به نام خدا
نبوت
يك بعد انتظار، توجه به پيامبران و مكتب پيامبران و تجديد عهد با آنان است. منتظران چشم براه كسي هستند كه در او صفات و آثارپيامبران گرد آمده و هنگامي كه ظاهر گردد آن آثار در او ديده خواهد شد او از اهلبيت پيامبر و دوازدهمين وصي و جانشين او است وچون ظاهر گردد پرچم پيامبر را در دست گيرد و به سنت او عمل نمايد. نخستين اصحاب او 313 نفر خواهند بود؛ به تعداد اصحاب پيامبردر جنگ بدر. در كتاب بحارالانوار حديثي آمده كه «هركس از شما در حال انتظار ظهور حاكميت دين خدا درگذشت مانند كسي است كهدر خدمت قائم باشد و در خيمه ي او… نه بلكه مانند كسي است كه در ركاب قائم بجنگد نه به خدا سوگند بلكه مانند كسي است كه درركاب پيامبر(ص) شهيد شده باشد
اين تعاليم همه توجه دادن به اصل مهم نيوت است.
بعد نبوت
بعد ديگر انتظار، توجه به پيامبران و مكتب پيامبران، تجديد عهد با آنان است، و همچنين توجه به مقام هدايت پيامبر اكرم(ص).
منتظران، چشم به راه كسي هستند كه در او صفات و آثار پيامبران گرد آمده است، وهنگامي كه ظاهر گردد، آن آثار در او ديده خواهد شد.
هر كس دوست دارد آدم، شيث ، نوح ، ابراهيم ، موسي ،عيسي ، داود ، سليمان ، يوسف(ع) و… و محمد(ص) را ببيند، مي تواند آنان را در “مهدي” (عج ) ببيند.
او مي آيد تا آرمان پيامبران را تحقق بخشد، دين خدايي را بگستراند، و نداي توحيد را به همه سوي ببرد.
مهدي (عج) ، از اهل بيت پيامبر(ص) است. او فرزند فاطمه(س) و نواده حضرت محمد(ص) است. او فرزند علي(ع) و حسين(ع) است. او دوازدهمين وصي و جانشين پيامبر است. چون ظاهر گردد، پرچم پيامبر را در دست گيرد و به سنت پيامبر عمل كند. نخستين اصحاب او 313 تن به تعداد اصحاب پيامبر در جنگ ” بدر” خواهد بود.
پيامبر اكرم (ص) ، از آمدن او خبرداده، و درباره او بسيار سخن گفته است. چون اوآشكار گردد، دين جدش پيامبر( ص) را رواج دهد و حاكم سازد.
امام صادق عليه السلام مي فرمايد:
هر كس از شما، در حال انتظار ظهور حاكميت دين خدا درگذرد، مانند كسي است كه درخدمت قائم باشد، و درخيمه او…نه بلكه مانند كسي است كه در ركاب قائم بجنگد، نه به خدا سوگند، بلكه مانند كسي است كه در ركاب پيامبر (ص) شهيد شده باشد.
اين تعاليم همه، توجه دادن به اصل مهم نبوت ، ياد آن و تأكيد بر آن است .
بعد معاد
معاد، بازگشت انسان به نزد خدا، ورود به جهان پايدار و شروع زندگي اصلي و حيات خالص است. مرگ دروازه اين راه است.
انسان از هنگام احتضار ، در جريان حيات بعدي خويش قرار مي گيرد، و عالم ديگر او آغاز مي گردد. انسان با مرگ، هست مي شود، از هستي ناقص و ناپايدار، به هستي خالص و كامل و پايدار منتقل مي گردد.
از قطار سريع السير زندگي در اين جهان، به ايستگاه رسيدگي به كارنامه دوران سفر پا مي نهد، و سپس وارد شهر زندگي هميشگي مي شود.
دوران حيات انسان، يك كلاس و يك امتحان است و مرگ، اعلام ختم جلسه امتحان است. رستاخيز، روز نمره خواني و اعلام نتيجه است.
به هر حال ، در امر انتظار، اصل اعتقادي بسيار مهم ” معاد”، و بازگشت مسئولانه به نزد خداوند، همواره حضور دارد. اين حضور در سه جهت نمودار است:
جهت اول: اينكه مهدي(ع) ، به هنگام ظهور، ستمگران را كيفر مي دهد، ظالمان را به سزاي اعمال خود مي رساند، مؤمنان را عزيز مي دارد و رحمت الهي را به سزاواران مي چشاند. و اين خود نمونه اي است از چگونگي معاد و رستاخيز.
جهت دوم: اينكه به هنگام ظهور مهدي (ع) ، گروهي از پاكان و پليدان به جهان باز مي گردند، و به تعبير قرآن كريم:
” از هرامتي، دسته اي را باز مي گردانيم” ” وَ يومَ نَحشُرُ مِن كُلِّ اُمَّةٍ فَوجاً.( نمل /83) و اين خود قيامت صغرايي است، و نشانه اي است براي قيامت كبري.
جهت سوم : اينكه ظهور مهدي”ع ء” ، از ” اشراط ساعت” است، يعني : علائم قيامت. يكي از علائم و نشانه هاي حتمي قيام قيامت و فرا رسيدن رستاخيز، ظهور مهدي (ع) است.
مهدي پيش از قيامت مي آيد، و تا او نيايد و حكومت عدل را در جهان بر پاي ندارد، عمر جهان به سر نمي رسد، و قيامت بر پا نمي گردد.
بدينسان مي نگريم كه مسئله انتظار موعود، روابطي بسيار عميق با اصل اعتقادي معاد دارد. و بدينسان مي نگريم كه ” انتظار”، شاخص مَُنوَّرِ ابعاد عقايد حقه است.
بعد قرآن
امر مهم ديگري كه هر منتظري بايد متوجه آن باشد، كتاب خدا و قرآن كريم است . مهدي (ع )، زنده كننده همه احكام قرآن است. انسان منتظر، همواره اين آرمان را در دل زنده مي دارد، كه روزي با ظهور مهدي آل محمد(ص) ، و آخرين خليفه آورنده قرآن، احكام قرآن جاري شود، و قرآن در سراسر جهان حاكميت يابد، و كتاب آسماني، برنامه زندگي انسان زميني گردد ، چنانكه اين موضوع، در احاديث بسيار، آمده است.
بدينگونه، توجه به قرآن كريم و نورانيت و هدايت قرآن نيز، جزء مسائل عمده انتظار است.
بعد عدل
بعد عدل و دادگري و توجه به آن نيز در مسئله انتظار، بسيار روشن است. انتظار مهدي (ع ) ، انتظار ظهور عدل است، عدل جهاني، عدل آفاقي و انفسي. مهدي (ع ) مظهر اسماء الهي است، از جمله اين دو اسم مبارك:” يا عَدلُ يا حَكيم” است .
مهدي (عج ) تجسم اعلاي حق، و تحقق والاي عدل است. اوست كه جهان آكنده از بيداد را آكنده از داد مي سازد، و عدل خدايي را در همه جا و همه سوي سرايت مي دهد و او مظهر دادگري فراگير است.
به طوركلي، تداعي موضوع عدل و عدالت و جهانگير شدن آن، از انتظار ، جزء بديهيات است. انتظار، يعني چشم به راه امامي داشتن كه چون بيايد جهان را از عدل و داد مملو سازد، از آن پس كه از ظلم و جور مملو شده باشد.
بعد توحید
يكي از ابعاد مهم انتظار، كه پيوسته بايد مورد توجه باشد، بعد توحيدي آن است. انتظار، در ماهيت خود ، انسان منتظر را متوجه مبدأ عالم، خداي جهان و سرچشمه همه هستها و هستيها مي كند.
انسان منتظر، همواره ، چشم به راه فرجي است كه به قدرت مطلقه الهي تحقق خواهد يافت.
منتظران، چشم به راه ” مهدي” (عج ) هستند. مهدي كيست؟ بنده خدا، خليفه خدا و ولي خدا در زمين كه به قدرت خدا زنده است، مشغول عبادت خدا، غرق در خدا و واسطه گرداندن اوضاع جهان ، و روزي به امر خدا است و براي استقرار بخشيدن به دين خدا و نجات جامعه بشري ظاهرخواهد شد.
توجه در اين امر، همواره ، به خداي متعال است. و اين بعد توحيدي انتظار، و توجه به خدا و طلب فرج از درگاه خدا، از مهمترين اصول اين اعتقاد و باور است.
منتظران بايد، هميشه متوجه درگاه كبريايي الهي باشند، و روي دل به سوي خدا كنند، و از پيشگاه لايزال، طلب گشايش و فرج نمايند. اين تعليم را پيشوايان ياد كرده اند. پيامبر اكرم(ص) مي فرمايد:
اَفضَلُ اَعمالِ اُمَّتي ، انتظارُ الفَرَجِ مِنَ الله- عزَّوجلَ.
” بهترين اعمال امت من، انتظار رسيدن فرج است از نزد خداي عزيز جليل.
علي (ع) مي فرمايد:
اَفضلُ عبادةِ المؤمن، انتظارُ فَرَج الله.
” بهترين عبادات مؤمن ، چشم به راه فرج خدايي داشتن است.
امامت
اعتقاد به امامت نيز در انتظار به خوبى روشن است. امام مهدى ـ ارواحنا فداه ـ وصىّ رسول خدا و خاتم ائمّه ى طاهرين است; امامان همه او را ياد كرده اند.
آن حضرت مظهر قائم جارى امامت است و دين خدابه او قيام مى كند و زنده مى شود. او مشعل راه حيات و تكليف است، انتظار ظهور او بزرگترين تأكيد است بر اصل اعتقادى امامت و رهبرى.
در احاديث تأكيد بسيار شده بر شناخت امام و خط امامت; امام صادق ـ عليه السلام ـ مى فرمايد: «امام خود را بشناس اگر امام را شناختى چه ظهور زودتر اتفاق افتد يا ديرتر، به تو زيانى نمى رساند» در احاديث ائمه ـ عليهم السلام ـ تأكيد شده بر اينكه در عصر غيبت، راه امامان را بپيمائيد و از تعاليم و احكام آنان پيروى كنيد. به تولاى آنان چنگ زنيد و از دشمنان و مخالفان آنان تبرى بجوئيد و كناره گيريد