متن برنامه ی درس هایی از قرآن کریم حجت الاسلام قرائتی؛ تاريخ پخش :: 1386/6/31
بِاِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
الهي انطقني بالهدي و الهمني التقوي
بیننده‌ها در تلویزیون بحث را رمضان 86 می بینند.زمان پخش مصادف است با دهم رمضان سالروز رحلت حضرت خدیجه وشهادت آیت الله صدوقی، این عالم بزرگوار از مدرسین بزرگ قم واز بازوان امام وانقلاب، امام جمعه یزد، نماینده حضرت امام در روز دهم شهید شدند. خداوند روحشان را با پیامبر محشور نماید.همچنین شهید محراب آیت الله مدنی، آیت الله دستغیب، آیت الله اشرفی، وآیت الله طباطبایی و همه شهدای محراب وشهدای جبهه وجنگ. قبل از شروع جلسه قرائت حمد برای تمام کسانی که به گردن ما حق دارند داشته باشیم.خدایا ما را نسبت به خون شهدا،انبیا، اوصیا ومراجع تقلید نیاکان ومربیان وخدمات وزحمات آنها خائن قرار ندهد.وپاسدار آن زحمات وخونها قرار بدهد.
بحث راجع به درسهایی از قرآن است وآیه ای را انتخاب کردیم که با حضرت خدیجه هم تناسب داشته باشد.در سوره تحریم می فرماید:”وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا لِلَّذِينَ آمَنُوا اِمْرَأَةَ… التحريم/11″ زن نمونه الگوی زنان.خوب بعضی از کلمات این آیه از سوره تحریم رابلد هستید به طور مثال، ضرب الله مثلا یعنی خدا مثالی زده ونمونه ای برای ما نقل کرده.للذین امنوا یعنی برای مردان وزنان با ایمان.
1.همسر فرعون، الگوی مردان و زنان با ایمان
نمونه ای برای مردان وزنان باایمان.نمونه چه کسی است؟ امراه فرعون،همسر فرعون. می فرماید همه از همسر فرعون یاد بگیرید یعنی مرد وزن امامشان این خانم است.نمی گوید ضرب الله مثلا للاتی، اگر چنین بود یعنی این زن نمونه زنهاست می گوید این زن نمونه زنها ومردهاست یعنی چه زن وچه مرد از این خانم یادبگیرید. خوب مگر همسر فرعون چه کار کرده بود.” إِذْ قَالَتْ رَبِّ ابْنِ لِي عِنْدَكَ بَيْتًا فِي الْجَنَّةِ التحريم/11″ این خانم گفت:خدایا من را ببر کنار خودت.” وَنَجِّنِي مِنْ فِرْعَوْنَ التحريم/11″ من را از فرعون نجات بده نه کاخ،نه باغ، نه طلا، ونه رفاهش را نمی خواهم.عملکرد فرعون خوب نیست ومن را از قوم ظالم نجات بده.
درسهایی که از این آیه می گیریم:انسان را چه چیزی می سازد بعضی‌ها می گویند اقتصاد آدم را می سازه یعنی اگر می خواهید ببینید چطور فکر می کنند ببینید سر چه سفره ای نشسته،اگر توی کوخ نشسته فکرش کوخی است اما اگر توی کاخ نشسته فکرش هم کاخی است. یعنی تفکر انسان به شکم و اقتصاد است. عده ای معتقدند اینطور نیست زن فرعون در کاخ زندگی می کرد ولی تفکرش کاخی نبود واین یک اصله. درسهایی که می گیریم: 1- انسان می تواند بر محیط غالب شود. افراد شل جور دیگری هستند مثلا تا به یک مهمانی می روند تحت تاثیر محیط‌اند اگر آنجا مبلمان باشد وقتی برمی گرده خانه زندگی را بهم می ریزد و وقتی مرد این رفتار را می بیند در خانه بداخلاق می شود.
2.قالب پذیری یا قالب شکنی؟
دو جور آدم داریم قالب پذیر وقالب شکن.قالب پذیر کسانی هستند که معتقدند خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو یعنی هر طور که دیگران هستند باشد وقتی همه نشستند خجالت می کشد نماز بخواند. اما ما هزاران جوان مثل دختر 12 ساله که پدر ومادرشان مریض هستند یا مسافر هستند ونمی توانند روزه بگیرند اما دختر برای سحر بلند می شه وسحری می خورد،محیط خانه را عوض می کند. یک بار جناب دکتر حداد عادل (که الان رئیس مجلس هستند) درآموزش وپرورش گفته بودند دختر‌ها و پسرها اگر تنهایی در منزل روزه می گیرند ماجرای سحری خوردنشون را بنویسند. ممکن است کسی در منزل بخاطر عذر نتواند روزه بگیرد او می خواهد تابع خانواده نباشد. نامه های زیادی رسید ایشان هم انتخاب کردند و یک کتابی نوشت اسم کتاب را هم گذاشتند “سحر خیزان تنها “یعنی کسانی که در خانه تنهایی روزه گرفتند.دنبال این حرکت من فکر کردم ما هم برای نماز همین کار انجام بدهیم برای دختر‌ها وپسر نوشتیم که شیرین ترین نمازی که خواندند برای ما نقل کنند نامه های زیادی آمد شاید چندین گونی یا یک وانت. عده ای مدتها این نامه‌ها را خواندند در نامه‌ها چندین نامه بود که خیلی قشنگ بود قابل سناریو شدن، انسان اگر تصمیم داشته باشد اراده بر هر چیزی غالب است. شما زمستانها چکار می کنید؟ همه جا هوا سرده اما شما اراده می کنید وبا لباس ضخیم در مقابل سرما می ایستید جاده‌ها که سر می خورند راننده‌ها چه می کنند؟ لاستیک یخ شکن می بندند. یعنی انسان نمی تواند بگوید حالا که سرماست من هم سرما می خورم چطور در تابستان نمی گوییم خواهی نشوی رسوا با تابستان هماهنگ شو برو وسط خیابان تا خیس عرق شوی. هوا داغ است اما شما خودت را با یک وسیله خنک می کنی،هوا که سرده لباس ضخیم می پوشید. در مسائل فکری هم همینطور است اگر دیدید کسی از اقوام مثل دختر دایی یا پسر خاله سیگار می کشند پس من هم بکشم؟ اصلا قدرت انسان این جا پیدا می شود که حر در سپاه یزید بود و حسینی شد این مهم است. زینب کبری در مقابل تمام خفقانی که ایجاد کرده بودند رژیم بنی امیه را رسوا کرد هنر شما این است که با راههای غلط مخالفت کنید.
3.حفظ میراث و سنت های نیکوی گذشتگان
بله، اگر راه درست بود ما قالب پذیر هم هستیم مدام که نباید قالب شکن باشیم.امیرالمومنین به استاندار فرمود که راههای خوب نیاکان را حفظ کن (همین میراث فرهنگی) یک کار خوبی پدران ما کردند ما هم انجام می دهیم،پس ماباید کارهای خوب پدرانمان را حفظ کنیم وبپذیریم. یعنی قالب پذیر باشیم باید کارهای بد را چه از پدران وچه خودمان بشکنیم یعنی قالب شکنی. سوال، انسان باید قالب شکن باشد یا قالب پذیر؟ هردو، قالب های خوب را بپذیرد حتی اگر به او بگویند امل یا مرتجع. ایرانی از قدیم حجاب داشته وحجابش هم کامل بوده است با متلک نباید از دور برویم هم باید قالب های خوب رابپذیریم، هم باید قالب های بد را با شهامت بشکنیم. دو آیه بخوانم، فبهداهم اقتده یعنی ای پیامبر به پیامبر پیش اقتدا کن یعنی را انبیا را برو. یکی هم قالب شکن باش،آیه قالب شکن،” وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا فرقان/ 74″. خدایا مرا امام قرا بده یعنی دیگران از ما یاد بگیرند در جبهه می گفتند خط شکن من یک راهی را تاسیس کنم ودیگران پشت من بیایند.یک زن یا یک دخترمی توانند امام باشد نه امام معصوم یا رهبر انقلاب یعنی می تواند یک راه حقی را برود وهمه اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار بدهد.یعنی قالب شکن. درس اول اینکه انسان می تواند بر محیط غالب بشود،همسر فرعون به محیط کاخ وباغ وطلا غالب شد.
2- سکوت و خفقان را بشکنیم.همسر فرعون سکوت خفقان را شکست. گاهی هم باید انسان جایی که حرف چرت وپرت می شنود باید بگوید حرف شما غلط است ممکن است همه بترسند اما من نمی ترسم حرف وراه شما غلط است،حرف شما منطقی نیست گاهی کسی در جایی حرفهایی می زند، حالا هر جایی، ولی شما می بینید که دارد سلیقه شخصی اش را می گوید نباید زیر بار حرفش رفت.مگر اینکه کسی که باسوادتراز شماست بیاید شما 5دقیقه حرف بزنی او هم 5دقیقه جوابت را بدهد ما هم 5دقیقه گوش می دهیم هرکدام را تشخیص دادیم می پذیریم. اینکه شما سر کلاس یک حرفهایی می زنید که یک اسلام شناس نیست که جواب بدهد.
یک خاطره دارم که براتون نقل می کنم: اول انقلاب بود سالهای اول-دوم انقلاب یکی از منحرفین در یکی از دبیرستانها جوانها را جمع کرده بودو صحبت می کرد تا من وارد شدم گفت حکومت آخوندی خفقان است گفتم بچه‌ها خفقان نیست من نیامدم بگویم ایشان حرف نزند هر چه میخواهد بگوید من می خواهم یکی از مستمعین باشم این خفقان است. شما بگید من هم با بچه‌ها حرفهای شما را گوش می دهم بچه‌ها چیزی نگوییدهمه حرفهای ایشان را گوش بدهید منتها ساعت بگذارید 10دقیقه ایشان هرچی خواست بگوید بعد که حرفهایش تمام شد بنده هم جواب ایشان را می دهم شما دوتا 10 دقیقه گوش کنید بعد هرکدام را که خواستید انتخاب کنید این خفقان است یا آزادی؟ خفقان این است که بروی سر کلاسی که اسلام شناس ندارد ادعای روشنفکری کنی
4.نقش زنان در حمایت از حضرت موسی
” ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا ” خدا مثل زده است برای مومنین، همسر فرعون را گفت از این زن یاد بگیرید زن فرعون صبور بود وشهید شد بالاخره فرعون زنش را کشت ولی او دست از مکتبش برنداشت خوب، حامی رهبر بود رهبر زمانش حضرت موسی بود وبا اینکه در کاخ بود حامی حضرت موسی بود.تمام زنهای الگو،حامی رهبر زمان خود بودند.مادر وخواهر حضرت موسی حامی ایشان بودند.حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد نقش زن(حالا که به مناسبت رحلت حضرت خدیجه) خیلی مهم است حضرت موسی را پنج زن حفظ کرد مادرش،خواهرش، زن فرعون، همسرش. حامی رهبر زمان خودش بود بلند همت بود. می گفت: رب ابن لی عندک… یعنی خدایا من می خواهم پهلوی تو باشم گاهی وقتها افراد همتشان کوتاه است بطور مثال می گوید خدایا من در کنکور قبول بشوم یعنی آخرین درجه اش قبولی در کنکور است. اینها خوب است اما آخرین هدف نیست دعا می کنید دعای بزرگ بکنید. چون ماه رمضان ماه دعاست یک دعا از امیرالمومنین داریم:خدایا آن چه خوبان تاریخ گذشته از تو خواسته‌اند ورفتند و آنچه خوبانی که زنده‌اند واز تو می خواهند وآنچه خوبانی که هنوز به دنیا نیامده‌اند وبعد از تو می خواهند را به من بده. دعا که می کنید برای همه دعا کنیدحتی کسانی که به شما ظلم کرده‌اند از خدا بخواهید که او را ببخشد. دعا که می کنید اینطور دعا کنید.
5.نقش خدیجه در حمایت از پیامبر اسلام
خدایا من خودت را می خواهم خیلی مهم است این بحث زن فرعون باشد قدری راجع به خدیجه صحبت کنیم.خدیجه که بود؟ خدیجه زنی بود بسیار شریف از فامیل های مهم بود پدر ومادر واجدادش ریشه دار بودند در جزیره العرب بنام آقا و بزرگوار معروف بودند و یکی از چهار زنی که الگوی تاریخ بشریت است. اول کسی که ایمان آورد،زخم زبان می شنید تحمل می کرد مال کثیری را داد خود خدیجه عاشق پیامبر بود خواستگارهای زیادی داشت قبول نکرد حتی وقتی صحبت ازدواج شد ابولهب متلک گفت گفت یک دختر پول دار که همسر مرد فقیر نمی شود آخر پیامبر هم فقیر بود هم یتیم خدیجه مال التجاره می فرستادشام یک بار مال التجاره اش را داد پیامبر ایشان رفت و درآمد آورد و بعد به عمویش گفت که نماینده خدیجه بوده رفته واموالش را فروخته و آورده. با عمویش ابوطالب که پدر حضرت علی بود رفت خانه خدیجه که مزد پیامبر را بگیرد خدیجه گفت سود را بدم می خواهی چه کار بکنید؟ گفت می خواهم دامادش کنم.گفت خودم زنش می شوم گفت آخر ایشان هیچ پولی ندارد گفت مهریه اش را هم خودم می دهم من کمالاتی در ایشان دیدم. چون خدیجه یکی دو نفر را با ایشان فرستاد (آخر گزینش ما توی پارک است)چند نفر را فرستاد گفت با پیامبر از مکه به شام بروند در سفر آدم همدیگر را بهتر می شناسد برو وخصوصیات پیامبر را برای ما بگو.آنها هم خاطراتی از پیامبر نقل کردند که خدیجه عاشق شد خیلی از مردم با خدیجه قهر کردند حتی وقت زایمان حضرت زهرا همه زنها اعتصاب کردند گفتند هیچ کس با خدیجه نباشد تا تنها بماند تا غربت بکشدش. مقاومت کرد وقتی زن پیامبر شد (بعضی زنها وقتی پول دارند یا با کمالات هستند وبه روی خودشان نمی آورند بعضی منت می گذارند) تمام اسناد را آورد گفت یارسول الله تمام اموال من مال تو خودم هم کنیزت فقط روز قیامت من را شفاعت کن.وقتی هم خدیجه دهم ماه رمضان از دنیا رفت هیچ نداشت به حضرت گفت می خواهم عبایی که دوشت بوددر زمان نازل شدن جبرئیل را به عنوان کفن من قرار بدی. آن قدر مقام داشت که بعد از برگشتن پیامبر از معراج جبرئیل می فرمود سلام من را به خدیجه برسان خدا به خدیجه سلام می رساند.خدیجه کسی است که امامان به او افتخار می کردند امام زین العابدین در مسجد شام فرمود اناابن الخدیجه الکبری.امام زمان افتخار می کند به خدیجه امامان به ایشان افتخار می کنند.ما که به امام حسین سلام می دهیم می گوییم السلام علیک یا اباعبدالله وابن خدیجه الکبری. حسین جان مادربزرگت خدیجه بوده است. پول گولش نزد خواستگارهای متعدد گولش نزد اینکه من در خانواده شریفی هستم پیامبر یتیم و گمنام است گولش نزد.اینها درس است تاریخ نیست.چقدر دخترانی داریم که اینطور می توانند زندگی کنند آن وقت چقدر مال برکت داشت بخشی از پیشرفت اسلام بخاطر اموال خدیخه بود یک زمان همه مشرکین پیغمبر را در محاصره گذاشتند و گفتند کسی به اینها نه چیزی بفروشد نه چیزی از اینها بخرد. در محاصره اقتصادی اموال خدیجه بود که مدتهای طولانی مسلمانان را اداره می کرد یک بار سنگ زده بودند به صورت پیغمبر از صورت ایشان خون می آمد چنان جای خونها را می بوسید وچنان به ایشان دلداری می داد.اول کسی که به پیغمبر ایمان آورد در بین زنها خدیجه بود تنها می ایستاد واقتدا می کرد نماز جماعت سه نفری علی ابن ابیطالب،خدیجه وپیامبر هم پیش نماز.
6.جایگاه حضرت خدیجه در میان همسران پیامبر
دائما پیامبر از خدیجه یاد می کردند وگاهی برای خدیجه گریه می کرد.عایشه می گوید هر وقت می خواستیم خودمان را پهلوی پیامبر محبوب کنیم از خدیجه تعریف می کردیم یک روز عایشه گفت:خیلی از پیامبر یاد می کنید ما که از او بهتر هستیم. پیامبر گفت تو از او بهتری؟ هیچ کس به درجه خدیجه نمی رسد زمانی به من ایمان آورد که همه شما کافر بودید زمانی به من یاری کرد که همه علیه من اعتصاب کرده بودند یک روز پیر زنی آمد خانه پیغمبر،پیامبر به او خیلی احترام کردند مردم گفتند یا رسول الله چه کسی بود فرمود از دوستان خدیجه بود. شب عروسی حضرت زهرا (س) پیامبر فرمود همه بروید بیرون همه رفتند جز یک خانم که نمی رفت پیامبر فرمود همه خانم همه بروند بیرون گفت اجازه بدهید من باشم گفت نه همه بروند بیرون گفت من مامورم که باشم گفت از جانب چه کسی ماموری گفت وقتی خدیجه می خواست از دنیا برود به من گفت شب عروسی فاطمه مادرندارد آن شب تو در خانه زهرا باش وصیت خدیجه است که شب عروسی من فاطمه را تنها نگذارم گفت خوب اگر وصیت خدیجه است باش. البته خدیجه برنده شد مال کثیری را داد کوثر گرفت.خدا جبار است در نماز عید می خوانیم واهل الجود والجبروت.جبران می کند اگر زنی مالش را داد خدا جبران می کند پسر هم همینطور است یک پسری ممکن است یک عیبی از همسرش ببیند.من جوانی سراغ دارم که بعد از عقد متوجه شد خانمش یک مشکلی دارد آمد و من گفتم چیزی نگو خداجبران می کند مربیان ومعلمان واساتید دانشگاه، بهترین نمونه تربیت،نشان دادن الگوست مدام نگویید باید باشید باید نباشید باید نباید.. اینها قانون است مهندسین علمشون در سر وکتابهایشان است اما وقتی می خواهند یک کاری را انجام بدهند اول یک ماکت درست می کنند می گویند این چیزی است که می خواهیم بسازیم.
خدایا صلوات خودت را بر خدیجه کبری نازل فرما(الهی آمین). خدایا ایمان کامل، عقل قوی، علم مفید، عمر بابرکت، عزت دنیا وآخرت،حسن عاقبت، به همه ما مرحمت بفرما(الهی آمین).
والسلام علیکم و رحمه الله و بركاته
