برگزیده‌ای از بیانات رهبر معظم انقلاب به مناسبت روز ملی ازدواج جوانان
خداوند از زن و مرد تنها خوشش نمی‌آید
خدای متعال از زن و مرد تنها خوشش نمی‌آید، مخصوصا آن‌هایی كه جوانند و بار اولشان است. مخصوص جوان‌ها هم نیست. خدای متعال از زندگی مشترك و مزدوج خوشش می‌آید. آدم تنها، مرد تنها و زن تنها كه همـه عمر را به تنهایی می‌گذراند، از دید اسلامی چیز مطلوبی نیست . مثل یك موجود بیگانه است در مجموعه پیكره انسانی. اسلام این طور خواسته كه خانواده، سلول حقیقی مجموعه پیكره جامعه باشد نه فرد تنها.
خطبه عقد 75/10/05
مال و جمال، یا كمال؟ كدام انگیزه؟
اگر چنانچه كسی بخاطر مال و جمال ازدواج كند، طبق روایت ممكن است خدای متعال مال و جمال را به او بدهد و ممكن هم هست كه ندهد. اما اگر چنانچه برای تقوا و عفاف قدم بگذارد و ازدواج بكند، خدای متعال به او مال هم خواهد داد جمال هم خواهد داد. ممكن است كسی بگوید جمال كه اعطا كردنی نیست؛ یك كسی یا جمال دارد یا ندارد! معنایش این است كه چون جمال در چشم شما و دل شما و در نگاه شماست، اگر انسان كسی را خیلی هم جمیل نباشد، دوست داشت او را جمیل می‌بیند. وقتی كسی را دوست نداشت هر چقدر هم جمیل باشد به نظر او جمیل نمی‌آید.
خطبه عقد 77/10/13
مرد قوام است و زن ریحان
اسلام مرد را قوام و زن را ریحان می‌داند. این نه جسارت به زن است نه جسارت به مرد. نه نادیده گرفتن حق زن است نه نادیده گرفتن حق مرد؛ بلكه درست دیدن طبیعت آنهاست. ترازوی آنها هم اتفاقا برابر است؛ یعنی وقتی جنس لطیف و زیبا و عامل آرامش و آرایش معنوی محیط زندگی را در یك كفه می‌گذاریم، و این جنس مدیریت و كاركرد و محل اتكا بودن و تكیه‌گاه بودن برای زن را هم در كفه‌ی دیگر ترازو می‌گذاریم، این دو كفه با هم برابر می‌شود. نه آن بر این ترجیح دارد و نه این بر آن.
خطبه عقد 78/12/22
مفهوم خوشبختی
خوشبختی عبارت است از آرامش، احساس سعادت و احساس امنیت. جشن و اسراف و زیاده‌روی، كسی را خوشبخت نمی‌كند. مهریه و جهیزیه هم كسی را خوشبخت نمی‌كند. پای‌بندی به روشِ شرع است كه انسان را خوشبخت می‌كند.
خطبه عقد 75/02/10
اصل قضیه محبت است
اگر در زندگی محبت وجود داشت، سختی‌های بیرون خانه آسان خواهد شد. برای زن هم سختی های داخل خانه آسان خواهد شد.
خطبه عقد 77/08/11
در ازدواج، اصل قضیه محبت است. دخترها و پسرها این را بدانند. این محبتی كه خدا در دل شما قرار داده حفظ كنید.
خطبه عقد 74/10/17
دختر و پسر، عروس و داماد به هم محبت بورزند؛ چون آن محبت ملاطی است كه این‌ها را برای هم حفظ می‌كند، در كنار هم نگه می‌دارد و نمی‌گذارد از هم جدا شوند. محبت خیلی چیز خوبی است. محبت كه بود وفاداری هم هست.
خطبه عقد 76/09/24
بزرگترها هم كمك كنند
باید جوان‌ها را هدایت كرد، اما در جزئیات آنها نباید دخالت كرد كه زندگی برای آنها مشكل می‌شود.
خطبه عقد 76/09/06
مبادا بعضی‌ها با دخالت‌های خودشان، بعضی‌ها با كم‌ظرفیتی و خویِ بچگی خودشان، این بنای مستحكم را به اندك چیزی متززل كنند. اگر دیدید دخالت‌های آنها این زن و شوهر را نسبت به دل چركین می‌كند، دیگر اجازه ندارند دخالت كنند.
خطبه عقد 75/02/17
ساده زیستی و میانه‌روی
زندگی‌را ساده بردارید، البته ما خیلی هم اهل زهد و تقوا نیستیم. خیال نكنید. آن سادگی كه ما می‌گوییم آن سادگی زُهّاد و عُبّاد نیست. سادگی به نسبت این كارهایی است كه مردمِ امروز می‌كنند و الا نه، سادگی ما را اگر آن مردان خدا بیایند نگاه كنند شاید هزار تا ایراد هم به آنچه كه ما سادگی می‌دانیم بگیرند.
خطبه عقد 74/05/11
قناعت برای همه مفید است
قناعت كنید، از قناعت خجالت نكشید. بعضی‌ها خیال می‌كنند كه قناعت مال آدم‌های تهیدست و فقیر است و اگر آدم داشت، دیگر لازم نیست قناعت كند. نه، قناعت یعنی در حدّ لازم، در حدّ كفایت، انسان توقف كند.
خطبه عقد 76/01/01
توقعات مادیِ زیاد و بالا، موجب تنگی معیشت و ناراختی خود انسان می‌شود، اگر انسان توقع خودش را از زندگی توقع كمی قرار دهد، این مایه‌ی سعادت خواهد بود. نه فقط برای آخرت انسان خوب است، كه برای دنیای انسان هم خوب است.
خطبه عقد 79/12/21
از مراسم عروسی آغاز كنید
در همه‌ی امور زندگی‌تان سادگی را رعایت كنید. اولش هم از همین مراسم ازدواج است، از اینجا شروع می‌شود. اگر ساده برگزار كردید قدم بعدی‌اش هم می‌شود ساده و الا شما كه رفتید آن مجلس كذاییِ مثل اعیان و اشراف‌های طاغوت را درست كردید، بعد دیگر نمی‌توانید بروید توی خانه‌ی كوچكی مثلا با وسایل مختصری زندگی كنید. این جور نمی‌شود دیگر. چون خراب شده و از دست رفته است. از اول، زندگی را پایه‌اش را براساس سادگی و ساده‌زیستی بگذارید تا زندگی بر خودتان، بر كسانتان و بر مردم جامعه ان‌شالله آسان شود.
خطبه عقد 74/06/13
تشریفات ساده‌ی ازدواج اسلامی
شما اگر نگاه كنید به تشریفات ازدواج در میان اقوام مختلف، خواهید دید در اسلام تشریفات ازدواج ساده است. البته جشن و سرور و این‌ها عیبی ندارد، هركس هر مقداری كه مایل است، اما این‌ها جزو دین و تشریفات رسمی و دینی ازدواج نیست. هر كس خواست می‌تواند انجام دهد، هركس نخواست، نه. اینكه حتما باید بروند در یك معبدی و زانو بزنند جلوی كسی و چه بكنند و مراسمی كه در جاهای دیگر وجود دارد، در اسلام نیست. در اسلام، یك صیغه‌ای است شرعی كه باید خوانده شود. الته در اسلام برای معاملات گوناگون، معاملاتی كه اهمیتش كمتر از ازدواج است، شاهد می‌گیرند … حالا هم كه مقررات ثبت است و درج در محاكم. مراكز ثبت رسمی است و هیچ تشریفاتی ندارد؛ می‌توانند خیلی راحت و بدون تشریفات این ازدواج را انجام دهند.
خطبه عقد 79/06/28
از خاندان پیامبر (ص) تقلید كنید
بهترین دخترهای عالم، حضرت زهرا السّلام علیها بود. بهترین پسرهای عالم و بهترین دامادها هم،حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام بود. ببینید این‌ها چگونه ازدواج كردند؟ هزاران جوان زیبا و با اصل و نسب و قدرتمند و محبوب به یك تار موی علی بن ابیطالب علیه السّلام نمی‌ارزند . هزاران دختر زیبا و با اصل و نسب هم به یك تار موی حضرت زهرا السّلام علیها نمی‌ارزند. آن هایی كه هم از لحاظ معنوی و الهی آن مقامات را داشتند، هم بزرگان زمان خودشان بودند .ایشان دختر پیامبر صلی الله علیه و اله بود. رئیس جامعه اسلامی، حاكم مطلق. او هم كه سردار درجه یك اسلام بود . ببینید چطوری ازدواج كردند؟ چه جور مهریۀ كم، چه جور جهیزیّه كم. همه چیز با نام خدا و یاد او . این‌ها برای ما الگو هستند. همان زمان جاهلانی بودند كه مهریۀ دختران‌شان بسیار زیاد بود مثلاً هزار شتر. آیا این‌ها از دختر پیامبر صلی الله علیه و اله بالاتر بودند؟ از آن ها تقلید نكنید. از دختر پیامبر صلی الله علیه واله تقلید كنید ،از امیر المؤمنین علیه السّلام تقلید كنید.
خطبه عقد 75/02/17
لباس عروس كرایه‌ای
بعضی‌ها لباس عروس گران قیمت می‌خرند. نه! چه لزومی دارد. حالا لباس عروس می‌خواهند، بعضی‌ها لباس عروس را می‌روند كرایه می‌كنند. چه مانعی دارد؟ ننگ است؟ نه! چه ننگی؟ چه مانعی دارد؟ بعضی‌ها این‌ها را ننگ می‌دانند. ننگ این است كه انسان یك پول گزافی بدهد، چیزی بخرد كه یك‌بار آن را مصرف كند، بعد بیاندازد دور. یك‌بار مصرف! آن‌هم با این وضعی كه بعضی مردم دارند، بعضی‌ها واقعا نیاز دارند.
خطبه عقد 74/10/04
پیامبر اكرم (ص) سنّتِ مهریۀ جاهلی را شكست
خود آن كسی كه مشرّع مهر است – كه نبی اكرم صلی الله علیه و اله با شد – كه از همۀ كائنات بالاتر است و دختر مطهره و عزیزۀ او كه از همۀ زنان عالم از اولین و آخرین بالاتر است و شوهـر او كه امیر المؤمنین علیه السّلام باشد كه از جمیع خلایق از اولین و آخرین بعد از پیامبر صلی الله علیه و اله بالاتر است، برای این دو كه جوان بودند، زیبا بودند، عنوان داشتند، محترم بودند ، اوّل شخص مدینه بودند، دیدید پیغمبر چقدر مهر قرار داد؟
خطبه عقد 71/09/24
پیامبر صلی الله علیه واله آمد وهمۀ این‌ها را شكست، برای این كه مانع ازدواج می‌شود. این‌ها مانع از ازدواج دخترها و پسرها می‌شود. گفت این چیزها را رها كنید. ازدواج شروعش آسان است. از لحاظ شرایط مادی سهل‌ترین است، آنچه كه در ازدواج مهم است رعایت‌های بشری و انسانی است.
خطبه عقد 72/10/06
چرا اصرار بر 14 سكه؟
این كه می‌بینید ما گفتیم 14 سكه بیشتر را عقد نمی‌كنیم، نه برای این است كه چهارده سكه بیشتر اشكالی در ازدواج ایجاد می‌كندخیر. چهارده هزار سكه هم باشد، ازدواج اشكالی ندارد، فرقی ندارد. این است كه آن جنبه معنوی ازدواج، غلبه پیدا كند برجنبه مادی. مثل یك تجــارت و معامله نباشد. داد و ستد مادی نباشد. اگـر تشریفات را كم كردید ،جنبه معنوی تقویت خواهد شد.
خطبه عقد 72/10/26
مهریّه هر چه كمتر باشد به طبیعت ازدواج نزدیك‌تر است، چون طبیعت ازدواج معامله كه نیست، خرید و فروش كه نیست، اجاره دادن كه نیست، زندگی دو انسـان است. این ارتبــاطی به مسائل مادی ندارد. ولی شارع مقدّس یك مهریّه‌ای را معین كرده كه باید یك چیزی باشد. اما نباید سنگین باشد. بایستی عـادی بــاشد جوری بــاشد كه همه بتوانند انجــام بدهند.
خطبه عقد 74/05/18
در ازدواج، آنچه كه اتفاق می‌افتد، یك حــادثه و پیوند انسانی است، نه یك معامله پولی و مالی، اگـرچه یك مالی هم در بین هست درشرع مقدّس اسلام، آن مال جنبۀ نمادین دارد. جنبۀ رمزی دارد. خرید و فروش و بده بستان نیست.
خطبه عقد 71/01/05
عزت دختر به اخلاق است نه به جهیزیه
جهیزیه برای دختر مایه عزت نیست. عزت دختر به اخلاق او به رفتار و شخصیت خود اوست. بعضی از خانواده‌های عروس، خودشان را اذیت می‌كنند و به زحمت می‌اندازند و اگر پول هم ندارند به زور پول تهیه می‌كنند. اگر پول دارند زیادی خرج می‌كنند، برای اینكه یك جهیزیه پر زرق و برقی را مثلا در اختیار دخترشان بگذارند.
خطبه عقد 77/12/28
مهریه و جهیزیه زیاد، هیچ دختری را خوشبخت نمی‌كنند و هیچ خانواده‌ای را به آرامش و سكون و اعتماد لازم نمی‌رساند. این‌ها زوایای زندگی است. فضول زندگی است و جز دردسر و اسباب زحمات و اسباب مشكل فایده‌ای ندارد.
خطبه عقد 75/09/18
مبادا بروید پول قرض كنید، جهیزیه درست كنید. مبادا خودتان را به زحمت بیندازید. مبادا خانواده‌تان را به زحمت بیندازید. مبادا خیال كنید كه دخترتان اگر جهیزیه‌اش كمتر از دختر همسایه و قوم و خویش بود، این سرشكستگی است. نه این سرشكستگی نیست.
خطبه عقد 81/03/29
چشم و هم چشمی و معضل جهیزیّه
خانواده ها روی چشم و هم چشمی، جهیزیّه را برای خودشان یك معضل می‌كنند. بعد كه این معضل را خودشان به یك نحوی تحمّل كردند، تازه نوبت دیگران است كه رنج این معضل را ببرند. برای خاطر این كه وقتی شما درجهیزیّه دخترتان این همه وسایل درست كردید، بعد كسانی كه دیدند، تكلیف آنها چیست؟ این چشم و خم چشمی‌ها آخر به كجا خواهد رسید؟ این همان مشكلاتی است كه درست خواهد شد. اسلام می‌خواهد این‌ها نباشد.
خطبه عقد 73/03/16
جهیزیۀ بهترین عروس عالم
شما نگاه كنید به دختر پیغمبر اكرم صلی الله علیه و اله بهترین دخترهای عالم ، فاطمه زهرا علیها السلام بود. بهترین زن‌های اوّلین و آخـرین، فاطمه زهرا علیها السلام بود. هرگـز دختری به آن خوبی، به آن شرافت و به آن عظمت نیامده است همه‌ی زن‌های عالم از اوّل تا آخر در مقابل او مثل خدمتكارهایی هستند. مثل ذرّاتی هستند در مقابل خورشید جهان افروز. شوهرش هم امیر المؤمنین علیه السلام، بهترین مردان عالم. اگرچه همۀ فضائل و مكارم‌شان را جمع كنیم. همۀ مردان عالم به یك ناخن او هم نمی رسند؛ این دو مظهر عظمت، مظهر زیبایی و فضیلت، با هم دیگر ازدواج كردند.
جهیزیّه شان همان چند قلم ارزان قیمتی بود كه در كتاب ها نوشته اند. ضبط كرده اند: یك تكّه حصیر، یك تكّه لیف خرما، یك دست رختخواب و یك دستاس، یك كوزه، یك كـاسه. همه‌اش را اگر چنانچه به پول امــروز روی همدیگر بگذارند، معلوم نیست كه چند هزار تومان بیشتر بشود.
همان مهریّه را از امیر المؤمنین علیه السلام گرفتند و پولش را دادند جهیزیۀ مختصری را فراهم كردند و بردند خانۀ شوهر. حالا ما نمی‌گوییم دخترهای ما مثل فاطمه زهرا علیها السلام جهیزیّه بگیرند. نه دخترهای ما مثل فاطمه زهرا هستند و نه خود ما ها مثل پدر ایشان هستیم و نه پسرهای ما مثل امیر المؤمنان علیه السلام شوهر فاطمه زهرایند. ما كجا آنها كجا؟! از زمین تا آسمان با هم فرق داریم، اما معلوم می‌شود راه، آن راه است.
جهت، آن جهت است. جهیزیّه را مختصر بگیرید. به این و آن نگاه نكنید، خرج زیادی نكنید. كار را برای انسان كه ندارند مشكل نكنید.
خطبه عقد 72/01/05
جهیزیۀ فاطمه زهرا علیها السلام به قدری بود كه شاید دو نفر آدم با دست می‌توانستند از این خانه بردارند ببرند آن خانه. ببینید افتخار این‌ها ست. ارزش این هاست .آیا پیامبر اكرم صلی الله علیه و اله نمی‌توانستند یك جهیزیّه مفصل تشكیل دهند؟
اگر پیامبر صلی الله علیه واله اشاره‌ای می‌كردند، این مسلمانانی كه در اطراف ایشان بودند، بعضی‌هایشان هم آدم‌های متمكّنی بودند، پول هم داشتند ازخدا می‌خواستند كه بیایند و یك هدیه‌ای بدهند، كمكی بكند، نكردند. چرا نكردند؟ این برای این است كه من و شما یاد بگیریم.
و الاّ بنشینیم و تعریف كنیم و خوشمان بیاید و بعد هم یاد نگیریم، چه فایده ای دارد؟ استفاده‌اش را نمی بریم. نسخۀ طبیب را كه انسان نباید بگذارد روی طاقچه تماشا كند. باید عمل كنیم تا بهره‌اش را ببریم. رژیم غذایی را باید عمل كنید تا فایده‌اش را ببرید. این‌ها رژیم غذایی روح است، رژیم غذایی صحّت جامعه است. صحت خانواده است باید عمل شود. ساده بر گذار كنید.
خطبه عقد 75/09/05
عروس خانم‌ها! شما نگذارید
نگذارید جهیزیّه‌ها را سنگین كنند. دخترها نگذارند. عروس‌ها، شما نگذارید. پدر و مادرها هم اگر می‌خواهند شما نگذارید. این همه جنس گران را می‌خواهید چه كنید؟
خطبه عقد 73/09/23
مادرهای عروس‌هـــا در تهیّه جهیزیّه دست نگه دارند، خیلی افــراط یا اسراف نكنند. نگویند حالا مثلاً دخترمــان است دلش می‌شكند. نه. دخترها خوبند. دخترها نمی‌خواهند. ما بیخود نباید دل آنها را بكشانیم به این سمت كه هر چیز قشنگ و لوكس و … حتماً باید برایش تهیه شود.
خطبه عقد 79/11/16
این دختر خانم‌ها كه می‌خواهند جهیزیّه درست كنند، برای خرید اسباب سر عقد و جهیزیّه، توی این دكان‌های گران قیمت بعضی از جاهای تهران، آن محلاّت گران قیمت كه معروف است – نمی‌خواهم البته اسم بیاورم – من می‌شناسم كه كجاهاست كه دكان‌هایش معروف است به جنس گران، اصلا ًطرف آنها پا نگذارند. بروند آن جاهایی كه معروف به گرانی نیست. این طور نباشد كه داماد بیچاره را دنبال‌شان راه بیندازند برای خرید عروس و خرید عقد. متأسفانه از این كارها می‌كنند.
خطبه عقد 72/03/19
پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) – مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی
