هرگاه شهرها معطر به عطر حضور شهدای گمنام میشود، بخصوص استان مقدس قم و حرم اهل بیت(ع)، با سوالاتی از سوی برخی مردم و بویژه جوانان عزیز روبرو می‌شویم از جمله اینکه مکانیسم شناسایی شهدای گمنام و تشخیص آنها از اجساد عراقی و مسائلی از این قبیل چه روندی را طی می‌کند.
بدیهی است پاسخگویی مناسب به این سوالات در برطرف کردن برخی شبهات که در جهت تشویش افکار عمومی مطرح میشود، موثر خواهد بود.
البته این سوال از نظر ما بسیار طبیعی است و شاید به ذهن بسیاری خطور کرده باشد که واقعاً از کجا میتوان تشخیص داد که پیکری که در فرآیند عملیات جستجو پیدا میشود هویت ایرانی دارد یا عراقی؟ اگر تشخیص این مهم فراهم نشد تکلیف پیکر تفحص شده چیست؟ سن شهدا چگونه تشخیص داده میشود و دهها سوال دیگر.
به همین منظور بر آن شدیم تا به صورت مختصر در چند بند پاسخ‌هایی هر چند کوتاه جهت تنویر افکار عمومی و استحضار علاقمندان و خوانندگان عزیز تقدیم حضور گردد، بدیهی است پاسخهای فنی از حوصله و مجال این مقال خارج است و به فرصت مناسب دیگری موکول می‌گردد.
1- در سیر کار تفحص و جستجوی پیکرهای مطهر شهدا از آغاز تاکنون مشاهدات شاهدان عینی، مطالعات، تجربیات و همچنین تکنولوژی روز، به یاری گروه‌های تفحص آمده و هم اینک نیز با اطلاعات کامل و کافی و کاملا تخصصی در حال پیگیری است.
2- آخرین نقشه موجود مناطق با نقشه‌های زمان جنگ تطبیق داده شده و آمار و اطلاعات شهدای به جامانده از دوران دفاع مقدس احصا شده است.
3- در برخی مکان‌ها و بنا به مورد، زمینه حضور افراد مطلع در مناطق به منظور جستجوی پیکرهای مطهر در داخل و خارج از مرزهای کشور فراهم شده است.
مشخصات ظاهری پیکر مطهر شهدا
اما در بحث شناسایی ظاهری پیکرهای مطهر شهدای ایرانی از اجساد عراقی با توجه به وسائل، اقلام و تجهیزات ایرانیها (کلاه، چفیه، لباس، پوتین و…) و همچنین وجه تمایز آنها نسبت به عراقیها که ملاک شناسایی قرار میگیرد، موارد ذیل به اختصار ذکر میشود:
کلاه:
کلاههای ایرانی کاملاً با کلاههای عراقی تفاوت دارد.
الف) کلاههای آهنی عراقی طشت شکل و کلاه ایرانیها جمع تر و گرد میباشد.
ب) کلاه پشمی عراقیها دارای آویز قسمت گوش(مخصوص شمال عراق و کردستان) و کلاه پشمی رزمندگان ایرانی دارای دید چشم و رنگ مشخص است.
ج) بر روی کلاههای ایرانی معمولاً اشعار انقلابی، اسلامی با پیشانی بند درج شده است در حالی که کلاه عراقی هیچ علائمی در این خصوص ندارند.
کلاههای کائوچویی هر دو کشور همانند کلاههای آهنی تفاوت اساسی دارند.
چفیه:
برخی از شهدای ایرانی دارای شال گردن و عموماً دارای چفیه هستند در حالی که در نظام عراق از این البسه استفاده نشده است. چفیه ایرانیها سفید با خطوط سیاه و یا مشگی با خطوط سفید میباشد.
پیراهن:
پیراهن ایرانیها:
الف) لباس فرم سپاه سبز رنگ و نازک و معمولاً آرم سپاه بر روی آن نصب شده بود.
ب) لباس بسیجیها هم از نوع تکاوری که امروز آن را لجنی میگویند و یا لباس خاکی بدون سر دوشی درجه و جنس آن مشخص است.
ج) لباسهای معروف به کرهای هم حالت نخی نداشته و فاقد سردوشی و … میباشند.
د) لباس نیروهای ارتشی نیز از نوع کرهای با درجه نظامی بر روی بازو و یا سردوشی و نیز اتیکت برروی سینه مشخص میباشد.
ه) لباس گرم بسیج و سپاه از نوع لباس ورزشی گرم کن که بلوز و شلوار باهم هستند.
ی) در زمستان نیروهای ایرانی از اورکتهای معروف به کرهای که جنس و سایز آنها بطور واضح روشن است. زیر پیراهن و لباس زیر آنها عموماً از نوع مشخص و نوشتههای ایرانی دارد و برخی هم نوع ورزشی است.
درجه نصب شده برروی لباسهای ارتش کاملاً متفاوت از درجات عراقیهاست.
پیراهن عراقیها:
الف) پیراهن عمومی آنها کاملاً ضخیم و سبز رنگ میباشد. دارای سردوشی و جنس آنها کاملاً متفاوت است.
ب) ردههای کماندویی عراقی دارای لباس لجنی با رنگ مشخص است.
ج) رانندگان تانک عراقی دارای لباسهای یک تکه سبز رنگ و به اصطلاح ملوانی میباشد.
د) عراقیها دارای ژاکتی سبز رنگ و دارای سردوشی هستند که هنوز هم در ارتش فعلی عراق استفاده میشود.
شلوار:
شلوار ایرانیها از نظر ظاهر و جنس عراقی تفاوت ویژه دارند.
شلوار نیروهای بسیج از جنس بلوزهای خاکی دارای جیبهای از بغل پاست، جای کمربند و یا فانسقه هم به اندازه خاص میباشد.
بلوزهای تکاوری که معمولاً افراد پاسدار وظیفه میپوشیدند و لباس فرم سپاه هم نازک بود. لباس نیروهای ارتش و ژاندارمری وقت هم از نوع کرهای و برخی از آنها هم شلوارهای چینی قدیم به رنگ سبز بوده است.
فانسقه ایرانی
فانسقه سبز رنگ متعلق به پاسداران، فانسقه خاکی مخصوص نیروهای بسیج و ارتش، قفل بند فانسقه و همچنین تعداد سوراخهای تنظیم آن با فانسقههای عراقی تفاوت دارد. فانسقههای ایرانی از کمربندهای کوچک استفاده میکردند که قفل بند آنها به صورت کمربندهای معمولی است.
پوتین:
پوتین ایرانیها با عراقیها از نظر ظاهر تفاوت دارد. در کف پوتین عراقیها عبارتی مانند صنع فی العراق، رقم و علامتی به صورت مثلث با حروف حروف ج به معنی جیشالشعبی بود. پوتینهای عراقی معمولاً بزرگ پا و نوک آن قوسی شکل اما پوتینهای ایرانی چند نوع و زیر آنها با حروف لاتین (کلمه تاف و یا کلماتی مانند پیروزی، وین) زیپ دار و ساق پارچهای بود.
کفش:
در بحث کفش نیز تعداد قابل توجهی از رزمندگان از کتانی و کفش ورزشی استفاده میکردند که در عرف نظامی عراق وجود نداشت.
شعارهای انقلابی نوشته شده بر روی لباسهای ایرانی، وجود پول و سکه ایرانی اسناد به زبان خط فارسی از جمله موارد دیگری برای شناسایی است. در خصوص تجهیزات انفرادی ایرانیها ازجمله جای خشاب،کوله پشتی، سرنیزه، ماسک، قمقمه و… تفاوت اساسی با تجهیزات انفرادی عراقی دارد.
نکته مهم در خصوص عدم شناسایی ملیت پیکر تفحص شده:
در خصوص اینکه اگر ملیت پیکر پیدا شده به هر دلیلی محرز نگردید طبق فتوای مراجع عالیقدر و معظم در قبرستان مومنین در نزدیکی مرز و بدون آنکه وارد کشور شوند دفن خواهند شد. بنابراین هر پیکری که تحت عنوان شهید گمنام وارد کشور میشود به طور یقین بر اساس بررسی شواهد و آثار، ایرانی بودن آن اثبات شده است.
شناسایی با انجام آزمایش DNA
در مورد تشخیص هویت واقعی شهدای عزیز با انجام آزمایش DNAکه با همکاری مراکز علمی و تحقیقاتی و دانشگاهی بخصوص دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله صورت میگیرد، هویت آنان شناسایی میشود.
امروزه دانش و فناوری و کار با سلولهای موجودات زنده قابلیتهای زیادی را در اختیار دانشمندان قرار داده است استفاده از این دانش و تشخیص هویت ژنتیکی از نیمه دوم 1990 در کشورهای پیشرفته مورد توجه و از سال 2000 ارتش آمریکا نیز برای تشخیص هویت نیروهایشان اقدام به تشکیل بانک اطلاعات ژنتیکی نمودهاست، با توجه به اهمیت و ضرورت شناسایی شهدا گمنام، از سال 82 تحقیقات در این مورد آغاز شده که همگام با پیشرفتهترین کشورهای جهان، کشور ما هم اکنون به فنآوری موسوم به تعیین هویت مولکولی دست یافته است.
از سالها قبل بانک اطلاعات گستردهای از مشخصات ژنتیکی خانواده معظم شهدای گمنام در حال تهیه است که با بهره گیری قطعه کوچکی از نمونه پیکر مطهر شهدا گمنام یک بانک اطلاعاتی و یک نمونه از خانواده شهدا مفقود یک بانک اطلاعاتDNA یا ژنتیکی تشکیل و با استفاده از دانش زیست فنآوری و ارتباط بین بانک معلوم (خانواده) و بانک مجهول (شهید گمنام) بررسی و پس از تطبیق شناسایی صورت میگیرد که این کار در استان های کشور در حال انجام است.
استفاده از شیوه مولکولی جدیدترین و کم اشتباه ترین شیوهای است که مورد استفاده قرار میگیرد در واقع احتمال خطا در این روش که به DNAموسوم است خطای آن به کمتر از یک به 500 میلیون (چیزی در حد صفر) میرسد.
بنابراین در آزمایشگاه با استفاده از روشهای استاندارد فنآوری زیستی و تطبیق نمونه DNAبدست آمده از شهید با DNAو ابستگان بهره گرفته میشود و پس از مراحل خاصی هویت شهید شناسایی و انتظار خانواده پس از سالها به سرانجام میرسد که نمونه اخیر آن شهید والامقام محمدعلی مبارک است که مزار مطهرش زیارتگاه مردم شریف پردیسان میباشد.
منبع شهید نیوز
