متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1375/10/25
بسم الله الرحمن الرحيم
«قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» ناس/1 بگو پناه مي‌برم به خدا «مَلِكِ النَّاسِ» ناس/2 خداوندي که حکومت مردم در اختيارش است ملک واقعي است همه چيز دست اوست «إِلهِ النَّاسِ» ناس/3، «مِنْ شَرِّ الْوَسْواسِ الْخَنَّاسِ» ناس/4 پناه مي‌برم به خدايي که رب است و ملک است و اله از شر وسوسه گري که هي ميرود و مي‌آيد تا مرا بشکند «الْخَنَّاسِ» خيز مي‌گيرد آدم تا غافل شد مي‌پرد تا متوجه شد پس ميرود «الَّذي يُوَسْوِسُ في صُدُورِ النَّاسِ» ناس/5 شيطاني که هي ميرود و مي‌آيد تا مرا گول بزند و در سينه مردم رخنه ميکند وسوسه ميکند در روح مردم. کار به افکار و عقائد مردم دارد خيلي کار به مال و مقام ندارد فکر را عوض ميکند تهاجمش تهاجم اعتقادي است حالا نژاد اين وسوسه گر مي‌تواند جن باشد و مي‌تواند مردم باشد. (وسواس) هم بمعناي وسوسه مي‌آيد هم بمعناي وسوسه گر. من بارها گفته‌ام که خدا مي‌داند ده‌ها هزار مرد از خانم وسواسي‌اش ناراحت است اينقدر به من گفتند که خانم من وسواسي است خانم‌هايي که گفته‌اند شوهر ما وسواسي است عمل وسواسي قبول نيست دواي وسواسي هم همين است که بگويي آقا من مي‌خواهم نماز باطل بخوانم مي‌گويد دلم نچسبيد خوب اگر دل باشد خدا نيست. دل منتهي وسواسي‌ها کلماتي مي‌گويند که نگويند ما وسواسي هستيم مثلاً مي‌گويند نظافت، احتياط به مابقي مردم مي‌گويند آدمهاي لاابالي به ديگران سوءظن دارند. اگر با يک ليوان آب وضو گرفتي وسواسي نيستي کسي که بيش از يک ليوان آب براي وضو مصرف مي‌کنند وسواسي است. حالا جالب اينجاست که وسواسي‌ها در خمس و زکات وسواسي نيستند يکي بگويد واله من شک دارم که خمس دادم يا نه يک مرتبه ديگر 2000 هزار تومان به يک فقير بدهم ما وسواسي در خمس نديدم ولي وسواسي در آب ديديم. يک مقدار هم بخاطر اينکه ما وضعمان خوب است وسواسي مي‌شويم.
خدا رحمت کند شهيد مطهري را مي‌گفت مراجعي که در نجف فتوا دادند چون نجف قبلاً آب نبود کوزه گلي مي‌خريدند مي‌گفتند يک خورده آب بريزي پاک است آقاياني که در سامرا فتوا دادند کنار رودخانه هي گفته‌اند بزن توي رودخانه يک مقدار هم چون محيط در ما اثر ميکند يعني وسائل ما را خواب ميکند. وزير احمق کشاورزي زمان شاه رفته بود جايي صحبت کند مي‌گفت اين قديمي‌ها بودند که مي‌گفتند نماز باران نماز باران چيه؟ اعليحضرت دستور مي‌دهند چاه عميق مي‌زنيم خوب اگر باران نيايد زمين هم آب ندارد يعني گيج مي‌شوند زود خدا را فراموش مي‌کنند. خانم در هواپيما گفت تا چند لحظه ديگر هواپيما روي زمين مي‌نشيند گفتند بگو ان شاا. . . گفت ان شاا. . . لازم نيست کامپيوتر نشان داد گفتم همه هواپيماهايي که سقوط ميکند کامپيوتر دارد اين خانم نگاهش به کامپيوتر افتاده بود از خدا غافل شده بود خيال مي‌کرد اگر کامپيوتر نشان بدهد. . . اگر خدا بخواهد ديگر منتظر کامپيوتر نيست. ما زود مست مي‌شويم.
هر کسي هستي بگو پناه مي‌برم. به سوادت تکيه نکن که چقدر باسوادها سقوط کردند. در قرآن داريم «مِنْ بَعْدِ ما جاءَهُمُ الْعِلْمُ» آل عمران/19 کلي آيه در قرآن داريم يعني با اينکه باسواد بود سقوط کرد به سوادت نناز به عبادتت نناز بگو «أَعُوذُ». امام علي(عليه السلام) در نهج البلاغه مي‌فرمايد شيطان 6 هزار سال عبادت کرد بعد مي‌فرمايد من نمي‌دانم 6 هزار سال سالش دنيايي است يا آخرتي سال‌هاي آخرتي «وَ إِنَّ يَوْماً عِنْدَ رَبِّكَ كَأَلْفِ سَنَةٍ مِمَّا تَعُدُّونَ» حج/47 يک روز قيامت به اندازه هزار سال دنياست اگر سال عبادتي شيطان قيامتي باشد سر از کجا در مي‌آورد؟ ! مي‌گفت آب رود نيل قدرت من است/ خواب اصحاب کهف چرت من است. من رفتم خانه 2-3 مرجع يکي آخوند ملا علي همداني. آيت الله معصومي از هم دوره‌هاي امام(رحمة الله عليه) هم دوره آقاي گلپايگاني و اراکي و مراجع تقليد بود رفتم خانه ديدنش گفتم شما عالم آيت الله العظمي 90 ساله اگر يک دعاي مستجاب داشته باشي چه مي‌گويي گفت دعا مي‌کنم خدا عاقبتم را به خير کند ديدم مرجع تقليد هم از عاقبتش مي‌ترسد رفتم خانه آيت الله اراکي گفتم اگر شما خواسته باشيد براي کسي دعا بکنيد چه مي‌گوئيد گفت مي‌گويم خدا عاقبتش را به خير کند.
وسواس هيچوقت آدم را ول نمي‌کند «يُوَسْوِسُ» دائماً وسوسه ميکند عمل وسواسي باطل. وسواسي دائماً گناه کبيره ميکند چون اسراف از گناهان کبيره است و گناه کبيره آدم را از عدالت سقوط ميدهد يعني اسراف آدم را فاسق ميکند. صرفه جويي کنيم.
«صُدُور» سينه. شيطان 4 رقم برخورد ميکند پرتاب، تماس، فرود، همنشين. نسبت به پيغمبرها شيطان وسوسه را پرتاب ميکند چون نمي‌تواند نزد آنها برود و لذا مي‌گويد «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ مِنْ رَسُولٍ وَ لا نَبِيٍّ إِلاَّ إِذا تَمَنَّى أَلْقَى الشَّيْطانُ في أُمْنِيَّتِهِ» حج/52 «أَلْقَى» يعني چيز بغلش ميرود و او را هل ميدهد منتهي متوجه ميشود که شيطان بود مي‌ايستد. آدمهايي مثل ما را فرو ميرود «في صُدُورِ النَّاسِ» آدمهاي بدجنس و خبيث را که فرو کرد بيرون نمي‌آيد «فَهُوَ لَهُ قَرينٌ» زخرف/36 مي‌ايستد يعني شيطان با هر کسي يک جور برخورد ميکند. حريف انبياء نمي‌شود «أَلْقَى» آرزويي که انبياء دارند القاء ميکند بلکه طرح انبياء شکست بخورد. هم شيطان دائمي داريم هم شيطان دوره گرد «مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ الشَّيْطانِ» اعراف/201 طائف يعني دوره گرد يعني نمي‌تواند دائماً پيش مؤمنين بايستد همينطور عبوري مي‌آيد او را هل ميدهد يک عده افراد هم در روحشان «يُوَسْوِسُ في صُدُورِ النَّاسِ» ناس/5.
«مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ» ناس/6 جن چيست؟ «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيمِ» بلد نيستم ولي ده‌ها آيه راجع به جن داريم موجودي است مثل ما خداوند به او خطاب ميکند «يا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ» انعام/130، «مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعينَ» هود/119، «و أن تخلد فيها المعاندين»(مصباحالمتهجد، ص847) جن مثل انسان است در اينکه 1- عقل دارد 2- مومن و کافر دارد «وَ أَنَّا مِنَّا الْمُسْلِمُونَ وَ مِنَّا الْقاسِطُونَ» جن/14 و غيره. . . اينها همه از متن وحي است يعني حديث و اينها نيست شيطان از جن است «فَسَجَدُوا إِلاَّ إِبْليسَ كانَ مِنَ الْجِنِّ» كهف/50 3- مي‌تواند به انسان ضربه بزند 4- شهوت دارد چون وقتي خدا مي‌خواهد از زنهاي بهشت تعريف کند مي‌فرمايد «لَمْ يَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَ لا جَانٌّ» الرحمن/74 نه انسان با اينها تماس گرفته و نه جن پيداست که جن شهوت هم دارد 5- مورد خطاب است 6- پيغمبر به آنها مبعوث ميشود 7- کاربرد دارند 8- صنعت دارند هنر دارند «يَعْمَلُونَ لَهُ ما يَشاءُ مِنْ مَحاريبَ وَ تَماثيلَ وَ جِفانٍ كَالْجَوابِ وَ قُدُورٍ راسِياتٍ» سبأ/13 براي حضرت سليمان(عليه السلام) جني‌ها کار مي‌کردند «وَ الشَّياطينَ كُلَّ بَنَّاءٍ وَ غَوَّاصٍ» ص/37 بنايي و غواصي بلد نبودند جن هم يک موجودي است يکي از آن موجودها شيطان است که ما را وسوسه ميکند راههاي نفوذ شيطان: سياست شيطان سياست گام به گام است اميرالمؤمنين(عليه السلام) سياست شيطان را مي‌فرمايد «اتَّخَذُوا الشَّيْطَانَ لِأَمْرِهِمْ مِلَاكاً وَ اتَّخَذَهُمْ لَهُ أَشْرَاكاً فَبَاضَ وَ فَرَّخَ فِي صُدُورِهِمْ وَ دَبَّ وَ دَرَجَ فِي حُجُورِهِمْ فَنَظَرَ بِأَعْيُنِهِمْ وَ نَطَقَ بِأَلْسِنَتِهِمْ فَرَكِبَ بِهِمُ الزَّلَلَ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الْخَطَلَ فِعْلَ مَنْ قَدْ شَرِكَهُ الشَّيْطَانُ فِي سُلْطَانِهِ وَ نَطَقَ بِالْبَاطِلِ عَلَى لِسَانِهِ»(نهجالبلاغه، خطبه 7)، «بَاضَ» يعني بيضه تخم گذاشت. شيطان اول تخم ميگذارد در روح دانه مي‌پاشد «فَرَّخَ» يعني جوجه داد «دَبَّ» يعني چهار دست و پا به راه مي‌افتد «دَرَجَ» يعني در آغوش مادرش هي رشد پيدا ميکند بعد انسان به جايي مي‌رسد «فَنَظَرَ بِأَعْيُنِهِمْ» اصلاً نگاهش شيطاني ميشود اصلاً هر کاري ميکند بر اساس شيطان است. مي‌گويي برويم فاتحه مي‌گويد پلو هم هست اصلاً يک «قُلْ هُوَ اللَّه» براي مرده نمي‌خواند اصلاً يک کسي کار ميکند، چقدر به او مي‌دهند اينقدر جان ميکند اصلاً فکر نمي‌کنند که يک آدم براي خدا کار بکند مي‌گويد حتماً به او پول داده‌اند. ديدها، ديدهاي عجيب و غريب فکر قاطي شده هر کسي هم بر آن اساسي که خودش هست مي‌گويد «وَ نَطَقَ بِأَلْسِنَتِهِمْ» حرفهايش شيطاني است «فَرَكِبَ بِهِمُ الزَّلَلَ وَ زَيَّنَ لَهُمُ الْخَطَلَ» تخم مرغ دزد کشتي دزد ميشود ذره ذره فساد رشد ميکند. راههاي نفوذش تهديد است توي جبهه مي‌آمدند مي‌گفتند بابا شما حريف آمريکا نمي‌شويد مثل همان ليبرال‌ها «إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ» آل عمران/173 اين را در جبهه به رزمندگان پيغمبر(صلي الله عليه و آله) مي‌گفتند(دشمن شما زياد است نمي‌توانيد حريف آنها بشويد بترسيد) اينها گوش نمي‌دادند. گاهي راه نفوذ تطميع است. فرعون به ساحران گفت اگر شما آبروي موسي(عليه السلام) را بريزيد من به شما اجر مي‌دهم پول مي‌دهم «أَ إِنَّ لَنا لَأَجْراً» شعراء/41 گاهي تضعيف است مي‌گويد بابا حالا تا بعد فعلاً نقد را با نسيه. . . قرآن مي‌فرمايد وقتي مي‌خواستند حضرت يوسف(عليه السلام) را بدزدند و او را داخل چاه بياندازند گفتند ببين «اقْتُلُوا يُوسُفَ أَوِ اطْرَحُوهُ أَرْضاً يَخْلُ لَكُمْ وَجْهُ أَبيكُمْ وَ تَكُونُوا مِنْ بَعْدِهِ قَوْماً صالِحينَ» يوسف/9 يوسف(عليه السلام را بگيريم و او را در بيابانها بکشيم، يا در يک زميني طرحش کنيم که ديگر پدر، يوسف(عليه السلام) نداشته باشد عشق پدر منحصر در شما بشود بعد مي‌گويد «وَ تَكُونُوا مِنْ بَعْدِهِ قَوْماً صالِحينَ» بعد هم توبه مي‌کنيد و آدم خوبي مي‌شويد چون يعقوب(عليه اسلام) يوسف(عليه السلام) را بيشتر دوست دارد او را از پيش چشم يعقوب(عليه السلام) ببريم يا پرتش کنيم يا در جايي دور از چشم پدر سر به نيستش کنيم بابا وقتي يوسف(عليه السلام) را ندارد عشقش متوجه ما ميشود بعد هم بخاطر غلطي که نسبت به يوسف(عليه السلام) کرديم توبه مي‌کنيم اين تسويف است تسويف يعني سوف سوف يعني حالا فعلاً. . . بابا حالا بخور بعداً اجازه‌اش را مي‌گيريم چي چي بخورم؟ حالا فعلاً روزه‌ات را باطل کن بعد قضاي آنرا بگير. اي بابا نمي‌شود اين تسويف است. يکي از راههاي شيطان اين است که مي‌گويد فعلاً استفاده کن بعد يک جوري ميشود.
توجيه: بعضي وقتها توجيه مي‌کنند اينها راههاي شيطان است. پيغمبر(صلي الله عليه و آله) در جنگ تبوک فرمود مسلمانها جنگ جبهه. يک مشت از اين مسلمانها آمدند و گفتند يا رسول الله اجازه بده ما جبهه نيائيم فرمود چرا؟ گفتند اين جنگ تبوک جنگ با رومي هاست راستش را مي‌خواهيد ما ازدواج نکرديم شهوت داريم دخترهاي رومي هم خيلي خوشگلند ممکن است وقتي مي‌آئيم جبهه توي راه دختري را ببينيم حواسمان پرت بشود «وَ مِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ ائْذَنْ لي وَ لا تَفْتِنِّي أَلا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحيطَةٌ بِالْكافِرينَ» توبه/49 بعضي از اين فراريهاي ترسو مي‌گفتند اجازه بدهيد که ما جبهه نيائيم، ما مي‌ترسيم به فتنه بيفيم قرآن مي‌فرمايد «أَلا فِي الْفِتْنَةِ سَقَطُوا» همين که فرمان پيغمبر(صلي الله عليه و آله) را نمي‌شنيد همين بزرگترين فتنه است. اين شامل بعضي از ما طلبه‌ها هم ميشود به بعضي از روحاني‌ها مي‌گويند فلان روستا روحاني ندارد مي‌گويد جوار امام رضا(عليه السلام) حضرت معصومه(عليها السلام) نجف اشرف حوزه علميه قم. بابا فلان شهر 20 هزار نفرند روحاني ندارد فلان روستا آخوند ندارد اين عين همانهايي که مي‌گفتند جبهه نمي‌رويم چون يکبار دختري را مي‌بينيم. بابا زيارت امام مستحب است خود امام حسين(عليه السلام) کعبه را رها کرد و به کربلا آمد. جوار امام رضا(عليه السلام) و امام علي(عليه السلام) اينها بازي است. تا مادامي که يک تارک الصلاة در جمهوري اسلامي هست آنهايي که تکان نمي‌خورند، جواب تهيه کنند بگويند آقا چه کردي؟ بنده 85 سال الحمدلله زيارت جامعه را فراموش نکردم قرآن مي‌فرمايد کساني که هجرت نمي‌کنند از گردونه بيرون کنيد «وَ الَّذينَ آمَنُوا وَ لَمْ يُهاجِرُوا ما لَكُمْ مِنْ وَلايَتِهِمْ مِنْ شَيْءٍ حَتَّى يُهاجِرُوا» انفال/72 کساني که ايمان دارند ولي هجرت نمي‌کنند، اينها هيچ رقم ولايتي نبايد بر شما داشته باشند يعني هيچ پستي به آنها ندهيد چون دين دارد ولي تکان نمي‌خورد.
حيوانها هجرت دارند انساني که هجرت نمي‌کند روز قيامت چه خواهد کرد؟ پناه مي‌برم از اينکه توجيه کنم. چرا نرفتي مسافرت؟ والله قبر حضرت معصومه(عليها السلام) چرا نرفتي جبهه؟ دختران رومي چرا اين گناه را کردي؟ قضايش را مي‌گيريم توي جلسه عروسي که نمي‌شود نماز خواند حالا يک خورده عقب ماشين عروس بوق مي‌زنيم صبح نمازمان را قضا مي‌کنيم اين بوق خدا را فراموش ميکند بوق عروس را گرفته.
تو که پسر عزب داري دخترت جهازيه ندارد چرا مي‌خواهي بروي مکه و پولت را به اين عربها بدهي اينها راههاي شيطان است. طلبه آمد پيش استادش گفت آقا سحر بلند مي‌شوم نمي‌دانم مطالعه کنم يا نماز شب بخوانم نمي‌داند که اگر نماز شب بخواند مطالعه‌اش فايده دارد علم خالي فايده ندارد نماز شب نور است از برکات ماه رمضان نماز شب است. دو رقم نماز شب داريم نماز شب‌هايي که مثل تق تق راديو است مثلاً 7 ثانيه داريم به اذان صبح تق تق. . . ميکند تا اذان بگويد نماز شب‌هاي ما تق تقي است يعني سحري مي‌خوريم آروغ مي‌زنيم بعد هم مي‌بينيم 7 دقيقه وقت است 2 رکعت نماز مي‌خوانيم تا صبح شود. 2 تُن از اين نماز شب‌ها يک قران نمي‌ارزد ولي حالا باز هم بخوانيد. آن نماز شبي که قرآن مي‌فرمايد «تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ» سجده/16 از رختخواب خودش را بکند اين را ديگر نمي‌فرمايد بهشت مي‌دهم مي‌فرمايد «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ مِنْ قُرَّةِ أَعْيُنٍ جَزاءً بِما كانُوا يَعْمَلُونَ» سجده/17 نرخ باقي اعمال را تعيين کرده اما دو چيز را فرموده(هيس) يکي فرموده قَالَ الصَّادِقُ ع: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى يَقُولُ الصَّوْمُ لِي وَ أَنَا أَجْزِي عَلَيْهِ»(كافي، ج4، ص63) روزه مال خودم است هيچکس حرف نزند فضولي موقوف يکي هم فرمود آنهايي که خودشان را از رختخواب بکنند براي نماز شب «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ » هيچکس هيچي نگويد بحث «جَنَّاتٍ تَجْري» بقره/25 نيست اين بحث مربوط خودم است.
دو جا در روايات و قرآن تا آنجايي که من بلدم به عقل ناقص بنده آمده حالا به عقل ناقص بعضي. . . . مرحوم آيت ا. . . طالقاني تفسير که مي‌گفت، مي‌گفت اين به عقل ناقص بنده آمده تا ببينم به عقل ناقص شما چه مي‌آيد با شاگردهايش شوخي مي‌كرد. دو ثواب را خدا گفته هيچکس حرف نزند اجرش با خود من 1- روزه 2- نماز شب. هر چه رفتند پاريس و با امام(رحمة الله عليه) صحبت کردند که با آمريکا نمي‌شود. . .
آرزوها: اينقدر جوان هست مي‌تواند با دختر فاميل، بستگان، هم شاگرديها ازدواج کند ولي دنبال يک آرزو است. به يک جوان گفتم چرا داماد نمي‌شوي رفيقش بغلش نشسته بود گفت اين دنبال يک دختر مي‌گردد که سه شرط داشته باشد 1- پدرش ميلياردر باشد 2- پدرش پير باشد 3- دو دفعه هم سکته ناقص کرده باشد اين آرزو است.
البته ممکن است شيطان در خودم هم نفوذ کند يعني ممکن است همين حرفهايي که من مي‌زنم. . . خدا سلامت بدارد يکي از علماي 90 ساله گفت آقاي قرائتي اگر روز قيامت بفهمي حرفهايي که در تلويزيون مي‌زني براي خدا نباشد تو و ميمون يک جور هستيد يعني ميمون برقصد مردم ايران او را نگاه مي‌کنند تو هم سخنراني کني نگاهت مي‌کنند يک بار نگويي چون 20 – 30 ميليون پاي تلويزيون به حرفهاي من گوش مي‌کنند پس آدم حساب هستي اگر خدا را از قرائتي برداري قرائتي مساوي با ميمون است واقعاً بايد به خدا پناه برد.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
