مرکز مطالعات وتحقیقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کتاب “تجدید رابطه آمریکا وعراق”از مجموعه کتابهای “روزشمار جنگ ایران وعراق”حوادث این روز را اینگونه بیان می کند:
سه شنبه ٣ آبان ١٣٦٣ ٢٩ محرم ١٤٠٥ ٢٥ اکتبر ١٩٨٤
در مقابله با تهاجم عراق به کشتیهای تجاری، ایران تدابیر مختلفی به کار میگیرد. یکی از این تدابیر و اقدامات، موسوم است به ” ” که ضمن آن، آمد و رفت تعداد قابل توجهی کشتی همراه با حمایت و اسکورت و تاکتیکهای فریب، در زمان نسبتًا کوتاهی و با کمترین خسارات ممکن انجام میشود.
در چارچوب همین طرح، امروز در فاصله زمانی ساعت ٢ بامداد تا ١: ٣٠ بعدازظهر، ٢٨ کشتی وارد بندر امام خمینی شد و یا از آن خارج گردید. از این تعداد تنها سه کشتی مورد اصابت قرار گرفت. ( ١ )
بررسی گزارشهای قرارگاه نوح ( سپاه) نشان میدهد که نیروی هوایی عراق قادر به تعرض اساسی و آسیب رساندن جدی به کشتیهای این کاروان نبوده است و موشکهایی که پرتاب آن از ساعت ٩: ٠٧ بامداد آغاز شد، تنها آسیبهای جزئی وارد کرده است. ( ٢ )
به دلیل بدیع بودن تدابیر اتخاذ شده و اهمیت و حجم کار انجام شده در این روز در زمینه تردد کشتیها، متن کامل تلکس قرارگاه نوح به فرماندهی کل سپاه در این باره، ذی ً لا درج میشود.
موضوع: گزارش تکمیلی عملیات کاروان
الف) یگانهای شرکتکننده در این عملیات: دو فروند لنج، یک فروند ناوچه کلاس طارق و هفت فروند ذوالفقار از قرارگاه نوح؛ دو فروند ناوچه موشکانداز کلاس پیکان ( خدنگ و نیزه) و لنج گروه ویژه از نیروی دریایی؛ یدک کشهای کربلا، اُحد، هامون، تاسوعا، اروند، کرخه و تبوک از اداره بندر.
ب) یگانهای پروازی شرکت کننده: سه فروند هلیکوپتر ” اساچ”، یک فروند هلیکوپتر ” ایبی”، چهار فروند هواپیمای اف ١٤ ، چهار فروند هواپیمای اف ٤ .
پ) اسامی کشتیهای خروجی و ورودی کشتیهای ورودی به بندر امام شامل کشتیهای ایرانی ایران میزان با محموله برنج، ایران همت با محموله کود شیمیایی، ایران اسلامی و ایران فکوری و ایران سفیر و ایران مطهری و ایران جمهوری و ایران عدل همگی با محمولة گندم، ایران امین با محمولة آهن، ایران امانت با محمولة ذرت، ایران مولوی با محمولة متفرقه و کشتیهای پانامایی ارتین گالاکس با محموله گندم و ژیازکس پرس با محمولة آهن. کشتیهای خروجی از بندر امامخمینی شامل ١٥ کشتی: گودترانسپورتر، ایران شهید، ایران شهامت، دپی، کان، گودلرد، ایران استقلال، انجونیان، آتامینا، التحسین، ایران اخوان، ایران تراب، انیس، ایران ادیب، ایران مدرس.
اقدامات دشمن:
در ساعت ٩: ٠٥ هواپیماهای میراژ، سوخو و دو میگ ٢٣ ، در منطقه تردد داشتهاند. در ساعت ١١: ٥٧ تردد هلیکوپتر سوپر فرلون گزارش شده است. در ساعت ٩: ٠٧ ، اولین موشک پرتاب شده از هواپیما، به کشتی ” ایران اسلامی”، با ملیت ایرانی و دارای محموله گندم اصابت کرده است که خوشبختانه، صدمات وارد شده جزئی بوده و کشتی به راه خود ادامه داده است. در ساعت ٩: ٤٠ ، یکی از کشتیهای خروجی به نام دپی، به گل نشسته است که به وسیله یدککش آزاد شده و سپس به راه خود ادامه داده است. در ساعت ٩: ٤٥ سومین موشک پرتاب شد که به قسمت پاشنه کشتی خروجی به نام گودلرد با ملیت پانامایی اصابت کرد که آتشسوزی آن به وسیله یدککشها مهار شد و با یدککشهای تاسوعا به طرف بوشهر یدک کشیده شد. در ساعت ١٠: ٠٣ چهارمین موشک پرتاب میشود و در آن سقوط میکند. در ساعت ١١: ٠٦ پنجمین موشک پرتاب میشود و به کشتی انیس در پاشنه قسمت موتورخانه کشتی اصابت میکند که دچار آتشسوزی میشود. فع ً لا یدککشها در صدد خاموش کردن آن هستند. ضمنًا یک نفر فیلیپینی زخمی شده است. در ساعت ١١: ٠٣ ششمین موشک پرتاب میشود و در آب میافتد.
این عملیات در ساعت ١٣: ٣٠ به اتمام میرسد. ( ٣ )
از سوی دیگر، ارتش عراق در اطلاعیه نظامی شماره ١٦٣٠ خود در اینباره اعلام کرد: » نیروی دریایی عراق، بامداد امروز یک کاروان کشتی ایرانی که قصد ورود به بندر امام خمینی را داشتند، مشاهده و آن را زیر آتش خود قرار دادند. در نتیجه، چهار هدف دریایی ایران منهدم گردید.
برجهای دیده بانی خط مقدم عراق مشاهده کردند که سه هدف دریایی ایران غرق شد و یک هدف دریایی دیگر در آتش میسوخت. کلیه واحدهای دریایی عراق به پایگاههای خود
بازگشتند. ٤) « )
در بازتاب و انعکاس حوادث فوق، آسوشیتدپرس گزارش داد: » مقامات اجرایی کشتیرانی و نجات دریایی مستقر در بحرین و دوبی – که امر کشتیرانی بازرگانی در مسیرهای خلیجفارس را کنترل میکنند – گفتند که هیچگونه تأییدی در رابطه با حملات عراق در اختیار ندارند. بنابراین گزارش، واحد اطلاعاتی کشتیرانی لویدز مستقر در لندن نیز از تهاجم عراق در منطقه بندر خمینی واقع در ١٦٠ کیلومتری شمالغرب ترمینال نفتی جزیره خارک، اظهار بیاطلاعی کرد. ٥) « )
روزنامه های گاردین و تایمز مالی نیز نوشتند که دولت عراق ادعا کرد که نیروهای دریایی آن، چهار هدف دریایی بزرگ دشمن را نابود کردهاند. به گفته هر دو روزنامه، ادعای عراق مبنی بر هدف قرار دادن یک کاروان کشتی در حال حرکت به سوی بندر امام خمینی، از سوی منبع مستقلی تأیید نشده است.
مفسر تایمز مالی مینویسد: » حملات منظم عراق به کشتیهای کوچک باربری، نتوانسته است از حرکت مداوم کاروانهای کشتی به سوی بندر خمینی جلوگیری کند. ٦) « )
قبل از حملات امروز، به نوشته شماره امروز گلف نیوز چاپ منامه » ظرف شش ماه گذشته یعنی از ١٨ آوریل ( ١٩ فروردین ماه) تاکنون، ٢٣ کشتی در خلیج ( فارس) از سوی ایران و عراق مورد حمله قرار گرفته و خسارات ناشی از این حملات نیز یک میلیارد دلار تخمین زده شده است. منابع کشتیرانی در خلیجفارس، ارزش کشتیهای آسیب دیده را حداقل یکهزار میلیون دلار اعلام کردهاند. « گلف دیلی نیوز به نقل از سخنگوی بیمه لویدز نوشت: » از زمان آغاز حمله به خطوط کشتیرانی در خلیجفارس، بیمه گران بیش از ٤٥٠ میلیون دلار بابت خسارت کشتیها، به طور بیعانه پرداخت کردهاند. ٦٠٠ میلیون دلار دیگر، بابت خسارات ناشی از توقیف شدن و تأخیر کشتیها در خلیجفارس به علت عملیات جنگی در این منطقه، تخمین زده شده است. این در حالی است که افزایش کرایه کشتیها نیز ٧٥ میلیون دلار دیگر به دنبال داشته است. به لحاظ تلفات جانی، شدیدترین حمله، علیه نفتکش ٢٦٠ هزار تنی سوئیسی به نام تمپورون صورت
گرفته است که در جریان آن، هشت ملوان کشته شدند. « گلف دیلی نیوز به نقل از منابع کشتیرانی در خلیج فارس نوشته است: » مسئله نگرانکننده این است که ایران و عراق اخیراً کشتیهای نجات و اطفای حریق را نیز مورد حمله قرار میدهند. ٧) « )
رویدادهای دیگر:
در منطقه عملیاتی میمک علاوه بر تبادل آتش مرسوم در خطوط مقدم، فعالیت هوایی عراق، کموبیش و نه به صورت گسترده، ادامه دارد و در این میان، مناطق مسکونی و غیرنظامیان حاشیه منطقه عملیاتی نیز مورد تعرض قرار میگیرند. امروز در ساعت ١٣: ٤٥ ، تعداد سه فروند هواپیمای دشمن مناطق صالحآباد و مهران را با بمب خوشهای مورد حمله قرار دادند. ( ٨ )
در این حمله هفت بمب پرتاب شد که به شهادت یک غیرنظامی و مجروح شدن سه نفر دیگر منجر گردید. به یک دستگاه خودرو و سه باب منزل مسکونی و سه باب مغازه نیز خساراتی وارد شد. ( ٩ )
در سایر خطوط و جبهه های جنگ، تبادل آتش توپخانه به شکل معمول ادامه داشت که در بعضی مناطق از شدت بیشتری برخوردار بود؛ از جمله: در سردشت، در اثر گلولهباران شهر سردشت و پادگان شهید بروجردی به وسیله توپخانه عراق، تعداد سه نفر زخمی شدند و خسارات مالی به بار نیامد. ( ١٠ )
پادگان شهید بروجردی محل استقرار ” جندالله” سردشت است. ( ١١ )
در آبادان، توپخانه دشمن باعث انهدام و آسیب دیدن چهار باب منزل، شش باب مغازه و سه دستگاه خودرو گردید و تعدادی نیز شهید و مجروح شدند. به طور کلی امروز تبادل آتش در منطقه عملیاتی جنوب، سه شهید ( دو نظامی و یک غیرنظامی) و هفده مجروح ( چهار نظامی و سه غیرنظامی) از نیروهای خودی بر جای گذاشت. ( ١٢ )
علاوه بر آتش توپخانه، بعضًا هلیکوپترهای دشمن نیز خطوط مقدم خودی را مورد تهاجم قرار میدهند؛ از جمله امروز در ساعت ١٣: ٣٠ ، دو فروند هلیکوپتر در حوالی ایستگاه نود، خاکریز و خط دژ خودی را با راکت مورد حمله قرار دادند. ( ١٣ )
در این حال، طرح و عملیات قرارگاه کربلا، گزارشی از پیشرفت امور مهندسی در منطقه جنوب به فرماندهی این قرارگاه ارائه کرد. بنابراین گزارش، این عملیات مهندسی که جاده سازی، ایجاد پدهای هلیکوپتر و مواضع توپخانه، احداث کانالها، ترمیم و تقویت دژهای خودی، و احداث اسکلهها را شامل میشود، منطقه وسیعی را در بر میگیرد؛ از جمله: از هور و جزایر مجنون تا جزیره مینو و نهر علی شیر، حاشیه بهمنشیر، نقاطی از جادههای اهواز – آبادان و اهواز – خرمشهر و آبادان – ماهشهر، حاشیه اروند و جزیره آبادان و … . ( ١٤ ) این اقدامات، از یکسو حوائج درازمدت جبهه های مختلف را تأمین میکند و از سویی، خود نوعی فریب برای دشمن محسوب میشود که با کشف و مشاهده اقدامات مهندسی خودی در هور، منطقه اصلی عملیات را تشخیص ندهد. درگیریهای مسلحانه و تحرکات ایذایی مسلحانه گروههای محارب در مناطق کردنشین، امروز نیز به صورت پراکنده در مناطق مختلف ادامه یافت. این درگیریها، عمومًا با فرارسیدن شب و پایان یافتن ساعات موسوم به تأمین، صورت گرفته است. به گزارش شهربانی » در ساعت ١٩ بین عوامل ضدانقلاب و برادران سپاه پاسداران، در نزدیکی روستای حسنآباد سنندج درگیری رخ داد که یک نفر شهید و سه نفر مجروح و احتما ً لا پنج نفر نیز به گروگان برده شدند. ضمنًا یک دستگاه خودرو ایفا به آتش کشیده شد و از تلفات ضدانقلابیون اطلاعی به دست نیامد. ١٥) « )
درگیری دیگری در جاده پیرانشهر – سردشت رخ داد. گزارش قرارگاه حمزه و شهربانی در این باره حاکی است: » در ساعت خارج از تأمین ( حدود ساعت ١٧ )، یک دستگاه نیسان پاترول متعلق به کمیته انقلاب اسلامی پیرانشهر حامل پنج تن از برادران کمیتههای انقلاب اسلامی تهران، به طرف سردشت حرکت کرد. در ٢٠ کیلومتری شهر، چند تن از ضدانقلابیون که به طور گذرا از جاده رد میشدند، به آنان حمله و به طرف آنها تیراندازی کردند و در نتیجه، چهار نفر از برادران مزبور به شهادت رسیدند. ١٦) « )
در میاندوآب، در ساعت ٦: ٣٠ بعدازظهر الی ٨ شب، نیروهای خودی مستقر در پایگاه کلب رضاخان با ضدانقلاب مهاجم درگیر شدند. در این درگیری هیچ تلفاتی به نیروهای خودی نرسید؛ ولی بعد از درگیری، دشمن در روستای کلت رضاخان و خطایی دست به جنایت زد و دو نفر از مردم را به شهادت رساند. ( ١٧ )
در دیواندره، ساعت ٥: ٣٠ بعدازظهر یک دستگاه تویوتای حامل تیربار کالیبر ٥٠ در محور شاهقلعه به کمین گروهک کومهله افتاد که در نتیجه دو نفر از برادران شهید شدند ( یکی مسئول محور و دیگری مسئول اطلاعات محور بود) و یکی از برادران بسیجی به اسارت برده شد. تیربار مزبور نیز به غارت رفت. ( ١٨ )
در بانه، عناصر مسلح، پایگاه شیار ارباب اورزه را مورد حمله قرار دادند که در نتیجه دو نفر ( یک نفر از ژاندارمری و یک نفر از شهربانی) مجروح شدند. ( ١٩ )
یادآوری میشود که همین امروز، ستاد مرکزی سپاه طی تلکسی به قرارگاه خاتمالانبیا اعلام کرد که کومهله در صدد است به وسیله یک گردان ضربت، در زمینههای مختلفی تحرک خود را بیشتر کند؛ از جمله در ترور کادرهای نظامی و انتظامی و اطلاعاتی منطقه، تخریب در تأسیسات عمومی نظیر مخابرات و نیروگاههای برق، مینگذاری و پخش اعلامیه در سطح شهرها. ( ٢٠ )
در این حال به گزارش قرارگاه حمزه » امروز در سلیمانیه عراق، توسط دولت شوروی، تعداد ٧٠٠ صندوق مهمات و سلاحهای انفرادی اعم از فشنگ و گلوله آرپیجی ٧ و خمپارهانداز، تحویل عناصر حزب دمکرات گردید. ٢١) « )
از سوی دیگر، جریان تسلیمیها نیز ادامه دارد. امروز نیز از حزب دمکرات، افرادی خود را به مراکز سپاه تسلیم کردند: در بوکان سه نفر، ( ٢٢ ) در اشنویه پنج نفر، در نقده پنج نفر، ( ٢٣ ) در بانه یک نفر ( ٢٤ ) و در سردشت سه نفر. ( ٢٥ ) از تسلیمیهای سردشت، یک تن مسئول ” ریکخرا” و تشکیلات ” ربط”، و دومی از کادر تشکیلات ریکخرا و تشکیلات ربط، و سومی پیشمرگ بود. ( ٢٦ )
درباره بمبگذاریهایی که پارهای اوقات در مناطق عمومی و در معابر عادی، بدون کوچکترین ارزش نظامی صورت میگیرد، امروز حفاظت اطلاعات سپاه اطلاعاتی را به واحدهای حفاظت اطلاعات ستادهای مناطق یازدهگانه سپاه مخابره کرد. در این تلفنگرام آمده است: » طبق اطلاع به دست آمده، در حال حاضر سردار جاف و برادرانش به نامهای خسرو، ثروت، نبرد و هرگرد، در زمینه بمبگذاری فعالیت دارند و بمبگذاران را به مخابرات بغداد معرفی میکنند که در آن جا آموزش ببینند. بمب را تحویل آنها میدهند تا در ایران ماشین بخرند و آن را حمل کنند. برای هر ماشین حامل بمب، ٣٠ هزار دینار، و برای هر بشکه حامل بمب ١٥ هزار دینار میدهند، که بیشتر، از مریوان وارد میکنند. برای بمبگذاران کارت پاسداری درست میکنند. بمبی که اخیراً در میدان راهآهن تهران منفجر شد، توسط دو نفر افراد سابقهدار جوانرود و باینگان از طریق مریوان به تهران حمل شده بود. این بمب به شکل بشکهای کوچکتر از بشکه نفت و به حالت طبیعی ( دارای شیر و …) ساخته شده بود. فرد دیگری که در زمینه بمب گذاری فعالیت دارد [ نام ذکر شده است] اهل طایفه قادر میرویسی ذهاب میباشد.
ضمنًا طبق اطلاع واصله از ژاندارمری، اخیراً فردی [ نام ذکر شده است] اهل بیرفک که سرپرستی یک گروه بمبگذاری را بر عهده دارد، با تعدادی از اتومبیل حاوی مواد منفجره از مرز عراق وارد ایران شده است. ٢٧) « )
با تأسیس وزارت اطلاعات، طبعًا باید نوع مأموریتها و گسترده تشکیلاتی واحد اطلاعات سپاه، تغییر یابد. به این ترتیب، عرصه وسیع اقدامات اطلاع سپاه که موارد زیادی را از ماجرای فرقان و کودتای نوژه و حضور در به اصطلاح ” فاز نظامی” برپا شده و به دست منافقین و دیگر گروههای محارب گرفته تا فعالیتهای ضدجاسوسی علیه سیا و موساد، در بر میگرفت، خودبهخود به ” اطلاعات نظامی” محدود میشود. از سوی دیگر، وزارت جدیدالتأسیس نیاز به کمک و پشتیبانی فوقالعادهای دارد که بتواند صلاحیتهای لازم را کسب کند و هر چه زودتر به انجام وظایف مورد نظر بپردازد. در همین چارچوب، امروز طی جلسهای که در ستاد مرکزی سپاه، مواردی به تصویب رسید. از جمله مقرر شد:
» کلیة نیروهای ١٠٠٠ ، ٢٠٠٠ و ٤٠٠٠ سپاه در سراسر کشور، مأمور به خدمت در وزارت اطلاعات میشوند. ( وزارت اطلاعات تعدادی از این نیروها را برای اطلاعات نظامی به سپاه خواهد داد.) پرسنلی سپاه، تا رفع نیاز، به وزارت اطلاعات سرویس میدهد و برای تشکیل پرسنلی وزارت اطلاعات حتیالمقدور نیروهای مورد نیاز را سپاه در اختیار وزارت اطلاعات قرار خواهد داد. تدارکات سپاه تا رفع نیاز، به وزارت اطلاعات سرویس خواهد داد. اماکن واحدهای اطلاعات سپاه در سراسر کشور، در اختیار وزارت اطلاعات قرار داده میشود ( به استثناء محل واحد ٢٠٠٠ در تهران). اسناد اطلاعاتی موجود در سپاه به وزارت اطلاعات واگذار میشود و وزارت اطلاعات با همکاری سپاه، یک نسخه از اسناد موضوعی را در اختیار سپاه قرار خواهد داد. نیروهای آموزشی و امکانات آن، بالمناصفه میان وزارت اطلاعات و سپاه تقسیم میشوند. نیروهای فنی ( ٨٠٠٠ ) کلا به وزارت اطلاعات منتقل میشوند و در مورد سایتها، مسئولیت و مدیریت به عهده وزارت؛ بهره برداری در مورد اطلاعات نظامی سپاه و وزارت، به طور اشتراکی خواهد بود. بخشهایی که از سپاه به وزارت اطلاعات منتقل میشود، با امکانات و ابزار و اسناد مربوطه منتقل میگردد. کلیه ابزار ارتباطی سپاه ( تلکس، تلفن، بیسیم) تا رفع نیاز وزارت اطلاعات به این وزارتخانه سرویس میدهند. وزارت اطلاعات، با اطلاع فرماندهان سپاه
میتواند از پوشش سپاه استفاده نماید. ( آئیننامه این ماده بعداً تنظیم میشود) نیروهای مورد نیاز وزارت اطلاعات را سپاه از بخش ٩٠٠٠ به این وزارتخانه خواهد داد. نیروهای امنیت داخلی که هماکنون در لشکرهای سپاه به امر حفاظت مشغول هستند، در سپاه باقی خواهند ماند. افرادی که از این تعداد، مورد نیاز وزارت هستند، در اختیار وزارت قرار خواهند گرفت. آقای مرتضی رضایی از طرف سپاه و آقای فلاحیان از طرف وزارت اطلاعات، با اختیار تام در رابطه با اجرای این توافقنامه ( ظرف دو هفته)، اقدامات لازم را انجام میدهند. ٢٨) « )
در ادامه فعالیت تبلیغی جمهوری اسلامی ایران راجع به میمک، امروز ستاد تبلیغات جنگ شورای عالی دفاع، به فرماندهی کل سپاه پاسداران اعلام کرد: » دومین گروه از خبرنگاران خارجی که بتازگی بنابه دعوت این ستاد، جهت بازدید از نتایج پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات اخیر منطقه میمک، به جمهوری اسلامی ایران سفر کردهاند، روز یکشنبه ٦ / ٨ / ٦٣ طبق برنامه، به منطقه مربوطه اعزام خواهند شد. علیهذا دستور فرمایید پیشبینیهای لازم در منطقه، جهت پذیرش گروه خبرنگاران صورت گیرد. ضمنًا تعداد این گروه ٣٠ تن میباشد. ٢٩) « )
در این حال گزارشهای ارسالی گروه قبلی خبرنگاران، در خبرگزاریها و دیگر رسانهها بتدریج انعکاس مییابد، از جمله در گزارش خبرنگار رویتر، با قید این عبارت که وی از منطقه میمک دیدن کرده است، چنین آمده است: » ایران در جریان آخرین تهاجم خود در جنگ خلیجفارس، نیروهای عراقی را از بلندهای کم ارتفاع بخش میانی جبهه، عقب رانده است؛ اما نیروهای عراقی هنوز در دشتهای مرزی مستقرند و چندین کیلومتر در داخل مرز ایران قرار دارند.
به هنگام حرکت ستون خبرنگاران به منطقهای واقع در شمال منطقه درگیریها، واحدهای توپخانه عراق هنوز به طور متناوب ارتفاعات تحت تصرف نیروهای ایران را مورد حمله قرار میدادند و نیروهای ایرانی نیز هر بار اقدام به تلافی میکردند. علاوه بر این، جتهای جنگنده عراق نیز به پرواز بر فراز بلندیها پرداختند و در یکی از این پروازها یک موشک شلیک شده از سوی جت عراقی، یک موضع ارتش ایران را مورد اصابت قرار داد. به هنگام حرکت به سوی بلندیها، کامیونهای حامل خبرنگاران به منظور این که توجه دیدهبانان توپخانه عراق را به خود جلب نکنند، به فاصله ٥٠٠ متر از یکدیگر حرکت میکردند. خبرنگاران در طول سفر دو ساعته خود از ایلام به خطوط جبهه، از جادههای بسیار پیچ در پیچ که از کنار ارتفاعات بلند و درههای عمیق میگذشت، عبور کردند. … در این بین، آثار کمی از وجود مواضع گسترده دفاعی عراق در منطقه ( آزاد شده) به چشم میخورد و تنها تعداد انگشتشماری از تانکهای منهدم شده عراقی جلب توجه میکرد. یکی از راهنمایان به خبرنگاران گفت: تعدادی از میدانهای مین در جنوب منطقه عملیاتی هنوز پاکسازی نشده است. با این حال، تفنگهای ضدهوایی اورلیکن ساخت سوئیس، در اطراف مواضع ایران دیده میشد. ٣٠) « )
در انفعال نسبت به تثبیت پیروزیهای ایران در میمک و برای ترمیم خسارات روانی وارد شده، امروز یک برنامه از رادیو بغداد پخش شد که در نوع خود منحصر به فرد است، و نیز علامتی از ضعف شدید سوژههای تبلیغاتی و روانی دشمن محسوب میشود.
متن کامل این برنامه که تحت عنوان ” پیام به پرسنل گردان خیبر از تیپ رسول اکرم” پخش شد، چنین است: » پرسنل گردان خیبر از تیپ رسولاکرم! طالبی، که فرماندهی گردان خیبر را به عهده داشت، فریاد وجدان، او را بر آن داشت که مردانه جبهه های جنگ ایران را، علیه روحالله خمینی ترک گوید و حاضر نگردید که به سرزمین حضرت علی و حضرت حسین تجاوز کند و فرزندان دو کشور مسلمان را به جان هم اندازد تا خون یکدیگر را بریزند. ترس خدا و رسول خدا و ائمه اطهار او را وادار نمود تا به آغوش مردم عزادار ایران بازگردد. باید بدانید و باور آورید که طالبی نه از روی ترس، بلکه در یک لحظه، دریافت که نباید دو گروه از مسلمانان خون همدیگر را به زمین ریزند.
بدین رو است که به ندای خدا و رسول خدا لبیک گفت و حاضر نشدند که بر علیه کشور همسایه و مسلمان به جنگ برخیزند؛ چرا که عمل با شهامت این مرد نشان میدهد که شعله های اسلامیت و ترس از خدا، در کانون سینهاش زبانه میکشد و فریاد نالههای مردم ایران که عزیزانشان را در جنگ روح الله خمینی از دست داده اند، لرزه بر اندامشان انداخته بود؛ بدین لحاظ است که هزاران خطر جانی را از سوی رژیم تهران پذیرا شد، ولی حاضر نگردید سبب کشتار فرزندان دو کشور مسلمان باشد. بحق باید گفت طالبی به تکلیف شرعی و اسلامی خود عمل کرده و جبهه های اسلامستیز ایران را ترک نموده است. اکنون بر شما است ای نیروهای گردان خیبر! که از فرمانده خود درس اسلامیت و شجاعت فرا گیرید و جبهه های جنگ اسلامستیز را ترک نمایید و به آغوش خانوادههایتان باز گردید. ٣١) « )
لازم است تذکر داده شود که این پیام نه برای استماع گردان خیبر، بلکه برای استماع ارتش و مردم عراق پخش شد و به اصطلاح، صرفًا مصرف داخلی داشته است؛ زیرا گردان خیبر فقط شب اول در عملیات شرکت کرد و به شرحی که گذشت؛ متلاشی شد و تعدادی از نیروهای آن در نیزار در محاصره دشمن ماندند و سایرین، برای بازسازی به عقب برده شدند. برادر طالبی فرمانده این گردان نیز آنگونه که قب ً لا در این روزشمار درج شد، تا آخرین ساعات اقامت محاصرهشدگان در نیزار، برای رهایی آنان میکوشید.
به نوشته روزنامه اطلاعات » گروهی از اسرای معلول عراقی که قرار بود هفته گذشته به صورت یکجانبه از سوی ایران آزاد شوند و با تعلل صلیب سرخ جهانی این برنامه به مدت شش روز به تعویق افتاد، عصر امروز از طریق ترکیه به عراق فرستاده شدند. در مراسم تحویل اسرای عراقی، یک افسر عراقی از بازگشت به عراق امتناع ورزید و در حضور خبرنگاران داخلی و خارجی اعلام کرد که مایل است به ایران پناهنده شود. سرپرست کمیسیون فرهنگی اسرای عراقی اظهار داشت: براساس لیست ارسالی ایران به صلیب سرخ، جمهوری اسلامی ایران درصدد بود تا ٧٤ اسیر عراقی را آزاد کند؛ اما به واسطه تعلل صلیبسرخ، یکی از اسرای معلول عراقی به نام سرباز وظیفه عبدالصاحب بدل شیار که پیش از اعزام به جبهه نیز به بیماری حاد کلیه مبتلا بود، فوت کرد و اسیر دیگری به نام ستوان جمال علی، از جمهوری اسلامی ایران تقاضای پناهندگی کرد. ٣٢) « )
بی. بی. سی. در این باره گزارش داد: » ایران بیش از ٧٠ اسیر جنگی عراقی را که اکثراً معلول هستند، در فرودگاه آنکارا به صلیب سرخ جهانی تحویل داده است. قبل از آن، عراق بیش از ١٠٠ اسیر جنگی ایرانی را در آنکارا به صلیب سرخ داده بود. با وجود اینکه خروج زندانیان جنگی عراقی از تهران، به علت وجود اختلافنظر بین مقامات ایران و صلیب سرخ به تأخیر افتاد، ولی گزارشهای رسیده از آنکارا حاکی از آن است که اسیران عراقی از ترکیه عازم عراق شدند. در چهار سالی که جنگ بین ایران و عراق ادامه داشته است، این سومین مبادله اسیران جنگی بین دو طرف مخاصمه است. ٣٣) « )
قابل توجه این که منابع داخلی ایران، روی آزادی یکجانبه اسرا، و مطبوعات و رسانه های غربی روی عبارت ” مبادله اسرا” تأکید میکنند.
رادیو بی. بی. سی. در یک گفتار مفصل، گزارشی دربارة حمایت جهانی از اسرای نوجوان ایرانی پخش کرد که در آن چنین آمده است:
» قرار است تا چند روز دیگر گروهی به نمایندگی از طرف سازمان جهانی حمایت از کودکان – که مقرّش در ژنو است – به منظور اجرای یک طرح آموزشی حرفهای برای کودکان اسیر ایرانی که اغلب آنها قریب به سه سال است در اردوگاههای اسرای عراقی به سر میبرند، رهسپار بغداد شوند. … دولت عراق نیز حمایت خود را از این طرح اعلام کرده است. گوردون آدام مفسر بخش شرقی بی. بی. سی. میگوید: سازمان بینالمللی حمایت از کودکان، اول بار در ماه ژوئن گذشته با دولت عراق تماس گرفت تا با مقامات این کشور گفتوگو کند. دولت عراق به این سازمان اجازه داد که از اردوگاههای کودکان ایرانی اسیر در عراق بازدید و وضع آنان را بررسی کند. این سازمان پس از دیدار از این اردوگاهها، به همراه یک سازمان خیریه سوئیسی با دولت عراق موافقتنامه ای امضا کرد که به موجب آن، این دو سازمان خیریه اجازه دارند بر اداره مدرسهای برای آموزش کودکان اسیر ایرانی نظارت کنند.
آقای پرتگمو دبیر کل سازمان بینالمللی حمایت از کودکان، تخمین میزند که در حال حاضر در حدود ٣٨٠ کودک و نوجوان ایرانی کمتر از ١٨ سال، در اردوگاه رمادی در غرب بغداد به سر میبرند. اسرای جنگی ایرانی روزی ٢٢ ساعت در خوابگاههایشان که هر یک ظرفیت ٦٠ الی ٧٠ زندانی را دارد، محبوسند. زندانیان اجازه دارند روزی حداکثر یک ساعت از خوابگاه هشان خارج شوند و به محوطه زندان که اطراف آن سیمخاردار کشیده شده است بروند. امکانات کارآموزی عملی برای اسرای جنگی، بنا به ملاحظات امنیتی، محدود است و به عنوان مثال تعلیم نجاری و فلزکاری که مستلزم استفاده از ابزاری است که میتواند وسیلهای برای فرار زندانیان شود، ممنوع است. اما سازمان بینالمللی حمایت از کودکان امیدوار است که مسئولین اردوگاهها، با آموزش فنون آشپزی و ریسندگی و بافندگی به زندانیان موافقت کنند. در برنامه تعلیم کودکان ایرانی اسیر، تأکید اصلی بر آموزش زبان فارسی، عربی و انگلیسی به زندانیان خواهد بود. این کودکان به علت وقفه در تحصیلاتشان و فقدان کتابهای فارسی، اغلب حتی خواندن و نوشتن زبان فارسی هم برایشان دشوار است.
آقای تگمو عقیده دارد که اولین مشکل عمده سازمان حمایت از کودکان، جلب اعتماد کودکان زندانی خواهد بود. … آنها سخت تحت تأثیر مفهوم جهاد در اسلامند و برداشت او آن بوده است که این عده از کودکان را برخلاف میلشان به جبهه جنگ نفرستادهاند. آقای تگمو گفت: هلی کلی از اجرای این برنامه آن است که برای آنها مشغولیتی ایجاد شود تا کمتر به اسارتشان در عراق فکر کنند و تحمل دوران زندان برایشان آسانتر شود. دولت عراق میگوید: سابقًا پیشنهاد کرده بود که کودکان اسیر ایرانی به ایران بازگردانده شوند؛ اما دولت ایران این پیشنهاد را رد کرده است. تدریس به کودکان ایرانی، توسط آموزگاران عراقی صورت خواهد گرفت. آقای تگمو گفت: مقامات عراقی … ساختمانی را برای استفاده مدرسه در اختیار آنان گذاشتهاند و این دو سازمان خیریه، هزینه تهیه وسایل کلاس درس، لوازم تحریر و تدریس را تقبل خواهند کرد. ٣٤) « )
به گزارش خبرگزاری یونایتدپرس از بغداد » عراق و ترکیه امروز اعلام کردند که برای جنگیدن علیه شورشیان کرد – که در صدد کسب استقلال برای منطقه کوهستانی در امتداد بخشی از کشورهای عراق و ترکیه و همچنین ایران هستند – با هم همکاری خواهند کرد. دیپلماتهای غربی عرب اظهار داشتند که هدف از این اقدام، امن ساختن منطقه از خطر نفوذ نظامی ایران در جبهه شمالی جنگ چهارساله ایران و عراق، و همچنین تحلیل بردن تلاشهای کردها در شیوه جنگ و گریز آنها در استانهای نفت خیز کردستان عراق است. عراق بدان خاطر با درخواست ترکیه موافقت کرد که تشخیص داد حضور نظامی ترکیه در عراق، از نفوذ ایرانیها در شمال جلوگیری خواهد کرد. ترکیه به کرات به ایران هشدار داده است که آن کشور ( ترکیه) حمله ایران به کردستان را تحمل نخواهد کرد. ٣٥) « )
همچنین با اشاره به مخالفت ایران با حضور ترکیه در شمال عراق، دیپلماتها خاطرنشان کردند: » موضع ایران، ترکیه را تحریک کرده است که برای اولین بار از شروع جنگ در چهار سال پیش، از عملیات ایران در خلیج ( فارس) انتقاد کند. « دیپلماتها از قول یک مقام رسمی ترکیه نقل کردند: » تمایلی که ایران برای خاتمه جنگ از خود نشان میدهد راه گشا نیست و موضعگیری ایران برای ثبات منطقه زیانآور است. ٣٦) « )
در این حال هنوز بحث سفر وزیر کشور ترکیه به ایران در مطبوعات ترکیه داغ است. در اینباره بنا به گفتار گزارشگر رادیو صدای ترکیه » روزنامه ملیت نوشت: مقامات ایرانی قول دادهاند از نفوذ تروریستی برای انجام عملیات علیه ترکیه از طریق ایران، جلوگیری نمایند. روزنامه فوق نوشته است یک مقام وزارت خارجه ترکیه در ارتباط با سفر علی تانیار وزیر کشور ترکیه به ایران، چنین گفت: یک مقام وزارت خارجه ترکیه در ارتباط با سفر علی تانیار وزیر کشور ترکیه به ایران، ایران به فعالیت گسترده ارتش ترکیه در داخل خاک ایران اجازه نخواهد داد؛ ولی حکومت ایران از نفوذ گروههایی که قصد رساندن ضرر و زدن ضربه به دولت ترکیه را دارند، در مرزهای خود جلوگیری به عمل خواهد آورد. یک روزنامه دیگر چاپ آنکارا، از قول دیپلماتهای وزارت خارجه ترکیه نوشته است: مقامات ایرانی در مذاکراتشان با وزیر کشورمان، قول همه گونه مساعدت جهت حفظ امنیت مرزهای مشترک را داده و در این مورد محترمانه برخورد کردند و دیدار وزیر کشور از تهران مفید بود. ٣٧) « )
از سوی دیگر، روزنامه حریت چاپ ترکیه به نقل از منابع دیپماتیک نوشت: ترکیه بسیار عجولانه عمل نموده و اساسًا قبل از رفتن هیئت ترکیه به ایران، میبایستی ” سردی هوای تهران” مورد بررسی قرار میگرفت.
یادآوری میشود که به عقیده برخی کارشناسان ایرانی: » عکس العمل اخیر ایران در مورد قرارداد بین ترکیه و عراق و بیانیه وزارت امور خارجه و سخنان رئیسجمهور در دیدار با وزیر کشور ترکیه و کلا سیاست اتخاذ شده با ترکیه در رابطه با مسائل اخیر، باعث شد که روزنامه های ترکیه بر خلاف هفته گذشته، در برخورد با مسائل ایران و ترکیه بسیار محتاطانه و از موضع تدافعی و نه از موضع قدرت برخورد کنند. ٣٨) « )
بنا به گزارش رسیده از منامه، وزیر خارجه بحرین در جلسهای با حضور دیپلماتهای ایرانی گفته است: » من معتقدم که صفحه جدیدی در روابط دو کشور باز شده است و در آینده، وضع خیلی بهتر خواهد شد؛ چون ما هیچگونه مسئلهای با ایران نداریم و جنگ هم مربوط به شما میباشد. تنها مسئلهای که هست، مقداری عدم اطمینان است که با همکاری دو جانبه برطرف خواهد شد. « وی پس از اشاره به یکی از شمارههای نشریه ارگان جبهه آزادیبخش بحرین که در آن مطالبی علیه امیر بحرین و خود وی درج شده است، و با اشاره به این که آدرس جدید جبهه در همین نشریه در تهران ذکر شده است، گفت: » ما میخواهیم کمکم این مسئله حل شود. « وی افزوده است که » تا دو یا سه هفته دیگر کاردار خود را به تهران اعزام میداریم. « شایان ذکر است که نمایندگی جمهور اسلامی ایران، در منامه، از زمان اخراج کاردار قبلی تاکنون با تضییقات فراوانی مواجه بوده است. اما وزیر خارجه بحرین در این جلسه جهت سفر به ایران اعلام آمادگی کرد. البته وی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل با آقای ولایتی ملاقاتی داشته است و میتوان گفت پس از بازگشت از اجلاس سازمان ملل تاکنون، برخورد وزیر خارجه بحرین نسبتًا مثبت بوده است. به عقیده برخی صاحبنظران وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران » احساس میشود که یک حرکت هماهنگ و همسو در جهت بهبود روابط با جمهوری اسلامی ایران، از طرف کشورهای عضو شورای همکاری شروع شده است. ٣٩) « )
کمیته حسن نیت سازمان کنفرانس اسلامی، در تلاش جدیدی برای خاتمه جنگ ایران و عراق، بزودی در بالاترین سطح تشکیل جلسه خواهد داد. گزارش خبرگزاری قطر از ریاض در این باره حاکی است که دعوتنامههای اضطراری، برای اعضای این کمیته نیز ارسال شده است. ( ٤٠ )
در این حال به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از منامه، یاسر عرفات که اخیراً با صدام ملاقات کرده است، برای شرکت مشتاقانه در اجلاس اضطراری کمیته صلح اسلامی که قرار است در بنگلادش جهت طرح یک ابتکار جدید برای خاتمه دادن به جنگ ایران و عراق تشکیل شود، اعلام آمادگی نموده است. از طرف دیگر، عرفات اعلام کرده است که یکی از معاونان عالیرتبه خود را با پیامی که خطوط کلی پیشنهادات صلح وی را مشخص میکند، جهت تسلیم پیام به رهبری، به تهران اعزام داشته است. ( ٤١ )
عرفات گفت: پس از اوجگیری اخیر جنگ ( عملیات عاشورا در میمک) نمایندهای به تهران فرستاده ∗ و خود در بعداد با صدام حسین ملاقات کرده.
∗ یادآوری میشود که وزارت خارجة جمهوری اسلامی سفر نمایندة ویژة عرفات به تهران را تکذیب کرد و اینگونه فعالیتهای وی در زمینه جنگ را تقبیح نموداست. ( ٤٢ ) همچنین، » عرفات در مصاحبه با روزنامه الشرق الاوسط چاپ عربستان، گفته است که
وی و حبیب شطی دبیر کل کنفرانس اسلامی، یک پیام مشترک و اضطراری برای رئیس جمهور گامبیا، اجاوارا، جهت پاسخ به دعوت رهبر بنگلادش برای گردهمایی در اجلاس کمیته صلح فرستاده اند. ٤٣) « )
این که کشورهای جهان در زمینة رابطة تسلیحاتی با دو کشور در حال جنگ، دو گونه ملاک و دو نوع برخورد را نشان میدهند، به صورت یک امر رایج درآمده است؛ اگر گفته شود سلاحی راهی ایران شده است، شدیداً نفی میشود، و برعکس در مورد عراق، هر میزان ارسال سلاح براحتی بازگو میگردد. به گزارش خبرگزاری کویت » ژنرال خوزه الیوکرک رئیس هیئت صنایع اسلحهسازی برزیل، امروز مسئله تأمین تسلیحاتی ایران توسط برزیل را تکذیب کرد. وی در یک مصاحبه با خبرگزاری کویت تأکید کرد که سیاست کشورش، مبتنی بر حفظ مناسبات با کشورهای دوست است، و افزود: تمام گزارشهای حاکی از تأمین تسلیحاتی ایران توسط برزیل، متوجه شکستن دوستی موجود میان برزیل و عراق است. گزارشهای مطبوعاتی اخیر حاکی از صادرات مقادیر معتنابهی از تسلیحات برزیلی به ایران بود. ژنرال الیوکرک همچنین خاطرنشان کرد که هر معامله صدور اسلحهای باید تحت نظارت و تصویب وی صورت گیرد و از این رو اطمینان میدهد که هیچ نوع صادرات اسلحهای به ایران در کار نبوده است. وی گفت: سیاست برزیل در رابطه با صدور تسلیحات بسیار روشن است و اجازه صدور اسلحه به ایران نمیدهد.
این مقام رسمی نظامی برزیل که سرپرستی یک هیئت نظامی کشورش در سفر به کشورهای حوزه خلیج فارس را بر عهده دارد، فاش کرد که بزرگترین کشور عرب وارد کننده تسلیحات ساخت برزیل، عراق است. ٤٤) « )
روابط عمومی وزارت نفت اعلام کرد: » مهندسین و کارگران متعهد و مسلمان کارگاه اداره کل سوختگیری هواپیمایی، پس از یک سال و نیم کوشش پیگیر و با امکاناتی محدود، برای نخستینبار در ایران پروژه تولید پنج دستگاه واحد سوختگیری را به پایان رساندند. هر یک از این واحدها گنجایش ٢٠ هزار لیتر سوخت را دارد و میتواند در هر دقیقه هزار لیتر سوخت فیلتر شده و کام ً لا خالص را تحویل هواپیما و هلیکوپتر نمایند. ضمنًا هزینه سوخت هر یک از این واحدها دو میلیون ریال کمتر از نوع مشابه خارجی است و کارآیی آن بیشتر و بهتر میباشد. ٤٥) « )
امروز خبرگزاری رویتر، درباره تلاش کشورها برای دستیابی به سلاح اتمی، گزارشی ارائه کرد که ضمن آن آمده است: » براساس گزارش جدیدی که در امریکا منتشر شده، در حال حاضر ١٦ کشور مختلف جهان به خاطر فعالیت در ساختن سلاحهای اتمی تحت فشار قرار دارند و حتی برخی از این کشورها ظاهراً موفق به تولید این سلاحها شدهاند. در این گزارش که از سوی سرویس تحقیقاتی کتابخانه کنگره امریکا تهیه شده است، از لیبی، اسرائیل، عراق، ایران، کوبا، افریقای جنوبی، هند، پاکستان و آرژانتین به عنوان کشورهایی که برای به دست آوردن توان هستهای با شدیدترین فشارها مواجهاند، نام برده شده است. « این گزارش حاکی است: » کشور هند اگر چه یک بار اقدام به آزمایش سلاح اتمی کرده، اما تولید این سلاح را آغاز نکرده است و کشور اسرائیل نیز اگر چه موضع رسمی خود را در قبال این مسئله هنوز اعلام نکرده، اما ظاهراً دارای یک صنعت کوچک اتمی است. تصور میرود کشور افریقای جنوبی نیز صاحب سلاحهای اتمی بوده یا حداقل در آستانه دستیابی به این سلاحها است. کارشناسان اظهار عقیده کردهاند که برخی از کشورها از قبیل اسرائیل و افریقای جنوبی که وضعیت آنها در زمینه اتمی مشخص نیست، ممکن است بیشتر در صدد تظاهر به دستیابی به سلاحهای اتمی باشند تا دستیابی حقیقی به آن؛ که این میتواند برای آنها هم منفعت داشته باشد و هم ضرر. ٤٦) « )
در این حال به نوشته نشریه امریکایی اسپات لایت » مقامات عالیرتبه و دیپلماتهای امریکایی و اروپای غربی در واشنگتن و سازمان ملل میگویند که در یک اقدام محرمانه، اخیراً شوروی سپر اتمی خود را به سوریه و سایر کشورهای عربی همپیمانش کشانده است. هدف شوروی از این عمل، حمایت از سوریه در مقابل حملات اتمی اسرائیل میباشد. شوروی مصمم است تا در صورت استفاده اسرائیل از سلاحهای اتمی بر علیه همسایگان عربش، اقدام به تلافی فوری و قاطع بنماید. گرچه وزیر خارجه امریکا در این مورد حرف نمیزند، ولی زنگ خطر در سراسر واشنگتن به صدا در آمده است. به نوشته این نشریه، اتخاذ تصمیم نسبت به دادن سلاحهای اتمی به سوریه، در طی دیدار محرمانه حافظ اسد با اندرهپوف رهبر سابق شوروی صورت گرفته بود. پس از مرگ اندرهپوف، مسئله مدتی ساکن ماند؛ ولی اخیراً چرنینکو نیز بار دیگر بر این تعهد شوروی تأکید کرد و از وزیر دفاع سوریه دعوت نمود تا برای مذاکره مشروح در مورد استقرار نیروی استراتژیک هستهای دفاعی، به مسکو برود. ٤٧) « )
شاهدان موثق از امریکا گزارش دادند که عصر امروز یکی از کانالهای تلویزیونی امریکا نمونه هایی از عملیات نیروهای ضربتی چترباز ضدتروریست را به نمایش گذاشت و گوینده ادعا کرد که این نیروها، در هر جای دنیا میتوانند فرود آیند و از هر دیواری بالا بروند و از هر مانعی بگذرند. بعد از نمایش چتربازان، با ژنرال سکت که شایع است طراح برنامه حمله به طبس بوده است، مصاحبهای انجام شد.
از وی سؤال شد: » در شرایطی مثل بیروت چگونه میتوان تروریستها را شناسایی کرد؟ « او گفت: » اطلاعات دقیقی که در دست است، نشان میدهد که سرنخ همه انفجارات بیروت زیر سر ٢٠٠٠ پاسدارانی است که به عنوان به اصطلاح نیروهای داوطلب، وارد منطقه شدهاند. امریکا باید تروریستها و حامیان آنها را قویًا سرکوب کند؛ زیرا انفجاراتی مانند آنچه در بیروت رخ داد، نمیتواند بدون حمایت دولتها صورت گیرد و هنگامی که دولت مشخصی مسئول شناخته شد، نباید که بیتفاوت نشست؛ زیرا به طوری که در بیروت گفته شد، تسامح در این مورد حمل بر ضعف امریکا شده است. «
شایان ذکر است که چند روز پیش نیز شولتز وزیر خارجه امریکا اظهار داشته بود که امریکا میباید در قبال فعالیتهای تروریستی عکسالعمل نشان دهد و در این بین حتی اگر بیگناهی نیز کشته شود، اشکال ندارد. در پی این خبر، سران دولت امریکا ( ریگان سخنگوی کاخسفید و بوش معاون رئیس جمهور) سخنان شولتز را نفی کردند و اظهار داشتند که امریکا به فعالیتهای تروریستی پاسخ خواهد داد؛ ولی اص ً لا خواهان کشته شدن بیگناهی نیست. ( ٤٨ )
در این حال خبرگزاری یونایتدپرس از رودایلند امریکا گزارش داد: » آخرین سفیر امریکا در ایران میگوید که به عقیده او، آیتالله روحالله خمینی رهبر ایران، موج انفجار با کامیونهای انتحاری در تأسیسات امریکایی در لبنان را رهبری نکرده است. ویلیام سالیوان گفت که به اعتقاد وی، این بمبگذاریها کار شیعیان دره بقاع لبنان است که روابط نسبتًا نزدیکی با اعضای ستیزه جوی جنبش شیعیان ایران دارند. سالیوان، در کمیته پراویدنس ضمن صحبت درباره سیاست خارجی گفت: اکثر ایرا
