متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1369/1/15
بسم الله الرّحمن الرّحيم
ماه رمضان امسال خداوند توفيق داده يكى از پيام هاى امير المومنين(عليه السلام) را كه درباره كشور دارى و مردم دارى است را بگوئيم بعد مقايسه كنيم ببينيم از لطف خدا درسايه انقلاب چقدر به اين پيام نزديك شدهايم و چقدر ديگر مانده تا صددر صد به اين پيام برسيم حساب كنيم از زمان طاغوت چقدر فاصله گرفته‌ايم و به اين پيام‌ها چقدر نزديك شدهايم البته هنوز ما صددرصد در خط اميرالمومنين(عليه السلام) آن طور كه امير امومنين مى خواهد نيستيم ولى خوب نه شرقى نه غربى جمهورى اسلامى هستيم اما بايد برويم جلوتر «يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا آمِنُوا« نساء(136) اى كسانى كه ايمان آوردهايد يك كمى برويد جلوتر يعنى روز به روز بهتر چون هركس دو روزش مثل هم باشد باخته است مسلمان بايد هر روزش از روز قبل بهتر باشد. (وَ لَا تَنْصِبَنَّ نَفْسَكَ لِحَرْبِ اللَّهِ) مستدركالوسائل ج13 ص160 اين كسانى كه مسئول مى شوى نصب نكن خودت را براى جنگ با خدا مگر كسى هم با خدا جنگ مى كند بله كسى كه بامردم بجنگد با خدا مى جنگد.
درباره قرض الحسنه داريم كه « مَنْ ذَا الَّذي يُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً« الحديد(11) و چند بار هم در قرآن تكرار شده است خوب خدا كه قرض نمى گيرد اينجا بايد بگويد «يقرض الناس» كيه كه به مردم قرض الحسنه بدهد عوض اينكه بگويد «يقرض الناس» گفته «يقرض الله» يعنى قرض به مردم قرض به خداست «قرضا حسنا» چيست كه مى گويند صندوق قرض الحسنه «قرض حسنا» شرايطى دارد:
1- زود به او بدهى سه شنبه برنامه ريزى مى كند چنان كن كه شب جمعه پول دستش برسد گاهى وقتها تقاضا از قرض الحسنه ما فرودين است و جوابش شهريور.
2- بى منت باشد از حلال باشد به مورد باشد و نگاه كنيد اينا نفرموده آى كسى كه مسئول مى شوى با مردم بجنگ عوض «حرب الناس» فرموده «حرب الله» خصومت با مردم خصومت با خداست اينها يك ارتباطاتى است كه ما نمى دانيم. مثلاً مادر با خدا يكى مى شود حضرت آمد بالاى سر جوانى داشت جان مى كند پيغمبر فرمود بگو «لااله الا الله» زبان جوان بند آمد نتوانست بگويد هرچه فرمود بگو لحظه مرگ است جوان نگفت. حضرت ديد زنى بالاى سرش نشسته فرمود تو مادرش هستى گفت بله گفت از اين جوان راضى هستى گفت نه فرمود به خاطر من رسول الله از ايشان راضى شو مادر گفت چشم بخشيدم اين بچه خيلى به من ظلم كرد اما به خاطر شما او را بخشيديم تا مادر جوان را بخشيد حضرت فرمود بگو «لااله الا الله» جوان گفت اين پيداست كه توحيد بند به مادر است، مادر با خدا شريك است مادر راضى نباشد خدا راضى نيست نظام مثل ماشين است شما استارت ماشين را مى زنى اگزوز آن دود مى دهد يعنى آنها با هم ارتباط دارد.
شرائط قبولى نماز شرط سياسى اجتماعى بهداشتى خانوادگى اقتصادى اينطور نيست هركس نماز بخواند يا روز بگيرد نماز و روزه‌اش قبول است.
شرط سياسى، كسى كه نماز بخواند و رهبرش آسمانى نباشد نماز او قبول نيست عمرى نماز بخوانى خط ولايى نداشته باشى يعنى خطت رهبرى آسمانى نباشد نماز به شرطى قبول است كه غيبت كسى را نكنى نماز بخوانى غيبت بكنى يعنى آبروى كسى را بريزى نمازت قبول نيست. نماز بخوانى شراب بخورى نمازت قبول نيست، نماز بخوانى همسرت رااذيت كنى نماز قبول نيست زن و شوهرى كه همديگر را اذيت مى كنند كسى كه ماليات نمى دهد زكات نمى دهد نمازش قبول نيست اينها حديث است.
(فَإِنَّهُ لَا يَدَ لَكَ بِنِقْمَتِهِ) تو دستى برايت نماند، يعنى در مقابل قهر خدا تو دستى ندارى جلوگيرى كنى تو بيچاره هستى يك وقت نگويى من حريف خدا مى شوم در همين ماه رمضان دعايى است به نام دعاى(مجير) حدود 70 الى 80 بار امام مى فرمايد «أجرنا من النار يا مجير» يعنى خدايا از آتش جهنم نجاتم بده شب 19 و 21 و 23 صدبار مى گوئى «الغوث الغوث خلصنا من النار يا رب» نار خيلى مهم است آتش جهنم است.
قهر خداوند دردي نيست كه با آمپول يا مسكن خوب شود سيل نيست تا بگويى سد مى سازم، زلزله نيست تا بگويى خانه ضد زلزله مى سازم، گلوله نيست تا بگويى ماشين ضد گلوله سوار مى شوم «لا يد لك» هيچ كارى نمى شود كرد در مقابل آن.
امام وقتى دعاى ماه رجب را مي‌خواند دستش را به محاسنش مى گيرد و مى فرمايد «حرم شيبتى على النار» خدايا ريشمان را گرفتار آتش جهنم نكن. امير المومنين(عليه السلام) آهن داغ مى كند و به عقيل مى فرمايد اگر تو از آهن داغ مى ترسى من هم از جهنم داغ مى ترسم.
(وَ لَا غِنَى بِكَ عَنْ عَفْوِهِ وَ رَحْمَتِهِ) مستدرک الوسائل ج13 ص146 تو بى نياز از عفو خداوند نيستى ما محتاج به عفو او هستيم اگر آنى عفو خدا قطع شود مثل آنست كه آنى برق از لامپ قطع شود لامپ از خودش نورى ندارد هرچه هست لحظه به لحظه از طريق آن برق مى‌ايد، لامپ از سيم و فرستادن نور بى نياز نيست تو هم از عفو خدا بى نياز نيستى چون به عفو خدا نياز دارى.
عبادتهاى ما چيزى نيست شما صبح تا ظهر 7 ساعت يا هشت ساعت در مزرعه يا كارخانه كار مى كنى براى ما پنج هزار تومان يا ده هزار تومان اين پول اجاره يك جفت چشم هست يك دوربين عكاسى شما اجاره كن ببين روزى چقدر اجاره آن هست. كل عبادتهاى ما پاداش يكى از نعمتهاى خداوند نيست. اگر آنى كند نازى، فرو ريزد غالب‌ها يك لحظه خداوند حافظه‌اش را ازا بگيرد اسم خودمان را يادمان مى رود.
آيت الله زنجانى از علماى قم بودند يك كتابى دارد كه درآن مناجاتى دارد كه مى گويد خدايا به عدد همهكرها شكر كه من گوش دارم به عدد همه نابينا‌ها شكر كه من چشم دارم به عدد همه فلج‌ها شكر كه مى توانم راه بروم به عدد همه كسانى كه حافظه آنها را گرفتى شكر كه من حافظه دارم.
تو كه نياز به عفو دارى و توانايى جلوگيرى از قهر خدا را ندارى پس با خلق خدا جنگ نكن كلاه سر كى مى گذارى كم فروشى، گران فروشى چه كرده اى مگر غير اين است كه بايد همه را بگذارى و بروى خيلى هم غصه بچه خودتان را نخوريد بچه يا از اولياء خدا است و يا از دشمنان خدا اگر بچه شما دشمن خداست براى دشمن خدا پول جمع نكنيد اگر هم بچه شا اولياء خدا است خدا براى اولياى خدش بهتر از تو نگه مى دارد.
«وَ لَا تَنْدَمَنَّ عَلَى عَفْوٍ» پشيمان نشو بر عفو يك وقت آدم گاهى مى بخشد و بعد پشيمان مي‌شود گاهى وقتها بعضى جوانها با هم مي‌روند چلوكبابى، بستنى وقتى مى خواهند حساب كنند مى گويند حساب نكن جان من، من بميريم، پولها را مى دهد وقتى بيرون مى‌ايد مى گويد عجب غلطى كرديم برايم 700 تومان تمام شد كاش تعارف نمى كردم، مى گويد اگر يك وقت لوتي گرى كردى ديگر نگو عجب غلطى كردم يك كارى كه مى كنيد از اول براى خدا بكنيد كه بعد غصه نخورى.
يكى از فوايد اخلاص اين است كه آدم مخلص هيچوقت قصه نمى خورد من اگر براى خدا آمدم دم خانه شما كه شمارا ببينيم وقت گفتند نيستى ديگر غصه نمى خورم كه اين همه الاف شديم دو ساعت بيكار شديم بعد مى گويند نيستى غصه ندارد من براى اجر خدا آمده امچه باشى و چه نباشى، من تبليغ مى كنم تبليغم اثر بكند البته ما گيريم من خودم هم گيرم مثلاً وقتى تلويزيون از من فيلم بردارى مى كند و آنرا بخش نكند ناراحت مى شوم حال اگر مخلص بودم نبايد غصه بخورم مى گويم حال كه ما حرفمان را زديم حالا تلويزيون چه پخش بكند و چه پخش نكند. آقا ما جلسه گرفتيم براى آشتى كنان خوب آشتى نكردند تو كه اجرت را گرفتى ديگر غصه ندارد.
«لَا تَنْدَمَنَّ عَلَى عَفْوٍ» اگر يك وقتى عفويى كردى پشيمان نشو به اجرت خودت رسيدى «وَ لَا تَبْجَحَنَّ بِعُقُوبَةٍ» اگر يك وقت خلافكارى را شلاق زدى يا به زندان انداختى كيف نكن بعضى ما شلاق مى زنند اينقدر لذت مى برند. حديث و قرآن نگفته اگر مجرمى را عقوبت مى كنيد لذت نبريد غصه بخوريد كه چرا اين بايد مجرم باشد مى گويند برو كلاه بياور سرنياور خوب بنده مجرمم شلاقم بزنيد اما ديگر مرا در مغازه پدرم شلاقم نزنيد بعضى‌ها مى گويند نه ببريم قرائتى را در دكان پدرش شلاق بزنيم كه آبروى پدرش هم برود خوب اين ديگر بى دينى توست اينقدر حكم خدا دقيق است كه بايد مواظب باشيم به همان مقدارى كه گفته‌اند.
يك شخصى دعا مى خواند و مى گفت «يا مقلب القلوب والابصار» امام فرمود(والابصار) ديگر ما نگفتيم آنچه ما گفتيم(يا مقلب القلوب) است اضافه نكن يك شخصى دعاى كميل مى خواند مى گفت(ظلمت نفسى) مابقى مردم هم مى گفتند ظلمت نفسى، ظلمت نفسى آقايى گفت حضرت امير(عليه السلام) يك بار بيشتر نگفت.
اگر بخشيدى غصه نخور لازم نيست كه بخششها فورى نتيجه بدهد ممكن است شما ببخشى و آن طرف تغيير پيدا نكند اما امكان دارد دم مرگ بگويد ببين ما خيلى نامردى كرديم هرچه ما تقصير داشتيم اين آقا بخشيد مگر خدا با ما چه مى كند هى گناه مى كنيم او هم مى بخشد انگار نه انگار كه گناه كرديم.
امام مى فرمايد من هى گناه مى كنم تو مى بخشى من هى گناه مى كنم تو مى پوشانى هى گناه از من پوشش از تو « حَتَّى كَأَنَّكَ اسْتَحْيَيْتَنِي» انگار تو از من حيا مى كنى در جمله ديگر مى فرمايد «خَيْرُكَ إِلَيْنَا نَازِلٌ وَ شَرُّنَا إِلَيْكَ صَاعِدٌ» دائماً خير تو بر ما نازل مى شود دائماً شر ما بسوى تو پرواز مى كند «يَأْتِيكَ عَنَّا فِي كُلِّ يَوْمٍ بِعَمَلٍ قَبِيحٍ» دائماً از ما پرونده پر از جرم براى شما مى‌ايد و دائماً تو به روى بزرگوارت نمى آورى.
و وقتى كتك مى زنى مثل پدرى باش كه بچه‌اش كتك مى زند، پدر وقتى به بچه كتك مى زند كيف نمى كند در ضمن اينكه گاهى بايد تنبيه بشود امير المومنين(عليه السلام) گاهى يك مجرم مى آوردند دزدى كرده بود چهار انگشت او را قطع مى كرد اما بعد به او محبت مى كرد.
«وَ لَا تُسْرِعَنَّ إِلَى بَادِرَةٍ وَجَدْتَ عَنْهَا مَخْرَجاً» «وَ لَا تُسْرِعَنَّ» يعنى سرعت نگير «إِلَى بَادِرَةٍ» به خشمى كه ممكن است «وَجَدْتَ عَنْهَا مَخْرَجاً» راه فرار داشته باشد اگر يك كسى غلطى كرد ممكن است اين شخص براى غلطش دليلى داشته باشد و عجله نكن البته اكثراً دليلى ندارند و گاهى هم ممكن است كه من به اين دليل مجبور بودم اين كار را بكنم بپرس چرا اين كار را كردى از او توضيح بخواه.
«وَ لَا تَقُولَنَّ إِنِّي مُؤَمَّرٌ آمُرُ» نگو من امروز(مومر) هستم مسئولين دارم دستور من مطاع است مى گويم بگيريم مي‌گيرند و مى گويم نگير نمى گيرند «آمُرُ فَأُطَاعُ» نگو امروز كار دست من است زور دارم هر كارى دلت خواست انجام دهى يك وقت نگويى من پدر بزرگم يا رئيس قبيله هستم برادر بزرگ هستم شما اگر چه رئيسى اما همه كارى نمى توانى انجام دهى اگر آيت الله مسجد هم باشى حق ندارى بگويى بچه بلند شو آنجا بشين در مسجد هر جا نشستى هر مقامى آمد حق ندارد او را بلند كنند اين آقا جاى او بنشيند اگر هم نشست نماز او شبهه دارد كسى حق ندارد كسى را از سر جايشبلند كند از مسجد گرفته تا مقامات بالا كسى را نمى توان از روى صندليش بلند كرد حالا راننده هستى راننده قطار هستى يا هركس ديگر چرا «فَإِنَّ ذَلِكَ إِدْخَالٌ فِي الْقَلْبِ» اين براى تو ضرر روحى دارد اين ديكتاتورى و استبداد است «إِدْخَالٌ» يعنى تباهى اين قلبت راه تباه مى كند. زور گفتى ولي اينكه مرم از ترس گوش دادند اما از لحاظ روحى خودت را تباه كرده ايى «وَ مَنْهَكَةٌ فِي الدِّينِ» از لحاظ آخرت هم خودت را هلاك كرده ايى «وَ تَقَرُّبٌ مِنَ الْغَيْرِ» از نظر سياسى هم حكومتت را واژگون مى كنند تو اينقدر زور مى گويى مردم وقتى خسته شدند مقاومت مى كنند و تو را سرنگون مى كنند هر پستى مى خواهى باش
من يك وقتى به برادرهاى پاسدار گفتم اگر يك وقتى عيبى نقصى از من ديديد بگوئيد يكى از اين برادرها گفت تو يك روز پدر من را در آوردى گفتم چكارت كردم؟ گفت در يكى از شهرها نشستيم توى ماشين برويم يك كسى شيشه را پائين كشيد و يك ليموى ترش به تو داد تو هم اين ليمو را سوراخ كردى و آبش را با دهان مى كشيدى و من هم پشت صندلى مى لرزيديم آدم وقتى به او ليمو مى دهند يا نمى خورد يا نصف آن را هم به نفر پشت سرش مى دهدو دو ساعت با اين ليمو پدر من را در آوردى گفتم خوب من توجه نداشتيم.
نگو امروز داريم مى خوريم اما دود كباب همسايه‌ات را اذيت مى كند امروز ماشين داريم گازش را مى گيريم اين خر سوار‌ها هم نمى توانند جلوى ماشينمان را بگيرند بله، گازش بده گردو خاكش هم بنشيند به من ولى يك زمانى همين ماشينت را مصادره خواهند كرد. بنام آخوند نگو من امروز زور دارم « لا تقولن انى مومر » حمام من است هر جا دورش برود، برود، بالاخره مردم خسته مى شوند و دود كشش را مى اندازند داخل خانه‌ات وقتى كه مى گويى زور دارم صد تا ضرر دارد از لحاظ خود سازى روحت اذيت مى شود، ديكتاتورى در تو شكوفا مى شود، از نظر دين ضامن هستى عقوبت دارى قرآن مي‌فرمايد بهشت براى كيست؟ چه كسانى به بهشت مى روند، بهشت مال كسى است كه «لا يُريدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً) القصص(83).
مى گويند حضرت امام(رحمة الله عليه) وقتى قديم درس خارج مي‌گفند در فيضيه آخر بحث اخلاقش اين آيه را مى خواند « تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذينَ لا يُريدُونَ عُلُوًّا فِي الْأَرْضِ وَ لا فَساداً«(83) اين سراى قيامت قرار مى دهيم براى كسى كه اراده علو نداشته باشد گاهى آدم كفشى مى پوشد كه مردم همه او را نگاه كنند به يك نحوى خانه مى سازد كه جلب توجه كند. اگر كسى حركتى كند كه »يريدون علوا« درد دلش اراده بزرگ منشى داشته باشد اين اهل بهشت نيست.
قرآن مى فرمايد كسى كه حركت هايش توى جامعه جورى باشد كه توي دلش اين باشد كه من از همه برترم اين قطعاً اهل بهشت نيست « تِلْكَ الدَّارُ الْآخِرَةُ« اين خانه بهشت را قرار مى دهيم براى كسى كه اراده «علوا» نداشته باشد.
«ملعون ملعون» خدا لعنت كند، خدا لعنت كند كسى كه در فكر رياست باشد. خدا لعنت كند كسى كه مى نشيند پهلوى خودش فكر رياست را مى كند. نگو من امروز رئيسم فكر رياست هم نباش خدمت كن اگر رزق تو باشد خود مردم جمع مى شوند و تو را رئيس مى كنند خودت براى خودت خواب نبين كه من اين كار را مى كنم بعد از اين كار اين كار اين كار را مى كنم.
امام رضا(عليه السلام) فرمود اگر كسى مردم را بكشد بطرف خودش و بداند كه در آن جامعه بهتر از او هست، او آدم منحرفى است.
سه نفر مى گفتند من، ببين خدا چه بلايى سرشان آورد نمرود مى گفت «أَنَا أُحْيي وَ أُميتُ» البقره 285- منم كه مى توانم زنده كنم و مرگ بدهم آخر فرعون مى گفت خداى من زنده مى كند و مرگ مى دهد نمرود طاغوت بود گفت خدا زنده مى كد و مرگ مى دهد، »انا« منم كه زنده مى كنم و مرگ مي‌دهم دستور داد يك زندانى را اعدام كردند گفت ديديد من مرگش دادم يك زندانى را هم آزاد كرد گفت ديديد زنده‌اش كردم.
يا مثلاً فرعون مى گفت «انا ربكم الاعلى» من خداى بزرگ شما هستم. ابليس مى گفت «انا خير منه» من از آدم بهترم من سجده كنم من كه بهترم.
«والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته»
