متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1366/12/6
بسم الله الرّحمن الرّحيم
الحمدلله رب العالمين و صلي الله علي سيدنا و نبينا محمد و علي اهل بيته و لعنته الله علي اعدائهم اجمعين من الان إلي قيام يوم الدين.
بحثي را كه تناسب دارد انسان در اول ماه اسفند بگويد بحث كشاورزي است من درباره كشاورزي يكوقت صبحت كردم اما ديشب درباره زمين كه صحبت مي‌كردم آيات قرآن را كه ديدم ديدم خود زمين يك بحث قشنگي دارد بعد از بحث زمين آب، جنگل، درخت، گندم، ؤ كشت، برداشت دانه، خيلي در اسلام حرف هست و‌اي كاش يك مقدار بجاي حرف عمل هم مي‌شد و‌اي كاش ما كه تشويق به كشت مي‌كنيم همه با هم شروع كنيم چند روز پيش در ديدار مسئولين ورزش عمومي بحث بود گفتم اگر بناست مردم توي خيابان بدوند بيائيد همه با هم بدويم نمي‌شود ما بنشينيم به مردم بگوئيم بدويد گفتند خوب شما عبايت را كنار بگذار و با مردم بدو گفتم نه من تنهايي بدوم مي‌گويند اين شيخ خُل است بايد با هم بدويم.
441 مرتبه اسم زمين در قرآن هست ما از اول كه به دنيا مي‌آئيم سر و كارمان با زمين است اما غافل هستيم قرآن مي‌فرمايد «وَكَأَيِّنْ مِنْ آيَةٍ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يَمُرُّونَ عَلَيْهَا وَهُمْ عَنْهَا مُعْرِضُونَ» يوسف/105 روي زمين راه مي‌روند اما نسبت به نشانه‌هاي روي زمين اعراض مي‌كنند روي زمين راه مي‌روند اما توجه به زمين ندارند از نور خورشيد استفاده مي‌كنند و همه چيزي را مي‌بينند اما توجه به خورشيد ندارند حالا خود زمين را يك خورده بحث كنيم.
1- زمين رام است «هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمْ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِي مَنَاكِبِهَا وَكُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَيْهِ النُّشُورُ» الملك/15 زمين را رام آفريديم حالا مي‌خواهيد از كوههاي آن بالا برويد خيال هم نكن كه بايد رام باشد همين زمين مي‌توانست دائم در حال لرزش باشد «إِنْ نَشَأْ نَخْسِفْ بِهِمْ الْأَرْضَ» سبأ/9 بخواهيم زمين را دائم لرزش مي‌دهيم كه نتوانيد راه برويد شما توي قطار بخواهي از اين كوپه به كوپه ديگر بروي دو سه بار هي اينطرف و آنطرف مي‌افتي دستهايت را به ميله‌ها مي‌زني كه نيفتي زميني كه روي آن ميله نيست چطور در حال متزلزل بود ما راه مي‌رفتيم زمين آرام است اين آرامي يك نعمتي است منتهي ما چون توجه نداريم. . . كار به توجه ما ندارد واقعيت را بايد گفت.
2- زمين پهن و وسيع است «الْأَرْضَ بِسَاطًا» نوح/19 مي‌گويند فلاني بساطي است يعني چيزهايش را پهن كرده است.
3- زمين كلاس درس است «وَفِي الْأَرْضِ آيَاتٌ لِلْمُوقِنِينَ» الذاريات/20 اگر كسي بخواهد خدا را بشناسد آيات زيادي است.
4- زمين مقر شماست «جَعَلَ الْأَرْضَ قَرَارًا» النمل/61 قرارگاه شما در زمين است.
5- زمين براي شما گهواره است گهواره براي بچه چه خاصيتي دارد؟ هم حركت مي‌كند و هم حركت آن بچه را اذيت نمي‌كند و هم محل استراحت است با همين حركت بچه آرام مي‌شود حركتي نيست كه آدم را به خواب بپراند گاهي وقتها آدم توي ماشين كه مي‌نشيند راه مي‌افتد خوابش مي‌گيرد اما همين كه مي‌ايستد بنزين بزند آدم از خواب بيدار مي‌شود گاهي وقتها چون ايستاده است آدم بيدار مي‌شود. اينها نعمت‌هايي است كه در زمين است.
6- «تُنْبِتُ الْأَرْضُ» يس/36 زمين به ما مواد غذايي مي‌دهد براي شما مي‌روياند «لِنُخْرِجَ بِهِ حَبًّا وَنَبَاتًا» النبأ/15 به شما دانه مي‌دهد درخت به شما مي‌دهد از يك آب و از يك خاك هم ترشِ ترش مي‌دهد ليموترش هم شيرينِ شيرين مي‌دهد خرما و هم ترش و شيرين مي‌دهد مثل انار «يُسْقَى بِمَاءٍ وَاحِدٍ» الرعد/4 قرآن مي‌فرمايد يك آب است اما از يك آب سه رقم. . . نشانه‌هاي خداست شما حساب كنيد نفت و شيري كه بچه مي‌خورد از نفت لاستيك و پلاستيك روغن درست مي‌شود شيري هم كه بچه مي‌خورد استخوان و مو و ناخن خون آنوقت اين نفت دستگاه پالايش دارد اين شير هم دستگاه گوارش دارد اما زمين نه دستگاه گوارش دارد و نه دستگاه پالايشي اما از يك آب و خاك هر چه مي‌خواهي بيرون مي‌دهد.
زمين براي ما خودش را آرايش مي‌كند مثل زني كه براي شوهرش آرايش مي‌كند، قرآن مي‌فرمايد زمين خودش را براي شما آرايش مي‌كند تا شما خسته نشويد اگر زمين ما همه‌اش كوير بود وحشتناك بود اگر آسمان را كه نگاه مي‌كردي در شب مثل يك تخته سياه بود وحشت آور بود ستاره‌ها زينت است زمين آرايش مي‌كند.
«لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا» الواقعة/65 اگر بخواهيم همين كه خشك است ديگر سبز نمي‌كنيم آنوقت به كي تلفن مي‌كني كه سبزش كن؟ اينجا ديگر به كي مي‌گويي؟ بخواهيم درخت را خشك نگه مي‌داريم كي است كه سبزش كند؟ هر چه به زمين مي‌دهيم تحويل مي‌گيرد خيلي آدم متواضعي است مثل كيسه خالي است مثل دست چرب نيست آب را به دست چرب مي‌دهي پس مي‌زند «تَرَى الْأَرْضَ خَاشِعَةً» فصلت/39 همه چيز را مي‌پذيرد خوش خوراك است بعد هم به ما راه مي‌دهد «جَعَلَ لَكُمْ فِيهَا سُبُلًا» الزخرف/10 قرآن مي‌فرمايد زنده شما را حمل مي‌كند مرده شما را دفن مي‌كند «أَلَمْ نَجْعَلْ الْأَرْضَ كِفَاتًا» المرسلات/25(كفات) يعني جامع است هم زنده شما را حمل مي‌كند و هم مرده شما را دفن مي‌كند، مرده را بر دل و زنده را بر دوش.
آب زباله را مي‌گيرد آب زلال به ما مي‌دهد، اگر زمين اينطور نبود چه بلايي سر انسان مي‌آمد؟ آب را تصفيه مي‌كند، زمين وقتي حركت مي‌كند نرم حركت مي‌كند «تَرَى الْأَرْضَ هَامِدَةً» الحج/5 يعني زمين بي سر و صدا و خاموش حركت مي‌كند.
رنگ زمين براي چشم مناسب است، زمين جوري نيست كه اگر كشاورزي كه دارد بيل مي‌زند يا سر و كارش با زمين است چشمش اذيت بشود، اگر كسي دو كيلو قند را خواسته باشد بشكند دو كيلوي ديگر را خواسته باشد بشكند چشم‌اش اذيت مي‌شود خانمي كه بلوز مي‌بافد چشم‌اش اذيت مي‌كند، رنگ زمين اذيت نمي‌كند وسعت آن براي سير خوب است بلند شو مسافرت كن حركت آن براي رشد خوب است.
اگر زمين سفت بود اگر مثل يك تخته سنگ بود نه كشت مي‌شد و نه مرده دفن مي‌شد و اگر زمين شن بود چه بلايي به سر ما مي‌آمد همين خاصيتي كه دارد خوب است. كشورهايي را داريم كه خاك ندارند از جاهاي ديگر براي آن خاك مي‌برند زمين خيلي سخي است يك دانه مي‌گيرد يك خوشه مي‌دهد شما حساب كن آدمهايي كه نماز نمي‌خوانند اين همه نعمت مي‌گيرند يك گردن خم نمي‌كنند، چقدر زمين از اينها بهتر است، روز قيامت عده‌اي مي‌گويند «يَا لَيْتَنِي كُنتُ تُرَابًا» النبأ/40 كاش خاك بوديم.
زمين وجود مباركي است قرآن مي‌فرمايد «بَرَكَاتٍ مِنْ السَّمَاءِ وَالْأَرْضِ» الأعراف/96 و خود زمين شعور دارد تمام كارهايي كه ما مي‌كنيم زمين حفظ مي‌كند «إِذَا زُلْزِلَتْ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا» الزلزلة/1 وقتي زمين به حركت در مي‌آيد «وَأَخْرَجَتْ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا» الزلزلة/2 آنچه در دل دارد از مرده و امثال اينها بيرون مي‌اندازد بعد قرآن مي‌گويد «يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا» الزلزلة/4 يعني زمين حرف مي‌زند زمين خبر را روز قيامت نقل مي‌كند حوادث را نقل مي‌كند و بالاخره اين زمين منتظر حكومت حضرت مهدي(عليه السلام) است.
ما درباره زمين مسئول هستيم(إِنَّكُمْ مَسْئُولُونَ حَتَّى عَنِ الْبِقَاعِ وَ الْبَهَائِمِ) بحارالأنوار ج 32 ص7- ما درباه قطعات زمين مسئول هستيم نمي‌شود زمين را رها كرد پيغمبر فرمود اگر آب باشد و خاك باشد و مردم از جاي ديگر گندم بگيرند اين مردم مورد لطف خدا نيستند(مَنْ وَجَدَ مَاءً وَ تُرَاباً ثُمَّ افْتَقَرَ فَأَبْعَدَهُ اللَّهُ) وسائلالشيعة ج 17 ص 40- ما خيلي نيرو داريم زمين خوزستان براي كل گندم ايران كافي است. ما آب داريم خاك داريم كمبود همت داريم اين كارها هم با اداره و وزارتخانه حل نمي‌شود بايد مردم بيايند.
حديث داريم اگر كسي درخت خشكي را آبياري كند انگار مومن تشنه‌اي را سيراب كرده است قرآن وقتي مي‌خواهد از بهشت تعريف كند به باغهايش مي‌نازد امام علي(عليه السلام) مي‌فرمايد(لَمَّا كَانَ يَفْرُغُ مِنَ الْجِهَادِ يَتَفَرَّغُ لِتَعْلِيمِ النَّاسِ وَ الْقَضَاءِ بَيْنَهُمْ) مستدركالوسائل ج 13 ص 25 تا وقتي كه توي جبهه بود جنگ مي‌كرد وقتي از جبهه فارغ مي‌شد با مردم صحبت مي‌كرد مسئله اول او جنگ بود و انصافاً كشاورزان ايران هستند كه فقط به سه شعار عمل كردند باقي يا عمل نكردند به هيچكدام يا يكي يا دو تا عمل كردند ما بدهكار هستيم شعار استقلال آزادي جمهوري اسلامي كشاورز مستقل بود بخاطر كشت‌اش بخاطر شركتش در جبهه آزادي و مملكت را آزاد كرد و بخاطر حضورش پاي صندوق‌ها به جمهوري اسلامي رأي داد.
كار اول امام علي(عليه السلام) جنگ بود همين كه جنگ تمام مي‌شد آموزش و پرورش بعد از اينها قضاوت و به حقوق مردم رسيدگي مي‌كرد(فَإِذَا فَرَغَ مِنْ ذَلِكَ اشْتَغَلَ فِي حَائِطٍ لَهُ يَعْمَلُ فِيهِ بِيَدَيْهِ وَ هُوَ مَعَ ذَلِكَ ذَاكِرٌ لِلَّهِ تَعَالَى) بيل دست مي‌گرفت و كار مي‌كرد.
يك از برنامه‌هاي استعماري اين بود كه هر جا به درد كشت مي‌خورد براي شهرك و كارخانه استفاده مي‌كردند خيلي مهم است كه آدم را مي‌گويد بكش اما درخت را مي‌گويد قطع نكن مي‌گويد اگر با كفار درگير شديد سر كافر را با شمشير بزن اما درخت كافر را نزن اين چقدر مهم است؟ اسلام چقدر اهميت مي‌دهد.
حديث داريم اگر كسي باغ را بفروشد پول آن دود مي‌شود مگر اينكه در مقابل آن باغي را توليد كند(نِعْمَ الشَّيْءُ النَّخْلُ مَنْ بَاعَهُ فَإِنَّمَا ثَمَنُهُ بِمَنْزِلَةِ رَمَادٍ عَلَى رَأْسِ شَاهِقٍ اشْتَدَّتْ بِهِ الرِّيحُ فِي يَوْمٍ عَاصِفٍ) الكافي ج 5 ص 260- اگر كسي نخلستان را بفروشد پول آن مثل خاكستري است كه بريزند روي يك تپه و يك بادي آن هم در روزي كه باد مي‌آيد آخر يكوقت باد يكبار مي‌آيد و مي‌رود مي‌گويد نه هم باد تند باشد و هم روز روز باد باشد نه اينكه روز بي باد بادي بوزد پول كشاورزي دود مي‌شود.
امام صادق(عليه السلام) فرمود: (لَا تَقْطَعُوا الثِّمَارَ فَيَبْعَثَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ الْعَذَابَ صَبّاً) الكافي ج 5 ص 264 درختها را قطع نكنيد خداوند شما را عذاب مي‌كند. امام صادق(عليه السلام) اگر حكومت مي‌خواهد مملكت آباد بشود بايد بذر در اختيار كشاورز بگذارد و به آنها وام بدهد. و اما به كشاورز گفته‌اند شب ميوه را نچينيد روز بچينيد كه چهار تا گرسنه هم چشم‌شان به آن بيفتد و چهار تا هم به آنها بدهيد و قرآن قصه‌اي را نقل مي‌كند كه چند نفري باغي داشتند براي اينكه كسي نبيند و نچيند قصد كردند كه شبانه ميوه‌ها را بچينند و خداوند باغ آنها را سوزاند و قرآن مي‌فرمايد «يَوْمَ حَصَادِهِ وَلَا» الأنعام/141 يعني درو كار روز است، ميوه‌ها را روز بچينيد و حق محرومين را بدهيد.
والسلام عليكم و رحمة الله و بركاته
