خواندن رمان تاریخی، لذت منحصر به‌فردی دارد که در مطالعۀ دیگر گونه‌های رمان، به آسانی یافت نمی‌شود. همراه شدن با واقعیات تاریخی در بستری از تخیل و غوطه‌ور شدن در توصیفات نویسنده‌ای که می‌کوشد آن‌چه را که روزگاری پیش از این رخ داده، به زیبایی به تصویر بکشد، تجربه‌ای دلپذیر برای کتاب‌خوان‌ها است. حال اگر این بستر تاریخی شامل بازه‌ای از روزگار جوانی پیامبر (ص) تا واقعۀ عاشورا باشد، می‌توان علاوه بر لذت مطالعۀ رمان تاریخی، از فواید مطالعه یک رمان مذهبی نیز برخوردار شد؛ چنین اتفاقی هنگام خواندن رمان «وقتی دلی» رخ می‌دهد.
«وقتی دلی» یک رمان تاریخی- مذهبی است که از همان صفحات اول، ذهن خواننده را به هزار و چهارصد سال پیش می‌برد. به روزگار صدر اسلام با همۀ دشواری‌ها و مرارت‌هایی که مسلمین با آن‌ها مواجه بوده‌اند. رمان، ماجرای زندگی شخصی به نام «مصعب بن عمیر» را از دوران کودکی تا جوانی بازگو می‌کند که در جریان زندگی مرفه و پرزرق و برقش، با وجود نازنین حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم آشنا می‌شود و این آشنایی با فراز و فرودهایی سرانجام تبدیل به یک دلدادگی عمیق و آگاهانه می‌شود.
«وقتی دلی» روایت فراز و نشیب‌های این دلدادگی است. روایت زندگی پسر یکی از ثروتمندترین تجار مکه که می‌کوشد برای پسرش، زیباترین جوان آن روزهای شهر، همه لذت‌های دنیوی را مهیا کند، اما جان حقیقت‌طلب مصعب، او را به جستجوی لذتی والاتر وا می‌دارد … تا سرانجام، با قرار گرفتن در زمرۀ یاران پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم و شهدای احد، بی‌قراری‌هایش آرام بگیرد و به لقای دوست برسد.
«وقتی دلی» صرفا یک اثر تاریخی نیست و به همین علت، در تمام صفحات کتاب تنها با مرور تاریخی واقعی و مستند مواجه نیستیم، بلکه نویسنده از قوه تخیلش بسیار کمک گرفته تا صحنه‌ها را بازسازی کند، به عمق شخصیت‌ها برسد و وقایع را پررنگ‌تر و واضح‌تر از آن‌چه که در تاریخ آمده، نمایان کند. این‌ها همه اما باعث نمی‌شود احساس کنیم با داستانی کاملاً تخیلی طرفیم. چنان که «محمدحسن شهسواری» نویسندۀ کتاب، درصفحات آغازین آن ذکر کرده است، در تمام قسمت‌هایی که ماجراها مربوط به حضرت محمد (ص) و حضرت امیرالمؤمنین (ع) می‌شود، نویسنده تنها به روایت تاریخ مستند و مستدل اکتفا کرده و جز حقیقت، چیزی ننوشته است. در سایر قسمت‌ها نیز، با منبع قرار دادن «تاریخ سیاسی اسلام» نوشتۀ رسول جعفریان، در چارچوب حقایق تاریخی قدم برداشته و با ذهن خلاق خود، به این وقایع بال و پر داده است تا خواندنی‌تر و جذاب‌تر باشند.
زبان ساده و روان این کتاب، یکی از ویژگی‌هایی است که باعث می‌شود همه دوست‌داران کتاب به‌راحتی بتوانند با آن ارتباط برقرار کنند. گرچه زمان جاری در داستان به قرن‌ها پیش برمی‌گردد، اما خواننده با نثری ثقیل و سخت مواجه نیست و در عین حفظ فضای کهن داستان، با یک اثر زنده و به‌روز همراه می‌شود که به او اجازه نمی‌دهد کتاب را زمین بگذارد و رمان را نیمه‌کاره رها کند. این زبان موفق در بسیاری از قسمت‌ها به کمک نویسنده آمده تا تعمّدانه، آن‌چه را در پس زمینه ذهنش داشته است، به گونه‌ای زیرکانه به مخاطب عرضه کند؛ مانند درد و دریغ او از ماجراهایی که پس از مرگ حضرت رسول (ص) رخ داد و باعث شد همه رنج‌های مسلمین صدر اسلام فراموش شده و اسلام، وارونه جلوه داده شود یا امیدواری او به نتایج واقعه کربلا که در گریزی مناسب، نقش پررنگ این حادثه عظیم را در زنده کردن اسلام نشان می‌دهد.
«وقتی دلی» روایت اسلام است از زبان نویسنده‌ای متعهد و متخصص و شاید برای همین است که هنگام خواندنش، مخاطب لحظه به لحظه حس می‌کند در حال نزدیک شدن به حقیقت ناب توحید و نبوت است و نه تنها خسته نمی‌شود، بلکه در ساحل امن این کتاب خوب، آرام می‌گیرد و خدا را بخاطر نعمت اسلام، شکر می‌گوید … .
این کتاب توسط انتشارات شهرستان ادب در سال 91 و در 381 صفحه به چاپ رسیده است.
