السلام) از ماست.
سؤال ايدئولوژي: مبارک ترين فرد در دنياي اسلام کيست؟ يعني چه خانوده‌اي در اسلام از همه خانوده‌ها برکت‌اش بيشتر بود؟ من مي‌گويم خانواده ابوطالب چون مرد بود يکي از بچه هايش علي(عليه السلام) بود که از ايشان 11 بچه بود امام‌هاي ما يکي از بچه هايش عقيل بود ديگري جعفر طيار بود که در جنگ موته دو دستش قطع شد حضرت مسلم پسر عقيل بود مسلم دو بچه داشت طفلان مسلم تقريباً 17-18 نفر از نوه‌هاي ابوطالب در کربلا شهيد شدند آنوقت زن ابوطالب فاطمه بنت اسد بود که کعبه شکافته شد. اصلاً خانواده‌اي براي اسلام مبارک‌تر از خانواده ابوطالب نيست حمزه هم عموي او بود که لقب سيدالشهدا گرفت و در جنگ احد شهيد شد و فاطمه زهرا(عليه السلام) هفته‌اي دوبار به سر قبرش مي‌آمد. بعضي عموهاي پيغمبر(عليها السلام) اينقدر خوب بودند بعضي جانور بودند مثل ابولهب «تبت يدا» ما کاري به خويشاوندي نداريم حساب او از حساب او جداست. گاهي دو سه برادرند اينها بايد حسابهايشان از هم جدا باشد پدر و مادر يکي اما تو شراب مي‌خوري من نمي‌توانم به خانه تو بيايم ما با هم سر شراب رو دربايستي نداريم بله يک جايي کوتاه مي‌آئيم من نماز جمعه مي‌روم تو نمي‌روي خيلي خوب من نماز جماعت مي‌روم تو نمي‌روي خيلي خوب اما در نماز برادر تارک الصلاة من نمي‌توانم با او رقيق باشم. سر سفره ايي که شراب هست به هيچ قيمتي نمي‌شود شرکت کرد. مقام معظم رهبري زماني که رئيس جمهور بودند رفتند يکي از کشورها گفتند آقا سر سفره شراب است فرمود شراب، برگشت گفتند آقا همه روابط به هم مي‌خورد به درک حالا نانش آجر مي‌شود اين حرفها چيه؟ زن توي خانه اگر ديد شوهرش شراب دارد بايد شيشه را بر دارد و بشکند ببخشيد شراب را بايد خالي کنند چون شيشه قيمتي است بعضي وقتها نبايد ترحم کرد.
مکتب بر خانواده مقدم است نبايد بگويند ابولهب عمو است قرآن ميفرمايد «فَمَنْ تَبِعَني فَإِنَّهُ مِنِّي» ابراهيم/36 هر کس پيرو ما است از ما. 1000 ابولهب را مي‌گويند «تَبَّتْ يَدا» آنوقت سلمان فارسي را مي‌گويند «سَلْمَانُ مِنَّا أَهْلَ الْبَيْت»(المناقب، ج1، ص85) اهل بيت اصطلاحي. عموي پيغمبر(صلي الله عليه و آله) مي‌شود «تَبَّتْ يَدا».
3- نام جنايتکاران بزرگ بايد عبرت ديگران بشود. قرآن ميفرمايد در همه بدنها بدن فرعون «فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً» يونس/92 ميفرمايد فرعون بدنت را که در درياي رود نيل غرق کرديم بدنت را به ساحل مي‌اندازيم که موميايي کنند و در تاريخ بماند و تنها جنايتکاري که بدنش مانده. . . از معجزات قرآن است که فرموده من بدنت را تا آخر تاريخ نگه مي‌دارم «فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ لِتَكُونَ لِمَنْ خَلْفَكَ آيَةً» تا براي تاريخ آيه باشي. ابولهب که نيست استخوانهايش هم آتش گرفت اما بايد اين «تَبَّتْ يَدا» را بخواني براي اينکه با فکرش مخالفت کني.
4- پاسخ مخالفين را مثل خودش بدهيد. او گفت «تَبّاً لَكَ» شما بگوئيد «تَبَّتْ يَدا»
5- کيفر توهين به مقدسات شعار(مرده باد) است کسي که به مقدسات ما توهين مي‌کند بايد گفت مرده باد. گاهي مي‌گويند شما چرا مي‌گوئيد مرگ بر منافقين و صدام مرگ بر آمريکا اين کجاست؟ همين «تَبَّتْ يَدا» چون ابولهب هر زماني يک کسي است.
ما در حديث داريم خداوند سه صدا را دوست دارد 1- صداي قلم دانشمند. دانشمندان قديم با ني مي‌نوشتند که تق تق مي‌کرد 2- صداي چرخ پيرزن. چون پيرزنهاي قديم پنبه‌ها و پشم‌ها را با چرخ نخ مي‌کردند 3- صداي پاي سرباز. که رژه مي‌رفتند امروز با قلم نمي‌نويسند بلکه چاپخانه است امروز کارخانه است امروز توپخانه است خداوند دوست دارد جامعه هم فرهنگ‌اش رو به رشد باشد و هم نيروي مسلح‌اش.
6- ضربه‌هاي فاميل دردناک‌تر است. پيغمبر(صلي الله عليه و آله) خيلي مخالف داشت اما به ابولهب ميفرمايد «تَبَّتْ يَدا» ضربه‌هاي دوست سنگين‌تر است آخر آدم از دوست و فاميل توقع ندارد. در امام‌هاي ما دل امام حسن(عليه السلام) بيشتر مي‌سوزد چون قاتل‌اش زنش بود.
7- ما بايد نابودي کامل کفر را آرزو کنيم. نمي‌فرمايد «تَبَّتْ يَده اَبِي لَهَب» ميفرمايد «تَبَّتْ يَدا» دو دستش با 50 درصد راضي. . . بايد صد در صد. به يک کسي گفتند شنا بلدي گفت 50 درصد گفتند يعني چه؟ گفت شيرجه مي‌روم اما بيرون نمي‌آيم! پس يعني هيچي بعضي چيزها 50 درصدي نيست.
از همه گذشته درست است که ابولهب اسم يک شخص است اما سنبل يک تفکر است «ما أَغْنى عَنْهُ مالُهُ وَ ما كَسَبَ» مال‌اش به دردش نخورد. در قرآن زياد داريم که بابا روز قيامت مال به دردت نمي‌خورد «لَنْ تُغْنِيَ عَنْهُمْ أَمْوالُهُمْ وَ لا أَوْلادُهُمْ مِنَ اللَّهِ شَيْئاً» آل عمران/10 قرآن دو آيه نقل مي‌کند يکي آنهايي که مال مست‌شان مي‌کند از خدا غافل مي‌شوند يکي آنهايي که مال را کنار مي‌گذارند مي‌روند ياد خدا «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ» نور/37 درود بر کساني که صداي اذان را مي‌شنوند مغازه را تعطيل مي‌کنند خدا از اينها تعريف کرده تجارت و معامله اينها را از ياد خدا غافل نمي‌کند. از گروهي هم انتقاد کرده که پيغمبر(صلي الله عليه و آله) در نماز جمعه خطبه مي‌خواند در مسجد طبل زدند که جنس آوردند «وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً» جمعه/11 يکمرتبه از صفوف وسط نماز جمعه بلند شدند رفتند شانه تخم مرغ بخرند. يعني هم انتقاد مي‌کند از آنهايي که از ذکر خدا رفتند سراغ دنيا و هم ستايش مي‌کند از آنهايي که دنيا اينها را جذب نکرده «ما أَغْنى عَنْهُ مالُهُ وَ ما كَسَبَ» گاهي مال هست گاهي «ما كَسَبَ» است يعني تخصص. ممکن است کسي پول نداشته باشد اما يک چيزهايي را کسب کرده هنر، تجربه تخصص. ميفرمايد نه هنر به دردش خورد نه هنر و نه مال و نه مالي که از ارث داشت نه مالي که با زحمت پيدا کرده بود. «سَيَصْلى ناراً ذاتَ لَهَبٍ» «سـَ» يعني در آينده نزديک «يَصْلى» وارد مي‌شود، در آينده‌اي نزديک وارد مي‌شود به آتشي که «ذاتَ لَهَبٍ» داراي «لَهَب» شعله است. ابولهب هم مي‌گويند بچه‌اي نداشته که بگويند ابولهب يعني پدر لهب منتهي صورتش سرخ بود مي‌گفتند ابولهب مثل حميرا که حميرا يعني زني که صورتش سرخ است ميفرمايد اين صورتهايي که گل بر انداخته(صورت ابولهب) وارد آتش مي‌کنيم که گل بر انداخته.
«و امْرَأَتُهُ حَمَّالَةَ الْحَطَبِ» ما چهار رقم زن و شوهر در قرآن داريم. زن و شوهري که همفکري مي‌کنند در حق. ديروز در همين جا يک جانباز تا مي‌خواستند نماز بخوانند فوري زنش يک ليوان آب آورد و اين جانباز را وضو داد يکي از دوستان ما مي‌گفت من گريه‌ام گرفت. بعضي زن و شوهرها همفکري مي‌کنند در پدر سوختگي. مثل ابولهب و زنش «تَبَّتْ يَدا»، «و امْرَأَتُهُ» اينها هر دو همفکرند منتهي در بدجنسي. بعضي وقتها مرد خوب است زن ناجنس است مثل حضرت نوح و حضرت لوط دو زن بدجنس داشتند. گاهي زن خوب است مرد بدجنس است مثل زن فرعون.
«في جيدِها حَبْلٌ مِنْ مَسَدٍ»، «جِيد» يعني جايي که گردنبند هست. سينه او ليف خرما است اين هم تحقير است يعني اگر ديديد يک کسي با زرق و برق جلوه مي‌کند بايد تحقير کرد طلا به شرطي ارزش دارد که اين طلا در راه خدا باشد يکي از راه‌هايي که اگر خواسته باشيم در جامعه گناه کم باشد اينست که به گناهکار که رسيديم عبوس کنيم اگر يک کسي گناه مي‌کند ببينيد همه جامعه به او عبوس مي‌کنند تحقير مي‌شود. امام صادق(عليه السلام) ميفرمايد هر وقت سوره ابولهب را مي‌خوانيد نفرين کنيد بر ابولهب.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
